Belang van de Atlas
Welkom op mijn wikiwijs pagina betreffende Atlasvaardigheden, op deze website kun alles vinden over atlasvaardigheden. Het tabblad lesstof geeft je alle nodige informatie, met als laatste een kennisclip waarbij wij samen gaan testen of je alle atlasvaardheden beheerst. Ga dan snel door naar de test jezelf en sluit af met de eindtoets!
De Bosatlas is een van de belangrijkste hulpmiddelen binnen de Aardrijkskunde lessen.
Maar waarom gebruiken wij zo’n ouderwets boek, we hebben toch Google Maps?
In het jaar 1570 werd de eerste atlas uitgegeven, in deze tijd waren kaarten nog heel belangrijk. Vooral voor Nederland, Nederland was een van de grootste handelaren van de wereld en vooral over zee. Het was daarom belangrijk dat we wisten waar we heen voeren.
Tegenwoordig hebben we allemaal een TomTom of een smartphone waarmee we onszelf kunnen navigeren naar de meest vreemde plekken met slechts één druk op de knop.
De Grote Bosatlas onderscheid zich op vele manieren van onze smartphone. We vinden namelijk niet alleen normale kaarten in deze atlas, maar ook kaarten met allerlei thema’s die ons voorzien van een hele hoop meer informatie. En dit allemaal gebundeld in één boek! Door goed te leren omgaan met de Bosatlas leer je ook op een goede manier onderwerpen opzoeken, vergelijken en kaartlezen.
Dus mocht ooit je smartphone leeg zijn, kun je altijd nog je atlas erbij pakken en jezelf op weg helpen.
Lesstof
Intro
Op een kaart kun je veel gemakkelijker iets opzoeken dan op een luchtfoto. Dat komt omdat er op een kaart allerlei woorden, tekens en kleuren staan. Die tekens en kleuren noemen we kaartsymbolen. De betekenis van de kaartsymbolen wordt uitgelegd in de legenda. In de atlas vind je helemaal op de eerste bladzijden de algemene legenda. In de algemene legenda worden de kaartsymbolen uitgelegd die op heel veel kaarten in de atlas te vinden zijn. Naast de algemene legenda voorin, heeft iedere kaart nog een eigen legenda. Hierin staan de symbolen die specifiek bij die kaart horen.
Als je een kaartsymbool wilt weten, zoek je eerst in de legenda bij de kaart. Als het daar niet bij staat, kijk je in de algemene legenda.
Je kunt op verschillende manieren iets opzoeken in de atlas. Voor in de atlas staat de Inhoud. Op volgorde staan alle kaarten en figuren vermeld. De atlas is onderverdeeld in verschillende gebieden. Van klein schaalniveau (eigen regio) naar groot schaalniveau (aarde). Ieder gebied wordt in een bepaalde kleur weergegeven. Alle kaarten van dat bepaalde gebied hebben die kleur aan de zijkant van de bladzijde.
Op de achterste bladzijde van de atlas, de bladwijzer, staat per gebied aangegeven of er een overzichtskaart van beschikbaar is. Iedere overzichtskaart uit de atlas staat door middel van een rechthoek aangegeven. In de rechthoek staat het kaartnummer vermeld en de naam van het betreffende gebied
Trefwoordenregister (Blz. 300)
Trefwoordenregister (Blz. 300)
Per onderwerp (thema = trefwoord) wordt aangegeven op welke blz. je daarover wat vindt. Dit gaat over thematische kaarten.
Landenregister (Blz. 266)
Landenregister (Blz. 266)
Hiermee vind je op welke bladzijden en kaartblad je een bepaald land kunt vinden.
Namenregister (Blz. 267)
In het namen register staan alle aardrijkskundige namen (landen, steden, rivieren, gebergtes). Dit hoort bij topografische/ overzichtskaarten.
Als je iets opzoekt in dit register kom je vaak op de bladzijde waar het gezochte onderwerp te vinden is. Soms staat er ook bij in welk Kaartvak je moet kijken.
Kaartvakken werken als volgt, op horizontale as staat per kaartvak een letter, op de verticale as staat per kaartvak een cijfer. Deze cijfers samen navigeren je naar het juiste kaartvak waar de juiste plaats te vinden is .
Je zou veel kaarten via het register van topografische namen op kunnen zoeken, dat kost alleen meer tijd. Die lijst is namelijk heel lang. Het is efficiënter om gebruik te maken van het schutblad, landenregister of de inhoudsopgave. Als je een bepaald onderwerp zoekt, is het trefwoordenregister het handigst om te gebruiken.
De trefwoorden in het Trefwoordenregister verwijzen naar de inhoud van de kaarten, grafieken en andere afbeeldingen maar ook naar de statistiektabellen. Soms kun je een kaart vinden aan de hand van synoniemen en alternatieve beschrijvingen. Bijvoorbeeld: reliëf (kijk bij hoogteverschillen) of arbeidsongeschiktheidsuitkeringen (zie AAW/WAO uitkeringen).
Soorten kaarten
Er zijn 2 soorten kaarten in de atlas:
- Overzichtskaarten of topografische kaarten: deze kaarten geven een algemeen beeld van het gebied (bijv.: 40-41) Op deze kaarten is door middel van kleuren het grondgebruik te zien. Verder staan er rivieren en zeeën op, grote steden en de landsgrenzen.
- Thematische kaarten: Een kaart die een onderwerp of enkele onderwerpen uit een gebied laat zien (bijv. Neerslag, bevolkingsdichtheid, godsdienst). Voorbeeld:
kaart 44)
Schaal
Een kaart is de verkleinde weergave van de werkelijkheid. Kaart 38 laat Nederland zien en kaart 80 laat Rusland zien. Beide kaarten zijn ongeveer even groot, in werkelijkheid is Rusland veel groter. Hoe kan je dat nu zien in de atlas? Bovenaan de kaart staat de schaal: bij Nederland staat 1:200.000, bij Rusland staat 1:30.000.000
Wat betekent dat nu? Op de kaart van Nederland is 1 cm op de kaart in werkelijkheid 200.000 cm = 2 km. Op de kaart van Rusland is 1 cm op de kaart in werkelijkheid 30.000.000 cm = 300 km.
Om te rekenen van cm naar km moet je delen door 100.000.
cm-dm-m-dam-hm-km ( dit zijn vijf stappen (vijf keer een 0 erbij).
Er moet dus “een handvol nullen (5) eraf” of bij een getal onder de 100,000 4 nullen eraf en de komma een plaats naar rechts.
VB: 200.000cm = 2 km
15.000.000cm = 150 km
3.500.000cm = 35 km
Plaatsbepaling
Het is soms heel belangrijk om precies te kunnen aangeven op welke plaats op aarde je bent, of waar iets is gebeurd. Bijvoorbeeld een schip in nood midden op zee. Om die reden is over de aarde een (denkbeeldig) net van lijnen getekend: het graadnet. Men is daarbij uitgegaan van enkele vaste lijnen. Welke dat zijn, ga je nu leren.
De evenaar (equator) en de nulmeridiaan. De evenaar deelt de aarde in 2 delen: het Noordelijk halfrond en het zuidelijk halfrond. De lijnen evenwijdig aan de evenaar zijn de parallellen of breedtecirkels. Als een plek op het noordelijk halfrond ligt, spreken we van Noorderbreedte (NB), op het zuidelijk halfrond spreken we van Zuiderbreedte (ZB). Over het algemeen geldt: hoe verder van de evenaar af (dus hoe hoger de breedtegraad, 0-90) hoe kouder de plaats.
De nulmeridiaan is de halve cirkel die van de Noordpool naar de zuidpool loopt en die door het plaatsje Greenwich (bij Londen) loopt. De nulmeridiaan verdeelt de aarde in een Oostelijk halfrond en een Westelijk halfrond. Een plaats die op het oostelijk halfrond ligt, ligt xx graden Oosterlengte. Op het Westelijk halfrond spreekt men van Westerlengte. De lijnen noemen we meridianen.
Om nu een plaats goed aan te geven, geeft men altijd de lengte- en breedtegraad. Men noteert altijd eerst de breedtegraad en dan de lengtegraad. Rio de Janeiro ligt dus op 23⁰ ZB, 43⁰ WL.
Op de atlaskaarten worden ook de lengte- en breedtegraden getekend. Dit zijn de zwarte lijnen over de kaart. Bij elke lijn staat welke graad het is. Het getal hoort dus bij de lijn. Dit is anders bij een kaartvak. Die getallen die daarbij horen, zijn de rode getallen. Deze getallen horen bij het hele vak (bijv. G3).
Kennisclip
In het onderstaande filmpje is een Kennisclip te zien gemaakt door Meneer Guit. In deze Clip behandeld hij alles vaardigheden die je nodig hebt om een Atlas te kunnen gebruiken.
Test jezelf
Toets: Test jezelf Atlasvaardigheden
Start
Extra lesstof
Extra oefenen
Voorbeeld SO atlasvaardigheden
Mocht je nog willen oefenen is hieronder een voorbeeld SO te zien, deze is daadwerkelijk een keer afgenomen op een school.
Mocht je de toets af hebben kun je je antwoorden mailen naar: 09369599@hr.nl en je hebt binnen een dag je nagekeken werk terug met Tips en Tops.
|
1:
|
Wat voor soort kaart is kaart 47B?
|
|
2:
|
Is de afstand tussen Brussel en Luxemburg stad meer dan 1500 km?
|
|
3:
|
Wat is de afstand tussen Sydney en Parijs?
|
|
4:
|
Wat betekent een blauw stippellijntje (----) op kaart 187G?
|
|
5:
|
Welke stad ligt op 50º (graden) NB en 35º OL?
|
|
6:
|
Op hoeveel graden Noorder-of ZuiderBreedte (ZB/NB) en Ooster-of Westerlengte (OL / WL) ligt de stad Oslo?
|
|
7:
|
Bij welk land hoort het eiland Christmas?
|
|
8:
|
Hoe warm is het in juli in Wellington?
|
|
9:
|
Noem 2 manieren waarop je op een kaart het reliëf (= hoogteverschillen) kunt zien.
|
|
10:
|
Welk landschap vindt men rondom Assen?
|
11: Bekijk de kaart van Nederland op blz. 21. In welk kaartvak ligt de stad Roosendaal?
Extra uitdaging
Welkom bij de extra uitdaging. Je hebt op dit kopje geklikt omdat de test jezelf wel erg goed ging.
Daarom heb ik nog een leuke opdracht voor je.
Hieronder zei je 3, 360 graden foto's, ga zonder naar de site door te klikken, kijken wat je ziet en waarvan je denk waar dit kan liggen op de aardbol. Ga deze plek opzoeken en zoek het juiste kaartnummer bij de 360 graden foto in je atlas. Zodra je zeker weet dat je de juiste plek hebt gevonden ga je doorklikken en kijken of je het juist had.
Succes!
Eindtoets
Hieronder vind je de laatste horde tot het succesvol afronden van de Atlasvaardigheden. De eindtoets word afgenomen in het programma Google Forms. Je hoeft niet in te loggen, alleen je email adres achter te laten om zo later je feedback op de gemaakte toets te ontvangen.
Succes!
