De komende twee lessen zullen volledig in het teken komen te staan van 't Kofschip! Waarschijnlijk heb je al eens van dit ding gehoord, maar wat kan je er ook alweer mee?
Tijdens deze lessenserie zullen we gebruik maken van deze digitale werkomgeving. Er zullen onderwerpen herhaald worden die je al eerder hebt gehad, maar je zult ongetwijfeld ook nieuwe dingen leren. De lessen rondom 't Kofschip zullen worden afgesloten met een toets. Deze maak je ook op de computer.
Aan het einde van de lessenserie kun je:
- Een voltooid deelwoord herkennen
- 't Kofschip toepassen bij het vervoegen van werkwoorden
In het filmpje wordt uitgelegd hoe je jezelf wegwijs maakt in deze digitale leeromgeving
Weet je het nog?
Voltooid deelwoord
Wat is voltooid deelwoord ook alweer? Je hebt dit waarschijnlijk al eerder geleerd op school, maar misschien is dat alweer een tijdje geleden. Tijd om het nog eens allemaal op een rijtje te zetten.
Je spreekt van een voltooid deelwoord, wanneer iets al gebeurd is. Het is klaar, voorbij, over....
Om aan te geven of iets VOLTOOID is, gebruik je een voltooid deelwoord in een zin.
Voorbeelden: Anne is aan het fietsen Het fietsen gebeurt op dit moment
Anne heeft gefietst Anne was aan het fietsen en is nu thuis (voltooid deelwoord)
Als je wilt vertellen dat iets al gebeurd is, dan gebruik je een voltooid deelwoord in een zin.
Voltooid betekent dat iets af is. Er gebeurt daarna niets meer.
Voltooid deelwoorden komen altijd samen met de hulpwerkwoorden "hebben" of "zijn". Het hulpwerkwoord "worden" komt ook vaak voor.
Voorbeelden:
Ben heeft gevist
De drenkelingen zijn gered
De vissen worden gevoerd
Opa is gebeld
Jannes wordt beroofd
Fred heeft getraind
Sterke en zwakke werkwoorden
Weet je nog het verschil tussen zwakke en sterke werkwoorden?
Veel werkwoorden krijgen in het voltooid deelwoord de letters "ge" erbij. In onderstaande voorbeelden kan je dat zien. In het voltooid deelwoord kunnen werkwoorden ook beginnen met "be" "ver" "ont" of "her" .
Zwakke werkwoorden zijn werkwoorden waarbij de klank niet verandert in de verleden tijd.
In het voltooid deelwoord eindigen zwakke werkwoorden vaak op een "d" of een "t"
Voorbeelden:
Fietsen Gefietst
Botsen Gebotst
Vernietigen Vernietigd
Knielen Geknield
Telefoneerde Getelefoneerd
Beschuldigen Beschuldigd
Sterke werkwoorden zijn werkwoorden waarbij de klank wel verandert in de verleden tijd
In het voltooid deelwoord eindigen sterke werkwoorden vaak op "en".
Voorbeelden:
Bevriezen Bevroren
Drinken Gedronken
Snijden Gesneden
Berijden Bereden
Schrijven Geschreven
Even oefenen
Maak de onderstaande opdrachten. BELANGRIJK: Vul je e-mailadres in voordat je de opdrachten maakt, gebruik hiervoor je schoolmail.
Werken met 't ex-kofschip
Nu je weet wat een voltooid deelwoord is, kunnen we een stapje verder gaan. Om te weten hoe je een voltooid deelwoord schrijft (verhuisT of verhuisD), gebruiken we 't Ex-Kofschip! In de onderstaande stappen wordt uitgelegd hoe je gebruik maakt van dit handige ezelsbruggetje.
Stap 1: Wat is het hele werkwoord?
Begin met het noteren van het hele werkwoord. Als je in een zin een voltooid deelwoord tegenkomt zoals: Ik heb onze basis VERDEDIG... (D of T?), dan maak je hier het hele werkwoord van: VERDEDIGEN
Stap 2:Maak de stam door EN van het werkwoord af te halen.
Je moet nu dus nagaan wat de stam is van het werkwoord dat in het voltooid deelwoord geschreven is. Zoals eerder uitgelegd in deze Wikiwijs krijg je de stam van een werkwoord door EN van het werkwoord af te halen.
Voorbeelden:
VerdedigEN VerdediG
Je hebt nu de stam van het woord.
VerhuizENVerhuiZ
Je ziet dat bij het werkwoord verhuizen de stam eindigt op een Z.
Dit ziet er misschien wat vreemd uit maar het is wél noodzakelijk om effectief
van 't Ex-Kofschip gebruik te kunnen maken.
Stap 3: Gebruik de letters van 't Ex-Kofschip
Om erachter te komen of je een D of een T schrijft aan het einde van een voltooid deelwoord gebruik je de medeklinkers van 't Ex-Kofschip. Dat zijn de letters: T X K F S C H P Nu je weet wat de laatste letter van de stam is, kun je met behulp van 't Ex-Kofschip vaststellen of je het woord met een D of een T schrijft. Ga na of de laatste letter voorkomt in 't Ex-Kofschip. Zo ja? Dan schrijf je het voltooid deelwoord met een T op het eind. Zo niet? Dan schrijf je het voltooid deelwoord met een D op het eind.
Dit filmpje maakt het superduidelijk!
Voorbeeld 1
Voorbeelden:
Ik heb onze basis VERDEDIG... (D of T?)
Stap 1: Wat is het volledige werkwoord? Antwoord: VERDEDIGEN
Stap 2: Maak de stam door EN van het werkwoord af te halen. Antwoord: VERDEDIG
Stap 3: Gebruik de letters van 't Ex-Kofschip. Antwoord: VERDEDIG, de letter G zit NIET in 't Ex-Kofschip.
Dit voltooid deelwoord schrijf je dus met een D op het eind.
Antwoord: Ik heb onze basis VERDEDIGD
Jan heeft de dozen VERHUIS... (D of T?)
Stap 1: Wat is het volledige werkwoord? Antwoord: VERHUIZEN
Stap 2: Maak de stam door EN van het werkwoord af te halen. Antwoord: VERHUIZ
Stap 3: Gebruik de letters van 't Ex-Kofschip. Antwoord: VERHUIZ, de letter Z zit NIET in 't Ex-Kofschip.
Dit voltooid deelwoord schrijf je dus met een D op het eind.
Antwoord: Jan heeft de dozen VERHUISD
Voorbeeld 2
Voorbeelden:
Maaike heeft vandaag lekker GERELAX...(D of T?)
Stap 1: Wat is het volledige werkwoord? Antwoord: RELAXEN
Stap 2: Maak de stam door EN van het werkwoord af te halen. Antwoord: RELAX
Stap 3: Gebruik de letters van 't Ex-Kofschip. Antwoord: RELAX, de letter X zit WEL in 't Ex-Kofschip.
Dit voltooid deelwoord schrijf je dus met een T op het eind.
Antwoord: Maaike heeft vandaag lekker GERELAXT
Janneke heeft haar vriendje GEKUS... (D of T?)
Stap 1: Wat is het volledige werkwoord? Antwoord: KUSSEN
Stap 2: Maak de stam door EN van het werkwoord af te halen. Antwoord: KUSS
Stap 3: Gebruik de letters van 't Ex-Kofschip. Antwoord: KUSS, de letter S zit WEL in 't Ex-Kofschip.
Dit voltooid deelwoord schrijf je dus met een T op het eind.
Antwoord: Janneke heeft haar vriendje GEKUST
Oefentoets
Oefening: Oefenen met 't Ex-Kofschip
0%
Voordat je de eindtoets gaat maken nog een kleine oefening. Vul de vragen in zonder dat je daarbij hulp krijgt van iemand anders en zonder dat je in je boek kijkt. Beoordeel voor jezelf hoe het gegaan is. Ben je klaar om de eindtoets te maken, of moet je nog eens goed deze Wikiwijs doorlopen?
Nu je de gehele Wikiwijs hebt doorlopen ben je klaar voor de toets. In het onderstaande filmpje zal nog kort herhaald worden wat je nu hebt geleerd over 't Ex-Kofschip, daarna moet je in het filmpje vragen beantwoorden. Wanneer heel het filmpje is afgelopen roep je de docent.
Veel succes
Bronnen
De meeste in de Wikiwijs gebruikte afbeeldingen, filmpjes, lettertypen en andere vormgeving is door Joffrie Koningswoud vervaardigd. Hieronder staan de "werken" die niet zelf vervaardigd zijn maar de Creative Commons-licentie dragen. Deze werken zijn gevonden via de website https://creativecommons.nl/.
Het arrangement Werken met 't Ex-Kofschip is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Joffrie Koningswoud
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2017-11-14 14:52:13
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Oefenen met 't Ex-Kofschip
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Anne is aan het fietsen 
Het fietsen gebeurt op dit moment 
