Onderbouw - Onderzoek in zes stappen

Onderbouw - Onderzoek in zes stappen

Informatievaardigheden

Introductie

Onderzoek doen

Voor school (of later: voor je werk) moet je vaak onderzoek doen naar een onderwerp.

Dat kan met een boek, zoals een encyclopedie, maar ook met de computer. Gebruik je de computer, dan heb je informatievaardigheden nodig.

Wat zijn informatievaardigheden?

Dat zijn vaardigheden waarmee je informatie kunt zoeken, selecteren, gebruiken en presenteren.

Hiernaast zie je een stappenplan waarmee je onderzoek doet in zes stappen.

Met dit stappenplan leer je:

  • welke soorten informatiebronnen er zijn;
  • een goede zoekvraag maken;
  • de juiste zoekwoorden kiezen en gebruiken;
  • zoeken in de mediatheek- en bibliotheekcatalogus;
  • zoeken in de Actuele Documentatiebank Jeugd, Wikipedia en Schooltv beeldbank;
  • slimmer zoeken op internet;
  • kijken of de informatie betrouwbaar is;
  • hoe je gevonden informatie kunt gebruiken bij het schrijven van een werkstuk of maken van een presentatie, etc.

 

 

Stap 1: Oriënteren

Zoeken met Google

Dankzij een algemene zoekmachine als Google kun je nu met enkele muisklikken de krant lezen, een wereldreis boeken of dat leuke shirt bestellen. En natuurlijk informatie zoeken over een onderwerp.

Zoeken naar informatie op Google kan, maar je moet wel weten op welke manier je dat het beste aanpakt. Want de zoekresultaten van Google zijn niet gecontroleerd op betrouwbaarheid. De eerste zoekresultaten staan daar dus niet omdat ze zo betrouwbaar zijn. Ze staan daar omdat er ze zijn betaald met advertenties en omdat de zoekwoorden van de website zo goed gekozen zijn.

 

bron: www.theregister.co.uk

 

Zoeken met informatiebronnen

Je kunt ook zoeken met informatiebronnen. Sommige zijn gratis, andere niet. De mediatheek heeft een deel van de informatiebronnen gratis beschikbaar gemaakt. Denk bij een informatiebron aan:

  • een woordenboek: daarin vind je de betekenis van woorden. Een woordenboek is een naslagwerk.
  • een encyclopedie: daarin vind je korte basisinformatie over een onderwerp. Een encyclopedie is ook een naslagwerk.
  • een databank: daarin word je verwezen naar online artikelen over een bepaald ondewerp
  • een catalogus: daarin vind je titels van boeken, tijdschriften en dvd's, en waar deze te vinden zijn.

 

 

 

 

 

 

1.2: Catalogi

In een catalogus vind je titels van boeken, tijdschriften en dvd's en waar deze te vinden zijn.

 

De catalogi die we gaan gebruiken:
  • Aura Library: catalogus van CSG Comenius.
  • Bibliotheken dbieb: catalogi van de Openbare Bibliotheken in de regio Midden Friesland. Deze is vanuit de Aura catalogus te doorzoeken als je in de Aura Catalogus klikt op  

 

1.3: Digitale bronnen

De mediatheek heeft een aantal databanken waarmee je verwijzingen naar online artikelen vindt.

Bijvoorbeeld:

Een totaaloverzicht van alle door de mediatheek verzamelde bronnen vind je op de website van school onder Mediatheek.

1.4: Afronden inleiding

Stap 2: Zoeken & plannen

2.1: Zoekvraag maken

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Kijk naar het schema hiernaast.

Stap 1 heb je nu gehad: je hebt bepaald wat je onderwerp is.

Kijk nu naar Stap 2 en lees de punten die eronder staan.

Een goede zoekvraag maken is dus erg belangrijk.

Stel jezelf een zo precies mogelijke vraag. Een vraag die te algemeen is leidt tot een antwoord dat te breed en uitgebreid wordt.

Wat wil je precies weten?

 

2.2: Open vraag of gesloten vraag

Weet je het verschil tussen een open vraag en een gesloten vraag?

Een gesloten vraag is vaak met alleen ja of nee te beantwoorden. Op een open vraag geef je antwoord in je eigen woorden. Dat is vaak een veel uitgebreider antwoord.

Open vragen beginnen vaak met: 'wat', 'waarom', 'wanneer', 'wie' of 'hoe' terwijl gesloten vragen vaak met een werkwoord beginnen. Bijvoorbeeld: 'Vind je..' of 'Denk je...'

Wanneer je een onderzoek of werkstuk maakt, dan stel je jezelf meestal open vragen.

 

2.3: Vragen stellen

Wat wil je weten?

Wanneer je gaat zoeken op het internet, begint het altijd met een vraag.

Ben je op zoek naar een feit dan kun je er vaak een wie-, wat-, waar- of wanneer- vraag van maken.

 

Vragen

  • Wat weet ik al over het onderwerp?
  • In welke kleinere delen kan ik het onderwerp opsplitsen?
  • Wat wil ik weten / leren?

 

2.3.1 Opdrachten bij: Hoe stel je een open vraag

2.4: Mindmap maken

Als je eenmaal weet wat je onderwerp zal zijn, ga je je onderwerp opsplitsen in deelonderwerpen.

Een handige manier om dat te doen is een mindmap (woordspin) maken.

Hieronder zie je een voorbeeld van een mindmap over de Tweede Wereldoorlog.

 

Je kunt hiervoor de app Mindmeister (iOS en Android) gebruiken.

Bekijk onderstaand filmpje wat je met MindMeister kunt doen.

 

Stap 3: Selecteren

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Je weet inmiddels dat je informatie op veel manieren kunt vinden, bijvoorbeeld via een zoekmachine als Google of via (digitale) bronnen die aangeboden worden via de mediatheek.

Je weet nu ook dat informatie via zoekmachines niet altijd betrouwbaar is. Daarom is het slim om je zoektocht naar informatie te beginnen met bronnen die de mediatheek aanbiedt.

Deze bronnen zijn geselecteerd op kwaliteit en bieden de informatie gestructureerd aan. In de volgende paragrafen vertellen we meer over de volgende bronnen:

3.1 Aura Catalogus

3.2 Bibliotheek Catalogus 

3.3 Databanken:
    3.3.1 Actuele Documentatiebank jeugd
    3.3.
2 Wikipedia
    3.3.3 Schooltv beeldbank

 

 

 

 

 

 

 

 

3.1: Aura catalogus

Je begint met zoeken wat er in de mediatheek aanwezig is.

Je gebruikt hiervoor de catalogus Aura Library : de catalogus van onze school.

Hierin vind je de titels van boeken, tijdschriften en DVD’s.

 

Zoeken in de catalogus

Op de beginpagina van de Aura Catalogus vind je een zoekknop waarmee je in de catalogus kunt zoeken:

 

 

Zoeken in Aura

 

Het zoekresultaat

In het volgende scherm worden de resultaten van de zoekopdracht getoond:

We hebben hier gezocht op menselijk lichaam

 

 

Klik je op een titel, dan krijg je een volledige beschrijving:

 

 

De plaats van het boek in de kast vind je door te kijken naar de Categorie waarin het boek valt, in dit geval Informatieve materialen.

Daarnaast kijk je naar de PIM code: In dit geval Lichaam & Gezondheis Menskunde. Alle informatieve boeken staan op deze PIM code in de kast. Deze code vind je op het rugetiket.

Onderaan het scherm bij 'Beschikbaarheids informatie' kun je zien of het boek aanwezig is of is uitgeleend.

 

 

 

 

De Aura catalogus vind je ook op website de onder Mediatheek.

Open de Aura Catalogus in een nieuw tabblad.

 

3.1.1 Vragen voor de brugklasleerlingen

3.1.2 Oefening Aura Catalogus

3.2: Bibliotheek catalogus

Je kunt vanuit de Aura Catalogus rechtstreeks zoeken in de Bibliotheek Catalogus.

Je klikt dan op  

en ziet wat in de bibliotheek aanwezig is over je onderwerp.

(We hebben weer gezocht op 'menselijk lichaam')


 

3.3: Databanken

Een databank kan verschillende soorten informatie bevatten zoals artikelen uit digitale tijdschriften, beeldmateriaal, feitelijke gegevens en beschrijvingen van literatuur.

De informatie in deze databanken is voor een groot deel niet of moeilijk op andere manieren (gratis) te verkrijgen.

Je leert onderstaande databanken te gebruiken:

  • Schooltv beeldbank
  • Wikipedia
  • Actuele Documentatiebank Jeugd
Let op: De laatste databanken kun je alleen op school gebruiken. Dit heeft te maken met de licentiekosten die we hiervoor betalen.

 

3.3.1: Actuele Documentatiebank Jeugd

De Actuele Documentatiebank Jeugd bestaat uit kant-en-klare dossiers over allerlei onderwerpen. De inhoud van de dossiers wordt regelmatig aangevuld en er komen vaak nieuwe dossiers bij.

Ieder dossier bestaat uit:

  • Een korte uitleg over het onderwerp.
  • Allerlei artikelen over het onderwerp (uit tijdschriften en dagbladen).
  • Een literatuurlijst. Je kunt deze boeken vinden of aanvragen in de openbare bibliotheek of bij de mediatheek in je school.
  • Websites met nog meer informatie, foto's en films die passen bij het onderwerp.
  • Foto's van het ANP (Algemeen Nederlands Persbureau).

 

Als je in de Actuele DocumentatieBank Jeugd zoekt op 'menselijk lichaam' dan vind je:

 



3.3.2: Wikipedia

Wikipedia is een meertalige encyclopedie. De inhoud is vrij beschikbaar. Iedereen kan informatie toevoegen.

Wikipedia.nl is een encyclopedie voor het Nederlands taalgebied.

 

3.3.3: Schooltv beeldbank

Schooltv beeldbank is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo's en afleveringen.

3.4: Slimmer zoeken op internet

InperkenKrijg je veel te veel zoekresultaten? Dan kun je slimmer gaan zoeken. Je krijgt dan maximaal enkele tientallen resultaten. Een aantal daarvan zul je dan goed kunnen gebruiiken.

Gebruik deze tips als je te veel zoekresultaten krijgt:

Tip 1: Typ je zoekvraag NIET in de vorm van een vraag, maar als inleiding op het antwoord dat je zoekt

Tip 2: Klik met je rechtermuisknop op het zoekresultaat dat je wilt bekijken. Kies in het snelmenu 'Openen in nieuw tabblad'. Zo kun je snel naar je oorspronkelijke zoekopdracht terugkeren.

Tip 3: Als je de woorden tussen aanhalingstekens zet, krijg alleen resultaten met deze exacte combinatie.

Tip 4: Gebruik een jokerteken * in een zin op de plaats van het woord dat je niet kent. Dan vind je het makkelijker..

Tip 5: Je zoekt makkelijk binnen een site met Site:website

Tip 6: Met filetype:pdf, dox, xlsx, enz. zoek je documenten in een bepaald bestandstype.

Tip 7: Define: Zo zoek je naar een betekenis van het woord.

 

Slimmer zoeken op internet

Bekijk onderstaand filmpje:

Stap 4: Gebruiken

4.1: Informatiebronnen gebruiken

 

 

 

 

 

 

De informatie die je hebt gevonden, beoordeel je op de 3 B’s: begrijpelijk, betrouwbaar en bruikbaar. Neem één van de bronnen die je gevonden hebt en beantwoord de volgende vragen:

Begrijpelijk
  • ​Is het in het Nederlands geschreven?
  • Begrijp ik wat er staat?
  • Worden moeilijke woorden uitgelegd?
Betrouwbaar
  • Wie heeft de website gemaakt?
  • ​Waarom is deze website gemaakt?
  • Wanneer is deze website gemaakt?
  • Wanneer werd de informatie voor het laatst aangepast?
  • Vind je op andere websites dezelfde informatie?
  • ​Ben ik het eens met wat er staat?
Bruikbaarheid
  • Geeft de informatie antwoord op (één van) mijn vragen?
  • Kan ik (delen van) de tekst gebruiken?
  • ​Kan ik afbeeldingen (plaatjes, films, schema’s, grafieken) gebruiken?

 

Als je uiteindelijk hebt besloten dat je bepaalde informatiebronnen gaat gebruiken, moet je er ook naar verwijzen. In de volgende paragafen leer je waarom (4.2), hoe (4.3) en wanneer (4.4) je verwijst naar je informatiebronnen.

4.2: Waarom moet ik verwijzen naar mijn informatiebronnen?

Bronvermeldingen helpt de lezers of kijkers te beoordelen of de informatie die je geeft, betrouwbaar is.

Bronvermeldingen geven de maker van het origineel 'eer' en waardering. Daar heeft hij of zij recht op.

Teksten en ideeën van anderen mogen niet zonder bronvermelding in een eigen document gepresenteerd worden. Dat is plagiaat.

bron :http://harrieverbon.blogspot.nl/2015/03/peter-nijkamp-plagiaat-met-een-schoon.html

Bronvermelding is auteursrechtelijk verplicht. Plagiaat door studenten gebeurt in de meeste gevallen onbewust.

Definitie van plagiaat:
Letterdieverij, het nabootsen of kopiëren van het werk van een ander met de bedoeling het aldus gemaakte voor eigen oorspronkelijk werk te laten doorgaan.
 

 

 

4.3: Hoe verwijs ik naar mijn informatiebronnen?

 

Bronvermelding door journalisten

Bron: Sandra de Haan

Bronvermelding is het aangeven van de oorsprong van informatie en van verwerkte teksten, afbeeldingen en beeldfragmenten, die zijn gebruikt voor het creëren van een gepubliceerd werk.

Bij ons op school moet je bronvemelding voldoen aan de eisen zoals hieronder vermeld is.
LET OP: een bronnenlijst is altijd alfabetisch gerangschikt, ongeacht de bron of het materiaal.

 

 

4.4 : Wanneer hoef ik niet te verwijzen?

 

Plagiaat

  • Je hoeft niet te verwijzen als je een algemeen bekend feit vermeldt. Een algemeen bekend feit is kennis die iedereen wel heeft. Denk bijvoorbeeld aan je ouders/broers/zussen. Kennen zij dit feit zonder dat zij informatie hoeven op te zoeken? Zo ja, dan is het een algemeen bekend feit.

       Voorbeeld van een Algemeen bekend feit: de begin- en einddatum van de Tweede Wereldoorlog (1940-1945);

       Voorbeeld van een feit dat niet algemeen bekend is: de begin- en einddatum van de Derde Punische Oorlog (149-146 v.C.)

  • Je hoeft ook niet te verwijzen als de informatie helemaal van jezelf afkomstig is. Het is best mogelijk dat je op basis van informatiebronnen een eigen denkspoor ontwikkelt. Die ideeën, stellingen of interpretaties zijn van jou en hoeven dus geen bronvermelding.
Tip! Als je twijfelt, gebruik dan een bronvermelding.

4.5 : Hulpmiddelen

Bronvermelding via Word 2007/2010

Vind je het moeilijk om een bronvermelding te maken?

In Word zit vanaf versie 2007 een optie om via een speciaal menu een bronvermelding volgens de APA-richtlijnen te maken. Je hoeft alleen de gegevens van de bron (boek, artikel, website etc.) in te voeren. Een korte uitleg van het gebruik van deze optie:

APA in Word

Ga naar het tabblad Verwijzingen.

  • Kies voor de stijl APA.
  • Klik op 'Bronvermelding (ook wel: citaat) invoegen' en vervolgens op 'Nieuwe bron invoegen'.
  • Vul de gegevens van de bron in en klik op OK in het venster.
  • In de tekst van het document verschijnt een verkorte versie van de bron.

Aan het einde van het werkstuk moeten alle bronnen achter elkaar in een bibliografie (lijst) vermeld worden.

  • Ga naar het tabblad Verwijzingen.
  • Kies voor 'Bibliografie' en daarna voor 'Bibliografie invoegen'.
  • Alleen bronnen die bij 'Bronvermelding invoegen' werden ingevoerd worden genoemd.

Kijk ook naar het filmpje hoe je je bronnenlijst maakt

4.6 : Oefening

Stap 5: Presenteren

5.1 Tips voor een goede presentatie

 

 

 

De volgende stap in je onderzoek is het presenteren van je werk.

Belangrijk hierbij is dat je de juiste vorm kiest waarin de presentatie het beste tot zijn recht komt.

Taalgebruik en houding zijn ook belangrijk.

In de volgende filmpje vind je hiervoor een aantal tips.

 

Presenteren, hoe doe je dat nou?

 

5.2 Tips tegen presentatieangst

 

Het presenteren van je werk voor een groep is natuurlijk een spannend moment.

Als je denkt dat je het echt niet aandurft, bekijk dan deze filmpjes eens.

Misschien helpt het je over je angst heen.

 

Stap 6: Terugkijken

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

De laatste stap bij het doen van onderzoek is het evalueren van je werk.

Kijk terug op het hele proces en bedenk wat er goed ging en wat je de volgende keer anders zou doen.

Kijk terug op de resultaten van je werkstuk, ben je tevreden? Zijn je persoonlijke leerdoelen gehaald?

Handleidingen en online demo's

Bekijk de presentatie voor meer uitleg

  • Het arrangement Onderbouw - Onderzoek in zes stappen is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Mediatheek
    Laatst gewijzigd
    2018-06-25 11:25:38
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Informatievaardigheden is één van de vaardigheden die je moet bezitten. Om je te helpen met het aanleren van een goede methode voor het maken van een werkstuk of opdracht kun je deze instructie gebruiken. Informatievaardigheden is een product van de mediatheek van de RSG Magister Alvinus in Sneek.
    Leerniveau
    VMBO gemengde leerweg, 2; VWO 2; VMBO gemengde leerweg, 3; HAVO 1; VMBO theoretische leerweg, 2; VWO 1; HAVO 3; VWO 3; VMBO theoretische leerweg, 3; HAVO 2;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur en 0 minuten
    Trefwoorden
    21e-eeuwse vaardigheden, informatievaardig, informatievaardigheden, mediatheek, onderbouw, studievaardigheden, vmbo, vo, werkstuk, zoekvaardigheden

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    Mediatheek. (2016).

    Onderbouw - Onderzoek in zes stappen

    https://maken.wikiwijs.nl/77423/Onderbouw___Onderzoek_in_zes_stappen

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Inleiding

    2.3.1 Opdrachten bij: Hoe stel je een open vraag

    De Aura Catalogus

    Module 4

    Afronding stap 4

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.