Introductie.
introductie wikiwijs elektrotechniek
Draden
In de elektrotechniek zijn alle draden in principe hetzelfde, en kern van geleidend materiaal met daar een isolerende laag omheen. Om toch duidelijkheid in je installatie te scheppen zijn er afspraken gemaakt over wanneer je welke kleur draad mag of moet gebruiken. Zo zijn er voor een huisinstallatie 4 verschillende kleuren draad te onderscheiden.
Bruin.
Blauw.
Groen/geel.
Zwart.
Iedere draad heeft zijn eigen kleur, functie en naam:
|
kleur
|
Naam
|
Afkorting
|
Functie
|
|
Bruin
|
Fase
|
L
|
De fase zorgt voor de aanvoer van stroom.
|
|
Blauw
|
Nul
|
N
|
De nul zorgt voor de afvoer van stroom.
|
|
Groen/geel
|
Aarde
|
PE
|
De aarde is een beveiliging.
|
|
Zwart
|
Schakel
|
S
|
De schakeldraad mag alleen gebruikt worden tussen een schakelaar en een lamp. Daarmee is de schakeldraad eigenlijk een verlengde fase draad waarvan je weet dat er nooit meer stroom door zal lopen als nodig voor de lamp die er op is aangesloten.
|
Relais techniek
Een relais is een apparaat die doormiddel van een elektromachneet in staat is om verschillende schakelaars te bedienen. Ook hiervoor gelden weer verschillende afspraken over codes, nummers en namen die afgesproken zijn om iedereen duidelijk te maken waar het over gaat.
Je ziet in bovenstaande afbeelding hoe er geschakeld wordt. Door een stroom door de spoel te laten lopen wordt er in de spoel een magnetischveld opgewekt. Daardoor wordt de schakelaar aangetrokken en zal hij verspringen van het ene naar het andere contact.
In bovenstaande afbeelding zie je al codes aangegeven. Het relais zelf heeft als code K. Vaak zul je tegenkomen dat er meerdere relais gebruikt worden in 1 installatie, daarom zijn de relais ook genummerd. Het eerste relais wordt dan K1, het 2e K2 enz.
Ook de aansluitingen van de schakelaars zijn genummerd en wel met een 1 een 2 of een 4.
Indien alle aansluitingen gebruikt worden is er sprake van een wisselschakelaar.
Als alleen 1 en 2 gebruikt zijn is het een verbreekcontact. Er is dan dus altijd een stroomkring, tenzij de spoel bekrachtigd wordt, dan wordt de stroom verbroken.
Als alleen 1 en 4 aangesloten zijn is het een maakcontact. Er is dan geen stroomkring, tenzij de spoel bekrachtigd wordt en er daardoor dus contact wordt gemaakt.
Wet van Ohm
De Wet van ohm is een formule waarmee je de spanning, de stroom of de weerstand zou kunnen berekenen.
Daarvoor is het belangrijk om te begrijpen wat deze begrippen inhouden:
Spanning: Spanning is een verschil in lading tussen 2 verschillende plekken. Daarom heeft een stopcontact ook 2 gaten en een batterij 2 polen.
Stroom: Stroom is een verplaatsing van diezelfde lading. Denk bijvoorbeeld aan een kraan. De kraan is er gewoon maar er stroomt niet altijd water. De waterdruk is dan de spanning die er altijd is en de stroom is dan het stromende water.
Weerstand: Weerstand is een tegenwerkende kracht. Als de lading makkelijk ergens door kan is de weerstand dus laag. Als de lading sterk tegengehouden wordt is de weerstand hoog.
Al deze begrippen hebben ook weer symbolen en eenheden (de maat waarin ze gemeten worden):
|
Grootheid
|
Symbool
|
Eenheid
|
Afkorting
|
|
Spanning
|
U
|
Volt
|
V
|
|
Stroom
|
I
|
Ampère
|
A
|
|
Weerstand
|
R
|
Ohm
|
"hoefijzer"
|
Soorten spanning
Misschien heb je wel eens gehoord van de hardrock band AC-DC. Het zal je misschien verbasen maar dit onderdeel heeft hier alles mee te maken. Het gaat hier namelijk over wissel spanning en gelijk spanning. En wisselspanning wordt aangegeven als AC, en je raad het al gelijk spanning wordt aangegeven als DC. De bandnaam AC-DC betekend dus wisselspanning-gelijkspanning.
Wisselspanning
Wisselspanning wisselt dus van polariteit met een bepaalde frequentie. oftewel het ene moment is de + nog een + maar het volgende moment dus een -. Bij onze stopcontacten wisselt dat 50 keer per seconde. We spreken dan van een wisselspanning met een frequentie van 50 HZ.
Gelijkspanning.
Bij gelijkspanning gebeurd dat dus niet, een + pool van een batterij bijvoorbeeld is een + en zal ook altijd de + pool blijven. Een groot voordel van gelijkspanningsbronnen is dat je ze wel vaak mee kunt nemen.
|
Naam
|
Afkorting
|
symbool
|
Soort draad dat daarvoor gebruikt wordt
|
Kleur draad die daarbij hoort
|
|
Wisselspanning
|
AC
|
Een golfje
|
Fase en nul
|
Bruin en blauw
|
|
Gelijkspanning
|
DC
|
=
|
De plus en min
|
Rood en zwart
|
