Orgaanstelsels

Orgaanstelsels

Je lijf werkt

In hoofdstuk 9 uit het boek gaan we ons verdiepen in ons lichaam.
Tijdens de lessen gaan we het leerboek en het werkboek gebruiken. Ook gebruiken we dit ebook voor opdrachten, filmpjes en stukjes theorie. De ene keer doe je dit in de les, een andere keer doe je dit thuis.
Op deze manier hopen we dat je na het bestuderen je de stof voldoende kent.
Wat je precies moet kennen aan het einde van het hoofdstuk is uitgewerkt onder het kopje leerdoelen.

 

 

Inleiding

Je lichaam werkt:

Ons lichaam verzet veel werk. Meestal voelen we hier niets van, maar soms merken we hier wel iets van. Ons hart klopt bijvoorbeeld in onze keel of het zweet breekt ons uit tijdens het sporten. Je maag knort of je laat een boer. Dit alles is normaal in een gezond lichaam.

Al onze organen werken samen om ons lichaam gezond te houden. Wat gebeurt er eigenlijk allemaal in ons lichaam?  Met andere woorden: Hoe werkt ons lijf? De komende lessen gaan we ons hier in verdiepen.

In het kopje leerdoelen staat beschreven wat je na het bestuderen van het hoofdstuk moet weten.

 

 

Leerdoelen

Leerdoelen Hoofdstuk 9: Je lichaam werkt

Leerdoelen 9.1: Je lijf werkt

  1. Je kunt de woorden: organen, cellen, weefsels in volgorde van klein naar groot plaatsen.

  2. Je kunt een definitie geven van cellen, weefsels en organen.

  3. Je kunt de taak van de verschillende orgaanstelsels beschrijven (spierstelsel, ademhalingsstelsel, bloedvatenstelsel, verteringsstelsel, zenuwstelsel, voortplantingsstelsel)

  4. Je kunt bij elk orgaanstelsel één of meerdere organen van dit stelsel noemen.

  5. Je kunt uitleggen hoe de verschillende orgaanstelsels samenwerken.

  6. Je kunt in een schematische tekening de organen in de romp noemen (zie bijvoorbeeld bron 1 blz. 53)

  7. Je kunt het proces van verbranding in je lichaam beschrijven.

  8. Je kunt uitleggen hoe je lichaam de afvalstoffen van de verbranding kwijtraakt.

 

Leerdoelen 9.2: Je eten verteert ((spijs)verteringsstelsel)

  1. Je kunt de zes voedingsstoffen noemen met hun functies. (herhaling H7)

  2. Je kunt de route beschrijven dat ons eten aflegt. (van mond tot kont)

  3. Je kunt in een schematische tekening/ afbeelding de delen van het verteringsstelsel noemen. (mondholte, slokdarm, maag, lever, alvleesklier, twaalfvingerige darm, dunne darm, dikke darm, endeldarm.)

  4. Je kunt van deze delen van het verteringsstelsel de functies noemen.

  5. Je kunt beschrijven hoe de darmperistaltiek werkt.

  6. Je kunt de functies van de darmperistaltiek noemen.

  7. Je kunt uitleggen waarom we voedingsvezels nodig hebben.

  8. Je kunt beschrijven hoe voedingsstoffen in ons bloed komen en waarvoor dit nodig is.

 

Leerdoelen 9.3: Je ademt (ademhalingsstelsel)

  1. Je kunt de verschillen tussen ingeademde lucht en uitgeademde lucht noemen

  2. Je kunt in een schematische tekening/ afbeelding de delen van het ademhalingsstelsel noemen. (neusholte, mondholte, keelholte, strottenhoofd, luchtpijp, bronchiën, longblaasjes, middenrif)

  3. Je kunt van deze delen van het ademhalingsstelsel de functies noemen.

  4. Je kunt uitleggen waarom neusademhaling gezonder is dan mondademhaling.

  5. Je kunt de stand van de huig en het strotklepje aangeven bij ademhalen, bij het slikken en bij het verslikken.

  6. Je kunt omschrijven wat er aan de hand is bij astma en COPD.

  7. Je kunt 2 schadelijke stoffen in sigarettenrook noemen en je kunt omschrijven wat de gevolgen zijn als je deze stoffen binnenkrijgt.

 

Leerdoelen 9.4: Je bloed stroomt (bloedvatenstelsel)

  1. Je kunt de bestanddelen van bloed noemen.

  2. Je kunt de functies van deze bestanddelen van het bloed noemen.

  3. Je kunt 3 typen bloedvaten noemen.

  4. Je kunt van deze 3 typen bloedvaten de functies beschrijven.

  5. Je kunt in een schematische tekening/ afbeelding van het bloedvatenstelsel van de mens slagaders en aders noemen.

  6. Je kunt in een afbeelding van de dubbele bloedsomloop de kleine en grote bloedsomloop aanwijzen.

  7. Je kunt in een schematische tekening/ afbeelding de delen van het hart noemen.

  8. Je kunt van deze delen van het hart de functies noemen.

  9. Je kunt beschrijven hoe een hartslag verloopt.

  10. Je weet wat een AED is en je weet waarom deze gebruikt kan worden.  

 

cellen, weefsels, organen, orgaanstelsels

Leerdoel 1 en 2:

Leerdoel 1: Je kunt de woorden: organen, cellen, weefsels in volgorde van klein naar groot plaatsen.

Leerdoel 2: Je kunt een definitie geven van cellen, weefsels en organen.

 

Via deze link: https://www.youtube.com/watch?v=oA9TkygPPgE&t=2s  kom je bij een instructievideo over cellen, weefsels, organen, orgaanstelsel. Bekijk deze nog eens goed.

Hieronder alle begrippen op een rij:

Wat is een cel?
Cel= kleinste bouwstenen van je lichaam

Wat is een weefsel?

Weefsel = groep cellen met dezelfde vorm en functie

Wat is een orgaan?

Orgaan = deel van een organisme met een bepaalde taak

Wat is een orgaanstelsel?

Orgaanstelsel = organen die samenwerken aan dezelfde grotere taak

Wat is een organisme?

Organisme = een levend wezen

 

In de link vind je een animatie om alles nog eens rustig te kunnen bekijken.

cel-weefsel-orgaan- orgaanstelsel- organisme

Oefening: oefening leerdoel 1 en 2

Start

Wat gebeurt er met je hartslag tijdens sporten? We gaan het testen.

orgaanstelsels

Organen Hart, longen, maag, hersenen... maar we hebben er nog meer!

Je lijf moet van alles kunnen: ademhalen, eten, bewegen en nog veel meer. Daarom heb je heel veel verschillende organen. Dat zijn onderdelen in je lijf die allemaal weer iets anders kunnen. Zo pompt je hart bloed door je lijf, zuigen je longen lucht naar binnen en kneedt je maag je eten. Je hersenen zijn de opdrachtgevers. Die geven aan je hart door in welk ritme het moet slaat. Ze seinen naar je longen wanneer je weer zuurstof nodig hebt. Ze laten je voelen wanneer je maag leeg is, zodat je trek krijgt. En omdat je organen goed samenwerken, blijft je lichaam goed werken en gezond.
Orgaanstelsels: Een groep organen die samenwerken aan één taak noemen we een orgaansysteem/stelsel.

We kennen het:

  • Hart- en bloedvatenstelsel wordt ook wel onze bloedsomloop genoemd.
  • Luchtwegstelsel wordt ook wel ons ademhalingsstelsel genoemd.
  • Maag-darmstelsel wordt ook wel ons spijsverteringsstelsel genoemd.
  • Urine- en voortplantingsstelsel
  • Bewegingsapparaat ofwel onze botten, gewrichten, spieren en pezen
  • Zintuigen
  • Zenuwstelsel
  • Hormoonstelsel

Wij gaan ons de komende tijd verdiepen in de bloedsomloop, het ademhalingsstelsel en het spijsverteringsstelsel. 

Leerdoel 3, 4, 5, 6:

leerdoel 3: Je kunt de taak van de verschillende orgaanstelsels beschrijven (spierstelsel, ademhalingsstelsel, bloedvatenstelsel, verteringsstelsel, zenuwstelsel, voortplantingsstelsel)
Leerdoel 4: Je kunt bij elk orgaanstelsel één of meerdere organen van dit stelsel noemen.
Leerdoel 5: Je kunt uitleggen hoe de verschillende orgaanstelsels samenwerken.
Leerdoel 6: Je kunt in een schematische tekening de organen in de romp noemen (zie bijvoorbeeld bron 1 blz. 53 leerboek)

 

Onderstaande links kunnen je heel goed helpen bij deze leerdoelen.

oefenen met de organen

Welke organen zitten er in je lichaam en wat doen ze precies?
Bron: Schooltv. Welke organen zitten er in je lichaam en wat doen ze precies? Dwaal rond door je lichaam en bekijk de video's om meer te ontdekken over je organen.

Functies van de orgaanstelsels
Hier kun je duidelijk vinden wat de verschillende functies zijn van de orgaanstelsels.

Toets: Leerdoel 3: Je kunt de taak van de verschillende orgaanstelsels beschrijven

Start

Verbranding

video verbranding

Weer even herhalen:

Zoals een auto loopt op de brandstof benzine, zo heeft ons lichaam ook energie nodig. Eerder dit jaar heb je geleerd waar ons lichaam energie voor nodig heeft. Bijvoorbeeld om te bewegen, warm te blijven, maar ook om na te denken en je eten te verteren. De energie die je nodig hebt, haal je uit energierijke stoffen in je eten en drinken. De enegierijke stoffen die hierin zitten, zijn koolhydraten en vetten.
Koolhydraten is een verzamelnaam voor zetmeel en suikers zoals glucose en gewone tafelsuiker.

Nu we weten dat ons lichaam brandstof nodig heeft en nu we weten dat deze brandstof via ons voedsel binnenkomt, blijft de vraag:
Hoe komt de brandstof op de juiste plek?
Hiervoor werken orgaanstelsels samen.

Wanneer je in de les bewegingsonderwijs een voetbalactiviteit speelt, beweeg je veel. Je spierstelsel en je beenderstelsel zorgen er samen voor dat je benen bewegen. Je zenuwstelsel zorgt ervoor dat de bewegingen op elkaar zijn afgestemd.

Om te kunnen samentrekken hebben spieren voedingstoffen en zuurstof nodig. Je verteringsstelsel, ademhalingsstelsel en bloedvatenstelsel zorgen er samen voor dat je spieren deze stoffen krijgen. In het bovenstaande filmpje is hier al iets over verteld.

Het verteringsstelsel zorgt ervoor dat:

  • ​er voedingsstoffen in het bloed komen

Het ademhalingsstelsel zorgt ervoor dat:

  • er zuurstof in het bloed komt

Het bloedvatenstelsel (bloedsomloop) brengt:

  • voedingstoffen en zuurstof naar de spieren

Het Spijsverteringsstelsel

Filmje voeding 2,5 minuut.

Door het filmpje te bekijken en de vragen te beantwoorden oefen je met de stof.

De route dat ons eten aflegt. (van mond tot kont) Leerdoel 2
In dit filmpje van 1,5 minuut wordt uitgelegd welke route ons eten aflegt.

Je krijgt per tweetal een groot stuk papier. Een van jullie gaat op de grond op het papier liggen en wordt door de ander overgetrokken op het papier. Je gaat nu samen de route intekenen dat jouw eten aflegt. Ook schrijf je de namen bij de organen.

Beheersen jullie samen de volgende leerdoelen? 

  1. Je kunt de route beschrijven dat ons eten aflegt. (van mond tot kont)

  2. Je kunt in een schematische tekening/ afbeelding de delen van het verteringsstelsel noemen. 

 

Het ademhalingsstelsel

Ademhaling, hoe werkt het precies?
In deze video wordt de ademhaling uitgelegd

Astma, wat gebeurt er bij astma?
In dit filmpje wordt in 1,5 minuut uitgelegd wat er gebeurt bij astma

Het bloedvatenstelsel

Dat er bloed stroomt door je lichaam heb je te danken aan je hart.
Bekijk het filmpje:

 

https://www.bioplek.org/animaties%20onderbouw/hart_bloed_eenvoudig.html
Met deze animatie kun je de onderdelen van het hart oefenen.

Het bloedvatenstelsel. Hoe werkt het precies?
Een uitgebreide video over het bloedvatenstelsel

De bloedsomloop
Bekijk de link om je verder te verdiepen in de bloedsomloop