De watersnoodramp

De watersnoodramp

De dijken breken door

Het is 1 februari, 4 uur in de nacht. De avond er voor werden er door de hevige wind en de springtij, dijkwachten ingesteld. Deze mensen hielden de dijken in de gaten en zagen er op toe dat ze niet verzwakten of door braken. Maar toch gaat het mis. De dijken houden het niet en breken door. In Zeeland, West-Brabant en een paar Zuid Hollandse eilanden stroomt het water naar binnen en zorgt er voor dat land onder water komt te staan.

"Ik was 14 jaar, samen met mijn vader, moeder, broer en een zus was ik nog thuis. Ik was de jongste van de zes. Die nacht hebben we moeten vluchten. Omdat het koud was buiten sliepen mijn broer, zus en ik op dezelfde kamer. Mijn zus en ik moesten 's morgens melken alleen mijn vader had nog niet geroepen. We werden op een gegeven moment wakker gemaakt door zaklantaarns die naar boven schenen, roepen en toeteren. Daar stonden kennissen en mijn broer buiten, deze waren wezen kijken op de Moerdijk naar het water, maar het water werd te hoog en ze moesten vluchten. Om 5 uur in de ochtend kwamen ze ons waarshuwen."  Om half 8 moesten we zelf gaan vluchten. Mijn vader is nog de andere buren gaan waarschuwen. Ik liep er nog achteraan maar mijn vader stuurde me terug."

Leerlingen

In deze les gaan jullie aan de slag met de watersnoodramp van 1953. Deze webquest gaat onder andere over de gebeurtenissen die plaatsvonden, maar ook over de persoonlijke verhalen van mensen die de ramp hebben meegemaakt. Jullie gaan bezig met een krantenartikel dat vlak na de watersnoodramp is gepubliceerd. Wat gebeurde er ten tijde van de ramp en wat voor invoed heeft dit gehad op onze samenleving. Door het samenstellen van een krant over deze gebeurtenis samen met de klas, krijgen jullie een beeld van de invloed die de ramp heeft gehad. Aan de hand van deze odpracht heeft de les de volgende doelen.

De fragmenten in deze webquest zijn de verhalen van mevrouw van Gils, die als meisje van 14 de ramp heeft meegemaakt.

- De leerlingen kunnen zich aan het einde van de les inleven in een persoon die de watersnoodramp heeft meegemaakt.

- De leerlingen weten aan het einde van de les wat voor effect water kan hebben op de samenleving.

- De leerlingen kunnen aan het einde van de les door middel van een krantenartikel beschrijven wat zich heeft afgespeeld ten tijde van de watersnoodramp.

- De leerlingen kunnen beschrijven wat voor effect de ramp heeft gehad en wat voor invloed de ramp heeft gehad op onze hedendaagse samenleving.

De ramp

"We woonden op een Boerderij. Deze bleef ten tijde van de ramp vrij van water. Maar mijn konijnen en cavia's zijn verdronken. De biggen hebben ze nog optijd kunnen redden en kunnen onderbrengen in de schuur. Ze hebben met hum pootjes wel even in het water gelopen. Maar toen spoelde het water de andere polder in en kwam de boerderij vrij te zitten van het water. Het heeft ongeveer 5 centimeter hoog in ons huis gestaan. De koeien zijn losgesneden. Mijn vader en mijn broer zijn niet van de boederij weggeweest."

Dit is het huis van de buren van mevrouw van Gils. De rode streep geeft aan hoe hoog het water heeft gestaan.
Dit is het huis van de buren van mevrouw van Gils. De rode streep geeft aan hoe hoog het water heeft gestaan.

De opdracht

Jullie gaan deze webquest dus bezig met het schrijven van een stukje voor een krant. Dit kan een nieuwsbericht zijn, een ooggetuigen verslag of een column. De klas wordt opgedeeld in groepjes van twee, die een onderwerp krijgen toegewezen door de docent. Aan het einde van deze opdracht worden de verschillende onderdelen samengevoegd tot een krant.

1. Het nieuwsbericht

Als nieuwsreporter hoor je van de ramp die heeft plaatsgevonden in Zeeland en een gedeelte van Brabant. Je woont zelf in het noorden van het land en hoort op zaterdag morgen dat er zich iets verschrikkelijks heeft afgespeeld. Je besluit er heen te gaan om er een nieuwsbericht over uit te brengen. Als je daar aan komt kan je bijna niet geloven wat je ziet. Alles maar dan ook alles staat onder water. Over je beleveningen besluit je een stukje te schrijven.

Opracht:

- Het krantenartikel bestaat uit ongeveer 400 woorden.

- Gebruik tenminste 2 bronnen voor dit artikel.

 

2. De column

Het is 20 dagen later sinds de watersnoodramp heeft plaatsgevonden. Er is net een Deltacommisie aangesteld die het gebied veilig moet maken voor het water. Als columnnist besluit je om een column te schrijven met daarin jouw mening over hoe de regering voor de watersnoodramp de veiligheid van de dijken heeft verzorgd. Heeft de regering volgens jouw mening genoeg gedaan om deze ramp te kunnen voorkomen en was het een onvoorziene samenloop van omstandigheden die ervoor heeft gezorgd dat de dijken het niet meer hielden? Of had de regering deze ramp kunnen voorkomen? Over dit onderwerp schrijf je een column.

 

omdat deze opdracht best lastig kan zijn, zijn de bronnen die nodig zijn voor deze opdracht al voorgeselecteerd.

opdracht:

- Je kiest een standpunt voor je column: Had de regering de watersnoodramp kunnen voorkomen of niet.

- De column bestaat uit ongeveer 400 woorden.

- Er moet minimaal 2 bronnen zijn gebruikt.

- Er moeten minimaal 2 argumenten instaan die jouw mening onderstrepen.

Als je wilt weten wat een column inhoud kan je op de volgende link klikken:

https://www.bibliotheekeemland.nl/speciaal-voor/vanaf-12-jaar/zelf-schrijven/een-column-schrijven.html

 

3. Het oogetuigen verslag

Je hebt net de watersoodramp meegemaakt en besluit jouw ervaring op te schrijven en in te sturen aan een krant. Voor inspiratie om dit oogetuigen verslag te schrijven kun je de schuin gedrukte verhalen van mevrouw van Gils lezen die als 14 jarig meisje de watersnoodramp heeft meegemaakt.

opdracht:

- Het ooggetuigen verslag bestaat uit minimaal 400 woorden.

- Er moet gebruik worden gemaakt van minimaal 2 bronnen (exclusief het verhaal van mevrouw van Gils).

De redding

"Die nacht hebben we moeten vluchten naar Breda, we zijn met de vrachtwagen naar het dorp gebracht en met bussen naar Breda. We konden niks meenemen, het ging zo snel! We zijn daar een een week naar famillie geweest. We waren daar met 28 mensen in één huis. Wij mochten met z'n drieeën bij de directeur van De "Faam" (bekend om de Faam pepermunt) slapen. Met zijn drieeën in 1 bed. Mijn broer en vader bleven dus achter op de boerderij. Mijn broer heeft zelfs meegedaan aan de reddingsacties. Hij heeft bijvoorbeeld mensen die vastzaten op hun zolder weer naar beneden gehaald."

 

 

De broer van mevrouw van Gils hielp bij de hulpverlening van de watersnoodramp
De broer van mevrouw van Gils hielp bij de hulpverlening van de watersnoodramp

Bronnen voor de column

NRC
Artikel over de schuldvraag van de watersnoodramp.

Deltawerken
Site over de Nederlandse deltawerken

De ramp ~ Kees Slager (hoofdstuk: De schuldvraag). De woorden in deze tekst zijn versimpeld.

"Wat staat de volksvertegenwoordiging te doen na de ramp? :Zou dan in het parlement de vraag gesteld moeten worden of de rampzalige gevolgen van de stormvloed ook een gedeelte de schuld is van het falen van verantwoordelijke instanties en personen. Wisten zij dat zo een hoge vloed plaats ging vinden? Waarom waren zoveel dijken niet hoog en sterk genoeg? Hoe functioneerde het waarschuwingssysteem? Wat deden de overheden en de waterschappen in de kritieke fase toen alles mis dreigde te gaan?"

"Dit waren vragen die je verwacht die zouden worden gesteld na de ramp. maar de kamer vindt dit niet het passende moment voor kritiek en zeker niet voor het zoeken naar mogelijke schuldigen."

"Het heeft geen zin om, zolas hier en daar reeds zichtbaar werd, zich bezig te houden met de vraag in hoeverre door tenchnische voorzieningen de ramp had kunnen voorkomen. Nog minder is er reden te veronderstellen dat welke instantie dan ook in meer of mindere mate steken heeft laten vallen. Het geweld immers, waardoor deze ramp is ontstaan, was groter dan zich ooit tevoren in een natuurramp heeft plaatsgevonden of in de verte maar te voorzien is geweest".

"Hij wees op de waarschuwingen die ingenieurs al lang voor 1953 gaven dat de dijken te laag en te zwak waren."

"Er was niet verwacht dat er iets uitzonderlijks ging gebeuren pas toen na drie uur 's nachts de eerste noodmeldingen binnen kwamen wist ik dat er iets stond te gebeuren."

"Was het denkbaar dat men door het maken vanhogere en zwaardere dijken deze ramp had kunnen voorkomen? Natuurlijk kunnen wij dijken maken die hoog en zwaarder zijn dat er praktisch geen water mee doorheen kan komen. Maar dit zou ontzettend veel geld hebben gekost."

"Tijdens het waarschuwen van de vele dorpen ging er veel mis. Veel dorpen werden niet of veel te laat gewaarschuwd. Dit is een stukje uit een krant, een gepsprek tussen een raadslid en voorzitter van de gemeenteraad over het veel te laat waarschuwen van de bevolking:

'De voorzitter zei dat hij niet kon inzien dat er te laat gewaarschuwd was.

Raadslid de Vin: Dat ben ik wel van mening!

voorzitter: Ik ben uit mijn bed geroepen...

Raadslid de Vin: .... Te laat!

Raadslid Fase: Drie minuten voor het water kwam werd ik gewaarschuwd!

Raadslid de Vin: het is mijn heilige overtuiging dat het te laat was.

Raadslid Kanters: De grote fout is dat de gemeente, de dijkring en waterstaat bij zulke gelegenheden niet van elkaar weten.

 

 

Internet pagina's

Historiek
Nederlandse web site over de Watersnoodramp.

entoen.nu
Canon pagina over de Watersnoodramp.

Reconstructie van de watersnoodramp
Reconstructie gemaakt door de NOS over de watersnoodramp.

Rijkswaterstaat
Rijkswaterstaat site over de watersnoodramp.

Geschiedenis van Zuid-Holland
Site over de Nederlandse Deltawerken

Filmpjes

Dit nooit meer

"Toen we thuis kwamen, lagen er bij ons achter op de boerderij twee lijken. Deze waren weggespoeld vanaf het kerkhof. Daar stonden wij natuurlijk wel bij te kijken. En bij de dijk stond er een lijkkist, je kon ook zien dat er iemand in had gelegen. Het water gaf zo een kracht. Deze lijken kwamen van Moerdijk dat was ongeveer 5 kilometer vanaf ons huis. Alles spoelde aan bij die dijk. Kadavers maar ook spullen. Mijn broer heeft nog een kruik gevonden."

De rotzooi die achterbleef na de ramp. Er lagen twee lijken bij mevrouw van Gils achter de boerderij.
De rotzooi die achterbleef na de ramp. Er lagen twee lijken bij mevrouw van Gils achter de boerderij.

Hoe ga je de opracht aan pakken:

- Ga je alleen werken of in groepjes van twee?

- Welke opdracht ga je doen?

- Lees de bronnen en kies twee bronnen die je wilt gaan gebruiken voor je opdracht.

- Bedenk hoe je opdracht wilt gaan uitvoeren en wat de opbouw is van het stukje tekst wat je gaat schrijven. Probeer je echt in te leven in de persoon en hoe hij denkt. Wat zou zijn of haar reactie zijn geweest toen de ramp gebeurde? Hoeveel kennis heeft de persoon al van de ramp? etc.

- Maak eerst een klad versie van het artikel. 

- Schrijf je bericht voor de krant en laat hem lezen door een medeleerling en pas hem eventueel aan. Zorg er wel voor dat je naam en de namen van de eventuele groepsleden er ook op staan.

- Schrijf onder het artikel welke bronnen je hebt gebruikt.

- Print de kranten artikelen uit.

- Voeg de artikelen voor de kranten eventueel samen om een echte krant te maken en lever deze krant als geheel in bij de docent.

Fotovan de zwager van mevrouw van Gils, die spullen aan het opruimen is na de watersnoodramp(2 februari)
Fotovan de zwager van mevrouw van Gils, die spullen aan het opruimen is na de watersnoodramp(2 februari)

De 21e eeuw

"Toen we terug kwamen hadden we geen idee hoe erg de ramp eigenlijk was. Je vlucht en je wordt opgevangen door famillie. Ik was 14 jaar en als kind maakte je een vlot en daar mee ging je varen. Wij wisten niet dat er zo iets kon gebeuren. We waren niet gewaarschuwd voor het springtij. Niemand had het verwacht. Er was niks op het nieuws over de dijken die konden doorbreken. Ze waren te laag achteraf."

Vlak na de watersnoodramp is de regering gestart met het bouwen van de Delta werken. Stukken van de vaargeulen van Zeeland en Zuid-Holland werden afgesloten voor het water. Zo'n ramp mocht nooit meer gebeuren.

Dit was de boerderij tegenover die van mevrouw van Gils. Het lijkt of de boerderij midden in een meer stond.
Dit was de boerderij tegenover die van mevrouw van Gils. Het lijkt of de boerderij midden in een meer stond.

De kranten artikelen over de watersnoodramp moeten aan de volgende eisen voldaan:

Krantenbericht:

- +/- 400 woorden

- Het artikel is gebaseerd op twee verschillende bronnen, maar het is geen kopieer en plak werk.

- Er is gelet op spelling

- Aan de vormgeving is aandacht besteed.

- Er wordt voor het artikel Ariel lettertype 12 gebruikt, de kop mag natuurlijk in een groter lettertype worden vermeld.

- Er is duidelijk een poging gedaan door de schrijver(ers) om zich in te leven in de situatie van die tijd.  

 

Column:

- +/- 300 woorden

- Het artikel is gebaseerd op twee verschillende bronnen, maar het is geen kopieer en plak werk.

- Er is gelet op spelling

- Aan de vormgeving is aandacht besteed.

- Er wordt voor het artikel Ariel lettertype 12 gebruikt, de kop mag natuurlijk in een groter lettertype worden vermeld.

- Er is geprobeerd een mening te vormen over de ramp en de rol van de overheid hierin.

 

Ooggetuigenverslag:

- +/- 400 woorden

- Het artikel is gebaseerd op twee verschillende bronnen, maar het is geen kopieer en plak werk.

- Er is gelet op spelling

- Aan de vormgeving is aandacht besteed.

- Er wordt voor het artikel Ariel lettertype 12 gebruikt, de kop mag natuurlijk in een groter lettertype worden vermeld.

- Er is duidelijk een poging gedaan door de schrijver(ers) om zich in te leven in de situatie van die tijd.  

De kruik die de broer van mevrouw van Gils had gevonden bij de dijk.
De kruik die de broer van mevrouw van Gils had gevonden bij de dijk.

 

 

 

Terugblik:

- Aan het einde van deze webquest hebben de leerlingen zich ingeleefd in de personen die in 1953 te maken hebben gehad met een watersnoodramp.

- Aan het einde van de webquest hebben de leerlingen kennisgemaakt met verschillende onderdelen die en krant bevat zoasl een krantenbericht, een column of een belevingsverslag.

- Aan het einde van de webquest hebben de leerlingen kennis gemaakt met hoe een ramp inlvoed kan hebben op een samenleving zowel als op het moment zelf en in de toekomst.

- Aan het einde van de webquest hebben de leerlingen kennisgemaakt met een oogetuigen verslag van iemand die de watersnoodramp heeft meegemaakt.

Mevrouw van Gils (in het midden) samen met haar zussen. De binnen muren van deze boerderij waren er allemaal uitgespoeld. De familie die hier heeft gewoond heeft drie dagen op zolder gezeten met een moeder van 80 jaar.
Mevrouw van Gils (in het midden) samen met haar zussen. De binnen muren van deze boerderij waren er allemaal uitgespoeld. De familie die hier heeft gewoond heeft drie dagen op zolder gezeten met een moeder van 80 jaar.

De getuige

Algemene informatie:

Taal: Nederlands.

Eindproduct: een eigen samengestelde krant door de klas over de Watersnoodramp.

Benodigdheden:

Computer, printer, internet

Webquest makers:

Monique Verlaat en Sanne van Gils

Deze webquest is geschikt voor de lessen die gaan over de 20e eeuw na de Tweede Wereldoorlog en kan als verdieping worden gebruikt. Het is geschikt voor TL bovenbouw en Havo/ VWO onderbouw en bovenbouw. 

Als voorbeeld van een krant, zou er een krant van de watersnoodramp meegenomen kunnen worden. 

Deze les is geschikt als verdiepingsopdracht op de 20e eeuw na de Tweede Wereldoorlog. De leerlingen hebben voor deze les geen achtergrond informatie nodig en kunnen blank aan de slag. Het krantenbericht wat de leerlingen schrijven is de uiteindelijke afronding en zorgt er ook voor dat de leerlingen een breder inzicht krijgen in hun eigen omgeving. Nederland is tenslotte een land met veel water. Door deze les gaan de leerlingen nadenken wat voor invloed water heeft op onze samenleving en wat er gebeurt als het goed mis gaat met onze dijken. Ook leren ze hierdoor waarom de Nederlandse regering zo veel waarden hecht aan het waterschap.

 

Een vervolg les zou kunnen zijn bijvoorbeeld klimaat verandering en daarmee inzoemend op onze steeds sneller steigende zeespiegel en wat voor invloed dit kan hebben op onze Nederlanse samenleving. Met dit in ons achterhoofd past de methode van Mundo het beste bij deze webquest omdat Mundo niet alleen op geschiedenis in gaat, maar ook informatie van Aardrijksunde etc. komen er invoor,  maar zijn ook zeker andere methodes niet uitgesloten.

 

De webquest zou ongeveer 2 à 3 lessen duren, als we uitgaan van lessen van 50 minuten.

De docent begeleid de leerlingen met het schrijven van hun krantenartikel en kan de beslissing maken om de kranten artikelen te gaan beoordelen met een cijfer.