Hemodialyse
Willem Johan Kolff (1911-2009) is een van de belangrijkste medische pioniers van de vorige eeuw. Met worstenvel, rubberslangen, een waterpomp uit een T-Ford, een naaimachinemotor en nog wat onderdelen maakte hij de eerste kunstnier.
Hij bouwde de kunstnier in 1943 in het ziekenhuis in Kampen.
Kolff heeft ook een werkzame hart-longmachine en kunsthart ontwikkeld.
Maak de onderstaande vragen.
Opdracht 1 Hemodialyse
Als titel van deze stap staat er hemodialyse in plaats van nierdialyse
Leg uit waarom de term hemodialyse de voorkeur verdient.
Bij de werking van een kunstnier speelt een half-doorlatend (semipermeabel) membraan een grote rol.
Welk onderdeel uit de boven gegeven beschrijving van de kunstnier van Kolff dient als semipermeabel membraan?
Bestudeer de tekening.
Leg uit op welke manier de dialysevloeistof (dialysaat) er voor zorgt dat het bloed wordt schoongemaakt.
Maak een schematische tekening om te laten zien dat er sprake is van een tegenstroomprincipe.
Laat je antwoord controleren door de docent.
Gebruik de tekening en je kennis van de bouw van de niereenheid om uit te leggen welke onderdelen van de niereenheid door de kunstnier vervangen worden.
In de tekening is sprake van een 'shunt'.
Welke functie heeft deze 'shunt'?
Opdracht 2 Peritoneaal dialyse Lees de informatie over deze dialysevorm.
Welk gedeelte van het lichaam levert het halfdoorlatend membraan dat nodig is voor de peritoneaal dialyse?
Op welke manier wordt er voor gezorgd dat het bloed in het buikvlies water en ureum aan de spoelvloeistof afgeeft?
Na een bepaalde tijd (soms 8 uur) moet de spoelvloeistof ververst worden.
Wat zal er gebeuren met de uitwisseling van stoffen wanneer je te lang wacht met verversen?
In een kunstnier is het dialyse oppervlak maximaal 1,8 m2.
Leg uit of het oppervlak van het buikvlies voldoende groot is om voor dialyse te zorgen.
Welke voordelen heeft peritoneaaldialyse vergeleken met dialyse via een kunstnier(machine)?
Opdracht 3 Praktijk problemen
Bij een dialyse ontdekt de verpleegkundige dat het weefselvocht te langzaam naar de bloedbaan gaat.
Er wordt te weinig vocht aan de weefsels onttrokken.
Soms spuit de verpleegkundige dan een vloeistof in de bloedbaan.
Leg uit of die vloeistof hypertonisch of hypotonisch zal zijn ten opzichte van het weefselvocht.
Waarom heeft het geen zin om iemand in het laatste uur van een dialyse toch nog een zoutoplossing (3%) in te spuiten?
Stap 2
Niertransplantatie
Een hemodialyse is een zware belasting voor een patiënt.
Daarom wordt vaak de mogelijkheid voor een niertransplantatie onderzocht.
Opdracht 1 Dialyse of niertransplantatie?
Bekijk het filmpje over Henriette Willems.
Welke redenen geeft deze dialysepatient om een transplantatie te willen?
Als je nieren niet goed werken, moet een dialyseermachine het zuiveren van het bloed overnemen.
Of de patiënt kan een donornier krijgen.
Wat wordt bedoeld met een cross-over transplantatie?
Opdracht 2 Tekort aan donoren
Er is nog steeds een groot tekort aan nierdonoren. Daar kun jij wat aan doen!
Lees de informatie over donorregistratie
Zoek uit welke leerlingen je klas een donorcodicil dragen.
Maak met elkaar een lijstje voor en nadelen van het donorschap.
Overleg met je docent of het mogelijk is om een voorlichter van de nierstichting op school te laten vertellen over de voor- en nadelen van nierdonatie.
Antwoorden
Stap 1
Opdracht 2 Peritoneaal dialyse
Het buikvlies-peritoneum.
Een hoge concentratie glucose zorgt voor een hoge osmotische waarde en daardoor gaat er water uit het bloed naar de spoelvloeistof. Ureum diffundeert uit het bloed omdat de concentratie daarin veel hoger is dan in de spoelvloeistof.
Dan kan water terug diffunderen naar het bloed.
In het artikel staat dat je buikvlies een oppervlak heeft van ongeveer 2m22.
Bij peritoneaaldialyse hoef je niet naar een dialysecentrum te gaan. Dat bespaart reiskosten en tijd.
Je kunt zelf bepalen wanneer je wilt dialyseren in je eigen omgeving. Het belangrijkste voordeel is dat je 24/7 kunt dialyseren in plaats van een 3x4 uren per week in een hemodialyse centrum.
Opdracht 3 Praktijk problemen
De in te spuiten oplossing moet hypertonisch zijn zodat er meer vocht vanuit de weefsels naar de bloedbaan gaat.
Dan stuur je de patiënt ‘te zout’ naar huis. Wordt dan heel dorstig en zal veel gaan drinken.
Dus de nieren weer extra belasten.
Stap 2
Opdracht 1 Dialyse of niertransplantatie?
Een transplantatie tussen twee koppels mensen waarbij de nieren niet aan de eigen verwant maar aan een ontvanger uit het andere koppel gegeven wordt, en omgekeerd.
Het arrangement Thema: Uitscheiding - h45 - kopie 1 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Auteur Kunskapsskolan
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2018-12-13 17:12:29
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Dit thema Uitscheiding is ontwikkeld door medewerkers van StudioVO. Bij het ontwikkelen van het materiaal is gebruik gemaakt van of wordt verwezen naar materiaal van de volgende websites:
Fair Use
In de Stercollecties van StudioVO wordt gebruik gemaakt van beeld- en filmmateriaal dat beschikbaar is op internet. Bij het gebruik zijn we uitgegaan van fair use. Meer informatie: Fair use
Mocht u vragen/opmerkingen hebben, neem dan contact op via de helpdesk VO-content .
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Leerniveau
HAVO 5;
Leerinhoud en doelen
Biologie;
Instandhouding;
Stofwisseling van het organisme;
Uitscheiding bij de mens;
