De Klimaatreis

Introductie

Welkom bij jouw klimaatreis.

Ik ben Daan de Nooijer en heb een volledige les voor je klaar staan over klimaatfactoren.

Op deze site kan je gaan oefenen met je leerstof buiten het boek om. Je krijgt elke keer de theorie uitgelegd en je kan vervolgens verwerkingsopdrachten maken. Als je klaar bent met de opdrachten kan je de toets gaan maken zodat je kan zien of je het goed onder de knie hebt.

Tip voor vandaag: Houd je atlas erbij!

We zien hier hoe de zon zijn licht schijnt op de aarde, een adembenemende foto. Maar de zon doet meer dan zijn licht schijnen...
We zien hier hoe de zon zijn licht schijnt op de aarde, een adembenemende foto. Maar de zon doet meer dan zijn licht schijnen...

Lesdoelen

  • De leerling kan beschrijven hoe de atmosfeer op warmt in drie stappen.
  • De leerling is in staat om een plaats op te zoeken aan de hand van een breedte- en lengtegraad.
  • De leerling is in staat uit te leggen waarom het kouder is op de polen en warmer is op de evenaar met behulp van de begrippen ‘zonnestraling’ en ‘breedtegraad’.

Klimaat hoe en wat??

We gaan het hier over de verschillende soorten klimaten hebben. Zoals jullie weten kunnen we de aarde opdelen in verschillende klimaten. Dit heeft met een aantal dingen te maken zoals hoe warm of koud het is of hoe droog of nat het is.

 

Als eerste kijken we naar twee begrippen namelijk weer en klimaat.

 

Weer of Klimaat?

Weer en klimaat: het verschil

Een klimaat grafiek van Nederland
Een klimaat grafiek van Nederland

Als we kijken naar een lange periode (30 jaar) en we kijken naar het gemiddelde weer in het land kunnen we spreken over het klimaat. Dat kan je zien aan de gemiddelde neerslag en de gemiddelde temperatuur per jaar. De grafiek is opgedeeld in de maanden.

Hieronder zie je een plaatje van buienradar, dit is van één dag. Je kan zien of het vandaag regent of droog blijft. Als het over een één dag of meerdere opeenvolgende dagen gaat noemen we dat het weer.

Elke dag kan je bijvoorbeeld het weerbericht luisteren bij het nieuws.

Breedtegraad

Het verschil dat voor verschillende klimaten zorgt is de 'breedtegraad'. De evenaar is de lijn die om het midden van de aarde heen loopt, dit noemen we 0 graden. Hoe verder je van die lijn naar boven of naar beneden gaat hoe meer graden erbij komen. je telt tot de onder en bovenkant van de aarde, namelijk de polen. De polen zitten op 90 graden. 

Als we bijvoorbeeld naar Nederland kijken ligt nederland op breedtegraad 51 noord. Dat betekent dat je vanaf de evenaar 51 graden richting het noorden gaat.

'Latitude' betekent 'Breedtegraad'
'Latitude' betekent 'Breedtegraad'

Temperatuurverschillen op onze bol

We gaan we het hebben over temperatuursverschillen. Als je een reisje naar de polen maakt is het veel kouder dan wanneer je een reisje naar de caribische eilanden boekt. Waarom is dat nou?

Onze heetste plek op aarde. Er worden hier temperaturen van 52 graden gemeten!
Onze heetste plek op aarde. Er worden hier temperaturen van 52 graden gemeten!
Dome Fuji. De koudste plek op onze aardkloot. De dome ligt op Antarctica en de laagste temperatuur die er ooit gemeten is was -92 graden Celcius!
Dome Fuji. De koudste plek op onze aardkloot. De dome ligt op Antarctica en de laagste temperatuur die er ooit gemeten is was -92 graden Celcius!

De atmosfeer

De atmosfeer is de lucht om ons heen en zorgt ervoor dat wij kunnen leven. De zonnetralen die we van de zon ontvangen warmen als eerst ons aardoppervlak op. Vervolgens wordt het oppervlak zo warm dat het warmte uitstraalt naar de lucht erboven. Deze warmte blijft hangen in de atmosfeer.

Hoe de zon de atmosfeer opwarmt. Bron: BuiteNLand
Hoe de zon de atmosfeer opwarmt. Bron: BuiteNLand

De aurora (of het noorderlicht) maakt de rand van de atmosfeer zichtbaar boven de aarde. Zoals je op de foto hieronder kan zien die door NASA gemaakt is boven de atmosfeer.

Stand van de zon

Het heeft natuurlijk een reden dat er op aarde verschillende temperaturen zijn.

Wat we al weten is dat de zon op de aarde schijnt, die schijnt elke dag. Maar hij schijnt niet overal even 'hard'. De zon moet niet overal dezelfde afstand afleggen. De aarde is een bol en er zijn kortere zonnestralen nodig om de evenaar te bereiken dan dat we naar de polen kijken.

Op het plaatje zie je ook dat de zonnestralen een groter oppervlak verwarmen op een hoge breedtegraad dan op een lage breedtegraad.

Dus als we alles bij elkaar zetten zien we:

1. Het is warmer op de evenaar dan op de polen omdat er een kortere afstand wordt afgelegd door zonnestralen.

2. Het is warmer op de evenaar dan op de polen omdat er minder groot oppervlak verwarmt moet worden dan op de polen.

Om het nog een keer samen te vatten en het voor je te zien heb ik een filmpje voor je.

Oefening:Snap je het??

Hoogtes

Niet alleen op verschillende breedtes zit er verschil maar ook in hoogte. Hoe verder je de hoogte in komt hoe kouder het wordt. De temperatuur daalt per 1000 meter met 6 graden.

Op en duur wordt het ook zo koud in de bergen dat er geen bomen meer kunnen groeien en er alleen nog maar sneeuw ligt.

In Wallis in Zwitserland kan je in het echt een duidelijke boomgrens zien. Ik heb het voor je gemarkeerd in het rood.
In Wallis in Zwitserland kan je in het echt een duidelijke boomgrens zien. Ik heb het voor je gemarkeerd in het rood.

Als je nou alle klimaatfactoren bij elkaar zet en je neemt je basiskennis over de klimaten kan je een klein toetsje doen over jouw kennis.

Toets je klimaten
De code is DAAN5575

Vaardigheden

Ik heb voor jullie een filmpje gemaakt hoe je kan werken met noorder- en zuiderbreedte en wester- en oosterlengte.

Toets je atlasvaardigheden
(Log in met je schoolmail account)

De toets

Toets:Eindtoets klimaatfactoren

  • Het arrangement De Klimaatreis is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Daan de Nooijer Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
    Laatst gewijzigd
    2019-04-14 17:40:06
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Dit gaat over het hoofdstuk klimaat. Je kan hier het hoofdstuk leren en oefenen.
    Leerniveau
    VWO 1;
    Leerinhoud en doelen
    Verschillen tussen klimaten op aarde; Systeem aarde; Aardrijkskunde; Klimaat;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    1 uur en 0 minuten
    Trefwoorden
    aardrijkskunde, atlas, klimaat, klimaatfactoren, vaardigheden

    Bronnen

    Bron Type
    Weer en klimaat: het verschil
    https://www.youtube.com/watch?v=E7YMd5N7-oM
    Video
    Om het nog een keer samen te vatten en het voor je te zien heb ik een filmpje voor je.
    https://www.youtube.com/watch?v=qLvrrCgJokg&t=2s
    Video
    Toets je klimaten
    https://b.socrative.com/student/#quiz
    Link
    Ik heb voor jullie een filmpje gemaakt hoe je kan werken met noorder- en zuiderbreedte en wester- en oosterlengte.
    https://youtu.be/F9oxwdFHbSM
    Video
    Toets je atlasvaardigheden
    https://app.wizer.me/learn/BMWBMF
    Link
  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Snap je het??

    Eindtoets klimaatfactoren

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.