Thema: Oorlog vmbo BB2

Thema: Oorlog vmbo BB2

Thema Oorlog

Inleiding

Dit thema heeft als titel Oorlog.
In het thema staan de wereldoorlogen uit de 20ste eeuw centraal.
Daarnaast kijk je naar de Koude Oorlog.

In het thema ga je op zoek naar antwoorden op vragen als:

  • Hoe verliep de Eerste Wereldoorlog?
  • Hoe was het in de periode tussen de twee wereldoorlogen?
  • Waarom onstond de Tweede Wereldoorlog?
  • Hoe verliep de Tweede Wereldoorlog?
  • Bij welke conflicten na WOII zijn Amerika en Rusland betrokken?

Dit thema rond je af met de opdracht oorlogsmonument..

Genoeg te doen.
Aan de slag!

Planning

'Tijdvak 9' bestaat uit de volgende onderdelen:

Onderdeel Tijd Eindproduct
Inleiding 0,5 lesuur       -
De Eerste Wereldoorlog 2 á 3 lesuur Toets of tijdlijn
Interbellum     2 á 3 lesuren Toets
De Tweede Wereldoorlog 2 á 3 lesuren Toets of tijdlijn
De Duitse bezetting van Nederland 2 á 3 lesuren Toets of eigen keuze
De wereld in blokken 2 lesuren Toets
Afsluiting 2 lesuren Oorlogsmonument
Totaal 15 lesuren  


*Keuzeopdrachten

Werkplan

Het thema Oorlog bestaat uit vijf opdrachten en een afsluiting.

Het is belangrijk dat je goed bijhoudt wat je gedaan hebt.
Om je hierbij te helpen is er een werkplan gemaakt.
Op dat werkplan schrijf je op welke onderdelen je hebt gedaan.

Download hier het Werkplan Thema Oorlog

De Eerste Wereldoorlog

Leerdoelen

De eerste opdracht gaat over de Eerste Wereldoorlog.
De Eerste Wereldoorlog duurde van 1914 tot 1918.
In deze oorlog vochten niet alleen legers met elkaar.
De hele maatschappij was betrokken bij de oorlog.
De oorlog wordt daarom wel een totale oorlog genoemd.

Leerdoelen
Aan het eind van deze opdracht:

  • kun je drie oorzaken voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog noemen.
  • kun je twee landen noemen die behoorden tot de Centralen.
  • kun je twee Europese landen noemen die behoorden tot de Geallieerden.
  • kun je een reden noemen waarom Amerika bij de oorlog betrokken raakte.
  • kun je omschrijven waarom de Eerste Wereldoorlog een totale oorlog wordt genoemd.
  • kun je uitleggen waarom het einde van de Eerste Wereldoorlog gezien kan worden als oorzaak van de Tweede Wereldoorlog.
  • kun je omschrijven wat het betekende dat Nederland neutraal was tijdens de oorlog.

Werkwijze

Activiteiten
Je kunt deze opdracht afsluiten door:

  • een toets te maken (Stap 6A) of
  • door een tijdlijn over het verloop van WO I te maken (Stap 6B).
Stap Groepsgrootte Activiteit
Stap 1 Alleen Kennisbankitem Oorzaken WO I bestuderen.
Stap 2 Alleen + samen Kennisbankitem Begin WO I bestuderen en oefening over WO I maken.
Stap 3 Alleen + samen Kennisbankitem Loopgravenoorlog bestuderen.
Afbeeldingen op internet zoeken over loopgravenoorlog.
Stap 4 Alleen + samen Kennisbankitems Amerika en WO I en Einde WO I bestuderen.
Vragen over Kennisbankitems beantwoorden.
Stap 5 Alleen + samen Op website entoen.nu bestuderen wat WO I voor Nederland heeft betekend.
Stap 6A Alleen Eindproduct: Toets Eerste Wereldoorlog maken.
Stap 6B Samen Eindproduct: Tijdlijn verloop WO I maken.


Tijd

Voor deze opdracht heb je 2 à 3 uur nodig.
Tijd is mede afhankelijk van de keuze van het eindproduct.

Stap 1: Oorzaken WOI

Ga naar de Kennisbank geschiedenis en bestudeer het onderwerp:

KB: Twee wereldoorlogen

In de Kennisbank worden vijf oorzaken voor de Eerste Wereldoorlog genoemd.

  1. Rivaliteit Frankrijk-Duitsland
  2. Bondgenootschappen
  3. Kolonialisme
  4. Wapenwedloop
  5. Nationalisme

Hieronder staan vijf zinnen. Welke zin hoort bij welke oorzaak?

  1. Landen maken afspraken om elkaar te helpen bij een aanvalsoorlog.
  2. Landen gaan steeds grotere legers opbouwen en nieuwe wapens ontwikkelen waardoor een dreigende situatie ontstaat.
  3. Landen willen wraak nemen voor een verloren oorlog uit het verleden.
  4. Mensen leren thuis en op school dat vechten voor je land het mooiste is wat er bestaat.
  5. Land wil belangrijk worden door landen buiten Europa te bezetten.
 

Stap 2: Begin WOI

Ga naar de Kennisbank geschiedenis.
Bestudeer op de eerste pagina de informatie over het begin van WO I.

KB: Begin eerste wereldoorlog

Gebruik de informatie uit de Kennisbank om de volgende vier vragen te beantwoorden.

Oefening:Begin Eerste Wereldoorlog

Op de afbeelding hiernaast zie je twee handen.
Je ziet ook de vlag van Oostenrijk-Hongarije en de vlag van Duitsland.

Leg een klasgenoot uit waarom de afbeelding goed past bij het begin van de Eerste Wereldoorlog.

Stap 3: Loopgravenoorlog

Ga opnieuw naar de Kennisbank geschiedenis.
Bestudeer de pagina over de loopgravenoorlog.

KB: Loopgravenoorlog

Bekijk ook de video over de Slag bij Somme op SchoolTV:
video SchoolTV: Slag bij Somme

Bekijk ook nog een stukje van de volgende video:

Opdracht
Tik bij Google het woord 'loopgravenoorlog' in.
Kies voor afbeeldingen.
Kies vier afbeeldingen uit.
Laat de afbeeldingen aan een klasgenoot zien.
Bekijk ook de afbeeldingen van je klasgenoot.
Bespreek samen de afbeeldingen.
Kun je elkaar uitleggen wat wordt bedoeld met een loopgravenoorlog.

 

Stap 4: Amerika en einde WOI

Lees in de Kennisbank hoe Amerika bij de Eerste Wereldoorlog betrokken raakte.

KB: Amerika en de Eerste Wereldoorlog

  1. Leg uit waarom de oorlog in april 1917 een Wereldoorlog werd.
    Ga nog een keer naar de Kennisbank geschiedenis.
    Bestudeer de drie pagina's over het einde van de Eerste Wereldoorlog.

KB: Einde Eerste Wereldoorlog

  1. Tijdens de Eerste Wereldoorlog zijn vele mensen gedood.
    Kijk of je op internet het aantal slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog kunt vinden.
    Laat het aantal zien aan een klasgenoot. Heeft hij/zij hetzelfde aantal gevonden?
    Bedenk samen hoe het komt dat het heel moeilijk is om een betrouwbare schatting van het aantal slachtoffers van WO I te maken.
  2. Soms wordt het einde van de Eerste Wereldoorlog wel de belangrijkste oorzaak van de Tweede Wereldoorlog genoemd. Bespreek samen waarom de vrede van Versailles een mogelijke oorzaak is voor de Tweede Wereldoorlog.

 

Stap 5: Nederland in de WOI

In 1914 was Nederland geen lid van de één van de bondgenootschappen in Europa.
Nederland probeerde neutraal te blijven. Maar ondanks de neutraliteit merkte ook Nederlanders dat het oorlog was.

Ga naar de informatie over de Eerste Wereldoorlog op entoen.nu .

Lees in ieder geval de alinea's:

  • 'Nederland deed niet mee met deze oorlog'
  • 'Er was bijna geen voedsel meer'.

Bekijk ook:

  • de canonclip over de Eerste Wereldoorlog
  • Vensterplaat Eerste Wereldoorlog

Schrijf twee dingen op waardoor Nederlanders merkten dat het oorlog was in Europa.

Stap 6A: Toets Eerste Wereldoorlog

Als eindproduct maak je de toets 'Eerste Wereldoorlog'.
De toets bestaat uit een aantal gesloten vragen.

Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je kunt vervolgens jouw antwoorden vergelijken met de goede antwoorden.

Klik op de knop 'Toets' om te beginnen:

Toets:Eerste Wereldoorlog

Stap 6B: Eindproduct - Tijdlijn WOI

Hieronder zie je zeven gebeurtenissen.
De gebeurtenissen hebben te maken met de Eerste Wereldoorlog.
Zoek van iedere gebeurtenis uit wanneer de gebeurtenis plaatsvond.
Zoek bij iedere gebeurtenis ook een passende afbeelding.
Maak met de gebeurtenissen een tijdlijn.

  • Amerika raakt betrokken bij WO I.
  • Duitse leger trekt België binnen op weg naar Frankrijk.
  • Slag om de Somme in de buurt van Verdun.
  • Vrede van Versailles wordt getekend.
  • Moord op Oostenrijkse troonopvolger Franz Ferdinand in Servië.
  • Fransen, Engelsen en Duitsers sluiten wapenstilstand in treinwagon.
  • Nederland verklaart zich neutraal.

Klaar?
Laat de tijdlijn beoordelen door de docent.

Tijdlijn maken

Een tijdlijn of tijdbalk geeft je een helder overzicht van verschillende gebeurtenissen over een bepaalde periode heen.

 

Begrippen

Nationalisme
Het eigen land (de natie) als het belangrijkste beschouwen. Andere landen als minder zien.		 Kolonialisme
Het willen bezitten en veroveren van koloniën.
 
Bondgenootschap
Een afspraak tussen landen. Bondgenoten beloofden elkaar steun in het geval van oorlog.		 Wapenwedloop
Meerdere landen die niet willen dat hun vijanden beter bewapend zijn en daarom zelf investeren in wapens.
Geallieerden
Een verbond tussen een aantal landen in de Eerste Wereldoorlog. De Geallieerden bestonden onder andere uit Frankrijk, Engeland en Rusland.		 De Centralen
Een verbond tussen een aantal landen in de Eerste Wereldoorlog. De Centralen bestonden onder andere uit Duitslande en Oostenrijk-Hongarije.
Gifgas
Chemische stoffen die worden gebruikt om mensen buiten gevecht te stellen, te verwonden of te doden. In de Eerste Wereldoorlog werd gifgas voor het eerst gebruikt.
 		 Loopgravenoorlog
Een oorlog waarin beide partijen zich tegenover elkaar ingegraven hebben in loopgraven. Loopgraven zijn een soort gangen in de grond, die gegraven werden om beschermd te zijn tegen de geweren van de vijand.
Totale oorlog
Ook niet-militairen waren betrokken bij de oorlog. De oorlog had invloed op de hele maatschappij.		 Vrede van Versailles
Vreden na de Eerste Wereldoorlog. Duitsland kreeg de schuld en kreeg een 'strenge' vrede opgelegd.

Interbellum

Leerdoelen

Deze opdracht gaat over de periode tussen de twee Wereldoorlogen.
Deze periode is bekend als het interbellum (inter = tussen, bellum = oorlog).

Belangrijke gebeurtenissen in deze periode zijn:

  • de economische crisis van 1929.
  • de opkomst van nationaal socialisme onder Hitler.

Aan het eind van deze opdracht:

  • kun je omschrijven wat wordt bedoeld met de economische wereldcrisis van 1929.
  • kun je uitleggen waarom de economische crisis er voor zorgde dat de nationaal-socialistische partij van Adolf Hitler populair werden.
  • kun je met een voorbeeld uitleggen dat ook Nederland te leiden had onder de economische wereldcrisis.
  • kun je noemen in welk jaar de partij van Hitler aan de macht kwam.
  • kun je omschrijven hoe Hitler de Duitse economie omvormde tot oorlogseconomie.
  • kun je omschrijven waarom Hitler de rassenwetten invoerde.
  • kun je omschrijven wat wordt bedoeld met de term 'Lebensraum'.
  • kun je een voorbeeld noemen van hoe Hitler de jeugd probeerde te betrekken bij zijn politiek.

Werkwijze

Activiteiten

Stap Groepsgrootte Activiteit
Stap 1 Alleen Kennisbankitem Economische voorspoed bestuderen en vragen beantwoorden.
Stap 2 Alleen + samen Kennisbankitem Economische wereldcrisis bestuderen en oefening maken.
Stap 3 Alleen + samen Kennisbankitem Politieke crisis bestuderen.
In schema anti-democratische politieke partijen in Duitsland, Italië en Nederland plaatsen.
Stap 4 Alleen + samen Kennisbankitems Opkomst Hitler en Totalitaire staat en oorlogseconomiebestuderen.
Stap 5 Alleen + samen Kennisbankitem Rassenwetten en Lebensraum bestuderen en vragen beantwoorden.
Stap 6 Alleen + samen Kennisbankitem Propaganda bestuderen en voorbeelden van nazipropaganda zoeken.
Stap 7 Alleen Eindproduct: Toets Interbellum maken.


Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 à 3 uur nodig.

Stap 1: Van econ. voorspoed naar .....

Ga naar de Kennisbank geschiedenis.
Bestudeer de pagina met als titel economische voorspoed.

KB: Economische voorspoed

In de Kennisbank staat:
'Deze technologische ontwikkeling zorgt voor veel nieuwe consumptieartikelen.'

  1. Welke technologische ontwikkeling wordt bedoeld?
  2. Geef twee voorbeelden van nieuwe consumptieartikelen aan het begin van de 20ste eeuw.

    In de Kennisbank staat ook:
    'Amerika probeerde met geldleningen de Europese economie te stimuleren.'
  3. Leg in je eigen woorden uit waarom het voor Amerikaanse bedrijven goed is als het economisch gezien goed gaat in Europa.

Stap 2: ..... naar econ. wereldcrisis

Ga naar de Kennisbank geschiedenis.
Bestudeer de pagina over de economische wereldcrisis.

KB: Economische wereldcrisis

Hieronder zie je zes stappen die te maken hebben met de economische wereldcrisis. De stappen staan niet in de goede volgorde.
In welke volgorde vormen de stappen een logisch verhaal?

  1. Enkele Amerikaanse bedrijven gaan failliet.
  2. Vertrouwen in economie neemt af.
  3. Crisis slaat over naar Europa.
  4. Crisis is wereldcrisis geworden.
  5. Werkloosheid stijgt.
  6. Paniek op de aandelenbeurs (Wall street), banken gaan failliet.

Volgorde: 1 - ... - ... - ... - ... - ...

Vergelijk jouw volgorde met de volgorde van een klasgenoot.
Hebben jullie hetzelfde antwoord? Bespreek het eventuele verschil.

 

 

Stap 3: ..... naar een politieke crisis

Bestudeer nu de pagina in de Kennisbank over de politieke crisis.

KB: Politieke crisis

De economische crisis zorgde in veel landen tot een politieke crisis.
Veel mensen stemden op nationaal-socialistische partijen.
Al deze partijen waren anti-democratisch.
Neem onderstaand schema over en vul het verder in:

Land Partij Leider
Duitsland    
Italië    
Nederland    


Crisis in Nederland
Lees in de Kennisbank ook informatie over de crisis in Nederland.

KB: Nederland en de crisis

 

Stap 4: Opkomst Adolf Hitler

Ga opnieuw naar de Kennisbank geschiedenis.
Lees de informatie over de opkomst van Hitler.
Lees ook hoe Hitler Duitsland omvormde tot een totalitaire staat.

KB: Opkomst Hitler in Duitsland

KB: Totalitaire staat en oorlogseconomie

In het tweede Kennisbankitem kom je de volgende begrippen tegen:

  • totalitaire staat
  • nazi's
  • oorlogseconomie

Bespreek de betekenis van de begrippen met een klasgenoot.
Zorg dat je elkaar kunt uitleggen wat met deze begrippen bedoeld wordt.

Stap 5: Rassenwetten

De nazi's moesten niets hebben van Joden.
In de Kennisbank lees je over de rassenwetten die werden ingevoerd.
Ook lees je over het streven van de nazi's naar meer Lebensraum.

KB: Rassenwetten en Lebensraum

De Joden kregen de schuld van de economische crisis in Duitsland.
Maar niet alleen de joden waren het slachtoffer.
Ook andere 'minderwaardige' mensen werden vervolgd.

  1. Zoek op welke 'minderwaardige' mensen nog meer werden vervolgd door de nazi's.

    In het Kennisbankitem staat onder het kopje Lebensraum:
    Volgens veel nazi's was er een oorlog nodig om de 'schande van 1918' ongedaan te maken.
  2. Wat wordt bedoeld met de 'schande van 1918'?

Stap 6: Propaganda

De nationaal-socialisten hadden invloed .
In de Kennisbank lees je over de hitlerjugend en over de radiopropaganda.

KB: Propaganda: Jeugd en radio

Voor de nazi's was propaganda heel belangrijk. Het was een middel om de mensen te overtuigen van het gelijk van het nationaal-socialisme.
Propaganda was een soort reclame maken. Alleen waren de nazi's niet op uit om alleen de waarheid te vertellen. Er werden ook nogal eens leugens verteld om zelf in een goed daglicht te komen. En om de andere partij zwart te maken.

  1. De nazi's hadden een minister van propagande.
    Zoek de naam van deze minister op.
  2. Zoek een aantal afbeeldingen van nazipropaganda op.
    Bespreek de afbeeldingen met een klasgenoot.

 

Stap 7: Toets Interbellum

Als eindproduct maak je de toets 'Interbellum'.
De toets bestaat uit een aantal gesloten vragen.

Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je kunt vervolgens jouw antwoorden vergelijken met de goede antwoorden.

Klik op de knop 'Toets' om te beginnen:

Toets:Interbellum

Begrippen

Interbellum
Periode tussen de twee wereldoorlogen.
Inter = tussen, bellum = oorlog.		 Technologische ontwikkelingen
Gebruik van nieuwe techniek waardoor nieuwe consumptiemiddelen ontwikkeld konden worden.
Economische wereldcrisis 1929
In Amerika en in Europa ging het slecht met de economie: bedrijven gingen failliet en veel mensen werden werkloos.		 Nationaal-socialisme
Het nationaalsocialisme, ook wel nazisme genoemd, is de anti-democratische beweging van Hitler.
NSDAP
Politieke partij van Adolf Hitler. Bij de verkiezingen van 1932 werd deze partij de grootste partij van Duitsland.		 Totalitaire staat
Een staat of land waarin de politieke leider op alle tereinen de baas is. De leider is een dictator.
Oorlogseconomie
Hitler maakte Duitsland klaar voor de volgende oorlog.
Hij investeerde veel in de wapenindustrie en voerde de dienstplicht in.
 		 Rassenwetten
Wetten om van het Duitse volk een 'zuiver volk' te maken. Vooral gericht tegen Joden. De Joden kregen de schuld van alle problemen (anti-semitisme).
Lebensraum
De nazi's wilden meer levensruimte (Lebensraum) voor het Duitse volk.		 Hitlerjugend
Vereniging voor de Duitse jeugd. Hitler probeerde met deze vereniging de jeugd te overtuigen van de nationaal-socialistische boodschap.
Nazificatie
De machtsovername van Adolf Hitler in 1933 had zeer ingrijpende gevolgen voor de maatschappij. Er was voortaan nog maar één politieke partij en heel het leven stond vanaf nu in dienst van het nationaal-socialisme.
 		 Hitler
Adolf Hitler (1889 – 1945) was een in Oostenrijk geboren Duits politicus en de leider van de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP).
Hitler veranderde Duitsland van een beginnende democratie in een totalitaire staat met hemzelf als de absolute dictator.

Tweede Wereldoorlog

Leerdoelen

Deze opdracht gaat over het verloop van de Tweede Wereldoorlog.
Hoe begon deze oorlog en welke gebeurtenissen hebben het verloop ervan bepaald?

Leerdoelen
Aan het eind van deze les kun je:

  • minimaal twee oorzaken voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog noemen.
  • de volgende gebeurtenissen kort omschrijven en in de juiste volgorde zetten:
    • Duitsland pikt Sudetenland in
    • conferentie van München
    • Duitsland valt Polen binnen
    • Duitsland verovert een aantal landen in West-Europa
    • Duitsland valt Rusland aan
    • Japanse aanval op Pearl Harbor
    • D-day
    • Overgave Duitsland
    • Atoombommen op Japan
    • Overgave Japan
  • de term Blitzkrieg voor de aanval op een aantal landen in West-Europa verklaren.
  • uitleggen waarom de Tweede Wereldoorlog een totale oorlog is geweest.
  • de rol van Stalin, Roosevelt en Churchill in WO II omschrijven.

Werkwijze

Activiteiten
Je kunt deze opdracht afsluiten door:

  • een toets te maken (Stap 6A) of
  • door een tijdlijn over het verloop van WO II te maken (Stap 6B).
Stap Groepsgrootte Activiteit
Stap 1 Alleen + samen Kennisbankitem Oorzaken WO II bestuderen.
Stap 2 Alleen Kennisbankitem Begin WO II - Blitzkrieg - Aanval op Rusland bestuderen. Vragen over informatie Kennisbank beantwoorden.
Stap 3 Alleen Kennisbankitem Pearl Harbor bestuderen en vragen beantwoorden.
Stap 4 Alleen + samen Kennisbankitem Einde WO II en vragen beantwoorden.
Stap 5 Alleen + samen Portret van Stalin, Roosevelt of Churchill maken en bespreken met klasgenoten.
Stap 6A Alleen Eindproduct: Toets Tweede Wereldoorlog maken.
Stap 6B Alleen + samen Eindproduct: Tijdlijn verloop WO II maken.


Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 à 3 uur nodig.
Tijd is mede afhankelijk van de keuze van het eindproduct.

Stap 1: Oorzaken WOII

Ga naar de Kennisbank geschiedenis.
Bestudeer de oorzaken van de Tweede Wereldoorlog.

KB: Oorzaken Tweede Wereldoorlog

In de Kennisbank staan vier oorzaken van de Tweede Wereldoorlog:
1 ergernis over afloop WO I
2 economische crisis
3 politieke crisis
4 opkomst nationaal socialisme

Welke van deze oorzaken is volgens jou de belangrijkste oorzaak?
Bedenk argumenten voor je keuze.

Vertel een klasgenoot welke oorzaak je gekozen hebt.
Vertel hem/haar ook waarom je voor die oorzaak gekozen hebt.
Heeft je klasgenoot dezelfde oorzaak gekozen?
Luister naar waarom hij/zij die keuze heeft gemaakt.

 

Stap 2: Begin WOII

Ga opnieuw naar de Kennisbank geschiedenis. Bestudeer pagina 2 en 3.

KB: Begin Tweede Wereldoorlog - Blitzkrieg - Aanval op Rusland

Zoek het antwoord op de volgende zes vragen.

  1. In welk jaar pikte Duitsland het Sudetenland in?

  2. Welke landen waren aanwezig op de conferentie van München.
    Wat werd er afgespoken op de conferentie van München?

  3. In welk jaar viel Duitsland Polen binnen?

  4. Toen Duitsland Polen aanviel, verklaarde Rusland niet meteen de oorlog aan Duitsland. Waarom niet?

  5. Welke landen werden in het voorjaar van 1940 door Duitsland binnengevallen?
    Waarom wordt het begin van de Tweede Wereldoorlog wel een blitzkrieg genoemd?

  6. Waarom verklaarde Rusland in 1941 wel de oorlog aan Duitsland?

Stap 3: Pearl Harbor

Op 7 december 1941 raakt Amerika betrokken bij de oorlog. Bestudeer pagina 4 in de Kennisbank.

KB: Pearl Harbor

Beantwoord de volgende vragen.

  1. Wat gebeurde er op 7 december 1941?

  2. Hoe reageerde Amerika?

  3. Waarom verklaarde daarna Duitland de oorlog aan Amerika?

  4. Waarom kan Pearl Harbor gezien worden als het
    begin van het einde van de Tweede Wereldoorlog?

 

 

Stap 4: Einde WOII

Vanaf 1944 is het duidelijk dat Duitsland en Japan de oorlog niet gaan winnen. Bestudeer de pagina's 5 en 6 in de Kennisbank geschiedenis:

KB: Tweefrontenoorlog - Atoombommen op Japan - Totale oorlog

1
Bekijk de volgende data. Schrijf de data in je schrift.
Schrijf achter iedere datum wat er op die datum gebeurde.

  • 6 juni 1944: .....
  • 7 mei 1945: .....
  • 6 augustus 1945: .....
  • 10 augustus 1945: .....

2
Leg uit waarom de Tweede Wereldoorlog, net als de Eerste Wereldoorlog, een totale oorlog kan worden genoemd.

 

Stap 5: Personen

Drie personen die een belangrijke rol hebben gespeeld tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn:

  • Jozef Stalin
  • Franklin D. Roosevelt
  • Winston Churchill

Een portret is een manier een persoon in beeld te brengen.
Je gaat van één van de drie personen hierboven een portret maken.
Kies één van de drie personen uit. Overleg met je docent.
Verzamel informatie over de persoon die je hebt gekozen:

  • iets over zijn persoonlijke leven.
  • iets over zijn werk.
  • iets over zijn rol in de Tweede Wereldoorlog.

Zoek ook enkele afbeeldingen van de persoon.

Bepaal hoe je de informatie in beeld wilt brengen?
Wordt het een poster of een collage?

Klaar?
Vergelijk jouw portret met portretten van de andere twee personen.

Stap 6A: Toets Tweede Wereldoorlog

Als eindproduct maak je de toets 'Tweede Wereldoorlog'.
De toets bestaat uit een aantal gesloten vragen.

Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je kunt vervolgens jouw antwoorden vergelijken met de goede antwoorden.

Klik op de knop 'Toets' om te beginnen:

Stap 6B: Eindproduct - Tijdlijn WOII

In deze opdracht ben je veel jaartallen en gebeurtenissen tegengekomen.

Zoek acht à tien gebeurtenissen uit.
Zoek van die gebeurtenissen op wanneer ze plaatsvonden.
Zoek bij iedere gebeurtenis ook een passende afbeelding.
Maak met de gebeurtenissen een tijdlijn.

Klaar?
Vergelijk jouw tijdlijn met die van een klasgenoot.
Bespreek de verschillen. Pas je tijdlijn eventueel nog iets aan.

Tevreden?
Laat de tijdlijn beoordelen door de docent.

Tijdlijn maken

Een tijdlijn of tijdbalk geeft je een helder overzicht van verschillende gebeurtenissen over een bepaalde periode heen.

 

Begrippen

Vrede van Versailles
Een verdrag waarmee de Eerste Wereldoorlog formeel werd beëindigd. Dit was een verdrag tussen Duitsland en de geallieerden. Het vond plaats op 18 januari 1919.		 Economische wereldcrisis
Periode na 1929, waarin het wereldwijd economisch zeer slecht ging. Er was grote werkeloosheid en armoede.
 
Hitler
Adolf Hitler (1889 – 1945) was een in Oostenrijk geboren Duits politicus en de leider van de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP). Hitler veranderde Duitsland van een beginnende democratie in een totalitaire staat met hemzelf als de absolute dictator.		 Oorlogseconomie
Bij een oorlogseconomie staat het werk in het teken van een naderende oorlog. Toen Hitler in 1933 aan de macht kwam veranderde hij de economie van Duitsland tot een oorlogseconomie.

 
Nationaal-socialisme
Het gedachtegoed van Hitler en de nazi’s. Zij waren tegen een staat met verkiezingen, tegen persoonlijke vrijheid en tegen het communisme.
 

De conferentie van München
In september 1938 viel Hitler het Sudetenland (Tsjechië) binnen. Tijdens de conferentie van München werd geprobeerd om een oorlog te voorkomen. Hitler af te zien van verdere agressie.
Niet-aanvalsverdrag
Een internationaal verdrag tussen twee of meer staten waarin vastgelegd wordt dat oorlog of een gewapend conflict tussen de landen voorkomen wordt.		 Blitzkrieg
Snelle verrassingsaanval met een sterk leger, zodat de vijand snel verslagen kan worden.
 
Pearl Harbor
Japanse aanval op de Amerikaanse vloot op 7 december 1941. De haven waar de Amerikaanse schepen lagen, heette Pearl Harbor. Na deze aanval verklaarden de VS de oorlog aan Japan en Duitsland, die bondgenoten waren.		 Tweefrontenoorlog
Duitsland moest zowel in het westen vechten tegen Engeland en Frankrijk, als in het oosten tegen Rusland.

 
D-Day
6 juni 1944, de dag waarop de legers van de Verenigde Staten, Engeland en Canada Frankrijk via de kust binnenvielen om Europa te bevrijden.		 Totale oorlog
Ook de burgers die niet in de oorlog vochten of in het gebied woonden kregen veel last van de oorlog.
 

De Duitse bezetting NL

Leerdoelen

Wat weet je al over de Jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog?
Overleg je antwoord met een klasgenoot.

Leerdoel
Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn er heel veel Joden vermoord.
Een deel van deze Joden kwam uit Nederland.
Na deze opdracht kun je vertellen over hoe de Jodenvervolging in Nederland tijdens de Duitse bezetting ging.

Eindproduct
Je schrijft een brief over de situatie in Nederland tijdens de Duitse bezetting en over de Jodenvervolging.

Deze opdracht gaat over de Duitse bezetting van Nederland.
Hoe raakte ons land bij de oorlog betrokken en welke gevolgen had dat voor de Nederlanders?

Leerdoelen
Aan het eind van deze les kun je:

  • aangeven op welke datum Duitsland Nederland binnenviel.
  • aangeven waarom Rotterdam op 14 mei 1945 werd gebombardeerd.
  • uitleggen waarom Hitler het Nederlandse volk als 'Brudervolk' zag.
  • de naam van de Nederlandse beweging noemen die Hitler steunde.
  • met behulp van voorbeelden omschrijven hoe Joden werden gediscrimineerd.
  • met behulp van voorbeelden het verschil tussen actief verzet en passief verzet aangeven.
  • omschrijven wat wordt bedoeld met de hongerwinter.
  • aangeven op welke datum Nederland werd bevrijd en aangeven door wie Nederland werd bevrijd.

Werkwijze

Activiteiten
Je kunt deze opdracht afsluiten door:

  • een toets te maken (Stap 6A) of
  • door een eindproduct naar keuze te maken over de WO II in je eigen omgeving (Stap 6B).

 

 

Stap Groepsgrootte Activiteit
Stap 1 Alleen Kennisbankitem WO II in Nederland bestuderen en vragen beantwoorden.
Stap 2 Alleen Kennisbankitem Duitse bezetting bestuderen en vragen beantwoorden.
Stap 3 Alleen + samen Kennisbankitem Anti-Joodse maatregelen bestuderen en poster maken.
Stap 4 Alleen + samen Kennisbankitem Het Verzet bestuderen en portret van Hannie Schaft maken.
Stap 5 Alleen + samen Kennisbankitem Bevrijding van Nederland bestuderen en vragen beantwoorden.
Stap 6A Alleen Eindproduct: Toets De Duitse bezetting maken.
Stap 6B Samen Eindproduct: Eigen keuze over WO II in je eigen regio.


Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 à 3 uur nodig.
Tijd is mede afhankelijk van de keuze van het eindproduct.

Stap 1: Eerste oorlogsdagen

Ga naar de Kennisbank geschiedenis.
Bestudeer pagina 1 en 2 van het volgende item:

KB: Tweede Wereldoorlog in Nederland

Beantwoord de volgende vragen.
1
Op welke datum viel Duitsland Nederland binnen?
2
Het Duitse leger wilde de koninging en regering arresteren. Lukte dat?
3
Hieronder zie je vier zinnen over het bombardement op Rotterdam.
Welke twee zinnen kloppen?

  • Het bombardement op Rotterdam was bedoeld om het verzet van het Nederlandse leger te breken.
  • Het bombardement was gericht tegen militaire doelen zoals vliegvelden en bunkers.
  • Het bombardement maakte het verzet van de Nederlanders alleen maar feller.
  • Het bombardement duurde een kwartier en verwoestte het hele centrum.

Stap 2: Duitse bezetting

Ga naar de Kennisbank geschiedenis.
Lees op pagina 2 de laatste alinea en pagina 3.

KB: Duitse bezetting

Beantwoord de volgende vragen.

1
Het Nederlandse volk werd door Hitler gezien als 'Brudervolk'.
Leg uit waarom en wat het gevolg was tijdens het begin van de oorlog?
2
Hoe heette de Nederlandse partij van Anton Mussert?
3
Na verloop van tijd verslechterde de verhouding tussen de Duitse bezetters en de Nederlandse bevolking.
Noem twee maatregelen die de Duitsers namen om de Nederlanders te onderdrukken.

Stap 3: Anti-Joodse maatregelen

Ga naar de Kennisbank geschiedenis. Lees de pagina's 4 en 5.

KB: Duitse onderdrukking - Anti-Joodse maatregelen - Anne Frank

Bekijk de volgende vier begrippen:

  • getto
  • Jodenster (of Davidsster)
  • Westerbork
  • razzia

Zoek op internet de betekenis van de vier begrippen op.
Zoek bij ieder begrip ook een afbeelding.

Maak een A4-postertje met de gevonden informatie.
Zorg dat je poster een titel heeft.

Bespreek je poster met een klasgenoot.

Stap 4: Verzet

Ga naar de Kennisbank geschiedenis. Lees pagina 6 over Het Verzet.

KB: Het Verzet

Een voorbeeld van een bekende verzetsstrider is Hannie Schaft.
Hannie was in de oorlog lid van een verzetsorganisatie.
Ze heeft haar daden met de door moeten bekopen.
Over haar leven is een film gemaakt.

Maak een portret van Hannie Schaft.
Verzamel informatie over:

  • haar persoonlijke leven.
  • haar verzetsdaden en de gevolgen.
  • hoe verzetswerk na de oorlog is beoordeeld.

Maak het portret compleet met enkele afbeeldingen van Hannie Schaft.

Klaar?
Vergelijk jouw portret met dat van een klasgenoot.

Stap 5: Bevrijding van Nederland

Ga naar de Kennisbank geschiedenis.
Lees pagina 7 over de Bevrijding van Nederland. Bekijk ook de animatie.

KB: Bevrijding van Nederland

Lees de brief over de gevolgen van de hongerwinter.

31 januari 1945

Beste Agaat,

Van harte onze gelukwenschen met je verjaardag. Moge het je gegeven worden dezen dag nog vele malen in gezondheid te herdenken, maar dan onder andere omstandigheden.

Wat een toestanden. Maar een geluk dat de dooi gekomen is. Thuis maken we het goed. Nog geen ziekte en dat is in dezen tijd al te loven. Alleen in angst dat er een of andere dag nog eens een V2-bom op ons dak zal neerkomen. Vorige week kwam er weer een V2-bom in de Riouwstraat terecht. 30 doden, veel gewonden en een groote ravage. Wat een akelige dingen zijn dat toch.

Hoe maken jullie het? Nog in leven? Je hoort of ziet niets van elkaar.
Schrijf eens hoe of alles gaat.

Met het eten kunnen we het nog wel stellen. Bij veel menschen is het anders een erge toestand.
Ze zeggen dat er hier per dag wel 40 menschen van de honger doodgaan. Dat zouden we toch vroeger ook nooit gedacht hebben. In ons rijke land.
Weet je de concerten nog Agaat? Dat waren leuke zaterdagmiddagen. Ik zal blij zijn als we elkaar weer eens terugzien. Ik heb een figuur als een den gekregen.

Ma en Tante slaan zich er ook aardig doorheen en zullen nu met de dooi welschoonmaakneigingen krijgen.
Want wat gaat de kamer eruit zien als je er in kookt. Het rookt en dampt en vooral de suikerbieten doen dat erg. Heb jullie tulpenbollen gegeten? Nu dat gaat best, vooral met wat aardappelen er bij. De aanvulling van het brood kost het meest van je voorraad.

Nu, ik ben aan het eind van mijn nieuws. Vandaag of morgen draven de Russen in Voorburg rond.
Maar we gaan naar het goede eind. Agaat, vele beste wenschen. Ook Thijs en de jongens gegroet.
Een stevige handdruk van

Bets


Bewerking brief over de gevolgen van de hongerwinter - Bron: Beeldbank 40-45


Beantwoord de volgende vragen.
1
De bevrijding begint in 1944. In welk deel van Nederland begint de bevrijding?
2
In welk deel van Nederland woont de briefschrijfster, Bets? Leg uit.
3
Uit welk delen van de brief blijkt dat mensen tijdens de winter van 1944-1945 veel honger hebben geleden?
4
In mei 1945 is Nederland in zijn geheel bevrijd. Op welke datum?
Zoek op uit welke landen veel soldaten betrokken waren bij de bevrijding.

Stap 6A: Toets Duitse bezetting

Als eindproduct maak je de toets 'De Duitse bezetting van Nederland'.
De toets bestaat uit een aantal gesloten vragen.

Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je kunt vervolgens jouw antwoorden vergelijken met de goede antwoorden.

Klik op de knop 'Toets' om te beginnen:

Stap 6B: Nederland bezet en bevrijd

Over de Tweede Wereldoorlog in Nederland is er natuurlijk ook een canonvenster:

Bezoek het canonvenster en er kijk een tijdje rond. Bekijk in ieder geval:

  • de Vensterplaat Tweede Wereldoorlog.
  • de Canon-clip Voortgezet onderwijs.

Einproduct
Werk samen met een klasgenoot.
Via de entoen.nu vind je ook een aantal regionale canons .
Is er een canon bij over jullie eigen omgeving: plaats of provincie?
Zoek in die regionale canon naar interessante informatie over de oorlogsjaren.
Maak met behulp van die informatie een eindproduct naar keuze.

De keuze van jullie eindproduct is vrij.
Je kunt een collage maken, maar ook een opstel schrijven.
Of misschien heb je nog wel een heel ander idee. Overleg met je docent.

Klaar?
Laat het eindproduct beoordelen door je klasgenoten.

Gereedschapskist

Welkom bij de gereedschapskist. Hier vind je uitleg over alle werkvormen waarmee je je eindproducten maakt. Bij iedere werkvorm staat beschreven hoe je deze uitvoert, kun je inspiratiefilmpjes bekijken en vind je de beoordelingscriteria waaraan jouw product moet voldoen. Ook zie je welke digitale middelen je kunt gebruiken en aan welke vaardigheden je werkt tijdens het maken van je eindproduct. Veel succes!

 

Extra: Anne Frank

Anne Frank
In het boek 'Kinderen die wereld hebben veranderd' staan verhalen over kinderen.
Eén van de verhalen gaat over Anne Frank.

Anne Frank (1929 -1945) moest zich tijdens de Tweede Wereldoorlog met haar Joodse familieleden verbergen voor de Nazi's. Ze hield een dagboek bij. In het dagboek schreef ze op hoe het was om als meisje op te groeien in een te krappe ruimte terwijl buiten de oorlog woedt.
Na twee jaar werd ze ontdekt en weggevoerd naar een concentratiekamp. Daar overleed Anne. Anne's dagboek staat symbool voor het leed van miljoenen mensen.

Download en lees nu het verhaal uit het boek Kinderen die wereld hebben veranderd: Anne Frank

Antisemitisme of jodenhaat is de discrimintie van Joden. Joden en het jodendom hebben in de geschiedenis dikwijls te maken gehad met haat van anderen. En vaak ook met discriminerende overheidsmaatregelen.

Eindproduct
Gebruik de informatie uit de vorige stappen bij het maken van een eindproduct over Anne Frank. Je mag zelf kiezen wat voor soort eindproduct je maakt.
In je eindproduct maak je in ieder geval duidelijk:

  • waarom dagelijks honderden mensen het Anne Frankhuis in Amsterdam bezoeken.
  • wat jij vindt van het verhaal van Anne Frank.

Voor het maken van het eindproduct kun je gebruikmaken van de gereedschapskist.

In de gereedschapskist vind je voor veel verschillende eindproducten een plan van aanpak en kun je zien hoe de eindproducten beoordeeld worden.

Voor je begint met het maken van eindproduct bespreek je plan van aanpak met je docent.

Succes.

 

Begrippen

10 mei 1940 - februari 1941
De gematigde fase van de Duitse bezetting. Na vijf oorlogsdagen in mei 1940 was Nederland door Duitsland veroverd. Een klein deel van het Duitse leger bezette Nederland. Nederland kreeg een burgerlijk bestuur onder leiding van Seyss Inquart.		 Februari 1941 - najaar 1944
De fase van de Duitse repressie. De Duitse machthebbers lieten hun gematigde houding varen. De dwang en beperkingen namen toe en anti-Joodse maatregelen volgden elkaar snel op.
Najaar 1944 - mei 1945
De fase van ontregeling en hongersnood. De zwaarste maanden uit de oorlog. Het transportsysteem dat in de winter van 1944 door de Duitsers volledig stil was gelegd, zorgde voor een dramatisch gebrek aan voedsel. De in het nauw verkerende Duitsers reageerden op vergrijpen en verzetsdaden met veel geweld. Uiteindelijk was Nederland op 5 mei 1945 in zijn geheel bevrijd.		 Blitzkrieg
Snelle verrassingsaanval met een sterk leger, zodat de vijand snel verslagen kan worden.



 
Capitulatie
Overgeven aan de vijand.
 		 Brudervolk
Het Nederlandse volk werd door Hitler gezien als een 'Brudervolk', sterk verwant aan het Duitse volk.
Seyss Inquart
Arthur Seyss-Inquart (1892 – 1946), was een Oostenrijks jurist en nazi-politicus. Hij hoorde in het begin bij de gematigde stroming van de Oostenrijkse nazi's, maar later ontwikkelde hij zich als Rijkscommissaris van Nederland in het bezette Nederland als extremist.		 Propaganda
Communicatie die heel sterk één enkele boodschap laat horen en vaak de waarheid heel simpel voorstelt. Propaganda had in de Tweede Wereldoorlog vaak de vorm van posters.

 
Ballingschap
Naar een ander land vluchten of weggestuurd worden. In mei 1940 vluchtte de Koninklijke familie en regering tijdens de oorlogsdagen naar Groot-Brittanië. Nederland had toen een regering en koningshuis in ballingschap.		 NSB
Nationaalsocialistische Beweging. Een politieke partij die het nationaalsocialisme van Hitler aanhing en in Nederland probeerde te verspreiden.
 
Bombardement Rotterdam
In de middag van 14 mei 1940 werd de eeuwenoude historische binnenstad van Rotterdam compleet vernietigd door zware bombardementen. Het Nederlandse leger gaf zich vervolgens snel op.		 Concentratiekampen
Kampen waar tegenstanders van de nazi’s en Joden werden opgesloten. Ze moesten daar hard werken onder afschuwelijke omstandigheden. De meesten overleefden de kampen niet.
Voedingsmiddelen bonnen
Vanaf 1944 werd het steeds moeilijker om moeilijkheden te negeren. De maatschappij raakte steeds verder ontregeld en er was schaarste aan producten en levensmiddelen. Om in het levensonderhoud te voorzien werden er voedingsmiddelen bonnen uitgegeven.
 		 Dwangarbeid
Arbeid die mensen onder bedreiging van straf, tegen hun wil, verrichten. Vanaf 1942 organiseerde Duitsland gedwongen klussen in de Duitse oorlogsindustrie. Miljoenen volwassen mannen uit de bezette gebieden werden gedwongen in Duitsland te werken in werkkampen en fabrieken.
Invasie
Een invasie is een militaire actie die bestaat uit het binnengaan van een leger van een gebied dat valt onder een ander land. Over het algemeen met het doel het land te veroveren.		 Nederlandse SS
De Nederlandse SS werd op 11 september 1940 opgericht. Ongeveer 25.000 Nederlanders meldden zich aan bij de SS en vochten mee aan de zijde van de Duitsers.
 
Radio Oranje
Radio-uitzendingen door de Nederlandse regering en koningin, die naar Engeland gevlucht waren.		 Razzia
Actie waarbij een straat of wijk werd afgezet en alle huizen werden gecontroleerd op onderduikers of andere vijanden.
Collaboratie
Samenwerken met de bezetter van je land.

 		 Jodenvervolging
Jodenvervolging is gecoördineerd geweld tegen en onderdrukking van de Joodse bevolkingsgroep. De bekendste Jodenvervolging is de Holocaust.
Onderduiken
Verstoppen in een huis (kelder, zolder o.i.d.) of op het platteland, om te voorkomen dat je werd opgepakt.
 		 Anne Frank
Joods meisje dat bekend is geworden door het dagboek dat ze schreef tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen ze ondergedoken zat in Amsterdam
Persoonsbewijzen
De Duitsers verplichtten alle Nederlanders van veertien jaar en ouder om een persoonsbewijs bij zich te hebben.		 Hongerwinter
De winter van 1944-1945. In het westen van Nederland waren zeer weinig voedselvoorraden en er was geen transport mogelijk.
Westerbork
Doorvoerkamp in Nederland in de provincie Drenthe. Hier werden Nederlandse Joden verzameld en daarna per trein naar concentratiekampen in andere landen gestuurd.		 Neutraal
Een neutraal land is een land dat in geval van oorlog geen partij kiest. In ruil daarvoor hoopt het land niet aangevallen te worden door een van beide partijen.
D-Day
6 juni 1944, de dag waarop de legers van de Verenigde Staten, Engeland en Canada Frankrijk via de kust binnenvielen om Europa te bevrijden.

 

Wereld in blokken

Leerdoelen

Wat weet jij al over de Koude Oorlog?
Bespreek je antwoord met een klasgenoot.

Leerdoel
Na de Tweede Wereldoorlog ontstond er een conflict tussen de twee grote overwinnaars:
de communistische Sovjet-Unie en de kapitalistische Verenigde Staten.
Beide landen waren bang dat het andere land te veel invloed zou krijgen.
Deze periode wordt de Koude Oorlog genoemd.

Eindproduct
In een schema verzamel je een aantal afbeeldingen die te maken hebben met de Koude Oorlog.De wereld verdeeld in twee blokken

In deze opdracht onderzoek je hoe na WO II nieuwe spanningen ontstonden.
Amerika, Engeland en Rusland hadden Duitsland verslagen.
Maar er was veel wantrouwen tussen de overwinnaars ontstaan.
Was de Derde Wereldoorlog in zicht?

Leerdoelen
Aan het eind van deze opdracht kun je:

  • omschrijven in welke twee blokken de wereld na 1945 werd verdeeld.
  • het begrip wapenwedloop beschrijven.
  • uitleggen waarom de NAVO en het Warschaupact werden opgericht.
  • omschrijven wat de economische verschillen waren tussen het Westen en het Oosten.
  • omschrijven wat de politieke verschillen waren tussen het Westen en het Oosten.
  • uitleggen waarom de vijandschap tussen Amerika en Rusland een Koude Oorlog wordt genoemd.
  • uitleggen wat de Koreaoorlog en de Vietnamoorlog met de Koude Oorlog hadden te maken.
  • de rol van de Berlijnse Muur bij het einde van de Koude Oorlog beschrijven.

Werkwijze

Activiteiten
Je sluit deze opdracht af met het maken van de toets 'Wereld in blokken'.

Stap Groepsgrootte Activiteit
Stap 1 Alleen Kennisbankitems Wereld in blokken en Wapenwedloop bestuderen.
Vragen over kennisbankitems beantwoorden.
Stap 2 Alleen + samen Kennisbankitem Westen-Oosten bestuderen.
Politieke en economische verschillen tussen Amerika en Rusland benoemen.
Stap 3 Alleen Kennisbankitem Korea-Vietnam bestuderen.
Overeenkomsten tussen beide conflicten opschrijven.
Stap 4 Alleen + samen Kennisbankitem Einde Koude Oorlog bestuderen.
Rol van Berlijnse Muur in beeld brengen.
Stap 5 Alleen Eindproduct: Toets 'Wereld in blokken' maken.


Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 2 uur nodig.

Stap 1: Einde Tweede Wereldoorlog

Ga naar de Kennisbank geschiedenis.
Bestudeer de pagina:

KB: Wereld in twee blokken - Koude Oorlog

Bestudeer ook de pagina over de wapenwedloop.

KB: Wapenwedloop

Na de Tweede Wereldoorlog ontstonden er twee vijandige blokken:
het Oosten en het Westen.

  1. Welk twee landen waren leidinggevend in deze blokken?
  2. Wat wordt bedoeld met een wapenwedloop?
  3. Welk blok riep het militair bondgenootschap de NAVO in het leven?
    En welk blok het Warschaupact?
  4. Schrijf vijf Europese landen op die lid zijn van de NAVO.
  5. Schrijf ook vijf Europese landen op die lid waren van het Warschaupact.

Stap 2: Verschillen tussen West en Oost

Rusland en Amerika dachten verschillend over de inrichting van hun land.
Ga naar de Kennisbank geschiedenis.
Bestudeer de twee pagina's over economie en politiek in het Westen en Oosten.

KB: Westen - Oosten

Lees de volgende acht 'begrippen'.
Geef per begrip aan of hij het best past bij Amerika of bij Rusland.
Zorg dat je ook weet waarom het begrip beter past bij Amerika of bij Rusland.

  1. kapitalistische economie
  2. communistische economie
  3. planeconomie
  4. vrije markteconomie
  5. meerdere partijen
  6. één partij
  7. geheime dienst
  8. weinig invloed overheid

Vergelijk jouw antwoorden met de antwoorden van een klasgenoot.
Zijn jullie het met elkaar eens?

Stap 3: De hete Koude Oorlog

De vijandschap tussen Rusland en Amerika is bekend geworden als de Koude Oorlog. De Koude Oorlog wordt de Koude Oorlog genoemd omdat Amerika en Rusland nooit direct tegen elkaar gevochten hebben. Beide landen bemoeiden zich wel met bijna alle gewapende conflichten na 1945.

Ga naar de Kennisbank geschiedenis.
Bestudeer de pagina over de oorlogen in Korea en Vietnam.

KB: Korea - Vietnam

Zoek op een wereldkaart op waar Korea en Vietnam liggen.

Ime zegt: "Ik vind dat de Koreaoorlog en de Vietnamoorlog erg op elkaar lijken."
Ben jij het met Ime eens?

  • Schrijf twee redenen op waarom de oorlogen op elkaar lijken.
  • Schrijf ook een verschil op tussen de twee oorlogen.

Stap 4: Val Berlijnse Muur

Ga naar de Kennisbank geschiedenis.
Bestudeer over de Berlijnse Muur en het einde van de Koude Oorlog.

KB: Val Berlijnse Muur: einde Koude Oorlog

De Berlijnse Muur is een belangrijk symbool van de Koude Oorlog.

Werk samen met een klasgenoot.
Je gaat een A4-postertje van de Berlijnse Muur maken.
Zoek op internet informatie en afbeeldingen:

  • over de bouw van de Berlijnse Muur.
  • over de ligging van de Berlijnse Muur.
  • over het leven aan beide zijden van de Berlijnse Muur.
  • over de val van de Berlijnse Muur

Maak met de info en afbeeldingen een A4-poster over de Berlijnse Muur.

Klaar?
Laat jullie poster zien aan enkele klasgenoten. Vraag om commentaar.

 

Poster maken

Op een informatieve poster kun je laten zien wat de belangrijkste delen van de lesstof zijn. Ook kun je weergeven hoe bepaalde delen zich tot elkaar verhouden.

 

Stap 5: Toets Wereld in blokken

Als eindproduct maak je de toets 'Wereld in blokken'.
De toets bestaat uit een aantal gesloten vragen.

Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je kunt vervolgens jouw antwoorden vergelijken met de goede antwoorden.

Klik op de knop 'Toets' om te beginnen:

 

Toets:Wereld in blokken

Extra: Kim Phùc

Kim Phúc
In het boek 'Kinderen die wereld hebben veranderd' staan verhalen over kinderen van wie de rechten zijn geschonden. Ze hebben daardoor de aandacht gevestigd op een probleem in onze maatschappij.

Eén van deze verhalen gaat over Kim Phúc. Kim Phúc (1963) was negen jaar toen haar dorp tijdens de Vietnamoorlog werd gebombardeerd met napalm. Haar kleren vatten vlam. Ze deed ze uit en zetten het op een rennen. De foto die toen van haar is gemaakt, verbijsterde de wereld en heeft het eind van de oorlog waarschijnlijk dichterbij gebracht. Al jaren reist Kim de wereld rond om vrede te prediken.

Bekijk de aflevering van het tv-programma 'TerZake' over Kim Phúc.

Download en lees nu het verhaal uit het boek
Kinderen die wereld hebben veranderd: Kim Phúc

Kinderrechten
Mensenrechten zijn in diverse wetten en verdragen vastgelegd. Ze gelden in Nederland en in de rest van de wereld - voor iedereen en voor altijd. Dankzij deze rechten kunnen mensen een volwaardig bestaan opbouwen. Omdat kinderen speciale behoeften hebben, bestaan er ook kinderrechten. Helaas wordt er niet overal even netjes met deze rechten omgegaan.

Ga naar de website met de klikplaat mensenrechten en bekijk welke mensenrechten er zijn. Klik op de verschillende afbeeldingen en lees de informatie.

Het verhaal van Kim Phùc gaat over een meisje dat slachtoffer is van een bombardement tijdens een oorlog. Bij dit verhaal speelt in ieder geval het volgende kinderrecht een rol:

  • art 38: Als het oorlog is, moet de overheid jou extra beschermen. Soldaten zijn bij voorkeur boven de achttien en als je jonger bent dan vijftien mag je niet in het leger.

Zijn er volgens jou nog meer (kinder)rechten die betrekking hebben op het verhaal van Kim Phùc? Zo ja, schrijf ze op.

Kinderen getroffen door oorlog
Kim Phúc werd getroffen door de oorlog in Vietnam toen ze 9 jaar oud was. Zij is meerdere keren geopereerd, maar ondervindt nog steeds gezondheidsproblemen. Kim woont momenteel in Canada en heeft daar een eigen Stichting opgericht: Kim Foundation. Een organisatie die kinderen helpt, die slachtoffer geworden zijn voor oorlogen. En dat is nodig, want er zijn nog steeds veel kinderen die leven in een oorlogsituatie, denk bijvoorbeeld aan de oorlog in Syrië.

Ga op internet op zoek naar informatie over kinderen in oorlogsgebieden.
Bezoek in ieder geval de volgende websites

In welke landen worden op dit moment veel kinderen getroffen door oorlog?

Eindproduct
Gebruik de informatie uit de vorige stappen bij het maken van een eindproduct over Kim Phúc. Je mag zelf kiezen wat voor soort eindproduct je maakt.
In je eindproduct maak je duidelijk:

  • welke kinderrechten een rol spelen in het verhaal van Kim Phúc.
  • waarom de fotograaf met de foto van Kim Phúc de World Press Photo heeft gewonnen.
  • wat jij vindt van het verhaal van Kim Phúc.

Voor het maken van het eindproduct kun je gebruikmaken van de gereedschapskist van StudioVO. In die gereedschapskist vind je voor veel verschillende eindproducten een plan van aanpak en kun je zien hoe de eindproducten beoordeeld worden.

Succes.

 

Begrippen

Koude Oorlog
Na WO II ontstaat een gespannen situatie tussen het kapitalistische Amerika en de communistische Rusland.		 Planeconomie of vrij markteconomie
De verschillende economische systemen in Rusland (planeconomie) en Amerika (vrije markteconomie).
NAVO en Warschaupact
Militaire bondgenootschappen van Amerika en West-Europa (NAVO) en Rusland en Oost-Europa (Warschaupact).
 		 Wapenwedloop
Om tijdens de Koude Oorlog een evenwicht in bewapening te hebben tussen West en Oost produceerden beide kanten atoomwapens. De blokken boden tegen elkaar op: er is sprake van een wapenwedloop.

West-Duitsland BRD en Oost-Duitsland DDR
Na de Tweede Wereldoorlog viel Duitsland in twee delen uiteen.


 

 Berlijnse Muur
Om te voorkomen dat burgers van de DDR naar het Westen vluchtten via West-Berlijn besloot de regering van de DDR een muur aan te leggen tussen Oost- en West-Berlijn.
De val van de muur staat symbool voor het einde van de Koude Oorlog.

 

Afsluiting

Afsluiting Oorlogsmonument
Je sluit dit thema af met de opdracht Oorlogsmonument.

Groepsgrootte
Werk samen met een klasgenoot

Opdrachtbeschrijving
In heel veel Europese landen staan monumenten die herinneren aan oorlogen.
Vaak zie je stoere soldaten en/of stenen met de namen van gesneuvelden.
Vaak nogal ouderwets, want gelukkig is het allemaal lang geleden.

Hoe zou een monument voor de oorlogsslachtoffers eruit zien als een jonge kunstenaar het moest maken - dus iemand die het zelf niet heeft meegemaakt?
Ontwerp een modern monument: voor de slachtoffers, of juist voor de overlevenden die de vrede willen bewaren.

Zorg dat je monument beelden, symbolen en tekst bevat die begrijpelijk zijn voor een modern publiek. Bedenk ook waar je het wilt plaatsen.

Stappenplan

  1. Zoek afbeeldingen van monumentenen bestudeer ze.
    Spreken de monumenten je aan? Of juist niet?
    Maak aantekeningen en noteer je gedachten en ideeën.
  2. Bedenk hoe een modern oorlogsmonument er volgens jou uit zou moeten zien.
  3. Zoek een geschikte plek in Europa of in Nederland om je monument te plaatsen.
    Zorg dat je die keuze kunt uitleggen.
  4. Maak schetsen. Overleg over een geschikte tekst.
  5. Werk de schetsen uit.
    Je kunt ook gebruik maken van foto's en beeldbewerkingsprogramma's.
  6. Werk de tekst uit.
    Maak bijvoorbeeld een gedicht dat goed bij het beeld past.
  7. Bedenk hoe je het ontwerp kunt presenteren met een goede uitleg.

Tips
www.4en5mei.nl/herinneren/oorlogsmonumenten

Beoordeling

  Goed Voldoende Onvoldoende
Informatie Het ontwerp past duidelijk bij het thema oorlog en vrede.
 		 Het ontwerp past duidelijk bij het thema oorlog en vrede. Het ontwerp past niet goed bij het thema.
 
Beeld Het beeld spreekt moderne mensen direct aan en is origineel of verrassend. Het beeld is duidelijk en past bij onze tijd.
 		 Het monument lijkt teveel op oude monumenten, spreekt moderne mensen niet aan.
Tekst De tekst is bijzonder en past goed bij het beeld. De tekst past bij het beeld
 		 De tekst past niet goed bij het monument.
Boodschap De boodschap van het beeld komt duidelijk over in het beeld en de tekst. De boodschap van het monument is duidelijk.
 		 De boodschap is onduidelijk of ontbreekt.
 
Vormgeving Het beeld verrast door bijzondere materialen / vormgeving / kleur e.d. Het monument is mooi en netjes uitgewerkt qua vorm en kleur. Het ontwerp is slordig uitgewerkt.

 
Vormgeving De presentatie geeft extra informatie over de bedoeling van het monument. De presentatie maakt duidelijk wat het monument wil betekenen. De presentatie voegt te weinig toe aan het monument zelf.
 

 

  • Het arrangement Thema: Oorlog vmbo BB2 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Stedelijk College Eindhoven
    Laatst gewijzigd
    2018-09-11 13:23:41
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Thema: Oorlog vmbo12 - versie2
    Leerniveau
    VMBO gemengde leerweg, 2; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 2; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 1; VMBO gemengde leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 2; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 2;
    Leerinhoud en doelen
    Mens en maatschappij;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    19 uur 0 minuten

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content M&M. (2019).

    Thema: Oorlog - vmbo12

    https://maken.wikiwijs.nl/99138/Thema__Oorlog___vmbo12

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Begin Eerste Wereldoorlog

    Eerste Wereldoorlog

    Interbellum

    Wereld in blokken

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van