Signaleren van afwijkingen
Deel 1: Normaal waardes en anatomie...hoe zit het ook alweer?
Deel 1 normaalwaarden en anatomie hoe zit het ook alweer?
Jullie hebben vorig jaar de basis geleerd over gezondheidszorg van verschillende diersoorten. De komende weken gaan we verdiepen en gaan we meer over verschillende ziektes leren, maar daarvoor moeten jullie wel de basis kennen. Je kunt alleen maar afwijkingen signaleren wanneer je de normaalwaardes kent en wat basiskennis beheerst. Je mag het internet gebruiken om de onderstaande vragen te beantwoorden, maar onder aan de wikiwijs staan ook enkele linkjes naar mogelijke bronnen.
Maak de onderstaande opdrachten:
Vraag 1. Vul de tabel in. Als je jezelf wilt testen dan vul je hem eerst in zonder de antwoorden op te zoeken en daarna controleer je je antwoorden.
|
|
Gemiddelde hartslag in rust
|
Gemiddelde ademhaling in rust
|
Gemiddelde temperatuur
|
|
Hond
|
|
|
|
|
Kat
|
|
|
|
|
Konijn
|
|
|
|
|
Paard
|
|
|
|
Vraag 2. Hoeveel weten jullie eigenlijk nog van de anatomie van hond en paard? Vraag de anatomie opdracht aan je docent. We gaan ze eerst maken zonder laptop, daarna gaan we ze bespreken.
Vraag 3) Waar zou jij op letten bij een algemeen onderzoek van een dier? Stel dat dit jou wordt gevraagd tijdens jouw stage of straks wanneer je aan het werk bent? Maak eens een tabel waarmee jij bij dieren een algemeen onderzoek uit kunt voeren. Wij gaan dit in de komende lessen ook uitvoeren.
Vraag 4) Waar moet je bij de kwetsbare doelgroep (oudere dieren, jonge dieren, zieke dieren, drachtige dieren) extra op letten?
Vraag 5) Stel dat een dier een verhoogde temperatuur (koorts) heeft, wat kan er dan aan de hand zijn?
Vraag 6) Wat moet je doen wanneer een dier een verhoogde temperatuur heeft?
Vraag 7) Hoe kun je zien of een dier uitgedroogd is?
Vraag 8) Wat bedoelen we met de term ´turgor bepalen’.
Vraag 9) Normaal zien slijmvliezen er roze uit. Welke afwijkingen kun je ook alweer allemaal tegenkomen en wat moet je dan gaan doen?
|
Kleur
|
Mogelijke oorzaken
|
Wat moet je doen
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Link: digitaal boek anatomie en fysiologie
Link: digitaal boek gezondheidszorg
link: signaleren van afwijkingen
Deel 2: Veel voorkomende afwijkingen
Deel 2 Afwijkingen
Vorig schooljaar hebben we al gekeken naar verschillende afwijkingen die we waar kunnen nemen bij dieren. Hiervoor moet je natuurlijk wel weten wat “normaal” is bij dat dier, alleen dan kun je ook afwijkingen vaststellen. Jullie gaan nu wat opdrachten maken, je mag hiervoor het internet gebruiken maar onderaan de wikiwijs staan ook enkele bronnen die je kunt gebruiken.
Vraag 1) We gaan nu bij de verschillende onderdelen/orgaansystemen bedenken welke afwijkingen wij soms zien bij dieren. Daarna gaan we ook naar een aantal veel voorkomende ziektes en aandoeningen kijken die bij de onderdelen en orgaansystemen horen.
|
Onderdeel/orgaansysteem
|
Welke afwijkingen kun je tegenkomen of welke symptomen kun je waarnemen wanneer er afwijkingen zijn.
|
|
Hart, bloed en bloedvormende organen
|
Voorbeeld: bleke slijmvliezen bij bloedverlies
|
|
Ademhalingsstelsel
|
|
|
Nieren en urinewegen
|
|
|
Zenuwstelsel
|
|
|
Zintuigen
|
|
|
Hormoonhuishouding
|
|
|
Bewegingsstelsel
|
|
Vraag 2) Probeer bij elk onderdeel/orgaanstelsel eens een aantal aandoeningen/ziektes te bedenken die vaak voorkomen, minimaal 2 aandoeningen per onderdeel. Benoem ook symptomen en bij welk dier het vaak voorkomt. De docent zal benoemen welke aandoeningen/ziektes je moet kennen voor de toets. Enkele voorbeelden zijn ingevuld.
|
Onderdeel/orgaansysteem
|
Benoem aandoening/ziekte, enkele symptomen en bij welk dier.
|
|
Hart, bloed en bloedvormende organen
|
|
|
Ademhalingsstelsel
|
|
|
Nieren en urinewegen
|
|
|
Zenuwstelsel
|
|
|
Zintuigen
|
|
|
Hormoonhuishouding
|
- Suikerziekte hond (diabetes)--> veel drinken, uiteindelijk zwak, plukkerige vacht, sloom--> alle honden zouden het kunnen krijgen maar enkele zijn gevoelig zoals Yorkshire terriër en loopse teven.
- Suikerziekte kat (diabetes) -->veel drinken, veel plassen, mager worden ondanks dat ze veel eten, uitputting --> katten met overgewicht, deze kunnen er ook weer vanaf komen.
|
|
Bewegingsstelsel
|
- HD--> afwijking in heupgewricht, pijn bij lopen en bij het opstaan--> grotere hondenrassen als Duitse herder.
|
Link: digitaal boek anatomie en fysiologie
Link: digitaal boek gezondheidszorg
Link: signaleren van afwijkingen
Deel 3: Erfelijke ziektes
Deel 3 Erfelijke ziektes.
In deel 1 en 2 hebben we gekeken naar de algemene controle van een dier en naar veel voorkomende aandoeningen. Vandaag gaan we aan de slag met erfelijke ziektes of aandoeningen.
Vraag 1) Wat bedoelen we eigenlijk met erfelijke ziektes?
Vraag 2) Hoe kunnen erfelijke ziektes ontstaan en welke rol speelt de mens?
Vraag 3) Er is nu veel te doen steeds over dieren met erfelijke afwijkingen en de vraag of we daar nog wel mee mogen fokken. Hoe kijk jij daar tegenaan?
Vraag 4) Je moet 5 verschillende diersoorten met bijbehorend ras uitzoeken. Van deze diersoorten moet je een erfelijke ziekte noemen en van de volgende punten een kort verslag maken:
- Diersoort/ras
- Erfelijke ziekte
- Symptomen
- Behandeling
- Voorkomen (als dit überhaupt mogelijk is)
Link: Licg erfelijke aandoeningen
Link: rashondenwijzer
Link: Dier en recht
Link: MC voor dieren, test voor erfelijke aandoeningen
Deel 4: Afwijkingen signaleren
Deel 4 Afwijkingen signaleren
In deel 1 en 2 hebben we gekeken naar de algemene controle van een dier en naar veel voorkomende aandoeningen. Vandaag gaan we aan de slag met erfelijke ziektes of aandoeningen. Bij deel 3 hebben we gekeken naar erfelijke ziektes.
We hebben ook al lijsten met verschillende afwijkende symptomen gemaakt. Nu gaan we meer naar het gedrag van dieren kijken. Hoe kunnen we stress en pijn vaststellen? Probeer eens de onderstaande tabel in te vullen. Ga eerst zelf eens nadenken en daarna gebruik maken van het internet.
|
|
Stress signalen
|
Pijn signalen
|
|
Hond
|
|
|
|
Kat
|
|
|
|
Paard
|
|
|
|
Konijn
|
|
|
|
Kip
|
|
|
Link: signaleren van afwijkingen
Deel 5: Preventieve maatregelen
Deel 5 Preventieve maatregelen
In deel 1 en 2 hebben we gekeken naar de algemene controle van een dier en naar veel voorkomende aandoeningen. Vandaag gaan we aan de slag met erfelijke ziektes of aandoeningen. Bij deel 3 hebben we gekeken naar erfelijke ziektes, deel 4 ging vervolgens over het opmerken van afwijkingen. Hoe stel je vast dat een dier pijn heeft?
Vandaag gaan we aan de slag met preventieve maatregelen, wat kun je allemaal doen om te voorkomen dat dieren ziek worden? Welke middelen zijn daarvoor geschikt?
Vraag 1) Welke algemene dingen kun je als eigenaar van een dier doen (in de dagelijkse verzorging) om het dier zo gezond mogelijk te houden. Bedenk minimaal 8 dingen.
Vraag 2) Welke middelen of producten kun je allemaal gebruiken om je dier zo gezond mogelijk te houden.
Vraag 3) Vroeger werden er veel makkelijker medicijnen meegegeven aan eigenaren van dieren, bijvoorbeeld antibiotica, waarom mag dat niet meer?
Vraag 4) Stel dat jij ontwormingsmiddel voor jouw hond of kat gaat kopen, waar moet je dan op letten bij de aanschaf van het product en bij het gebruik? Noem zeker 4 punten. De docent heeft ook wat doosjes van ontwormingsmiddel mee, vraag hier maar eens naar.
Vraag 5) Voor paarden kun je tegenwoordig niet zomaar een wormenmiddel halen, waarom is dat zo? En wat vind jij van deze regel?
Vraag 6) Waarom zijn wormen ook al weer zo vervelend voor dier en mens?
Vraag 7) Wat is het verschil ook al weer tussen enten en vaccineren?
Vraag 8) Waarom zou je dieren überhaupt laten enten? In Nederland, maar eigenlijk overal op de wereld, zijn er best veel mensen huiverig om hun dier te laten enten. Kun je een aantal bezwaren bedenken tegen enten maar ook wat voordelen voor enten?
|
Redenen waarom ik mijn dier WEL zou laten enten
|
|
|
Redenen waarom ik mijn dier NIET zou laten enten
|
|
Vraag 9) Hoe werkt een enting? Leg dit zo duidelijk mogelijk uit.
Vraag 10) Vaccins heb je in levende vorm en in dode vorm, wat kan een voordeel zijn van de levende vorm? En zit er ook een nadeel aan?
Bij passieve immuniteit dan heeft het lichaam er eigenlijk weinig voor hoeven doen, de antistoffen zijn aangeleverd. Bij actieve immuniteit heeft het lichaam wel moeten werken.
Vraag 11) Probeer de tabel eens in te vullen.
|
|
Passief of actief?
|
Geeft dit een lange bescherming?
|
|
Antistoffen binnenkrijgen via moedermelk of placenta.
|
|
|
|
Vaccineren.
|
|
|
|
Antistoffen opgebouwd doordat je ziek bent geweest.
|
|
|
Vraag 12) Wanneer een merrie sterft bij of vlak na de geboorte van haar veulen is iedereen in paniek en willen ze zo snel mogelijk een andere merrie vinden waar het veulen bij kan drinken. Waarom is dit zo belangrijk?
Vraag 13) Honden, katten, paarden en konijnen worden tegen allerlei ziektes gevaccineerd. Hieronder staan de ziektes op een rijtje. Probeer de tabel eens in te vullen.
|
|
Enkele symptomen
|
Dodelijk ja/nee
|
Zoönose ja/nee
|
|
Hondenziekte (hond)
|
|
|
|
|
Parvo (hond)
|
|
|
|
|
Ziekte van Weil/leptospirose (hond)
|
|
|
|
|
Hepatitis/leverziekte (hond)
|
|
|
|
|
Besmettelijke hondenhoest/parainfluenza (hond)
|
|
|
|
|
Rabies (hond)
|
|
|
|
|
Niesziekte (kat)
|
|
|
|
|
Kattenziekte (kat)
|
|
|
|
|
Myxomatose (konijn)
|
|
|
|
|
RHD/VHD (konijn)
|
|
|
|
|
Tetanus (paard)
|
|
|
|
|
Influenza (paard)
|
|
|
|
|
Het Bloed (schaap)
|
|
|
|
|
Q koorts (schaap/geit)
|
|
|
|
Link: infectieziektes
Link: afweer en preventie
Opdrachten deel 1
