Leerarrangement tekstverbanden en signaalwoorden door mevrouw Loef

Leerarrangement tekstverbanden en signaalwoorden door mevrouw Loef

Waarom en wat leer ik over tekstverbanden en signaalwoorden?

Je kunt met dit leerarrangement alles leren over signaalwoorden en tekstverbanden. Heel handig, want tekstverbanden en signaalwoorden helpen je om jouw teksten te structureren en maken teksten begrijpelijk. Je leert in dit arrangement hoe je voorbeelden of een opsomming kunt geven binnen een tekst, maar ook het herkennen van een tegenstelling. En dat is natuurlijk heel handig, want je kunt daardoor leessignalen van de schrijver beter herkennen. Dat maakt het bijvoorbeeld makkelijker om de teksten uit jouw aardrijkskundeboek te leren. En de teksten die jij schrijft zullen begrijpelijker worden als je deze verbanden en signaalwoorden goed kunt toepassen.

Jouw leerdoelen

Je leert de volgende tekstverbanden en daarbij behorende signaalwoorden herkennen en toepassen:

  • Opsommend tekstverband
  • Chronologisch tekstverband
  • Toelichtend tekstverband
  • Tegenstellend tekstverband
  • Redengevend tekstverband
  • Oorzakelijk tekstverband
  • Concluderend tekstverband
  • Doel - middel tekstverband
  • Vergelijkend tekstverband
  • Voorwaardelijk tekstverband

Hulp nodig?

De opdrachten maak je zowel individueel als samen. Bij het maken van individuele opdrachten kun je ook een klasgenoot om hulp vragen. Verder vind je verderop een hulpkaart, hierop staan alle tekstverbanden en signaalwoorden met duidelijke voorbeelden erbij. Daarnaast kun je altijd de theorie opnieuw raadplegen of het internet, goede bronnen zijn: www.cambiumned.nl, www.leestrainer.nl en filmpjes van Arnoud Kuijpers.

 

Veel plezier en succes!

Theorie filmpje van Arnoud Kuijpers

Theorie filmpje van Maarten Krosse

Hulpkaart tekstverbanden en signaalwoorden

Tekstverbanden en signaalwoorden

Tekstverband

Uitleg

Signaalwoorden

Voorbeeldzin

Chronologisch verband (tijd)

In een tekst komt ene duidelijke tijdsvolgorde voor. Gebeurtenissen volgen elkaar op.

Vroeger, later, nu eerst, vervolgens, daarna, nadat, terwijl, dadelijk, intussen, toen, etc.

Eerst zet je saldo op je ov-kaart, daarna activeer je je kaart en vervolgens kun je inchecken.

Opsommend verband (Uitspraak-opsomming)

Na een uitspraak of bewering worden verschillende dingen achter elkaar opgenoemd.

ook, verder, bovendien, nog, daarnaast, niet alleen … maar ook, ten eerste … ten tweede, om te beginnen,etc.

Mijn vrije tijd gebruik ik voor leuke dingen. (= uitspraak/bewering)

In de eerste plaats sport ik graag. Verder houd ik van televisiekijken. Ook vind ik het heerlijk om een spannend boek te lezen. (= opsomming van drie zaken)

Tegenstellend verband (tegenstelling)

Er wordt iets gezegd en daarna wordt het tegenovergestelde beweerd.

maar, daarentegen, echter, hoewel, ofschoon, integendeel, enerzijds … anderzijds, daar staat tegenover

Evert is een ontzettend avontuurlijke vent. (= uitspraak)

Zijn vriend daarentegen is een enorme huismus die er geen behoefte aan heeft bijzondere dingen te beleven. (= tegenstelling)

Toelichtend verband

(Uitspraak- voorbeeld)

In een tekst staat een uitspraak of een bewering. Daarna volgen een of meer voorbeelden.

bijvoorbeeld, als voorbeeld, zo

Je kunt in de spits haast niet meer opschieten in de Randstad. (= uitspraak/bewering)

Zo kost het je vaak twee uur om van Den Haag naar Rotterdam te reizen, een afstand die je normaal in twintig minuten aflegt. (= voorbeeld)

Voorwaardelijk verband

(voorwaarde)

Er wordt in de tekst aangegeven onder welke voorwaarden iets gebeurt.

Als….dan, indien, tenzij, wanneer, etc.

Als ik mijn huiswerk af heb (= voorwaarde), dan mag ik naar de film.

Redengevend verband

(Uitspraak-reden)

Er wordt een uitspraak gedaan en daarvan een reden genoemd. Er wordt genoemd waarom iemand iets doet of vindt.

daarom, want, omdat

Ik heb besloten meer aan sport te gaan doen (= uitspraak), omdat ik me de laatste tijd slap en futloos voel. (= reden)

Oorzakelijk verband (oorzaak-gevolg)

Iemand doet een uitspraak die een oorzaak bevat. Daarna wordt het gevolg genoemd. Dit gebeurt buiten iemands wil om (de mens heeft geen invloed)

daardoor, hierdoor, doordat, zodat, waardoor, het gevolg is, dat komt door, etc,

Het heeft de afgelopen winter nauwelijks gevroren. (= oorzaak)

Hierdoor zijn er dit voorjaar erg veel insecten. (= gevolg)

Concluderend verband (uitspraak – conclusie)

In een tekst staan enkele uitspraken en vervolgens wordt daaruit een conclusie getrokken. Een conclusie is een gevolgtrekking uit wat eerder is gezegd.

dus, daarom, dat houdt in, kortom, alles overziend, concluderend, etc.

De recensent van Kidsweek vindt dit een prachtig boek. (= uitspraak)

Maar in de Jeugdboekengids lees ik een heel negatieve bespreking. (= uitspraak)

De meningen zijn dus nogal verdeeld. (= conclusie)

Vergelijkend verband

In een tekst wordt een vergelijking gemaakt.

zoals, als, zowel … als, alsof, eveneens, evenzeer, op dezelfde wijze, net als, etc.

 

De schrijver schreef een historische roman, op dezelfde wijze als Mel Wallis de Vries.

Doel-middel verband

In een tekst wordt een doel bereikt d.m.v. een middel.

door … te, door middel van, met behulp van, daarmee, met, op die/deze manier

 

Door middel van goede online marketing werd het boek razendsnel verkocht.

Oefenen (kennis van theorie)

Oefening 1

Oefening 2

Oefening 3

Oefening 4

Oefenen (luistervaardigheid): Herken de tekstverbanden en signaalwoorden in gesproken teksten

Luisteren en spreken

Ook als wij spreken gebruiken we signaalwoorden en tekstverbanden om onze boodschap te structureren en daarmee zo duidelijk mogelijk over te brengen. Beluister de fragmenten en vul in op je opdrachtenblad welke signaalwoorden en tekstverbanden jij herkent!

Het opdrachtenblad

De luisterfragmenten

Nakijken

Oefenen (leesvaardigheid): Herken de tekstverbanden en signaalwoorden binnen een tekst

De tekst met het plusje(+) is een moeilijkere tekst. Wil je wat extra uitdaging? Dan kun je deze tekst kiezen.

Oefening 1: Tekst "Met geld omgaan moet je leren"

Oefening 3: Tekst "Muziekvoorkeur jongeren voorspelt kans op criminaliteit"

Oefening 3: Tekst "Homo op een zwarte school"

Oefening 4 +: Tekst "De herkomst van Pasen"

Oefenen (schrijfvaardigheid) : Schrijf een tekst met een opsommend tekstverband

Bij deze schrijftaak leer je om een tekstverband toe te passen in een tekst. Je gaat schrijven over "jouw ideale school" . Als je klaar bent met jouw tekst ontvang je feedback van een klasgenoot. Je geeft ook feedback op een tekst van een klasgenoot. Leren doe je namelijk ook samen!

Eindtoets: Herken jij de tekstverbanden en signaalwoorden?

Hoe beheers jij nu de tekstverbanden en signaalwoorden?

Om te weten te komen of jij nu je doelen hebt behaald, kun je de eindtoets maken. Lees de tekst zorgvuldig en gebruik een marker om belangrijke tekstgedeeltes aan te strepen. Aan het einde van de toets zit het nakijkmodel, die voorziet jou van feedback op je gekozen antwoorden.  Hieronder lees je wanneer je de doelen nog verder moet ontwikkelen en wanneer je deze goed beheerst. De toets en het resultaat bespreek je achteraf met je docent.

 

Succes!

 

Minder dan 12,5p =  je bent in ontwikkeling

12,5p of meer = je beheerst het voldoende

16,5p of meer = je beheerst het goed

 

 

 

 

  • Het arrangement Leerarrangement tekstverbanden en signaalwoorden door mevrouw Loef is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Majella Oud - Loef
    Laatst gewijzigd
    2017-11-19 14:50:49
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

    https://www.youtube.com/watch?v=4F81-tWCfJw

    En (aangepast) materiaal van de Drive van Expeditie Nederlands

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Dit leerarrangement biedt je de mogelijkheid om verschillende signaalwoorden en tekstverbanden te leren herkennen en toe te passen. Je doet hierover kennis op, je hebt zelf de keuze hoe. Je werkt daarbij aan je leesvaardigheid, luistervaardigheid en schrijfvaardigheid.
    Leerniveau
    VWO 2; VMBO gemengde leerweg, 3; HAVO 3; VMBO theoretische leerweg, 3; HAVO 2; VMBO gemengde leerweg, 4;
    Leerinhoud en doelen
    Schrijven; Lezen van zakelijke teksten (Nederlands); Nederlands; Schrijfvaardigheid; Mondelinge taalvaardigheid; Begrijpen; Samenhang; Luisteren; Leesvaardigheid;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld

    Bronnen

    Bron Type
    https://www.youtube.com/watch?v=4F81-tWCfJw
    https://www.youtube.com/watch?v=4F81-tWCfJw     		Video
    https://www.youtube.com/watch?v=4I6y30TzLvI
    https://www.youtube.com/watch?v=4I6y30TzLvI     		Video
    Oefening 1
    https://maken.wikiwijs.nl/79198/Tekstverbanden_en_signaalwoorden#!page-2052212     		Link
    Oefening 2
    https://maken.wikiwijs.nl/79198/Tekstverbanden_en_signaalwoorden#!page-2052214     		Link
    Oefening 3
    https://maken.wikiwijs.nl/79198/Tekstverbanden_en_signaalwoorden#!page-2052216     		Link
    Oefening 4
    https://maken.wikiwijs.nl/79198/Tekstverbanden_en_signaalwoorden#!page-2052197     		Link
    Oefening 1: Tekst "Met geld omgaan moet je leren"
    http://www.onlinenederlands.nl/pagina613.html     		Link
    Oefening 3: Tekst "Muziekvoorkeur jongeren voorspelt kans op criminaliteit"
    http://www.onlinenederlands.nl/MUZIEKVOORKEUR%20JONGEREN%20VOORSPELT%20KANS%20OP%20CRIMINALITEIT.pdf     		Link
    Oefening 3: Tekst "Homo op een zwarte school"
    http://www.onlinenederlands.nl/HOMO%20OP%20EEN%20ZWARTE%20SCHOOL2.pdf     		Link
    Oefening 4 +: Tekst "De herkomst van Pasen"
    http://www.onlinenederlands.nl/pagina617.html     		Link

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    Oud - Loef, Majella. (2017).

    Luistervaardigheid: Herken de signaalwoorden en tekstverbanden

    https://maken.wikiwijs.nl/112989/Luistervaardigheid__Herken_de_signaalwoorden_en_tekstverbanden

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van