Bijna alles wat we in de wereld maken zit op de een of andere manier vast, het is verbonden. Er zijn veel verschillende verbindingen, maar we delen ze op in twee categorien. Vaste en losneembare verbindingen.
Theorie: vaste verbindingen
Wanneer je een vaste verbinding probeert los te maken, dan gaat de verbinding kapot. Zo is het heel moeilijk om een spijker recht uit het hout te trekken. En wanneer twee stukken gelijmd hout van elkaar af probeert te halen, zal je merken dat de lijm het daarna niet meer doet!
Lijm
Lijm is ontzettend krachtig wanneer het goed wordt gebruikt! Veel onderdelen van een vliegtuig worden bijvoorbeeld gelijmd, en die moeten natuurlijk zeer goed vast zitten!
Er zijn veel soorten lijm, met elk zijn eigen toepassing. In het techniek lokaal gebruik je voornamelijk houtlijm!
Houtlijm.
Zoals het woord al zeg gebruik je houtlijm voor het verbinden van hout. Als je dit goed doet is het ontzettend sterk, sterker dan spijkers! In de video hieronder wordt goed uitgelegd hoe je houtlijm gebruikt. Ook gebruiken ze lijmklemmen om de twee stukken hout goed bij elkaar te houden en de lijm goed te laten werken.
Spijkers
Spijkers worden al duizenden jaren gebruikt. Vooral bij het bevestigen van hout is een spijker zeer handig. Het is belangrijk dat je niet te grote spijjkers gebruikt, het liefst zo klein mogelijk. Ook moet je de spijker niet te dicht bij de rand er in slaan. Soms is het verstandig eerst met een kleine boor voor te boren om het splijten te voorkomen! Hieronder zie je een voorbeeld van gespleten hout.
Solderen
Bij het solderen wordt tin (een metaalsoort) gesmolten, zodat wanneer het weer hard wordt anderen stukken metaal bij elkaar houdt. Bekijk hieronder een video over hoe solderen werkt:
De soldeerbout.
De soldeerbout is een gereedschap die je gebruikt om soldeertin te smelten. Dit gebeurt doordat de punt van de bout erg warm wordt, meer dan 250 graden Celsius! Pas daarom goed op, en steek de bout terug in de houder wanneer je deze niet gebruikt.
Het soldeertin.
Om de verschillende stukken metaal aan elkaar vast te solderen gebruik je soldeertin. Tin is een metaalsoort die mensen al heel lang gebruiken. Wanneer tin aan koper wordt toegevoegd ontstaat er namelijk brons. Tin is een handig metaal voor het solderen, omdat het smelt bij een temperatuur van 232 graden Celsius.
Lood en hars.
Aan de soldeertin wordt ook lood en hars toegevoegd. De lood geeft een stevige soldeerverbinding, en de hars zorgt er voor dat het oppervlakte vetvrij wordt gemaakt bij het solderen. Dit is de doorzichte vloeistof die je ziet wanneer je de tin smelt.
Omdat lood een giftig metaal is gebruik je een afzuiging bij het solderen. Dit haalt de schadelijke rook weg zodat je veilig aan het werk kunt gaan.
Solderen in 5 stappen:
Zorg dat de punt van de soldeerbout schoon is, als hier roet op zit (zwart) dan kan je dit schoonmaken door het met fijn schuurpapier te schuren.
Vertin de soldeerbout. Dit betekent dat je een beetje tin op de punt van de soldeerbout legt.
Vertin de spijker. Raak met de soldeerboutpunt de spijker aan en maak deze warm, na een paar seconden is de spijker warm genoeg en kan je het tin tegen de kop van de spijker houden. Je zult zien dat de tin direct smelt. Als je de soldeerbout nu weghaalt zal de tin afkoelen.
Verwarm de spijker weer met de soldeerbout en leg het ijzerdraad in warm geworden tin op de spijker.
Laat de tin weer afkoelen.
Theorie: losneembare verbindingen
Wanneer je een losneembare verbinding losmaakt, kan je deze opnieuw gebruiken. De verbinding gaat niet kapot! In dit theorie gedeelte bekijken we verschillende losneembare verbindingen.
Klittenband
Klittenband werd in 1955 uitgevonden. Hierboven zie je een foto gemaakt met een electronmicroscoop. Op die foto zie je goed hoe klittenband werkt. Aan de ene kant zitten haakjes, en aan de andere kant lusjes. Zoveel haakjes en lusjes bij elkaar zorgen voor een zeer sterke verbinding! Natuurlijk kan je deze verbinding opnieuw gebruiken wanneer je het los maakt. Wel wordt klittenband steeds minder sterk naarmate je het vaker gebruikt.
Bout en moer
Bouten en moeren zijn een ontzettend handige manier om materialen met elkaar te verbinden. De bout (het langwerpige gedeelte) wordt door het materiaal heen geduwd, en aan de andere kant wordt de moer (het kleine ronde gedeelte) er omheen gedraaid. Soms is het handig om aan beide kanten een ring op het materiaal te leggen zodat de bout of moer dit niet beschadigd.
De rits
De rits is in 1917 uitgevonden. Het bestaat uit 3 onderdelen. Aan de ene kant zitten tanden en de andere kant inkepingen. Deze worden in elkaar gedrukt door een sluitplaatje. Ritsen worden vooral gebruikt om twee stukken tijdelijk aan elkaar vast te maken.
Schroeven
Schroeven lijken erg op bouten. In tegenstelling tot een bout heeft een schroef geen moer nodig. De schroef wordt veel gebruikt in hout. Net zoals bij spijkers is het verstandig het hout eerst voor te boren, zodat dit niet splijt wanneer de schroef er in wordt gedraaid. De kop van de schroef komt in veel soorten voor. De meeste bekende zijn de kruiskop en sleufkop. De schroef wordt vast gedraaid met een schroevendraaier.
Voorboren.
Voordat je een schroef gebruikt is het handig om het hout voor te boren. Dit betekent dat je met een klein boortje (kleiner dan de schroef die je gaat gebruiken) een gat boort. Dit gat zorgt ervoor dat de schroef niet te hard in het hout drukt en dit voorkomt dat het hout splijt (breekt).
De verzinkboor, een mooie afwerking.
Wanneer je een schroef in een stuk hout schroeft steekt de kop een klein stuk uit. Dit is niet altijd handig. Om dit probleem op te lossen kan je een verzinkboor gebruiken. De verzinkboor maakt een klein kuiltje waar de schroefkop in kan, op deze manier steekt de kop niet uit. Hierboven zie je hoe je een verzinkboor gebruikt.
Touw en knoop
Een knoop is een stuk materiaal wat met garen op een stof vast zit gemaakt. Door een klein gat te maken in een andere stof (knoopsgat) kan de knoop de 2 stukken stof bij elkaar houden. Knopen zijn kwetsbaar en kunnen niet veel kracht aan.
Theorie: Materialen
MDF, een handig materiaal
Het materiaal waar je de Tangram puzzel en touwpuzzel mee maakt is MDF. MDF staat voor Medium -Density Fibreboard. Oftewel, gemiddelde-dichtheid vezelbord. MDF wordt gemaakt door minderwaardig hout te verpulveren tot houtstof en dit onder hoge druk samen te persen. Hier wordt meestal ook een klein beetje lijm toegevoegd om de sterkte te verhogen. Hieronder staan een aantal voor en nadelen van MDF.
Voordelen van MDF:
Het is zeer makkelijk te bewerken.
Omdat het is gemaakt van geperst houtstof komen er geen splinters vrij bij het zagen.
Het is goedkoop.
Nadelen van MDF:
De fijne stof van MDF kan gevaarlijk zijn voor de gezondheid. Bij het zagen is een goede afzuiging belangrijk zodat het stof niet ingeademt wordt.
Het kan slecht tegen vocht. Er zijn MDF soorten die wel goed tegen vocht kunnen maar die zijn een stuk duurder.
Triplex en multiplex
Om het verbin-ding te maken gebruik je ook multiplex. Dit is een plaatmateriaal gemaakt van hout. Hierboven zie je hoe multiplex er uit ziet. Het zijn dunne lagen hout die op elkaar gelijmd zijn. Elke laag is een kwart gedraaid, zodat de richting van de draad van het hout niet bij elke plaat het zelfde is. Op deze manier is een stuk multiplex heel sterk!
Voordelen van multiplex:
efficiënter gebruik van het hout, ook de anders minderwaardige stukken van de boom worden gebruikt, bijvoorbeeld voor de binnenlagen van het multiplex.
door de gekruiste lagen is de plaat in sommige richtingen sterker dan massief hout van dezelfde afmetingen en hetzelfde gewicht.
multiplex vertoont minder werking dan massief hout. Met 'werking' bedoelen we het krimpen en uitzetten van hout onder invloed van vocht.
multiplex is veel sterker en lichter dan MDF
Praktijk: het verbin-ding
Eerst oefenen
Voordat je bezig gaat met je verbin-ding maak je eerst een oefening. Je maakt 2 stukken hout aan elkaar vast, en gebruikt hierbij 4 soorten verbindingen. Hierboven zie je een isometrische weergave van de 2 stukken hout. De verbindingen die je gebruikt zijn:
Houtlijm
Spijker
Schroef (verzonken)
Solderen
De opdracht
Nu je weet wat het verschil is tussen vaste en losneembare verbindingen kan je gaan beginnen aan je verbin-ding. Voordat je met de materialen aan de slag gaat maak je eerst een ontwerp en teken je deze netjes uit. Laat de tekening aan de docent zien, deze keurt hem dan goed, en geeft je de materialen zodat je aan de slag kan.
Natuurlijk zijn er ook wat eisen aan het werkstuk:
Het arrangement Thema 3: Verbinden is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Techniek van ALC
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2018-03-04 15:12:13
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
