Werkwoordelijk en naamwoordelijk gezegde

Werkwoordelijk gezegde

In een zin staat een werkwoordelijk gezegde of een naamwoordelijk gezegde.

Het werkwoordelijk gezegde bestaat uit:
- een persoonsvorm of
- de persoonsvorm en een of meer andere werkwoordsvormen.

Voorbeelden

  • Hij maakt de opgave.
  • Hij zou de opgave gemaakt hebben.


Opmerking 1
Als een werkwoord gesplitst is, horen beide delen bij het gezegde:

  • Houd direct op met dat stomme gelach!


Opmerking 2
Bij sommige werkwoorden hoort altijd een wederkerend voornaamwoord.
Vergissen bijvoorbeeld kan niet zonder voornaamwoord. Het voornaamwoord hoort dan bij het gezegde.

  • Ik vergis me bijna nooit


Opmerking 3
Als er voor een infinitief (volledig werkwoord) 'te' staat, hoort dat bij het gezegde.

  • Hij staat daar te fluiten.

 

Naamwoordelijk gezegde

Het naamwoordelijk gezegde bestaat altijd uit een werkwoordelijk deel en naamwoordelijk deel.
In een naamwoordelijk gezegde staat altijd een koppelwerkwoord.
De koppelwerkwoorden zijn: zijn, worden, heten, blijven, schijnen, lijken, blijken, dunken en voorkomen.

Het werkwoordelijk deel bestaat uit: een koppelwerkwoord of een koppelwerkwoord met een of meer werkwoordsvormen.
Het naamwoordelijk deel bestaat uit: de rest en wordt door het koppelwerkwoord aan het onderwerp 'gekoppeld'. Het naamwoordelijk deel zegt namelijk altijd iets over het onderwerp.

Voorbeelden

  • Mijn broer is ziek.   ng = is ziek
  • Mijn vader is veertig.   ng = is veertig
  • Mijn fiets is kapot.   ng = is kapot

Een naamwoordelijk gezegde (ng) bestaat dus altijd uit een werkwoordelijk deel (wd) en een naamwoordelijk deel (nd).

Voorbeelden

  • Mijn fiets is kapot.
    wd = is   nd = kapot   ng = is kapot
    (zijn is koppelwerkwoord)
  • Hij lijkt me eerlijk.
    wd = lijkt   nd = eerlijk   ng = lijkt eerlijk
    (lijken is koppelwerkwoord)
  • Uiteindelijk is hij leraar geworden.
    wd = is geworden   nd = leraar   ng = is leraar geworden
    (zijn is koppelwerkwoord)


Let op:
Koppelwerkwoorden kunnen ook als gewoon werkwoord in het werkwoordelijk gezegde voorkomen.

Voorbeelden

  • De jongen schijnt eerlijk.   ng = schijnt eerlijk
    Het meisje schijnt met een zaklantaarn.   wg = schijnt
  • Mijn vader is beroemd.   ng = is beroemd
    Mijn vader is in Londen.   wg = is
  • De mentor werd erg kwaad.   ng = werd erg kwaad
    De jongen werd gepest.   wg = werd gepest

  • Het arrangement Werkwoordelijk en naamwoordelijk gezegde is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2020-02-04 11:28:17
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    De Kennisbanken bevatten de theorie bij de opdrachten.
    Leerinhoud en doelen
    Nederlands;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van