Protectie of vrijhandel
Protectie of vrijhandel?
Als een buitenlands bedrijf hetzelfde product produceert als een Nederlands bedrijf is er sprake van internationale concurrentie. Als het buitenlands bedrijf het product goedkoper produceert dan het Nederlandse bedrijf zal het buitenlandse bedrijf meer producten verkopen dan het Nederlandse bedrijf. Het bedrijf heeft een betere concurrentiepositie.
Nederland kan maatregelen nemen om bedrijven te beschermen tegen internationale concurrentie. Je noemt dat protectie.
Als twee of meer landen afspreken alle handelsbelemmeringen af te schaffen, spreek je van vrijhandel.
Bekijk de wereldkaart hieronder. Op deze kaart zie je dat er overal op de wereld vrijhandelsgebieden zijn.
Protectie
Als een overheid maatregelen neemt om eigen bedrijven te beschermen tegen internationale concurrentie spreek je van protectionisme.
Er zijn verschillende argumenten voor protectionisme:
- Het vermijden van een te grote afhankelijkheid van het buitenland als het gaat om levensnoodzakelijke producten.
- Handhaving van de binnenlandse werkgelegenheid (bescherming tegen landen met lage lonen).
- Bescherming van jonge binnenlandse industrieën, die de concurrentie met grote gevestigde bedrijven uit het buitenland nog niet aankunnen.
- Het tegengaan van een blijvend tekort op de betalingsbalans.
Voorbeelden van protectionistische maatregelen zijn:
- Invoerrechten: een buitenlands bedrijf dat een product in Nederland wil verkopen, betaalt een invoerheffing aan de Nederlandse regering.
- Exportsubsidies: de Nederlandse regering subsidieert bedrijven die producten in het buitenland verkopen.
- Contingentering: van een buitenlands product mag maximaal een vastgesteld aantal geïmporteerd worden in Nederland.
- Kwaliteitseisen: een buitenlands product mag alleen in Nederland verkocht worden als het voldoet aan bepaalde kwaliteitseisen.
De werking van een invoerrecht
Vrijhandel
Je spreekt van vrijhandel tussen twee of meer landen als er vrij verkeer van producten tussen die landen is: producten kunnen ongehinderd worden geïmporteerd of geëxporteerd.
Voorstanders van vrijhandel zien de volgende voordelen:
- Bedrijven hebben door vrijhandel een veel groter afzetgebied, waardoor ze meer omzet en schaalvoordelen kunnen behalen.
- Vrijhandel leidt tot verdere specialisatie en internationale arbeidsdeling, hierdoor zal de totale productie en dus de werkgelegenheid toenemen.
- Vrijhandel maakt schaalvergroting (massaproductie) mogelijk, waardoor de productiekosten zullen dalen.
- Vrijhandel leidt tot meer internationale concurrentie, waardoor gezocht wordt naar meer efficiënte productiemethoden wat zal leiden tot lagere productiekosten.
- Vrijhandel leidt tot lagere productiekosten, waardoor er meer geld is voor economische vernieuwing (research en development).
De toename van de productie en de toename van de werkgelegenheid die het gevolg zijn van vrijhandel leiden tot een toename van de bestedingsmogelijkheden.
Economische integratie
Vrijhandel is vaak de eerste stap naar verdere economische samenwerking tussen landen.
Vijf vormen van economische integratie:
- Vrijhandelsgebied
Afschaffing onderlinge handelsbelemmeringen
- Douane-unie
Vrijhandelsgebied + gemeenschappelijk buitentarief.
- Gemeenschappelijke markt
Douane-unie + vrij verkeer van productiefactoren.
- Economische unie
Gemeenschappelijke markt + gemeenschappelijk economisch beleid.
- Economische en monetaire unie
economische unie + gemeenschappelijke munt.
Economische integratie leidt vaak tot een toename van de handel tussen de verschillende lidstaten (handelsverruiming) en tot een afname van de handel met niet lid-staten (handelsverschuiving).
