Les 1

Theorie

Powerpoint les 1

Extra uitleg stratificatie

Open bestand Oefenexamen Ecologie (zonder antwoorden)

LEERDOELEN

De student kent de volgende begrippen en uitleggen
- Atmosfeer
- Oppervlaktewater
- Grondwater
- Ondoordringbare laag
De student kan de drie fases waarin water voorkomt noemen
- Vast = ijs
- Vloeibaar = water
- Gas = waterdamp
De student kan benoemen hoeveel water op zout/zout is
- 97% zout
- 3% zoet
De student kan je de kleine en grote watercyclus beschrijven
De student weet dat in een kringloop de hoeveelheid water gelijk blijft.
De student weet dat de massa van water afhankelijk is van de temperatuur
De student weet bij welke temperatuur water het zwaarst is
De student kan in eigen woorden uitleggen wat een spronglaag is
De student weet in welk jaargetijde sprake kan zijn van een spronglaag
De student weet waarom we in Nederland geen strenge winters hebben.

OVERIGE

Waar denk je aan bij aquatische eocologie

Beroepen met aquatische ecologie

Ervaringen met aquatische ecologie

Oefenen

Opdracht 1.
Bedenk twee moeilijke toetsvragen bij de theorie van leerdoelen 1.

Les 2

Theorie

Powerpoint les 2

LEERDOELEN

Bijzondere eigenschappen van water

De student kan uitleggen waarom water bijzondere eigenschappen heeft
De student de natuurkundige reden uitleggen waarom ijs drijft op water
De student heeft inzicht in verschillende soorten bindingen tussen moleculen
- Waterstofbruggen
- Vanderwaalskrachten[2]
De student kan uitleggen waarom een spin over het water kan lopen.
De student weet waarop zout oplost in water

Opgeloste stoffen

De student kan een aantal zouten noemen die veel voorkomen in het water
- Na+, K+, etc.
- Cl-, No2-, NO3-, HCOOx, etc.
De student weet wat de elektrische geleidbaarheid zegt over de zoutconcentratie in het water
De student kan de belangrijkste voedingsstoffen voor planten benoemen.
De student kan een stof noemen die aan fosfaat kan binden
De student kan benoemen wat er gebeurd als de hoeveelheid CO2 in het water toeneemt.
De student kan de vormen waarin stikstof voorkomt benoemen
- Nitraat
- Nitriet
- Ammonium
De student kan het verschil tussen ammonia en ammonium
De student kan de gevaren van medicijnen vervuiling in het water noemen
De student kan beschrijven wat er gebeurd als een metaal accumuleert in het milieu.
De student kan stratificatie beschrijven
De student kan 3 oorzaken noemen van de hoeveelheid zuurstof in het water.
De student weet wat de belangrijkste meststoffen zijn
N, P
De student kan uitleggen wat nutriënten zijn en daarvan een aantal voorbeelden noemen.
De student kan uitleggen wat trofiegraad betekent en de 4 verschillende trofiegraden benoemen.
- Oligotrofie
- Mesotrofie
- Eutrofie
- Hypertrofie
De student kan de stikstofkringloop beschrijven.
De student kan benoemen wat resuspensie is
De student kan de rol van karpers benoemen in resuspensie.

OVERIGE
[1]

[1] https://drive.google.com/file/d/0B2voawEhHXjQTWFBQXd5N0JRNDA/view?usp=sharing (PowerPoint – Jaap #2)

[2] https://docs.google.com/presentation/d/12ZbFjBYU9vIcKu_XAjXgqhrk15X8pblZJOIISYY4ydM (PowerPoint - Tom #2)

Hier staat kort omschreven waarop je moet letten bij het schrijven van een artikel.

INHOUD

Het verslag is te begrijpen voor een 1e jaars student
De uitwerking voldoet aan de opdracht
Alle (deel)vragen zijn uitgewerkt
De informatie is juist en klopt volgens de theorie
Er is infromatie uit verschillende bronnen gebruikt

OPBOUW

Er is samengang in de tekst, geen losse antwoorden
Er is een opbouw: begin, midden, slot
Er zijn alinea's

TAALVERZORGING

De manier van schrijven past bij de opdracht
De woorden zijn goed geschreven
De zinnen zijn goed opgebouwd
Je hebt hoofdletters, punten en komma's gezet waar nodig.

LAYOUT

Het artikel ziet er netjes uit
De tekst is leesbaar en duidelijk geschreven
De tekst heeft een titel
Er zijn paginanummers
Er staat een naam en een datum op

Oefenen

Hulpmiddel artikel schrijven (MBO Verbeterkit)

Opdracht 2 (in word)

Opdracht 2 (in word) - met antwoorden
Dit zijn de vragen bij opdracht twee met daarbij de antwoorden.

Opdracht 2: Beantwoord onderstaande vragen.

Wat is de (natuurkundige) reden dat ijs drijft op water?
Hoe verklaar je dat een waterdruppel zijn vorm behoudt?
Door welke kracht komt het oppervlak van een vol glas water bol te staan?
Noem eens 3 soorten zouten die veel in water voorkomen?
Welke gevaren zijn er door de medicijnvervuiling van water?
Wat wordt bedoelt als met zegt kwik accumuleert in de natuur?
Noem eens minstens 3 oorzaken van hoeveelheid zuurstof in het water?
Wat is de reden om de elektrische geleidbaarheid te meten?
Noem eens een stof die aan fosfaat kan binden.
Wat gebeurt er als de hoeveelheid CO₂in het water toeneemt?
Welke vormen van stikstof komen in het water voor?
Wat betekent trofiegraad?
Wat is resuspensie?

Voorbeeld schrijfplan (in word)

Opdracht 3: Maak een schrijfplan (stap 1 t/m 3 uit het opzoekboek)

Opdracht 4: Schrijf een artikel over een inheemse soort (1 à 2 A4’tjes)
DOELGROEP: Je schrijft dit voor leerjaar 1.

In dit verslag moet het volgende zijn terug te vinden

De Nederlandse naam van jouw soort
De Latijnse naam van jouw soort
De taxonomische indeling van de soort (Rijk, stam, klasse, orde, familie, geslacht en soort)
Een foto van de soort
Het type water waarin ze voorkomen
- Eutroof / Oligotroof
- Zoutgehalte
Een voedselweb met daarin jouw soort
Is de soort geschikt voor menselijke consumptie?
Een aantal bijzonderheden over de soort

LET OP DE VOLGENDE DINGEN:

Hier staat kort omschreven waarop je moet letten bij het schrijven van een artikel.

INHOUD

Het verslag is te begrijpen voor een 1e jaars student
De uitwerking voldoet aan de opdracht
Alle (deel)vragen zijn uitgewerkt
De informatie is juist en klopt volgens de theorie
Er is infromatie uit verschillende bronnen gebruikt

OPBOUW

Er is samengang in de tekst, geen losse antwoorden
Er is een opbouw: begin, midden, slot
Er zijn alinea's

TAALVERZORGING

De manier van schrijven past bij de opdracht
De woorden zijn goed geschreven
De zinnen zijn goed opgebouwd
Je hebt hoofdletters, punten en komma's gezet waar nodig.

LAYOUT

Het artikel ziet er netjes uit
De tekst is leesbaar en duidelijk geschreven
De tekst heeft een titel
Er zijn paginanummers
Er staat een naam en een datum op

Opzoekboek Wellant

Les 3

Theorie

Leerdoelen bij les 3
De student kan benoemen
- Biotoop
- Plankton
- Aquatisch organisme
De student kan een voedselweb maken
De student kan levensgemeenschappen benoemen en beschrijven
De student kan de belangrijkste ecologische relaties reproduceren en uitleggen
- Parasitisme
- Mutualisme
- Commensalisme
De student kan de belangrijkste micro-organismen noemen
- Bacteriën
  - Op dood organisch materiaal (reducent)
  - In levende organisme (parasiet)
- Schimmels
- Algen
De student weet wat reducenten zijn
De student weet waar reducenten voornamelijk voorkomen
De student kan een aantal ziektes benoemen die veroorzaakt worden door micro-organismen
De student kan benoemen waarom dit vooral een probleem is in tropische landen
De student kan een aantal ziekteverwekkers noemen
De student kan de volgende begrippen uitleggen
- Fytoplankton
- Algen
- Macroalgen
- Macrofyten
Organismen passen zich aan aan de omgeving
De student kan aanpassingen aan de milieuomstandigheden bij planten herkennen
De leerlingen weten welke vissen in welk type water voorkomen

Voedselweb
In een voedselweb kun je zien welke organismen een voedselrelatie met elkaar hebben.

Voedselketen
Een voedselweb is te verdelen in meerdere voedselketens.
Een voedselketen bestaat uit minstens een plant, een planteneter en een diereneter.

Een voedselweb laat zien welke voedselrelaties er bestaan tussen organismen.
In het voedselweb hiernaast is met pijlen aangegeven wie of wat door wie gegeten wordt.

Een voedselweb maakt duidelijk wat de gevolgen kunnen zijn als er één onderdeel van het web verandert. Als er in een bepaald jaar bijvoorbeeld weinig koolmeesjes broeden, zal het aantal koolmezen afnemen. Dit heeft tot gevolg dat het aantal rupsen toeneemt.
Als het aantal rupsen zodanig toeneemt dat de rupsen een last gaan vormen voor de mens om het ecosysteem waarin ze leven, dan wordt de rupsen een plaag.

Een voedselweb bestaat uit voedselketens.

Planten vormen de eerste stap van een voedselketen. Planten maken hun eigen voedingsstoffen.
Ze worden daarom producenten genoemd.

De volgende stap in een voedselketen bestaat uit dieren. Dieren eten planten of andere dieren. Ze worden consumenten genoemd.

Aan het eind van een voedselketen staan organismen die leven van dode planten of dieren.
Deze schimmels en bacteriën worden reducenten genoemd. Reducenten staan meestal niet in een voedselweb.

Een voedselketen in zee begint met plantaardig plankton. Dat zijn kleine plantjes.
De volgende stap in de keten bestaat uit dierlijk plankton. Dat zijn kleine diertjes.

Plantaardig en dierlijk plankton worden gegeten door kleine vissen, die door grotere vissen en die weer door grotere vissen. Uiteindelijk wordt alles wat dood gaat, afgebroken door reducenten.

Je ziet hier een voedselpiramide van het leven in de zee. De organismen uit een hogere laag eten de organismen uit de lagen daaronder. Soms eten organismen binnen één laag elkaar ook op.

De onderste laag van deze voedselpiramide bestaat uit plankton.

Alle organismen in deze piramide behoren tot hetzelfde voedselweb; ze zijn allemaal door voedselketens verbonden.

Oefenen

Les 4

Opdrachten

Presentatie les 4

Oefentoets over de eerste 3 lessen
Korte herhaling van wat is behandeld in de eerste lessen.

Documenten:

Open bestand KRW Waterlevenrapport

Open bestand Ecologische Instrumenten, Overzicht voor het Nederlandse waterbeheer

Open bestand Overzicht natuurlijke watertypen

Open bestand REFERENTIES EN MAATLATTEN VOOR NATUURLIJKE WATERTYPEN VOOR DE KADERRICHTLIJN WATER 2015-2021

Opdrachtenblad over de ‘Kaderrichtlijn Water’

Lees De KRW voor het waterleven en beantwoord de onderstaande vragen.

Vraag 1: Waarom is er besloten om de KRW in te voeren?

Vraag 2: Wat wordt er bedoeld met een goede chemische en ecologische toestand?

Vraag 3: Wat wordt er bedoeld met de volgende begrippen? Leg uit in eigen woorden.

Chemische doelstellingen
Ecologische doelstellingen

Vraag 4: Op blz. 9 & 12 worden vier kwaliteitselementen genoemd? Welke zijn dit?

Vraag 5: Waarom worden juist deze kwaliteitselementen gemeten?

1.
2.
3.
4.

Lees Overzicht natuurlijke watertypen en beantwoord de volgende vragen.

Vraag 1: Wat wordt er bedoeld met een referentie?

Vraag 2: Waarom worden verschillende soorten algen, planten en macrofauna en vissen in de referentie omschreven?

Vraag 3: Wat zijn de vier categorieën worden deze watertypen opgedeeld?

Vraag 4: Hoeveel natuurlijke watertypen zijn er in Nederland?

Leerdoelen

Leerdoel les 4 [1]

De student begrijpt waarom de Kaderrichtlijn water is opgesteld
De student kan de kenmerken van type water toepassen
- De student kent de masterfactoren[2]
  - Zout / Saliniteit
  - Zuurgraad / bufferkwaliteit
  - Verblijftijd
  - Stroming
  - Dimensies
  - Droogval
De student kan uitleggen wat een indicatorsoort is
De student heeft inzicht in hoe de waterkwaliteit wordt bepaald
De kan in eigen woorden uitleggen wat de invloed is van de verschillende masterfactoren op het leven in een meer
De student kan de volgende watertypen noemen
De student kent de indeling voor waterplanten
- Planten voor voedselarm water
  - Moerashertshoorn, vlottende bies, holpijp, waterviolier, kleine egelskop
- Planten van gemiddeld voedselrijk water
  - Pijlkruid, kikkerbeet, glazig fonteinkruid, gele waterkers, krabbenscheer
- Planten van zeer voedselrijk water
  - Grof hoornblad, Lidsteng, Schedefonteinkruid, bultkroos, Heen
Abiotische factoren
- Diepte
- Helderheid
- Temperatuur
- Zuurgstofgehalte
De student hoe water troebel kan worden
De student weet welke invloed troebel water heeft op onderwaterplanten
De student kent de 4 categorieën natuurlijke wateren in Nederland
- Rivieren,
- Meren,
- Overgangswateren,
- Kustwateren
De student kan per categorie een voorbeeld noemen.

[1] https://drive.google.com/file/d/0B2voawEhHXjQS3RNZGdMSEFhT3M/view?usp=sharing (PowerPoint – Jaap #4)

[2] http://www.wew.nu/bw40/item.php?id=19 (Uitleg masterfactoren)

Les 5

Het arrangement SAG 3 Aquatische Ecologie is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

Auteur: Tom Lievense Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd: 2020-10-01 14:16:00
Licentie: Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat

het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken

voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

Toelichting: versie 1
Eindgebruiker: leerling/student
Moeilijkheidsgraad: gemiddeld

Bronnen

Bron	Type
Powerpoint les 1 https://www.dropbox.com/s/diy0c71fuga0an2/AE%20les%201.TomLievense.SV3.pptx?dl=0	Link
Extra uitleg stratificatie http://members.home.nl/snotolf/biologie/biologie2.htm	Link
Powerpoint les 2 https://docs.google.com/presentation/d/12ZbFjBYU9vIcKu_XAjXgqhrk15X8pblZJOIISYY4ydM/edit?usp=sharing	Link
Hulpmiddel artikel schrijven (MBO Verbeterkit) http://www.job-site.nl/uploads/managed_media/files/MBO%20Verbeterkitdeel2.pdf	Link
Opdracht 2 (in word) http://bit.ly/2y7B6XP	Link
Opdracht 2 (in word) - met antwoorden https://docs.google.com/document/d/1fX0y8QraKElpuMkH9CyeVCEOlmo8TsLIfZb1RHqv97c/edit?usp=sharing	Link
Voorbeeld schrijfplan (in word) https://docs.google.com/document/d/1ODYkk0Xx9TefUN8S84Oh7y-4vrXV32QUGU-U5reA8v8/edit?usp=sharing	Link
Opzoekboek Wellant http://www.steunpunttaalenrekenenmbo.nl/steunpuntmbo/download/downloads-over-rekenen-gesproken/wellant-college-product-2.pdf	Link
Presentatie les 4 https://docs.google.com/presentation/d/1X4BUHjSrSR4ioG8qpJjluFRIh7SN6tLQVBNAIeUqsiM/edit?usp=sharing	Link
Oefentoets over de eerste 3 lessen https://b.socrative.com/teacher/#import-quiz/30926450	Link

Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

Lievense, Tom. (z.d.).

Voedselweb en voedselketen

https://maken.wikiwijs.nl/112562/Voedselweb_en_voedselketen

Opties
Gebruik
- Download arrangement
- Kopieer arrangement
Weergave
Wikiwijs is een dienst van

Les 1

Theorie

Oefenen

Les 2

Theorie

Oefenen

Les 3

Theorie

Oefenen

Les 4

Opdrachten

Opdrachtenblad over de ‘Kaderrichtlijn Water’

Leerdoelen

Les 5

Gebruik

Weergave