De strijd in en om Nederlands-Indië

De strijd in en om Nederlands-Indië

Inleiding

Welkom bij de webquest over de strijd in en om Nederlands-Indië.

Lange tijd was Indonesië een kolonie van Nederland genaamd Nederlands-Indië. Na 350 jaar Nederlandse overheersing wist Nederlands-Indië zich vrij te vechten. Dit ging gepaard met veel geweld en tegenstand van Nederland.

Na de capitulatie van Japan aan het eind van de Tweede Wereldoorlog voert Nederland onder het motto ‘Indië verloren rampspoed geboren’ tussen 1946 en 1949 oorlog om Nederlands- Indië terug te winnen. Tijdens deze dekolonisatieoorlog trad Nederland soms uiterst gewelddadig op. De dekolonisatieoorlog in Indonesië was de grootste militaire operatie uit de Nederlandse geschiedenis. Er waren 100.000 dienstplichtigen, 50.000 oorlogsvrijwilligers, enkele duizenden beroepsmilitairen, plus zo’n 70.000 mannen van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) bij betrokken. In het totaal dienden er dus ruim 220.000 manschappen onder Nederlandse vlag.  

Door de internationale druk gaven de Nederlanders na vier jaar vechten en 6000 dodelijke Nederlandse slachtoffers de strijd op. In het Paleis op de Dam in Amsterdam werd op 27 december 1949 de Indonesische onafhankelijkheid getekend.

In deze webquest staat de volgende vraag centraal: Wat was de rol van Nederland in de strijd in en rondom Nederlands-Indië en hoe verliep deze strijd? Dit gaan jullie onderzoeken! In de webquest maak je een samenvatting over de geschiedenis van Nederland in Indonesië en gaan jullie een dagboekverslag maken.

Aan het eind van deze opdracht kun je:

- Je kunt met behulp van verschillende bronnen een samenvatting geven van de kolonisatie geschiedenis van Nederland.

- Je kunt een eigen interpretatie geven aan het leven van een persoon uit die tijd.  

- Je kunt onderscheid maken tussen de oorzaken en aanleiding van de Onafhankelijkheidsoorlog.

- Je kunt oorzaken geven voor het uitbreken van de Onafhankelijkheidsoorlog.

- Je kunt bedenken waarom Nederland, Nederlands-Indië niet kwijt wilde. 

 

 

 

 

 

 

Taak

De eerste les gaan jullie aan de slag met een samenvatting schrijven.

De tweede en derde les gaan jullie aan de slag met het schrijven van een dagboekfragment.

 

Werkwijze

Hoe ga je te werk?

- Bedenk of je de webquest alleen of met iemand anders wil maken.

- Er zijn twee opdrachten. De eerste opdracht wordt tijdens de eerste les gemaakt. De tweede opdracht telt twee lesuren.

 

Opdracht 1:

- Lees de bronnen en bekijk de links.

- Bedenk hoe je de samenvatting opbouwt en gaat indelen.

- Houd rekening met grote en kleine gebeurtenissen.

- Maak eerst een kladversie en laat deze eventueel aan je docent zien.

- Zorg er voor dat je correct Nederlands schrijft.

- Maak een nette eindversie. Dit mag geschreven of getypt zijn.

- Vergeet niet om je bronnen aan het eind van je samenvatting te vermelden.

 

Opdracht 2:

- Lees het voorgeschreven verhaal en bedenk wat er van je verwacht wordt. Tip: Bekijk ook het beoordelingsmodel

- Bedenk welke personage je wil gebruiken voor het dagboekverslag. Kies het personage wat jou het meest aantrekt.

- Naast de hoofdpersoon moet er ook een ander voorgeschreven personage in je dagboekverslag komen. Zie de opdracht.

- Schrijf je dagboekverslag in correct Nederlands. Je mag het schrijven maar ook typen. Als je het typt lever je het uitgeprint bij je docent in.

- Je dagboekverslag is minimaal 2 a4.

- Gebruik je fantasie. Let op! De historische gebeurtenissen moeten wél kloppen.

- Eindig het dagboekverslag op een juiste manier of eindig weer met Wally.

 

Opdracht 1

Voor dat je begint:

- Lees je de bron of kijk je minimaal 2 filmpjes die bij opdracht 1 staat.

- Tip: Bekijk ook alvast het beoordelingsmodel.

De opdracht:

- Maak een samenvatting van de geschiedenis van Nederlands-Indië. Begin bij de VOC en eindig met de Onafhankelijkheidsstrijd.

Waar moet je opletten?:

- Je samenvatting bevat minimaal 300 á 400 woorden.

- Gebruik de bronnen die hieronder staan of de bronnen die verder op in de Webquest staan.

- Aan het eind van de samenvatting schrijf je welke bronnen je hebt gebruikt.

- Let op! Je mag kiezen als je het schrijft of uittypt. Als je het typt lever je de samenvatting uitgeprint in.

 

Bronnen bij opdracht 1:

http://www.historien.nl/van-nederlands-indie-tot-indonesie/

https://www.youtube.com/watch?v=fcZlBobbg5c

https://www.youtube.com/watch?v=gjRkzPQ-FFI

https://www.youtube.com/watch?v=YoXc1ipYRH4

https://www.youtube.com/watch?v=SHddV9ZhTmQ&index=11&list=PLmblC9X5a8kZqI4H2C_SToXcVMlth4Oo8&t=0s

 

 

Opdracht 2

Batavia

Wally leeft in Nederlands-Indië. Zijn vader is een Nederlandse militair en zijn moeder is Indische. Op 1 augustus 1950 loopt hij woedend de straat van Batavia op. Hij heeft ruzie met zijn moeder om het feit dat hij wil het leger in wil. Zijn moeder vind hem met zijn 15 jaar te jong. Zuchtend loopt hij over de pasar. Plotseling tikt er iemand hem op zijn schouder. Wally schrikt zich een ongeluk en draait zich om. Lachend staat zijn vriend Yuda tegenover hem. 'He makker wat kijk je serieus. Ben je soms een Japanner tegengekomen?', zegt Yuda met een grijns op zijn gezicht. Wally trekt een gezicht en loopt samen met Yuda door. Al snel vergeet Wally zijn woede en samen lopen ze terug naar hun wijk Menteng. Als Wally weer alleen is haalt hij een keer diep adem en verzamelt moed om zijn excuses aan te bieden tegenover zijn bunda. Als hij zijn ogen weer opent valt zijn blik plots op een klein zwart boekje. Het ligt plompverloren op straat. Wally kan het nog net oprapen voordat er een becak met een gang over heen raast.  Zijn nieuwsgierigheid wint het van zijn schuldgevoel en hij ploft neer onder een boom en begint te lezen:

Op dit moment kom jij aan het woord. Kies een van de  onderstaande personages en schrijf een kort dagboek verslag over wat jou personage heeft beleefd. Gebruik hierbij de bronnen van de verschillende ooggetuigen.

Let op!

- Je kiest één personage als hoofdpersoon in het dagboekverslag.

- Naast de hoofdpersoon moet er ook nog één andere personage in voorkomen.  Het maakt niet uit hoe en de naam hoef je niet persé te noemen. Bijvoorbeeld: Jan-Willem ploeterde door de modder en zag tegenover hem het kamp Tjideng liggen. Achter het ijzeren draad zag hij de hongerige ogen van de Nederlandse gevangenen. Een man keek hem doordringend en hoopvol aan..... -> dit is dan bijvoorbeeld personage A. 

- Het dagboek verslag moet ongeveer 2 a4tjes vol zijn. Je mag hierbij je fantasie gebruiken maar de gebeurtenissen die de persoon meemaakt moet wel historisch correct zijn.

- Let op de woorden die schuingedrukt zijn. Zoek de betekenis op en verwerk dit ook in je dagboekverslag.

- Gebruik hierbij de bronnen!

- Je moet minimaal 2 á 3 filmpjes hebben bekeken.

- Je moet minimaal 2 á 3 websites hebben bekeken.

 

Personages:

Arne van Woerden (krijgsgevangen):

Arne van Woerden is 33 jaar. Hij werkte voor de Borneo-Sumatra maatschappij die ook vestigingen op Batavia, Medan en Soerabaja. Arne werd uitgezonden naar Nederlands-Indië om te werken. Na de aanval op Pearl Harbour door de Japanners vechtte Arne als KNIL-soldaat mee. Tot dat het koninklijk Nederlands-Indisch Leger capituleerde. Hierna werd Arne gevangen genomen en werd hij gevangen gezet in een Christelijke school in Tjiandjoe. Hier vind Arne een klein zwart boekje in een lessenaar. Dit kleine zwarte boekje probeert hij de hele oorlog bij zich te houden.

Hiro Onoda (soldaat):

Hiro Onoda is 27 jaar wanneer hij aan komt op Nederlands-Indië. Hij wordt tijdens de strijd gevangengenomen en wordt gedwongen om te werken aan de Birma spoorlijn. Tijdens deze verschrikkelijke periode houdt hij een klein zwart boekje bij zich om zijn ervaringen op te schrijven. 

Waluyo Bambang (student):

Waluyo Bambang is 21 jaar en net afgestudeerd in Nederland. Hij is weer teruggegaan naar Nederlands-Indië. Er is veel veranderd tijdens de bezetting van Japan. Tekenen van Nederlandse overheersing waren weggehaald: standbeelden werden afgebroken, het gebruik van de Nederlandse taal werd verboden en zijn woonplaats heette geen Batavia meer maar Jakarta. Hij overleeft de oorlog en maakt de politionele acties mee. Waluyo schrijft zijn ervaringen op in een klein zwart boekje, die hij tijdens zijn studententijd in Nederland heeft gekocht.

 

 

 

 

 

 

 

Bronnen

Achtergrondinformatie: 

Ooggetuigen:

Ooggetuige Flip Peeters deel 1

Ooggetuige Flip Peeters deel 2

Ooggetuige: interview mevrouw in 't Anker-de jong over de Japanse inval

Ooggetuige: interview met de heer Bakker over zijn krijgsgevangenschap

Ooggetuigen: liefdesbrieven

Ooggetuigen: verschillende verhalen over ooggetuigen

Te gebruiken websites:

 

Entoen: Indonesië

Tijdlijn belangrijkste gebeurtenissen Nederlands-Indië

Indië in oorlog: site over Nederlands-Indië

Geheugen van Nederland: foto's uit Nederlands-Indië

Geheugen van Nederland: kamptekeningen

Beoordeling

Je samenvatting wordt goedgekeurd als het voldoet aan de volgende eisen:

- Je samenvatting bevat 400 á 500 woorden.

- Je hebt correct Nederlands geschreven.

- Je hebt minimaal 3 bronnen gebruikt en vermeld in je samenvatting.

- Het ziet er verzorgd uit.

- Je hebt de historische gebeurtenissen op chronologische volgorde gezet.

 

Je dagboekverslag wordt goedgekeurd als het voldoet aan de volgende eisen:

- Je dagboekverslag beslaat minimaal 2 a4tjes.

- Je hebt correct Nederlands geschreven.

- Je hebt minimaal 4 bronnen gebruikt en deze vermeld aan het eind van je dagboekverslag.

- De gekozen historische gebeurtenissen zijn correct en passen in het verhaal.

- Je hebt de schuingedrukte woorden goed uitgelegd in je dagboekverslag.

- Het ziet er verzorgd uit.  

- Je hebt naast de hoofdpersoon nog een personage in je dagboekverslag vermeld.

 

 

 

 

 

 

Terugblik

Wat heb je geleerd?

- Je hebt geoefend met een samenvatting schrijven. 

- Je weet globaal de geschiedenis van Nederlands-Indië.

- Je hebt gebruik gemaakt van verschillende bronnen en deze geselecteerd op bruikbaarheid. 

- Je hebt verschillende kanten van de oorlog in Nederlands-Indië bekeken.

- Je hebt je ingeleefd in een persoon en daarbij geoefend met een tekst met historische gebeurtenissen. 

- Je hebt gezien en gelezen wat voor invloed oorlog heeft op mensen.

Afbeeldingsresultaten voor nederlands indie

 

Docentenpagina

Taal van de website:

Nederlands

Trefwoorden:

Nederlands-Indië, dekolonisatie, KNIL, Nederland, politionele acties, Tweede Wereldoorlog.

Opbrengst van dit arrangement:

Een zelf geschreven samenvatting en dagboekverslag. 

Benodigdheden:

- Computer of chromebook met internetaansluiting.

Snelle informatie:
* Geef aan het begin van het arrangement een introducerende les over Nederlands-Indië. 

* Het arrangement is bestemd voor klas 3 van de Theoretische Leerweg.

* Het arrangement is bestemd voor drie lesuren van 50 á 60 minuten. 

* De docent loopt tijdens deze lesuren rond en heeft een begeleidende en coachende rol.

* Leerlingen leveren getypt of geschreven het eindresultaat in bij de docent. Dit doen ze aan het eind van het laatste lesuur die is toegeschreven aan het maken van het arrangement. 

* Het eindresultaat kan beoordeeld worden met een cijfer.

* De samenvatting kan gebruikt worden voor het leren van het proefwerk. 

Webquestmaker:

Marjet Withaar