Straling en radioactiviteit

Straling en radioactiviteit

Straling

Om iets te kunnen zien heb je licht nodig.
Licht is een vorm van straling.

Naast licht zijn er nog meer stralingsoorten, bijvoorbeeld

  • microgolven, worden gebruikt in een magnetron.
  • infraroodstraling, wordt gebruikt in een afstandsbediening of in een alarmsysteem.
  • UV straling, wordt gebruikt in een zonnebank.
  • röntgenstraling, wordt gebruikt om een röntgenfoto te maken.

Licht is de enige zichtbare straling. De andere soorten straling kun je niet zien.
Je kunt de andere soorten straling wel aantonen of detecteren.

Radioactiviteit

Een radioactieve stof bevat atomen die straling uitzenden.
De atoomkern van de atomen die straling uitzenden is instabiel en valt uiteen.
Hierdoor veranderen de atomen in andere atomen.

Het uitzenden van straling noem je radioactiviteit.
Voorbeelden van elementen die spontaan straling uitzenden zijn Uranium, Polonium en Radium.

Radioactieve straling wordt ook wel ioniserende straling genoemd
omdat radioactieve straling elektronen uit atomen kan wegschieten waardoor er ionen ontstaan.

Radioactieve straling

De belangrijkste soorten radioactieve straling zijn:

  • alfastraling:(α-straling) er worden kleine deeltjes die bestaan uit protonen en neutronen uit de kern weggeschoten.
  • bètastraling: (β-straling) er worden elektronen weggeschoten uit een instabiel atoom.
  • gammastraling: (γ-straling) deze straling bestaat niet uit deeltjes, maar uit golven.


Deze soorten stralen verschillen van elkaar in het doordringend vermogen van de straling.
Alfastraling kan worden tegengehouden door een stukje papier.
Voor bètastraling is al een alumnium/ plaat nodig
en gammastraling gaat zelfs door hele dikke materialen.

Halveringstijd

Als een radioactieve stof radioactieve straling uitzendt, blijven er minder instabiele atomen over.
De radioactieve stof gaat daardoor in de loop van de tijd steeds minder radioactieve straling uitzenden.
De radioactiviteit van een stof kun je meten met een geigerteller.

De halveringstijd van een radioactieve stof is de tijd waarin het aantal instabiele atomen is gehalveerd.
Vaak wordt de halveringstijd uitgedrukt in een percentage.
Op het moment dat je begint te meten is de hoeveelheid 100%. Na een keer de halveringstijd is nog 50% over, na twee keer de halveringstijd is er nog 25% over, na drie keer de halveringstijd is er nog 12,5% over, enzovoorts.

De halveringstijd van radioactieve stoffen kan erg verschillen.
Van sommige stoffen is de halveringstijd slechts enkele seconden.
Van andere stoffen is de halveringstijd duizenden jaren.

  • Het arrangement Straling en radioactiviteit is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2021-05-31 14:53:50
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    De Kennisbanken bevatten de theorie bij de opdrachten.
    Leerniveau
    VMBO gemengde leerweg, 2; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 2; VMBO gemengde leerweg, 3; VMBO theoretische leerweg, 4; VMBO theoretische leerweg, 2; VMBO theoretische leerweg, 3; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO gemengde leerweg, 4; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 3;
    Leerinhoud en doelen
    NaSk; Straling (niet zichtbaar); Licht, geluid en straling;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Trefwoorden
    alfastraling, bètastraling, gammastraling, halveringstijd, infraroodstraling, ioniserende straling, microgolven, radioactiviteit, röntgenstraling, uv straling

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content - Kennisbanken. (z.d.).

    template

    https://maken.wikiwijs.nl/110768/template

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van