Leerlijn digitale geletterdheid po vrijescholen - klas 6

Leerlijn digitale geletterdheid po vrijescholen - klas 6

Periode klas 6

Als vervolg op de schrift-periode: eerst was schrift voor enkelen (de schrijvers bij de Egyptenaren en de farao's waren de enigen die konden lezen en schrijven, daarna de monniken die boeken vervaardigden voor een klein deel van de mensen, en ten slotte de boekdrukkunst die het schrift voor iedereen toegankelijk maakte, maar waarin nog steeds enkelen schreven (de schrijvers) voor velen. Nu in de digitale wereld kan iedereen voor iedereen produceren, dat is de stap ná de boekdrukkunst.

De doelen voor deze periode zijn de volgende:

Ik ben aardig met ICT

Periodedoelen klas 6 Voorbeeldlessen/handreikingen

Ik ben mij bewust van de mogelijke gevolgen van (mijn) online gedrag

Machtige media

Nationaal Media Paspoort (groep 6 les 3) Let op: hiervoor moet een gratis account worden aangemaakt.

Ik heb kennis van de invloed van media op de samenleving

Machtige media

Nationaal Media Paspoort (groep 6 les 1, groep 8 les 2, groep 7 les 1) Let op: hiervoor moet een gratis account worden aangemaakt.

Ik ben me bewust van de mogelijke reikwijdte van online publicaties

Machtige media

Nationaal Media Paspoort (groep 6 les 3) Let op: hiervoor moet een gratis account worden aangemaakt.

 

1. Ik ben sociaal met ICT

Sociaal omgaan met ICT vraagt veel van kinderen. Het betekent dat ze een community kunnen vormen om gezamenlijk doelen te bereiken, maar ook dat ze bereikbaar worden voor een groter netwerk dan alleen mensen die ze ook in persoon kennen. Ons inziens is het belangrijk dat kinderen leren met een afstand naar hun gedrag online te kijken. Natuurlijk willen we kinderen leren eerst in het écht te communiceren en daarnaar te kijken voordat ze dit online gaan doen. Dat houdt ook in dat een heleboel doelen die voor dit domein gelden al in andere vakken aan bod komen. Enkel de nieuwe doelen benoemen we hier.

Alle materiaal voor klas 6: sociaal met ICT

Ik weet dat niet alles online “waar” is

Ik weet van briefgeheim, ook online

Ik weet wat privé is

Ik gedraag mij online respectvol en verantwoordelijk

Ik kan communiceren via sociale media in besloten groepen

Ik heb met mijn klas afspraken gemaakt over de communicatie in zo’n groep

Ik stuur en maak geen nare foto’s of filmpjes door en stuur geen foto's of filmpjes door waar anderen van kunnen schrikken, zoals geweld, horror of blootbeelden

Ik begrijp dat communicatie altijd binnen een bepaalde context plaatsvindt

Ik weet welke informatie ik wel/niet kan delen op sociale media en in het echt

Ik ga veilig om met media en sociale netwerken

Het social mediaprotocol voor de kinderen is besproken

Ik ben mij bewust van de mogelijke gevolgen van (mijn) online gedrag

Ik heb kennis van de invloed van media op de samenleving

Ik ben me bewust van de mogelijke reikwijdte van online publicaties

2. Ik kan leren met ICT

Uiteindelijk is ICT ook een gereedschap in het leren, veel programma’s zijn zo ontwikkeld dat ze zich aanpassen aan het niveau van het kind. Ook willen we kinderen kennis laten maken met het maken van presentaties mbv ICT. We willen dit gedoseerd inzetten om het leren van de kinderen te ondersteunen. Het gebruik maken van ict in de klas willen we vanaf de derde klas een plek geven. Waarbij de tijdsduur zich opbouwt en we zorg dragen voor een gezonde manier van het gebruik. Ook bij het maken van werkstukken komen veel van deze vaardigheden aan bod.

Alle materiaal voor klas 6: leren met ICT

Ik kan digitale middelen inzetten om te leren (de leerkracht bepaalt wat en waar)

Ik kan digitale middelen inzetten om vraagstukken op te lossen.

Ik kan met behulp van software (als Gynzy) extra oefenen met rekenen en taal.

Ik kan informatie waar ik nieuwsgierig naar ben vinden, bijvoorbeeld via Google of Youtube (tutorials).

 

Werkstukdoelen

Ik kan een informatievraag formuleren vanuit een informatiebehoefte

Ik kan al een beetje inschatten of bronnen betrouwbaar zijn.

Ik kan relevante zoekterm(en) bepalen bij een informatievraag

Ik kan een voor de informatievraag geschikte zoekstrategie bepalen

Ik kan geschikte bronnen bepalen voor het verkrijgen van de relevante informatie

Ik kan de gevonden informatie beoordelen op bruikbaarheid, betrouwbaarheid en representativiteit

Ik kan informatie verzamelen en selecteren met behulp van de gekozen zoekstrategie

Ik kan de gevonden informatie analyseren, interpreteren en ordenen

Ik kan de lijst van gebruikte bronnen opstellen

Ik kan een conclusie trekken en een antwoord formuleren

Ik kan een informatievraag en het antwoord hierop op een passende wijze presenteren

Ik kan het gevonden resultaat als antwoord op de informatiebehoefte evalueren

Ik kan het proces van informatieverwerving en verwerking evalueren

3. Ik ben baas over ICT

De wereld van ICT verandert continue. Wij vinden het belangrijk dat kinderen al deze toepassingen als gereedschap zien, als iets waar zij beslissingen over nemen en niet andersom. Uit het pedagogisch kompas komen herkenbare zaken naar voren als : autonomie, zelfbeheersing (zelfregulering), vitaliteit. Daarnaast speelt ethiek een belangrijke rol:

hoe gebruik ik ICT op een ethisch verantwoorde manier.

Alle materiaal voor klas 6: baas over ICT

Ik ben me bewust van de aantrekkingskracht van ICT en hoeveel tijd ik eraan besteed.

Ik laat de offline wereld voorgaan.

Ik weet dat ik mij kan focussen op één ding tegelijk (bijv. fietsen en appen)

Ik weet hoe ik ICT  gezond kan gebruiken (tijd, houding, inspanning & ontspanning)

Ik weet van de gezondheidsrisico’s die er zijn (voor de ogen, maar ook over verslaving)

Oorzaak-gevolg in de digitale wereld

Ik ben mij bewust dat er geld wordt verdiend met hardware, apps en software en social media en mijn digitale footprint

Ik kan reflecteren op mijn eigen mediagebruik

4. Ik ben creatief met ICT

Kunstzinnig werken is een van de uitgangspunten van ons onderwijs. We werken vanuit de gedachte dat om kunstzinnig te kunnen werken je de stof goed moet beheersen en het je eigen maakt. De omvorming naar een verhaal, een les of een opdracht is waar de kunstenaar komt kijken. Als je dit vertaalt naar de digitale wereld is het eigen maken van de stof en daar iets mee doen de vertaalslag die we willen maken. Dit past ook binnen het ethische deel van onze visie: wie ben ik online, hoe verhoud ik me daartoe en wat doe ik ermee. Het laatste stuk hiervan gaat ook over het toevoegen van materiaal aan die digitale wereld. De doelen die hierbij passen zijn toepasbaar op veel creatieve uitingen, een vlog maken over de Romeinen past net zo goed als een podcast over de Grieken. Van de leerkracht wordt hier dus ook creativiteit verwacht!

Alle materiaal voor klas 6: creatief met ICT

Ik ben mij bewust van de informatie die ik wil delen

x

Ik weet welk doel mijn product dient.

x

Ik kan een medium kiezen wat past bij mijn doel (vlog, website, podcast, presentatie, facebook, quiz)

x

Ik kan verschillende vormen van content creëren door functioneel en creatief gebruik van standaardtoepassing(en) en audiovisuele communicatiemiddelen

x

5. Ik ben vaardig met ICT

De wereld van ICT verandert continue. Wij vinden het belangrijk dat kinderen zich voldoende vaardig weten om ook met die veranderende wereld om te gaan. De autonomie van kinderen én die van de middelen waar ze mee werken blijven een belangrijk uitgangspunt: de computer als gereedschap: een stuk gereedschap met een handleiding en heel veel mogelijkheden. Vaardig met ICT betekent enig inzicht in de werking van het apparaat en de mogelijkheden om dit functioneel en veilig te gebruiken. Computational thinking zou hieronder kunnen passen.

De doelen rondom Computational Thinking lijken los best ingewikkeld, deze kun je misschien wel het best onderwijzen in een digitale periode: waarin de kinderen eenvoudig leren programmeren, maar ook leren publiceren om inzicht te hebben in de verschillende mogelijkheden van nieuwe media. Dit past ook mooi in de opbouw van de periodes rondom de schriftontwikkeling. In de derde klas wordt de schriftontwikkeling tot en met de boekdrukkunst behandeld (van schrift voor de elite naar de tijd waarin een beperkte groep voor een grotere groep publiceert). In de zesde klas kan dit doorgetrokken worden naar het digitale tijdperk: nu publiceert een grote groep voor iedereen.

We zouden kunnen denken aan een periode van twee weken waarin we de doelen van oa computational thinking worden aangeboden in een programmeercontext. Omdat dit voor veel leerkrachten ook nieuw is is het wellicht handig hier scholing op in te zetten: hoe bied je dit domein aan.

Alle materiaal voor klas 6: vaardig met ICT

Ik kan “kantoortoepassingen” voor tekstverwerking, presentatie en spreadsheet functioneel gebruiken

Ik kan een internetbrowser functioneel gebruiken (verschil google zoekbalk - adresbalk)

Ik ben bewust van virussen, malware, mbt techniek

Ik kan werken met een digitale (huiswerk)agenda

ik ben bewust van de verschillende functies van internet - communicatie, shoppen, informatie,

Ik weet wat downloaden is (beeld, apps documenten) en ken het verschil met online werken/opslaan

Digiklooikoffer

De doelen rondom Computational Thinking zijn nog best ingewikkeld. Op school hebben we 20 digiklooikoffers die wellicht geschikt zijn om hieraan te werken. Dit is wellicht te koppelen aan een methode van twee weken waarin de doelen van computational thinking worden aangeboden in een programmeercontext. Omdat dit voor veel leerkrachten ook nieuw is is het zeker handig hier scholing op in te zetten: hoe bied je dit domein aan.

Computational thinking

De leerling

Problemen (her)fomuleren

Kan op een zodanige manier problemen formuleren dat het mogelijk wordt om het probleem op te lossen door gebruik van een computer of ander gereedschap

Kan mogelijke oplossingen analyseren om de meest kansrijke richting te bepalen

Gegevens verzamelen ​

Kan procesmatig relevante gegevens verzamelen

Kan systematisch gegevens verzamelen via artikelen, experimenten, interviews, enquêtes of literatuurstudie

Gegevens analyseren ​

Kan gegevens logisch ordenen en begrijpen

Kan patronen vinden en conclusies trekken

Kan grafieken evalueren en relevante statistische methodes toepassen

Gegevens visualiseren ​ ​ ​ ​

Kan gegevens representeren door middel van modellen van de werkelijkheid

Kan informatie weergeven in relevante grafieken, tabellen, woorden en plaatjes

Kan uit een verzameling de meest effectieve representatie selecteren

Kan misleiding in grafische representaties onderkennen

Kan conclusies manipuleren door middel van het selecteren van een bepaalde vorm van representatie

Probleem decompositie   

Kan een taak opdelen in kleinere taken

Kan een lange lijst met opdrachten opdelen in subcategorieën

Kan een aantal taken combineren tot één taak

Abstractie   

Kan complexiteit reduceren en algemene concepten overbrengen

Kan twee verschillende concepten vergelijken en deze logisch verbinden

Kan op abstract niveau gegevens representeren door middel van bijvoorbeeld modellen en simulaties

Algoritmes en procedures ​ ​ ​

Kan door algoritmisch redeneren oplossingen genereren

Kan oplossingen automatiseren door middel van algoritmisch denken

Kan een computerprogramma schrijven in code

Kan een proces om problemen op te lossen generaliseren, zodat het ook bij andere problemen toegepast kan worden

Automatisering   ​ ​

Kan door het opstellen van een serie van geordende stappen een probleem oplossen of een bepaald doel bereiken

Kan effectieve en efficiënte stappen zetten en bronnen gebruiken om tot een uiteindelijke oplossing te komen

Kan mogelijke oplossingen identificeren, analyseren en implementeren met als doel de meest effectieve en efficiënte oplossing te vinden

Kan repetitieve taken laten uitvoeren door computers

Simulatie en modellering ​ ​ ​

Kan een proces representeren of een experiment uitvoeren op basis van modellen

Kan een routebeschrijving uitvoeren om te controleren of die klopt

Kan een routebeschrijving maken

Kan een probleemoplossing generaliseren en toepassen op andere problemen

Parallelization   ​

Kan een planning maken en taken toewijzen aan teamleden tijdens een project

Kan middelen op een dergelijke wijze organiseren dat het mogelijk wordt om ze simultaan in te zetten om een gezamenlijk doel te bereiken

Kan taken gelijktijdig laten uitvoeren door computers

  • Het arrangement Leerlijn digitale geletterdheid po vrijescholen - klas 6 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Laatst gewijzigd
    2018-11-26 12:09:05
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    “Vrijeschool Widar erkent de digitale ontwikkelingen en ziet het als haar opdracht om kinderen, samen met ouders, te leren bewust, autonoom, creatief, veilig en gezond met digitale middelen om te leren gaan. Zodat onze leerlingen zich ook in de digitale wereld aardig, waardig en vaardig kunnen bewegen en ontwikkelen.” Lerarencollege vrijeschool Widar, november 2016
    Leerniveau
    PO groep 8;
    Leerinhoud en doelen
    Computervaardigheden/ICT;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Trefwoorden
    baasoverict, creatiefmetict, klas6, lerenmetict, povrijescholen, sociaalmetict, vaardigmetict, widardelft

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    Digitale geletterdheid Widar. (z.d.).

    Leerlijn digitale geletterdheid po vrijescholen

    https://maken.wikiwijs.nl/133860/Leerlijn_digitale_geletterdheid_po_vrijescholen