Op deze site kun je alle informatie vinden die je moet weten over de Franse tijd in Nederland. De belangrijkste informatie staat bij het kopje 'Lesstof'. De stof die hierin behandeld wordt zal een vervanging zijn van paragraaf 5 en 6 van hoofdstuk 4. Uiteraard horen bij deze stof ook opdrachten, die zullen te vinden zijn in het kopje 'Test jezelf'. Aan het einde van de stof zullen jullie een toets maken, te vinden onder het kopje 'Eindtoets'. Mocht je de stof nou erg interessant vinden en er meer over willen weten of makkelijk door de stof komen, kan je extra informatie vinden onder het kopje 'Extra uitdaging'.
De Franse Tijd in Nederland duurde van 1795 tot 1813. Het is een tijd waarin wij voor het eerst te maken kregen met een echte vorm van democratie, waar we onze eerste grondwet zagen en moderne mensenrechten kregen. Daarom is het zeer belangrijk dat je over deze interessante tijd leert, het is namelijk het begin van onze moderne staat.
Rond 1780 was Stadhouder Willem V samen met de Regenten de baas in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Onder zijn bewind ging het hard achteruit met het land. Veel mensen waren namelijk werkloos. Er was simpelweg geen werk voor hen. Ook op militair gebied ging het slecht. De Republiek was namelijk in oorlog geraakt met Engeland; de Vierde Engelse Zeeoorlog. Hier werd duidelijk dat de Republiek eigenlijk niks meer voorstelde en het werd dan ook hard verslagen door Engeland. Veel mensen vonden dat de stadhouder en zijn regenten te weinig deden om de situatie te verbeteren. Zij eisten actie, want op deze manier kon het niet langer. De man die de beweging in gang zette was Joan Derk van der Capellen tot den Pol. Hij schreef in 1781 het pamflet 'Aan het Volk van Nederland.' In dat pamflet riep hij het volk op om in opstand te komen tegen de stadhouder en regenten. Het volk, vooral de middenstand, luisterde massaal naar zijn boodschap en pakte de wapens op. Verschillende steden in de Republiek werden door de Patriotten, zoals deze burgerbeweging genoemd werd, veroverd.
Nadat de Patriotten verschillende steden hadden veroverd, werden de regenten uit de steden gestuurd. In hun plaats kwamen patriottische mensen in de stadsbesturen. Willem V besloot om Den Haag te ontvluchten en ging naar Nijmegen, samen met zijn vrouw Wilhelmina van Pruisen. Wilhelmina van Pruisen had duidelijk de broek aan in de relatie en was niet van plan over zich heen te laten lopen. Ze keerde terug naar Den Haag in 1787, maar werd door de Patriotten bij de Goejanverwellesluis, in de buurt van Gouda, aangehouden. Wilhemina schakelde hierdoor haar broer in, de koning van Pruisen, die een leger stuurde om te Patriotten te verslaan. Het aanhouden van zijn zus was namelijk een gigantische belediging. Het Pruisische leger bleek te sterk van de Patriotten en de Patriotten moesten uiteindelijk vluchten naar Frankrijk. Willem V en de regenten waren weer de baas.
Bekijk hieronder het filmpje over de opkomst en de neergang van de Patriotten.
Nadat de Patriotten in 1787 werden verslagen door de troepen van de Pruisische vorst Frederik Willem II moesten ze gedwongen vluchten naar Frankrijk. In Frankrijk verspreidden de Patriotten hun ideeën over broederschap, gelijkheid en democratie. Deze ideeën hebben uiteindelijk invloed gehad op de Franse Revolutie in 1789.
De Patriotten en het nieuwe Franse bestuur waren het dus op veel punten met elkaar eens. Dit zorgde ervoor dat de Fransen in 1793 de Patriotten hielpen om de Republiek aan te vallen. De aanval mislukte, maar in 1795 probeerden ze het nog een keer, deze keer met succes! De stadhouder, Willem V, vluchtte naar Engeland en de Patriotten riepen de Bataafse Republiek uit. De Patriotten vergeleken zich namelijk met de Bataven, een volk dat in de Romeinse tijd in het gebied woonde dat we nu Nederland noemen en in opstand kwamen tegen de Romeinse overheersing.
Bekijke hieronder een filmpje over hoe de Republiek verslagen werd door de Patriotten en de Franse troepen.
De eerste grondwet
De Patriotten wilden na hun machtsovername zo snel mogelijk een grondwet maken. Maar dit was nog niet zo makkelijk, er waren namelijk veel mensen met veel verschillende ideeën over hoe het land bestuurd moest worden. Uiteindelijk was in 1798 de grondwet af. Er stonden grondrechten in voor alle burgers, zoals bijvoorbeeld vrijheid van meningsuiting en vrijheid van geloof. De voorrechten die bijvoorbeeld de adel en de geestelijkheid hadden werden afgeschaft en er kwam een dienstplicht. Ook kwamen er nieuwe afspraken over het innen van belasting. In de grondwet stond nog niks over algemeen kiesrecht, maar wel werd bepaald dat meer mannnen iets te zeggen kregen in het bestuur van het land.
Voor het eerst werd afgesproken dat Nederland een eenheidsstaatwas. Dit betekent dat de wetten in het hele land hetzelfde zijn. De gewesten en steden konden dus niet meer hun eigen regels maken. De veranderingen die de Patriotten na 1795 invoerden noemen we de Bataafse Revolutie.
De Bataafse Republiek stond onder strenge invloed van de Fransen. Ze hadden de Patriotten geholpen om de Republiek te stichten en ze wilden daar uiteraard wat voor terug. Officieel gezien was de Bataafse Republiek vrij en onafhankelijk van Frankrijk, maar er gebeurde maar weinig zonder de goedkeuring van de Fransen. In 1799 greep Napoleon Bonaparte de macht in Frankrijk. Hij werd dus eigenlijk ook een beetje de baas over de Bataafse Republiek. Dit is onder andere te zien in Utrecht. Daar staat de Pyramide van Austerlitz, een monument ter ere van Napoleons veroveringen in Egypte. Klik hier om hem te bekijken. Ook iets verder van huis werd voor die overwinning een monument gebouwd, namelijk de Arc de Triomphe. Klink hier om die te bekijken. Om meer invloed uit te kunnen oefenen op de Bataafse Republiek besloot Napoleon in 1806 om er een koninkrijk van te maken. Dit koninkrijk, Koninkrijk Holland, moest geregeerd worden door de broer van Napoleon; Lodewijk Napoleon Bonaparte. Napoleon vond al snel dat zijn broer te weinig deed voor Frankrijk en te veel voor Holland. Zo had Napoleon handel met Engeland verboden, maar Lodewijk liet de Hollanders dit stiekem toch doen. Napoleon dwong Lodewijk daarom in 1810 om af te treden.
Keizerrijk Frankrijk
Nadat Lodewijk Napoleon gedwongen werd om af te treden als koning van Holland lijfde Napoleon het land in bij het Keizerrijk Frankrijk. Nederland was toen dus officieel een provincie van Frankrijk. Dit bracht gelijk een paar belangrijke veranderingen met zich mee. Zo zouden nu de Franse wetten, de Code Napoléon, in Nederland gelden. Alle burgers moesten een achternaam en een adres opgeven bij de regering. Dit werd gedaan om bijvoorbeeld een goed belastingstelsel in te kunnen voeren, maar ook om te kijken wie in het leger van Frankrijk moest vechten, want ook de dienstplicht werd ingevoerd. Verder werd op school het vak Frans verplicht. Er kwam na verloop van tijd steeds meer verzet tegen de maatregelen van Napoleon. De belasting die de keizer vroeg was erg hoog en hij verbood Nederland om met Frankrijk te handelen, wat erg slecht was voor de economie. Toen Napoleon in 1813 verloren bij Leipzig zagen Nederlanders hun kans. Ze kwamen met hulp van de Russen en de Engelsen in opstand. De opstand was succesvol en de zoon van stadhouder Willem V, die in 1795 gedwongen moest vluchten naar Engeland, keerde terug als koning Willem I van het nieuwe Koninkrijk der Nederlanden. Dit was het einde van de Republiek en Nederland werd een monarchie. Dit is het nog tot op de dag van vandaag.
Vensterplaten
Hieronder zie je twee vensterplaten over de gevolgen van de machtsovername van Napoleon in Nederland. Bekijk de afbeeldingen en ga met je muis over de bolletjes. Wanneer je dat doet krijg je mee informatie over dat deel van de vensterplaat. Zwarte bolletjes bevatten belangrijke informatie, rode bolletjes bevatten een link naar een filmpje.
Vensterplaat 1
Vensterplaat 2
Test jezelf
Toets: Test jezelf Franse Tijd
0%
Welkom bij de Test jezelf over de Franse Tijd.
Je gaat straks een aantal vragen beantwoorden over de lesstof die je op deze site hebt behandeld. Er worden verschillende soorten vragen gesteld; zoals meerkeuze, invullen en in de juiste volgorde zetten.
De test bestaat uit 10 vragen. Om een voldoende te halen moet je 55% van de vragen goed beantwoorden (6 van de 10). Wanneer je minder dan 55% haalt (5 of minder) is het handig om nog een keer de stof door te nemen. Mocht je nou 80% halen, oftewel 8 of meer vragen goed, kan je extra uitdaging vinden bij het kopje ‘Extra Lesstof’.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Het arrangement De Franse tijd is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Mitchel Zijlmans
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2018-01-27 13:51:49
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Afbeeldingen vallen onder het auteursrecht van de Canon van Nederland. De Canon heeft toestemming gegeven om deze afbeeldingen te gebruiken voor educatieve doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Leerniveau
HAVO 2;
Leerinhoud en doelen
Grondrechten en politieke invloed;
Streven naar grondrechten en naar politieke invloed van de burgerij in de Franse en Bataafse revolutie;
Denken over staat en maatschappij in de Verlichting;
De Verlichting;
De tijd van pruiken en revoluties (1700 - 1800);
Geschiedenis;
,_by_John_Trumbull.jpg){kind=link}
,_echtgenote_van_Willem_V,_prins_van_Oranje.jpg){kind=link}
