Welkom op de Wikiwijs-pagina over de Franse Revolutie!
De Franse Revolutie is één van de belangrijkste gebeurtenissen in de geschiedenis. Deze revolutie staat bekend als een van de meest invloedrijkste, maar ook als een van de bloederigste revoluties. Het is een ontzettend groot onderwerp waar je al gauw door de bomen het bos niet meer kan zien. Om dit probleem op te lossen is er dit Wikiwijs leerarrangement over de Franse Revolutie. Deze wikiwijs is dan ook vooral bedoeld als extra hulpmiddel bij de Franse Revolutie. De Franse Revolutie is opgedeeld in de volgende drie onderdelen:
De oorzaken van de Franse Revolutie
Het verloop van de Franse Revolutie
Het einde van de Franse Revolutie
Deze onderdelen worden uitgebreid behandeld onder het kopje 'lesstof'. Daarin staat ook aangegeven wat de belangrijke begrippen zijn, verbanden en een kennisclip. Je kan hiervan zo vaak als je maar wilt gebruik van maken. Onder het kopje 'opdrachten' kan je, je kennis verwerken door het maken van oefeningen. Hierin krijg je ook meteen de resultaten te zien die jou vertellen of je alles goed hebt begrepen. Om te kunnen testen of je kennis over de Franse Revolutie up-to-date is, is er een diagnotische toets die te vinden is onder het kopje 'toetsen'. Dit leerarrangement heeft als doel dat jij:
De oorzaken en de aanleiding kan benoemen van de Franse Revolutie.
De drie fases van de Franse Revolutie begrijpt met als start de bestorming van de Bastille.
Het einde van de Franse Revolutie, waaronder het terreur, kan begrijpen.
In de les gaan we aan de slag met het aanleren van de historische vaardigheid 'verklaren'. Over deze vaardigheid zal je echter niets vinden op de Wikiwijswebsite. Dit heeft te maken met het feit dat jullie de historische vaardigheid 'verklaren' via het werkboek 'Historisch redeneren 'verklaren' & de Franse Revolutie' aanleren. Deze website is dan ook vooral bedoeld voor extra achtergrond informatie over de Franse Revolutie.
Kijk lekker rustig rond en neem de tijd ervoor. Mocht je vragen hebben, laat dit dan in de eerst volgende les weten. Ik wens jullie veel plezier op deze pagina.
De Franse Revolutie is natuurlijk niet spontaan ontstaan. Voor het ontstaan van de Franse Revolutie zijn vele oorzaken. In dit kopje bespreken we de belangrijkse oorzaken die tot de Franse Revolutie hebben geleid. De belangrijkste begrippen zijn dikgedrukt en aan het einde is nog een kennisclip te vinden waarin de oorzaken nog een keer worden herhaald. Veel succes met studeren!
De Verlichting
Één van de belangrijkste oorzaken voor het uitbreken van de revolutie is de Verlichting. De Verlichting is de benaming van één periode waarin in eerste instantie wetenschappers, daarna de middenklasse wetenschappelijk onderzoek doen en gaan nadenken over politiek bestuurlijke, sociaal-economische en cultureel mentale vraagstukken, op rationeel en empirische wijze. Dit gebeurde in de periode 1750-1850 in voornamelijk Europa en Noord-Amerika. Voorafgaand aan deze Verlichting was de Wetenschappelijke Revolutie. Hier kwam een verandering in het wetenschappelijk denken. Ontdekkingen en uitvindingen werden geaseerd op systematisch odnerzoek, waarneming en logisch denken in plaats van op oude teksten. Daardoor ontstond het idee dat de mensen met het verstand, de rede, alles konden begrijpen en verklaren, of wel de start van de Verlichting.
Mensen gaan dus met het verstand nadenken en in Frankrijk leidde dit tot kritiek op de samenleving en op het bestuur. Frankijk was namelijk een standenmaatschappij: De geestelijkheid, de adel en de rest van het volk. Aanhangers van de Verlichting vonden dat dit een oneerlijk systeem was. Dit kwam omdat de geestelijkheid en de adel, de eerste twee standen, niets hoefden te betalen aan belasting en de rest van het volk, de derde stand, wel. Daarnaast hadden de eerste twee standen veel andere privileges wat oneerlijk was tegenover de derde stand vonden de aanhangers. Daarnaast had Frankrijk als bestuursvorm het absolutisme: Een regering waarbij de macht van de koning door niets wordt beperkt en om legaal te mogen regeren het Droit Divin gebruikt (het goddeljk recht). Tijdens de Verlichting ontstonden de ideeën van gelijkheid, vrijheid en democratie. Door de verspreiding van de Verlichte ideeën vond vooral de gegoede burgers in de steden dat zij ook meer inspraak moesten krijgen in het bestuur. Burgers komen dan vaak bijeen in salons om te luisteren naar Verlichte filosofen en te discussiëren over de politiek en maatschappij.
Naast de Verlichting werd Frankrijk ook geteisterd door financiële problemen. De absolute koning Lodewijk XVI had een luxe leven samen met zijn vrouw Marie-Antoinette in Versailles. Dit stond in zwaar contrast met de armoede in de steden en op het platteland. Dit kostte veel geld, maar het meeste geld werd gestopt in de dure oorlogen die de koningen voeren. Dit kostte zoveel dat de belastingen vaak werden verhoogd en meer geld werd uitgegeven dat dat er binnenkwam. Dit zorgde ervoor dat de schulden zich bleven opstapelen tot een torenhoge staatsschuld. Het kritiek van de derde stand kan onderverdeeld worden in drie categoriën, de gegoede burgerij in de steden kregen kritiek op de standenmaatschappij onder de invloed van de verlichte ideeën, de boeren beklaagden zich over de hoge belastingen en hun verplichtingen aan de adelijke boeren en het gewone volk moest ontzettend hoge voedselprijzen betalen omdat de belastingen verhoogd werden. Om een einde te maken aan de schulden besloot Lodewijk XVI dat de geestelijkheid en de adel ook belastinge moesten betalen. Hiervoor riep hij in 1789 de Staten-Generaal bijeen.
De Staten-Generaal
De Staten-Generaal bestond uit een vertegenwoordiging van de drie standen. Omdat de derde stand vele malen groter is dan de eerste en de tweede stand, kreeg de derde stand meer vertegenwoordigers. De eerste stand had 300 vertegenwoordigers, de tweede stand had ook 300 vertegenwoordigers en de derde stand had 600 vertegenwoordigers. Om de geestelijkheid en de adel ook belasting te laten betalen, moest er in de Staten-Generaal een tweederde meerderheid gevormd worden. En dit is een belangrijk punt! Want hier ging het mis omdat de eerste en de tweede stand per stand wilde stemmen. Dan zouden zij een tweederde meerderheid hebben omdat er dan maar drie stemmen zouden worden uitgebracht. De derde stand wilde per hoofd stemmen omdat zij dan wellicht een paar edelen of geestelijken erbij kon sprokkelen waardoor zij een meerderheid werd. Hierdoor onstond er ruzie en riep de derde stand zich uit tot de Nationale Vergadering. Hiermee startte in feite de Franse Revolutie na het uitroepen van de Nationale Vergadering. De derde stand splitst zich namelijk af. Ze mogen niet meer deelnemen aan de vergadering en gaan naar een kaatsbaan, een soort tennisbaan. Hier wordt de beroemde Eed op de kaatsbaan gehouden. Dit houdt in dat de Nationale Vergadering niet uiteen zou gaan voordat er een grondwet was geschreven.
De Franse Revolutie is officieel van startgegaan toen de derde stand zich uitriep tot de Nationale Vergadering. Hiermee heeft het zich afgescheiden van het ancién Régime (het oude bestuur; absolutisme en standenmaatschappij). De eerste stap van de Franse Revolutie is gezet en in het vorige kopje zijn we geïndigd met de eed op de kaatsbaan. Maar hoe de Franse Revolutie verder verliep bespreken we in dit kopje.
De bestorming van de Bastille
Kort na de eed op de kaatsbaan was het in Parijs ook erg onrustig. Gekweld door honger en geïnspireerd door Verlichte ideeën, verspreidde zich een gerucht door de straten van Parijs. Het gerucht ging namelijk dat koning Lodewijk XVI zijn legers naar Parijs zou toesturen om opstandelingen te straffen. In Parijs zelf waren al enige opstandjes voorgekomen. Als gevolg hiervan brak er een grote opstand uit. De burgers verenigden zich en riepen op zich te bewapenen. Toen ze eenmaal wapens hadden ontbrak het alleen nog maar aan kruit. Het kruit zou te vinden zijn in de Bastille, een gevangenis. Hier werden politieke tegenstanders opgesloten. De burgers bestromden de Bastille op 14 juli 1789. De gevangenisdirecteur gaf zich over en de burgers hadden nu munitie en kruit voor hun wapens. Ook op het platteland bleef het niet rustig. In heel Frankrijk kwamen de boeren in opstand tegen hun heer en vernietigden de papieren waarin de voorrechten van hun heer in stonden. Bij weigering zou het kasteel van de heer in brand worden gestoken en de heer zelf worden opgehangen of onthoofd en zou zijn hoofd op een spies worden gezet. Ook kerkelijke bezittingen werden aangevallen. Veel edelen vluchten naar het buitenland.
De koninklijke familie naar Parijs
De Nationale Vergadering schafte de privileges van de geestelijkheid en de adel af en namen zij de Verklaring van de rechten van de Mens en de Burger aan. Hier werden Verlichte idealen in opgenomen en de vrijheden waar de burgers recht op hadden en tot slot volkssoevereiniteit: Het principe dat het volk het hoogste gezag van de staat vormt. Er stond bijvoorbeeld in dat mensen met vrije en gelijke rechten worden geboren. In Parijs was er nog steeds veel honger in de steden. Hierop besloot een grote groep vrouwen een mars te houden naar Parijs. Hier namen zij de koninklijke familie mee zodat ze met eigen ogen de ellende konden zien van de burgers. Hier werd de koninklijke familie onder huis arrest geplaatst in Parijs. In 1791 waagt de koninklijke familie een ontsnappingspoging. Vlak voor de grens worden ze herkend en worden ze mee teruggenomen naar Parijs. Met zijn terugkeer werd van Frankrijk een constitutionele monarchie gemaakt. Er was een grondwet gekomen waaraan iedereen, zelfs de koning, zich moest houden. Vanaf dit moment is het over en uit met het absolutisme.
In 1791 werden er voor het eerst parlementsverkiezingen gehouden in Frankrijk, maar alleen rijke burgers mochten stemmen. De vertegenwoordigers waren niet zo heel radicaal, zij waren gematigd. dit houdt in dat zij voor veranderingen waren maar niet al te veel. Maar in 1792 heerst er de angst dat Oostenrijk met behulp van gevluchte Franse edelen Frankrijk zou aanvallen en de standenmaatschapij zouden herstellen. Dit was niet zo heel gek omdat de vrouw van koning Lodewijk XVI, Marie-Antoinette, de zus was van de Oostenrijkse keizer. Frankrijk verklaarde de oorlog aan Oostenrijk, maar Oostenrijk had een bondgenoot: Pruisen. De oorlog verloopt slecht voor Frankrijk. Hierdoor sneuvelden vele Fransen. Dit leidde tot een volkswoede in Parijs was het leven kostte van vele edelen waarvan werd gedacht dat zij met de vijand samenwerkte. De koning wordt gevangengenomden en in 1792 besloot een nieuwe volksvertegenwoordiging de monarchie af te schaffen. De volksvertegenwoordigin bestond niet meer uit gematigden maar uit radicalen, zij wilden verdergaande veranderingen. Deze werd gekozen met algemeen mannenkiesrecht, dit houdt in dat alle mannen in Frankrijk mochten stemmen. Frankijk was vanaf dit moment een Republiek. Veroordeelde de volksvertegenwoordiging Lodewijk XVI ter dood. Hij zou ervan verdacht worden samen te werken met Oostenrijk en weer koning van Frankrijk te worden. Op 21 januari 1793 beland Lodewijk onder de guillotine en wordt onthoofd. Vanaf dit punt start de radicalefase van de Franse Revolutie.
Tot nu toe weten we dat oorzaken als: Financiële problemen, ellende van de boeren, verzet van de eerste twee standen en Verlichte ideeën hebben geleid tot het ontstaan van de Nationale Vergadering. Het uitroepen hiervan is de start van de Franse Revolutie. Tijdens de Franse Revolutie zijn we ook te weten gekomen dat de Bastille wordt bestormd, de koning naar Parijs wordt gehaald, de verklaring van de rechten van de mens en de Burger wordt ondertekend, Frankrijk een republiek is geworden en dat de koning is onthoofd. Daarom is het nu tijd dat we het einde van de Franse Revolutie gaan inluiden en hiermee starten we met de radicalefase vanaf 1793.
Het Terreur
De radicale revolutionairen hebben de overhand gekregen in de revolutie. Deze radicalen noemen wij Jacobijnen, zij waren de radicaalste groepering uit de Franse Revolutie. Hun leider was Maximilien de Robespierre. Hij had de macht volledig in handen. In zijn ogen liep de revolutie gevaar! Van buitenaf was Frankrijk niet alleen in oorlog geraakt met Oostenrijk en Pruisen, maar nu ook met Spanje, Nederland en Engeland. Zij bedreigden de revolutie van buitenaf, maar Robespierre zag ook dat de revolutie van binnenuit werd bedreigd. De bedreiging bestond uit edelen, geestelijken en iedereen die tegen de revolutie was. Er was daarnaast ook een opstand uitgebroken in de Vendée. Dit had te maken met de beslissingen die vanuit Parijs werden genomen zoals de massale dienstplicht voor de oorlog tegen Oostenrijk en Pruisen Vanaf september proberen de Jacobijnen de revolutie te redden met terreur. Met geweld en het dreigen ervan was hun doel schrik aan te jagen tegen de vijanden zodat de revolutie gered zou worden. Deze terreur hield onder andere dat verdachten voor een tribunaal, een rechtbank voor bijzondere omstandigheden, terechtkwamen. In de tribunalen werden veel doodvonnissen uitgeroepen. Veel mensen kwamen hierdoor terecht onder de guillotine. Het kleine beetje kritiek op de revolutie werd bekostigd met de dood. In Parijs alleen verloren 40.000 mensen hun leven onder het bewind van Robespierre. Ook de koningin Marie-Antoinette beland onder de guilotine. Steeds meer mensen keerden zich af van Robespierre en in 1794 belandde hij zelf onder het mes. Hiermee eindigt de radicalefase van de Revolutie.
In 1795 kwam er een nieuwe grondwet met minder invloed voor het volk. De Jacobijnen waren overigens aan de macht gekomen dankzij het algemeen mannenkiesrecht. Om dit te voorkomen werd de invloed vermindert. De nieuwe regering was echter zeer onpopuair onder het volk. Aan deze regering wordt in 1799 een einde gemaakt door generaal Napoleon. Napoleon pleegt een staatsgreep, een plotselingen gewelddadige overname van de staatsmacht, en heeft nu de macht in handen. Met deze staatsgreep is de Franse Revolutie ten einde.
Het arrangement De Franse Revolutie is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Robin Lefeu
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2020-06-30 07:35:43
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Diagnostische toets Franse Revolutie
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Kennisclip oorzaken Franse Revolutie
