Les 1:Inleiding Familieparticipatie
De laatste jaren is er veel veranderd in de ouderenzorg. De eigen regie, autonomie en zelfstandigheid van de oudere zorgvrager worden binnen het zorgproces nu veel meer benadrukt dan vroeger. Om deze begrippen goed tot zijn recht te laten komen, zijn wij gaan werken vanuit methodieken die dit voor de zorgvrager ook daadwerkelijk vorm geven. Naast de ontwikkeling van het Kleinschalig Wonen, de ontwikkeling van het Zorgleefplan aan de hand van de Vier Domeinen, is ook het begrip Familieparticipatie een veelgehoorde term geworden. En daarmee is ook gezegd dat Familieparticipatie de vernieuwingen mee aanvoert. Zelfstandigheid, eigen regie, autonomie en het inzetten van de eigen kracht betekent voor de oudere zorgvrager dat zijn netwerk intact blijft of uitgebouwd wordt. En actief kan blijven. Het begrip familieparticipatie omvat niet alleen familieleden die deel uitmaken van het leven van de zorgvrager, maar omvat ook diens vrienden, buren, clubgenoten, of kennissen. Kortom: het hele netwerk van de zorgvrager. Iedereen die voor hem of haar altijd al belangrijk was en een rol speelde in zijn of haar leven kan dit blijven doen.
Alle zorginstellingen, waar alles voorheen binnen de muren afspeelde, hebben inmiddels de deuren wagenwijd opengezet. De regie over iemands leven wordt niet langer overgenomen door de professionals, de regels van het huis, vastgestelde bezoekuren, of de zorgafspraken die gemaakt worden binnen de zorginstelling. De professional vraagt nu aan de zorgvrager en diens naasten, hoe zij het hebben willen en waar er behoefte aan is. En de professional, jij dus, stimuleert nu de mensen uit het sociale netwerk van de zorgvrager om actief te blijven. Net als voorheen, maar dan soms, als de zorgverlening intensief of specialistisch is bijvoorbeeld, in een samenwerkingsvorm met de medewerkers van de zorginstelling.
Dit vraagt van jou als zorgverlener wel het een en ander. Het vraagt dat je openminded bent en blijft, dat je creatieve oplossingen kunt bedenken en/of accepteren dat anderen het anders willen doen, dan jij. Het vraagt van jou dat je grenzen kunt bewaken. De grenzen van de ander en die van jezelf. Maar dit vraagt ook aanpassingen op jouw afdeling. Denk aan het gebruiken van ruimtes, de keuken bijvoorbeeld. Is op jouw afdeling al geaccepteerd dat de familie de keuken gebruikt? Kan ik als ‘zoon of dochter van’ op een middag een paar pannenkoeken komen bakken, omdat mijn moeder daar zo gek op is? En mag ik alle medebewoners dan ook trakteren? En kan meneer Jansen zijn zoon uit Australië op een opklapbed laten logeren in zijn eigen kamer op de PG-afdeling? Hoe openminded is de sfeer op de afdeling, richting familieleden? Kan daar nog iets aan toegevoegd worden?
Wie weet welke mogelijkheden je zult ontdekken tijdens het werken aan deze lessen...
Veel succes!
De docent zal een toelichting geven op de Kwaliteitskaders in de Normen Verantwoorde Zorg. Hierin wordt vanuit wet en regelgeving veel gezegd over participatie. Selecteer uit dat kwaliteitskader de informatie die jullie nodig hebben om je mening, visie of advies te onderbouwen.
De Wet Langdurige Zorg gaan jullie zelf bestuderen per subgroep en je vragen stel je aan de docent. Gebruik hiervoor de link naar de CIZ, en zoek bij de inofrmaite voor professionals:
https://ciz.nl/zorgprofessional/veelgestelde-vragen-zorgprofessional/wet-langdurige-zorg
Tijdens deze bijeenkomst richt je je in een subgroep op het beschrijven van een gezamenlijke visie. Het kan heel behulpzaam zijn als je start met een mindmap. Als jullie deze digitaal maken, kun je dit makkelijk toevoegen aan jullie einddocument. Maak er anders een foto van.
Overleg met de begeleidende docent als jullie er niet uitkomen. De visie is volledig beschreven als jullie daarin weergeven waarom familieparticipatie belangrijk is, voor wie dit belangrijk is, wat de meerwaarde is voor de zorgvrager, wat de meerwaarde is voor de zorginstelling en wat de zorgvrager van jou als zorgverlener mag verwachten op dit gebied.
Klassikaal worden de diverse beschrijvingen doorgenomen. Daarbij kun je tips geven aan je groepsgenoten, en zelf tips ter aanvulling ontvangen.
Wat is mantelzorg?
De grenzen van het beroep zijn een onderzoek waard. Kun je op alle vragen van de zorgvrager of diens familie JA zeggen, of zijn er zaken die niet kunnen? En waarom dan niet? Wat heb je daarover gevonden in bijv. de BIG-wet, de WGBO of de wet op de privacy? Zijn er andere redenen dan wet en regelgeving waardoor je NEE gaat zeggen? Welke dan? Zijn dat persoonlijke redenen of hangen die samen met je functie? Of biedt de organisatie geen ruimte voor een 'ja'? En op welke vragen zeg je dan persoonlijk NEE? Als er behoefte is aan intimiteit tussen de zorgvrager en diens echtgenote, maak jij dit dan mede mogelijk? Ben je heel ruimdenkend en meegaand, of stel je je terughoudend op?
Allemaal vragen die over het hanteren van grenzen gaan. Die van jezelf of die van de zorginstelling of van je functie. Het is goed om hierover te weten hoe dat nu werkelijk zit. Binnen je subgroep maken jullie dit bespreekbaar en jullie doen hier onderzoek naar.
Les 3: Het hanteren van Grenzen.
Les 2: opdracht 1, Beschrijf jullie visie op Familieparticipatie
Opdracht 2: Hoe zit het met grenzen?
Beschrijf als subgroep jullie bevindingen m.b.t. het hanteren van grenzen bij afspraken met participerende familieleden.
Als goede zorgverlener die samenwerkt met mantelzorgers let je altijd op de draagkracht van de mantelzorger. Daarvoor gebruik je de mantelzorgscan.
Hoe zit het met jouw eigen grenzen?
Ga een klassikaal gesprek aan, een discussie zo je wilt, en deel met elkaar de professionele en persoonlijke grenzen.
Gebruik voorbeelden uit de praktijk.
Les 4: COUP & SOFA
Op de site https://www.zorgvoorbeter.nl/familieparticipatie/werkwijze kun je uitleg vinden over de COUP-werkwijze.
Het is een tool die jou helpt om op een goede manier gesprekken te voeren met de participerende familieleden.
We kijken even kalssikaal naar deze methodiek.
Het SOFA model is ook zo'n tool.
De samenspel scan lezen jullie voor jezelf goed door, zodat jij alle aspecten van samenwerken met mantelzorg op je netvlies hebt.
dit is behulpzaam als je de volgende les een casus gaat ontwerpen met je subgroep.
Les 5: Opdracht 3, Communicatie met de mantelzorger.
Haal uit de COUP en SOFA methodieken relevante aandachtspunten en begin aan het ontwerpen van de casus in je subgroep.
Wees creatief als het gaat om het bedenken van een situatie. Laat de zorgvrager en de mantelzorger daarin veel vragen hebben, zodat het maken van duidelijke afspraken in het zorgplan nodig is. Eeen zorgplan maak je dus ook. Die voeg je toe aan de casus.
Voor vandaag is het voldoende als je een basis aan gegevens hebt voor de casus. De volgende les maken jullie deze casus af.
Les 5: Een goed voorbeeld doet goed volgen..
In deze les maken jullie in je subgroep de casus af. Deze lever je aan het eind in bij de docent en samen met de beoordeling bewaar je dit mooie stukje vakwerk in je portfolio.
Voor het vullen van de casus mix je je praktijkervaringen en je gebruikt je fantasie.
In de casus wordt duidelijk zichtbaar:
- ...dat jullie een visie op familieparticipatie hebben beschreven.
- ...dat jullie de COUP en SOFA kennen.
- ...dat jullie afspraken hebben gemaakt met familie, die terug te vinden zijn in het zorgplan.
- ...en welk advies je je BPV zou geven om familieparticipatie goed in te zetten.
- ...OF: wat jij goede punten vindt in je BPV m.b.t. familieparticipatie.
Na een GO van de docent presenteren jullie je visie op mantelzorgondersteuning aan de groep.
Les 6: Ervaringsverhalen....
Je weet nu alles over mantelzorgondersteuning. Je hebt een mooie casus gemaakt, waarin allerlei zaken voorkomen die voor de mantelzorger en de zorgvrager goed geregeld zijn kunnen worden. Dankzij jouw kennis en kunde m.b.t. COUP, SOFA, overbelasting mantelzorg en het goed formuleren van de gemaakte afspraken in het zorgplan.
Je hebt met je subgroep een duidelijke visie beschreven en deze ook gedeeld met de klas.
Wat is nu jouw eigen idee als het gaat om het moment dat je zelf mantelzorger wordt? Welke afspraken zou jij willen maken, m.b.t. bijvoorbeeld de zorg voor je ouders, als zij opgenomen zouden worden? Heb je hiet hier wel eens over gehad, thuis? Of neem jij de volledige zorg dan op je? Je ziet in Engeland veel dat kinderen een huis met een "extention" laten bouwen, waardoor de ouders zeg maar 'aangeleund' bij de kinderen wonen. Hoe wordt dit binnen jouw familie gedaan? Heb je daar voorbeelden van? Heb je familieleden die mantezlroger zijn? Hoe doen zij dit? Spreekt dit jou aan?
Schrijf naar aanlieding van bovenstaande tekst jouw eigen verhaal, beschrijf hoe jullie thuis kijken naar mantelzorg in de persoonlijke sfeer. Ben jij, nu je er zoveel over weet, straks een ideale mantelzorger?
Neem gerust de tijd voor deze opdracht. Het stuk wat je maakt sluit de lessen over mantelzorg af. En je bewaart alles in je portfolio.
Beoordeling van ingeleverd document.
Als portfolioopdracht maak je in een subgroep een einddocument.
Het einddocument bevat:
Een visie op familieparticipatie/mantelzorg.
Een uitgewerkte casus waarin familieparticipatie/mantelzorg voorop staat.
Een zorgplan, vanuit de casus, waarin de afspraken m.b.t. mantelzorg is opgenomen.
Een aantal tips/tops over de ruimte die geboden wordt aan mantelzorgers op jullie stageafdelingen.
Jouw idee voor de toekomst als je persoonlijk de rol van mantelzorger zou krijgen.
Beoordelingsformulier:
visie:Beoordelingsfomulier onderdeel mantelzorg
| Beoordelingsformulier t.b.v. portfolioopdracht Mantelzorg/Familieparticipatie Onv Vold. Goed |
| Een visie op familieparticipatie/mantelzorg. |
|
|
|
| Casus |
|
|
|
| Zorgplan |
|
|
|
| Verslag tips en tops stageafdeling |
|
|
|
| Verslag toekomstige eigen rol mantelzorger |
|
|
|
|
Eindbeoordeling:
Datum:
Docent:
|
Normen Verantwoorde Zorg
