Bedrijfstype
Onze bedrijfstype is veehouderij. Op het bedrijf zijn alleen koeien. Er komt niet tot weinig publiek op ons bedrijf. Wel komen er wel eens wanneer het nodig is een dierenarts op het bedrijf. Dit is voor onderzoeken naar een zieke koe of voor KI, maar ook voor het helpen met een zware bevalling van een koe. Om de 3 dragen komt de vrachtwagen melk ophalen van ons bedrijf. Koeien worden ongeveer 2 tot 3 keer per jaar bekapt.
Veel voorkomende ziekten
Wij hebben 3 veel voorkomende koeien ziektes beschreven.
We hebben de melkziekte, matstitis en maagdarmworm infectie.
We vertellen de volgende informatie over de ziektes.
- beschrijving van de ziekte
- ziektebeeld
- genezing
- besmetting
- preventie
- protocol hoe te handelen bij een uitbraak
Op het einde hebben we een klein toets die gaan over de 3 ziektes.
Melkziekte
beschrijving van de ziekte
Melkziekte is een te kort aan calcium in het bloed. De ziekte komt meestal binnen 48 uur op na het afkalveren. Het kan ook voor het afkalveren of tijdens het afkalveren. Melk ziekte komt vaak voor. ongeveer 4/6 procent van de melkgevende koeien op het bedrijf per seioen.
Melkziekte is een dure aandoening voor de veehouder. Dit komt door
- Lage melkgift.
- Achteraf minder vruchtbaar.
- Groot risico van sterven
Ziekte beeld
Een koe met melkziekte heeft geen eetlust en is weinig actief. De oren zijn vaak koud. Door het calciumtekort in het bloed functioneren onder meer de spieren niet meer goed. Daardoor kan de koe niet meer overeind komen. Ook de spieren in de verschillende organen, zoals de baarmoeder, de pens, het hart en de darmen, voeren hun functie niet meer goed uit. Er komt geen mest of urine meer. Er kan trommelzucht optreden, doordat de pensbewegingen stoppen. Een deel van de koeien met melkziekte, zo’n 8 procent, gaat dood aan de ziekte.
Wanneer een koe lang op één zijde blijft liggen, zal de doorbloeding van de onderliggende poten vaak ernstig verstoord raken door het gewicht van de koe dat erop ligt. Dan is het noodzakelijk om het dier zeer regelmatig (elke 3 tot 4 uur) op de andere zijde rollen en zo mogelijk minimaal tweemaal daags met spanbanden onder haar borst en buik op beuren om de doorbloeding van de poten te stimuleren.
Genezing
De behandeling van melkziekte is erop gericht om de koe van snel beschikbaar calcium te voorzien met behulp van onder andere infusen met calcium en magnesium die direct in de melkader worden toegediend en/of een drench met calciumchloride via de bek (als de koe goed kan slikken).
Preventie
Een goed rantsoen met een niet te hoog kalium- en calciumgehalte tijdens de droogstand helpt melkziekte te voorkomen, evenals een voldoende magnesiumvoorziening en eventueel het toevoegen van anionische zouten.
Mastitis
Beschrijving van de ziekte
We onderscheiden twee soorten mastitis: klinische (zichtbare) mastitis en subklinische (niet-zichtbare) mastitis. Bij klinische mastitis is sprake van afwijkende melk. De melk bevat vlokjes of klontjes en soms zelfs bloed. Het geïnfecteerde kwartier kan warm en gezwollen of hard aanvoelen. In sommige gevallen is de koe ziek. Subklinische mastitis is niet zichtbaar. De melksamenstelling is afwijkend, maar dit is met het blote oog niet te zien. Subklinische mastitis wordt opgespoord met behulp van celgetalbepaling. Koeien met subklinische mastitis hebben een verhoogd celgetal.
Ziektebeeld
Klinische (acute) mastitis. Een van de vier kwartieren van de uier is zichtbaar gezwollen en rood en bij aanraking pijnlijk. De koe gedraag zich ziek: ze heeft koorts, eet weinig en is traag. De melk is vlokkerig, soms bloederig.
Subklinische mastitis. Minder zichtbare verschijnselen. De koeien liggen vaak op hun zij, en wel alleen op de kant van het zieke deel van de uier.
Genezing
Het toedienen van antibiotica is vooralsnog de enige remedie bij mastitis. Daarbij geldt: hoe eerder de behandeling start, hoe beter het is. Bacterien kunnen zich gaan innestelen in het ontstekingsweefsel en worden daarmee onbereikbaar voor antibiotica
Besmetting
Van de besmettingen met koegebonden bacteriën vindt tachtig procent plaats tijdens het melken. Bacteriën worden via niet goed gereinigde apparatuur, melkdoeken of handen, van koe naar koe overgedragen. De overige besmettingen met koegebonden en met omgevingsgebonden bacteriën vinden meestal plaats in de stal. Sommige besmettingen vinden plaats in de weide (bijvoorbeeld zomerwrang).
Preventie
Een goede hygiëne, in de stal maar vooral tijdens het melken, kan helpen mastitis te voorkomen, net als goed werkende melkapparatuur, het voorkomen van tocht, het bieden van voldoende bewegingsruimte en het correct droogzetten aan het einde van de dracht. Preventie blijft echter lastig, zeker bij de meest gangbare veroorzaker van mastitis, de Streptococcus uberis. Deze bacterie kan, in tegenstelling tot andere bacteriën die mastitis veroorzaken, in allerlei verschillende omgevingen lange tijd overleven. Onderzoekers aan de University of Nottingham lijken echter dichtbij de ontwikkeling van een vaccin tegen de Streptococcus uberis te zijn
Protocol hoe te handelen bij uitbraak
Melk apart houden en weggooien en de uiers schoonmaken van de koe en het apparaat wat aan de uiers heeft gezeten
Maagdarmworm infectie
Beschrijving van de ziekte
De infectie met maagdarm wormen is een groot probleem in Nederland in het weideseizoen. Deze infectie komt doordat ze de wormeiren opnemen vanaf het gras. Ze komen daarna in maagdarmkanaal en komen uit de eieren en groeien tot grote wormen. 80 procent van de bedrijven met rundvee zijn besmet met de wormen.
Ziektebeeld
Het is moeilijk om de worminfectie vast te stellen. Dit komt omdat de hele groep koeien of klaveren het moeten hebben. De schade van de hele groep is vaak groeivertraging. Ze zijn ook vaak mager en hebben dof haar. De dieren hebben ook vaak diarree en zijn daardoor vies op de achterhand.
Genezing
Voor bestrijding of te verkomen van de maagdarmwormen is het belangrijk om te kijken naar het weidemanagement en de keuze en inzet van de wormmiddel.
Er zijn 3 middelen om tegen wormen te gebruiken
- Door onderhuidse injectie.
- Pour-on dit is toedienen van het middel over de rug.
- Oraal dit is het toedienen van het middel via de mond.
De Pour-on en Oraal is het fijnste voor het dier. Ze kunnen op de injectie vaak een reactie krijgen.
Besmetting
Besmetting komt door dat de koeien allemaal van het zelfde land eten waar de wormen eieren in het land van de boer zijn.
Preventie
Je kan het voorkomen om de weides goed te onderhouden. De weides moeten schoon zijn. Dus je moet het land minmaal 2 keer maaien voor dat je doe koeien de op kan zetten. Als je het vaker doet is de kans op besmetting minder. Zo is de kans op larven in het land veel minder. De kans op besmetting van het land hangt ook van het weer af.
Je kan het slecht voorkomen. Veel boeren die ontwormen de koeien standaard wanneer ze de weides op gaan.
Protocol hoe te handelen bij uitbraak
Als ze toch besmet worden is het belangrijk om een mest onderzoek te doen. Zo kan je zien hoe sterk de infectie is. Dan kan je de juiste hoeveelheid wormenmiddel geven aan de koeien.
Ook de weides moeten dan een aantal keer gemaaid worden zodat de meeste larven dood of uit het land zijn.
