Inleiding
Wie zijn wij en wat doen wij?
wij zijn Stijn Eijndhoven, Myrthe van Oort, Rens van Hooff en Gijs Hoefs. Wij bieden jullie deze webquest aan om meer te weten te komen over de rederijkers. Wij hebben deze website gemaakt voor een opdracht van Nederlands. Deze webquest is voor brugklassen. Wij hebben in deze website veel informatie verwerkt om er voor te zorgen dat de site leerzaam is. Veel plezier met het doornemen van onze website
De Rederijkers
Wie waren de Rederijkers?
In de vijftiende, zestiende en zeventiende eeuw waren er verspreid over heel Noord- en Zuid-Nederland honderden rederijkers actief. Deze toneelliefhebbers en voordrachtkunstenaars hadden zich verenigd in zogenaamde rederijkerskamers. Die kamers, elke zichzelf respecterende stad had er minstens één, organiseerden wedstrijden, verzorgden feesten en officiële optredens. De rederijkers schreven een onafzienbare hoeveelheid gedichten en toneelstukken. Een groot deel daarvan is bewaard gebleven.
De Rederijkers speelden een belangrijke rol in het literaire leven in de late middeleeuwen. De rederijkers waren verdeeld in verschillende kamers. Rederijkers hielden zich bezig met literatuur in een wedstrijdvorm.
De Rederijkers besteedden veel tijd en aandacht aan de vormgeving van hun teksten. Hier waren een aantal uitdagende regels voor. Het ging er dan ook om wie binnen de gestelde grenzen de mogelijkheden van de taal het ‘kunstigst’ kon gebruiken. De mens moest in de kunsten proberen goddelijke harmonie en deze perfecte verhoudingen te weerspiegelen in inhoud en vorm. De vorm was juist een eerbetoon aan de inhoud.
Kort filmpje over de Rederijkers
De term Rederijkers
In Frankrijk waren er verschillende clubjes die zich zelf de rhétoriqueurs noemden. De Fransen hebben die naam overgenomen van de Latijnen, de vertaling daarvan is welsprekend. In Nederland is dat woord vervormd tot de rederijkers
Rederijkerskamer
Wat zijn Rederijkerskamers?
Rederijkerskamers waren verenigingen van mensen. Deze mensen hielden van literatuur en maakten afspraken om ongeveer één keer per maand samen te komen. Wanneer ze samen kwamen, gingen ze een gedicht schrijven over het opgegeven onderwerp. Voor deze gedichten golden strenge regels. Zodra je de regels overtrad, moest je een boete betalen. De spelregels stonden vastgelegd in het regelement. Een voorbeeld van zo’n regelement is ‘De Fonteine’ te Gent, dat in 1448 werd opgesteld. Het gedicht was uiterst kunstig gemaakt en moest worden voorgedragen aan de prins van het gezelschap. De prins van een rederijkerskamer was een soort voorzitter.
Landjuweel
Wat is een landjuweel?
Ook werden er regelmatig wedstrijden gehouden tussen rederijkers uit verschillende steden. Deze wedstijd bestond uit verschillende onderdelen. Zo’n wedstrijd wordt een landjuweel genoemd. Maanden van te voren werd er een uitnodiging verstuurd voor deze wedstrijd. Deze uitnodiging werd een kaart genoemd. Op deze kaart stonden de opdrachten en de te winnen prijzen. De prijzen kon je winnen met toneel en met gedichten.
Belangrijke taken Rederijkers
Wat waren de belangrijkste taken van de Rederijkers?
In de meeste steden hadden Rederijkers een belangrijke rol bij plechtige gebeurtenissen en feesten. Rederijkers hadden een groot aandeel in de organisatie en uitvoer van een processie. Bij een processie trok de bevolking door de stad om te bidden, ondertussen werden er allerlei Bijbelse en niet-Bijbelse taferelen uitgebeeld. Rederijkers hielpen bij de uitbeelding van scènes die meestal een politieke boodschap hadden: de stad wilde haar invloed laten zien en benadrukte de goede verhouding met de vorst. Rederijkers hadden een belangrijke rol bij de propaganda (reclame) van een stad.
Brugge kreeg in 1466 als eerste een stadsdichter, Anthonis de Roovere. Hij was de bekendste dichter uit de vijftiende eeuw. Hij heeft maar liefst tientallen toneelstukken en honderden gedichten geschreven.
Bekende Rederijkerskamers
-De Eglantier, amsterdam kwam op tussen 1517/1518 en werd na de val van Antwerpen de belangrijkste rederijkerskamer. Begin 17e eeuw gelijd door P.C. Hooft.
Het blazoen (teken) van de Eglantier bestond uit een bloeiende Egelantier(wilde roos, symbool voor de liefde) in de vorm van een kruis met daaraan hangend een christusfiguur.
-Rond 1852 werd in Assen Eloquentiae Sacrum opgericht, dat een 'genootschap ter beoefening van de uiterlijke welsprekendheid' genoemd werd
Hedendaagse Rederijkerskamers
Kennen we nu nog steeds Rederijkerskamers?
Tegenwoordig zijn er nog steeds enkele rederijkerskamers actief, maar hun bloeiperiode was toch echt tijdens de late middeleeuwen.
Verschillende dichtvormen
Welke dichtvormen kennen we?
- Naamdicht/acrosticon: De beginletters van de opeenvolgende strofen vormen de naam van de persoon aan wie het gedicht is opgedragen.
- Rondeel: Gedicht van (meestal) acht regels. Slechts twee rijmklanken worden gebruikt. De eerste, vierde en zevende regel zijn gelijk. De tweede en achtste zijn ook gelijk.
- Refrein: Elke strofe bestaat uit minimaal acht versregels. Alle strofen eindigen op dezelfde regel (de stock). De stock drukt het thema van het gedicht uit. De laatste strofe is doorgaans korter en bevat een envoi of prinsenregel. Een envoi is een opdracht aan de voorzitter van de Rederijkerskamer, die Prince wordt genoemd.
- Retrograde/kreeftdicht: Woorden kunnen van voren naar achteren en van achteren naar voren gelezen worden.
- Palindroom/letterkreeftdicht: De letters kunnen van voren naar achteren en achteren naar voren gelezen worden.
- Ketendicht: De regels worden aan elkaar geketend door middel van een rijmwoord.
- Schaakbord: Het schaakbord bestaat uit (8x8) 64 hokjes. Elk hokje heeft een versregel en je kunt dit in meerdere richtingen lezen.
Voorbeeld naamdicht:
Owen Hunt komt er halverwege seizoen vijf bij,
Hij zit bij de U.S.A. Army en komt terug van een missie,
Hij start met een les van dierproeverij,
Izzie was het er niet mee eens ze zaten niet meer bij biologie.
Hier maakte hij geen vrienden mee,
Ook ik vond dit niet leuk,
Hij werd ook niet direct vrienden met Meredith Grey,
Een van de varkens kreeg hierdoor een ribbreuk.
Wanneer hij Christina ontmoet verandert zijn leven,
Ze belanden vaak samen in de oncall room,
In de gangen zal hij haar nooit een lief kushandje geven,
Toch voelt hij zich net een bloem.
Soms opereren ze samen,
Dan gebeurt er daar,
Iets waar wij niet op kwamen
En inmiddels zijn ze uit elkaar.
En na de scheiding pakt hij zijn leven weer op,
Uitgaan is wat hij graag doet,
Daarna voelt hij zich weer helemaal top,
Opereren is wat hij moet.
Zijn zus is al lange tijd verdwenen,
Niemand weet waar ze is,
Daar moet hij soms om wenen,
Groot is het gemis.
Na Christina is Amelia zijn nieuwe relatie,
Hij vindt weer zijn geluk,
Maar over zijn zus is nog geen informatie,
Alle fans zijn daarvan onder de indruk.
Samenwonen is wat ze doen,
Een huis in een doodgewone straat,
Dit doen ze in het twaalfde seizoen,
Als dat maar goed gaat.
Helaas voor Owen wil Amelia geen kind,
Dat is zijn lust en zijn leven,
Hij wil iets wat hen echt verbindt,
Maar Amelia kan hem dit niet geven.
Ze groeien steeds verder uit elkaar,
Dat is wat alle kijkers zien,
Het ontbreekt aan een teder gebaar,
Zij is bang voor de toekomst misschien.
Uiteindelijk is Meghan, de zus, terecht,
Gegijzeld in Irak voor tien jaar,
Intussen gaat het tussen Owen en Amelia slecht,
Dat was al voorspelbaar.
Een hersentumor bij Amelia wordt ontdekt,
Ze trekt hierin haar eigen plan,
Op deze manier wordt haar tijd gerekt,
En Owen weet er nog steeds niets van.
Na lang piekeren komt ze er toch voor uit,
Gemakkelijk was het niet,
Het was een zeer moeilijk besluit,
De operatie is waar ze tegenop ziet.
Door de operatie verandert haar persoonlijkheid,
Voor Owen en haar heel zwaar,
De relatie beëindigen is de enige mogelijkheid,
Ze zijn inmiddels niet meer een paar.
Tussen Owen en Meghan gaat het wel goed,
Ze heeft inmiddels een huis aan het strand,
Dat is wat Owen pijn doet,
Ze hebben net weer een zodanig goede band.
Op liefdesgebied vlot het niet zo snel,
Een vaste relatie zit er niet in,
Enkel scharrels heeft hij wel,
Hij denkt over zichzelf te min.
Schaakbord
Een schaakbord wordt gezien als een van de moeilijkste dichtvormen. Dit komt doordat er 64 regels, in alle richtingen, gelezen moeten worden.
Hieronder zie je een afbeelding van een schaakbord. Deze is door ons gemaakt, probeer maar of je het in alle richtingen kunt lezen.
Opdrachten
De vragen maken op een blaadje. Laat de antwoorden controleren door een van ons of door de docent.
Vraag 1
Wie waren de rederijkers?
Vraag 2
Wat deden de rederijkers?
Vraag 3
In welk tijdperk leefde de rederijkers?
Vraag 4
Wat betekend de term rederijkers?
Vraag 5
Noem een 3 rederijkers?
Vraag 6
Aan welke steden zijn de rederijkers verbonden?
Vraag 7
Wat is een landjuweel?
Vraag 8
Geef een 4 voorbeelden van dichtvormen?
Vraag 9
De factor was de leider van de rederijkerskamer. Noem 2 anderen functies die je heb in je rederijkerskamer en omschrijf kort wat ze doen.
Vraag 10
Maak je eigen kleine naamgedicht. (elke strofe/alinea een letter van de naam die je gebruik. Je mag zelf een naam kiezen).
