Beweging

Gemiddelde snelheid

De gemiddelde snelheid bereken je door de afgelegde afstand te delen door de tijd die nodig is voor het afleggen van die afstand:

De eenheid voor de afstand (s) is meter (m) of kilometer (km).
De eenheid voor de tijd (t) is seconde of uur (h).
De eenheid voor de gemiddelde snelheid (vgem) is meter per seconde (m/s) of kilometer per uur (km/h). Er geldt: 1 m/s = 3,6 km/h

Voorbeeld
Een auto rijdt van Zutphen naar Amsterdam (110 km) met een gemiddelde snelheid van 80 km/h. Hoe lang duurt de rit?

Gegeven: s = 110 km, vgem = 80 km/h
Gevraagd: t = ?
Uitwerking:

Kracht en bewegen

Krachten op een voorwerp kunnen tot gevolg hebben dat de snelheid waarmee het voorwerp beweegt, verandert.
Om iets te kunnen zeggen over de verandering van de snelheid moet je iets weten over de nettokracht (Fnetto) op het voorwerp en de richting van de kracht.

Er zijn drie verschillende situaties denkbaar:

  • Fnetto = 0 is , dan blijft de snelheid gelijk: er is een constante snelheid of het voorwerp blijft stil staan;
    er is sprake van rust.
  • Fnetto > 0 en Fnetto is in de bewegingsrichting: de snelheid neemt toe: het voorwerp gaat steeds sneller bewegen:
    er is sprake van een versnelling.
  • Fnetto < 0 en Fnetto is tegen de bewegingsrichting in: de snelheid neemt af:
    er is sprake van een vertraging tot het voorwerp stil staat.

Eenparige beweging

Als de nettokracht (Fnetto) op een voorwerp 0 is, dan blijft de snelheid van het voorwerp gelijk: er is een constante snelheid of het voorwerp blijft stil staan.
Als een voorwerp zich met een constante snelheid beweegt, heb je het over een eenparige beweging.

Voorbeeld
Een fietser rijdt met een constante snelheid van 4 m/s.

  • In een v-t diagram geef je de snelheid (v) tegen de tijd (t) weer. Bij een eenparige beweging is de grafiek een horizontale lijn.
  • Het verband tussen de afgelegde weg (s) en de tijd (t) kun je weergeven in een tabel en in een s-t diagram.
    Bij een eenparige beweging is de grafiek een rechte lijn.

 

Versnelde beweging

Als de nettokracht (Fnetto) op een voorwerp groter dan 0 is en de richting van de kracht is in de bewegingsrichting, dan neemt de snelheid van het voorwerp steeds toe: er is sprake van een versnelde beweging.
Voor de versnelling gebruik je het symbool a.
De eenheid van versnelling is m/s² (meter per seconde kwadraat).

  • Het v-t diagram hiernaast hoort bij een optrekkende auto.
    Na 1 sec is de snelheid 4 m/s, na 2 sec is de snelheid 8 m/s, etc.
    De snelheid neemt iedere seconde met 4 m/s toe.
    De versnelling (a) is 4 m/s².
  • Je ziet ook het s-t diagram dat hoort bij de optrekkende auto.
    Omdat de snelheid van de auto toeneemt, legt de auto in iedere volgende seconde een steeds grotere afstand af.
    Je krijgt een gebogen lijn, die steeds steiler loopt.

Vertraagde beweging

Als de nettokracht (Fnetto) op een voorwerp kleiner dan 0 is en de richting van de kracht is tegen de bewegingsrichting in, dan neemt de snelheid van het voorwerp steeds af: er is sprake van een vertraagde beweging.
Voor een vertraagde beweging is de versnelling negatief.

Voorbeeld

  • Het v-t diagram hiernaast hoort bij een afremmende auto.
    Op het moment dat de auto begint te remmen is de snelheid 16 m/s.
    Na 1 sec is de snelheid 12 m/s, na 2 sec is de snelheid 8 m/s, etc.
    De snelheid neemt iedere seconde met 4 m/s af. De versnelling (a) is -4 m/s².
  • Je ziet ook het s-t diagram dat hoort bij de afremmende auto.
    Omdat de snelheid van de auto afneemt, legt de auto in iedere volgende seconde een steeds kleinere afstand af.
    Je krijgt een gebogen lijn, die steeds minder steiler loopt.
  • Het arrangement Beweging is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2021-05-31 13:46:04
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    De Kennisbanken bevatten de theorie bij de opdrachten.
    Leerniveau
    VMBO gemengde leerweg, 2; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 2; VMBO gemengde leerweg, 3; VMBO theoretische leerweg, 4; VMBO theoretische leerweg, 2; VMBO theoretische leerweg, 3; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO gemengde leerweg, 4; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 3;
    Leerinhoud en doelen
    Beweging; NaSk; Ruimte;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Trefwoorden
    beweging, constante snelheid, eenparige beweging, gemiddelde snelheid, rust, s-t diagram, v-t diagram, versnelling, vertraging

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content - Kennisbanken. (z.d.).

    template

    https://maken.wikiwijs.nl/110768/template

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.