Voetbal, muziek, dans, corruptie, natuurgebieden die er nog prachtig bij liggen of die juist in snel tempo aan het verdwijnen zijn. Tempels en andere restanten van oude beschavingen die hun bloeitijd kenden voordat Europeanen Zuid-Amerika in de 16e eeuw koloniseerden.
Dat zijn allemaal beelden die horen bij ‘Zuid-Amerika’. Mogelijk geldt dat ook voor jou. Deze beelden vormen een deel van het verhaal maar berusten al te vaak op vooroordelen en stereotypen of ze zijn achterhaald.
In deze opdracht ga je eerst je topografische kennis van Zuid-Amerika testen en waar nodig aanvullen. Daarna ga je na op welke bronnen en ervaringen jouw beelden van Zuid-Amerika zijn gebaseerd en in hoeverre ze te rijmen zijn met de werkelijkheid op dit continent.
Ten slotte ga je in op de kracht van beeldvorming en het belang van een op feiten gebaseerd beeld.
Wat ga je leren?
Hoofdvraag
Welk beeld hebben we globaal van Zuid-Amerika en in hoeverre klopt dat met de werkelijkheid?
Deelvragen
Op welke manieren krijgen mensen in Nederland een beeld van Zuid-Amerika?
In hoeverre komt dit beeld overeen met de feitelijke stand van zaken in Zuid-Amerika?
Welke overeenkomsten en verschillen tussen beeld en werkelijkheid zijn er?
Hoe beïnvloedt beeldvorming het gedrag van mensen in Zuid-Amerika die allerlei belangen behartigen?
Begrippen
Geografisch beeld
Mental map
Perceptie
Stereotype
Wat ga je doen?
Activiteiten
Aan de slag
Stap 1
Deze stap bestaat uit twee opdrachten om je beeldvorming over Zuid-Amerika te bepalen. Je vult een landkaart in en je maakt een mental map.
Stap 2
Aan de hand van een aantal stellingen bepaal je of jouw perceptie over Zuid-Amerika strookt met de werkelijke situatie. Je gebruikt hierbij Bosatlaskaarten om dat te onderzoeken.
Stap 3
Zuid-Amerikanen willen niet dat de reputatie van hun land beïnvloed wordt door ongunstige beeldvorming en vooroordelen. Je leest een paar teksten over Colombia en bekijkt of dit beeld klopt met de werkelijkheid.
Afronding
Samenvattend
Omschrijf de begrippen. Vergelijk ze met je klasgenoot.
Eindopdracht A
Maak de eindtoets.
Eindopdracht B
Maak samen een reisgids. Je krijgt een letter uit het alfabet en schrijft daar een artikel over.
Terugkijken
Kijk terug op de opdracht.
Tijd
Voor deze opdracht is de studiebelasting ongeveer 3 SLU.
Aan de slag
Stap 1: Beeldvorming
Beeldvorming van Zuid-Amerika
Stap 2: Stereotype Zuid-Amerika
Jorge Videla
Het ware gezicht van Zuid-Amerika
Jorge Videla was van 1976 tot 1981 dictator van Argentinië en Nicolás Maduro is vanaf 2013 president van Venezuela en, hoewel gekozen, ook een leider met dictatoriale trekjes.
Is wat je door je perceptie van Zuid-Amerika denkt te weten over dit continent allemaal waar of is het voor een deel gebaseerd op vooroordelen of stereotypen en/of achterhaalde voorstellingen van zaken? Vooroordelen kun je omschrijven als meningen, die niet op feiten zijn gebaseerd.
Een stereotype is een karakterisering van een groep mensen op basis van een enkele of een paar eigenschappen. Vooroordelen en stereotypen ontstaan bijvoorbeeld omdat media en reisboeken een onvolledig en gekleurd beeld geven van het continent. Dat zie je bijvoorbeeld in Lonely Planet-reisgidsen of Rough Guides:
Lonely Planet Argentinië en Uruguay:
Deze gids geeft informatie over de geschiedenis, de cultuur, de keuken, populaire dranken en het milieu in deze landen. Verder kun je nagaan welke routes je kunt volgen als je te voet, te paard of op de mountainbike door deze landen wilt trekken en wat je dan allemaal aan natuurschoon en cultuur te zien en te horen krijgt. Ten slotte bevat de gids een overzicht van wat er in Buenos Aires en diverse streken (waaronder Vuurland) te zien en te beleven is.
Rough Guides Peru:
Deze gids opent met veel praktische informatie met oog voor zowel negatieve als positieve zaken. Zo worden vrouwen die dit land bezoeken ervoor gewaarschuwd dat ze kans lopen te worden aangerand door Peruaanse mannen omdat het land een sterke machocultuur heeft. Verder bevat de gids dezelfde soort informatie als de overige drie gidsen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Zuid-Amerikanen voegen zich naar beeldvorming, of juist niet
Niet alleen berust het beeld dat mensen buiten Zuid-Amerika hebben van dit continent zowel op feiten als op vooroordelen en stereotypen, ook weerspiegelt het beeld de reputatie van dat continent in andere delen van de wereld. Daar zijn mensen in Zuid-Amerika zich van bewust. Zij willen dat hun land en continent een gunstige indruk maakt op bezoekers en op bedrijven die zaken willen doen op het continent. Ze willen dat dit positieve beeld niet wordt verstoord door:
epidemieën (zoals die van Zika, een door muggen overgebrachte ziekte waardoor zwangere vrouwen kans lopen dat hun kind met te kleine hersenen wordt geboren) en pandemieën (zoals COVID-19 virus).
burgeroorlogen (in 2017 kwam in Colombia na 52 jaar een einde aan een burgeroorlog tussen de regering en de guerrillabeweging FARC)
grote problemen met de economie (in Venezuela bijvoorbeeld is vanaf 2017 sprake van een hollende inflatie waardoor prijzen van brood, melk en andere zaken die je dagelijks nodig hebt met de dag stijgen).
de verwoesting van tropisch regenwouden in Brazilië en andere natuurgebieden.
Afronding
Samenvattend
Bij 'Wat ga je leren?' worden de volgende begrippen genoemd.
Geef zelf een omschrijving van deze begrippen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Jullie maken gezamenlijk een reisgids waarin jullie proberen een aantrekkelijk beeld te schetsen van Zuid-Amerika, over de natuur, de bewoners en de verschillende culturen.
Je krijgt van je docent een of twee letters uit het alfabet. Zoek bij deze letters een onderwerp dat betrekking heeft op Zuid-Amerika. Krijg je bijvoorbeeld de letter Q, dan kun je een bijdrage maken over de stad Quito.
Bepaal van tevoren (gezamenlijk of door de docent) op welke doelgroep jullie de gids richten. Welke informatie is voor deze doelgroep van belang? Hoe je een artikel kunt schrijven als bijdrage voor de reisgids, lees je in de Gereedschapskist hieronder.
Beoordeling
Lever als je klaar bent je bijdrage aan de reisgids bij je docent in. Die beoordeelt je bijdrage op de volgende punten:
Is je bijdrage aan de gids goed verzorgd?
Ondersteunen de afbeeldingen je tekst?
Is datgene wat je vertelt op feiten en goede bronnenstudie gebaseerd?
Een artikel is een goede manier om informatie te presenteren of een gebeurtenis te beschrijven.
Terugkijken
Intro
Lees de Introductie van de opdracht nog eens door.
Geeft de intro duidelijk weer wat je in deze opdracht gaat doen?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de hoofdvraag en deelvragen nog eens door.
Welk beeld hebben wij globaal van Zuid-Amerika? Kun je toelichten of dit beeld klopt met de werkelijkheid?
Hoe ging het?
Tijd
Voor deze opdracht staat ongeveer 3 SLU.
Had je voldoende tijd voor het maken van deze opdracht?
Inhoud
In de opdracht kijk je naar de beeldvorming die er in het algemeen over Zuid-Amerika bestaat.
Vind je dat die beeldvorming een beetje klopt of zie je echt duidelijke verschillen? Licht je antwoord toe.
Eindopdrachten
Heb je de toets met een goede score afgerond?
Heb je met de jou toegewezen letter uit het alfabet een nuttige bijdrage aan de reisgids gemaakt?
Vond je deze werkwijze leuk?
Het arrangement Beeldvorming Zuid-Amerika - v456 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Dit thema valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Aardrijkskunde voor VWO leerjaar 4, 5 & 6. In het domein "Zuid-Amerika" wordt het thema ''Beeldvorming Zuid-Amerika" besproken. Dit onderdeel begint met een opgave waarin de leerlingen kunnen zien welke vooroordelen zij zelf hebben over Zuid-Amerika. De perceptie van Zuid-Amerika kan deels gebaseerd zijn op vooroordelen en stereotypen, beïnvloed door media en reisgidsen. Deze kunnen een onvolledig en gekleurd beeld geven van het continent, zoals in voorbeelden uit Lonely Planet- en Rough Guides-reisgidsen waar zowel positieve als negatieve aspecten van landen worden benadrukt. Mensen in Zuid-Amerika zijn zich bewust van het beeld dat anderen van hun continent hebben, dat zowel op feiten als vooroordelen is gebaseerd. Ze willen voorkomen dat dit positieve beeld wordt verstoord door epidemieën zoals Zika en COVID-19, burgeroorlogen zoals die in Colombia, economische problemen zoals inflatie in Venezuela, en de vernietiging van natuurlijke gebieden zoals regenwouden in Brazilië.
Dit thema valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Aardrijkskunde voor VWO leerjaar 4, 5 & 6. In het domein "Zuid-Amerika" wordt het thema ''Beeldvorming Zuid-Amerika" besproken. Dit onderdeel begint met een opgave waarin de leerlingen kunnen zien welke vooroordelen zij zelf hebben over Zuid-Amerika. De perceptie van Zuid-Amerika kan deels gebaseerd zijn op vooroordelen en stereotypen, beïnvloed door media en reisgidsen. Deze kunnen een onvolledig en gekleurd beeld geven van het continent, zoals in voorbeelden uit Lonely Planet- en Rough Guides-reisgidsen waar zowel positieve als negatieve aspecten van landen worden benadrukt. Mensen in Zuid-Amerika zijn zich bewust van het beeld dat anderen van hun continent hebben, dat zowel op feiten als vooroordelen is gebaseerd. Ze willen voorkomen dat dit positieve beeld wordt verstoord door epidemieën zoals Zika en COVID-19, burgeroorlogen zoals die in Colombia, economische problemen zoals inflatie in Venezuela, en de vernietiging van natuurlijke gebieden zoals regenwouden in Brazilië.
Welk beeld hebben we globaal van Zuid-Amerika en in hoeverre klopt dat met de werkelijkheid?
Activiteiten
Intro
Websites:
