Licht en geluid

Inleiding

Om iets te kunnen zien, heb je licht nodig. In dit thema staat licht centraal. Je leert over lichtbronnen, over de lichtsnelheid, over onzichtbaar licht, over de verschillende lichtkleuren en over spiegels en lenzen, ook over de lens in je oog.

Heb je wel eens meegemaakt dat het doodstil is? Volmaakte stilte kom bijna niet voor. Alles wat je hoort noem je geluid en daarover gaat dit thema. Je leert hoe het geluid ons oor bereikt, wat wordt bedoeld met de golflengte van het geluid, hoe je de geluidssterkte kunt meten en wat je kunt doen tegen geluidsoverlast.

Bekijk de onderstaande video van het klokhuis over het opbouwen van een concert.

Wat ga ik leren?

Leerdoelen

Aan het eind van dit thema kan ik:

Licht

(met behulp van een voorbeeld) duidelijk maken wat het verschil is tussen een natuurlijke lichtbron en een kunstmatige lichtbron.
omschrijven waardoor er schaduw ontstaat.
uitleggen waarom er dag en nacht is en waarom het bij ons 's zomers langer licht is dan 's winters.
(met behulp van voorbeelden) duidelijk maken dat sommige straling onzichtbaar is.
de oorzaak van de breking van licht noemen en aangeven hoe licht breekt als het van de ene stof naar een andere stof gaat.

Lichtkleuren

uitleggen hoe we weten dat wit licht een mengsel van kleuren is.
de primaire lichtkleuren noemen en kan ik uitleggen hoe de zichtbare kleuren worden gemaakt.
omschrijven wat wordt bedoeld met kleurenblindheid.

Lenzen en spiegels

omschrijven wat het verschil is tussen bolle (positieve) lenzen en holle (negatieve) lenzen.
uitleggen wat het verschil is tussen een convergerende en divergerende lichtbundel.
de begrippen voorwerpafstand en beeldafstand in een tekening aangeven en kan ik de vergroting (of verkleining) uitrekenen.
de werking van het oog omschrijven; ik maak gebruik van het woord accommoderen.
het verschil tussen verziend en bijziend uitleggen.
de spiegelwet uitleggen.

Geluid

voorbeelden geven van geluidsbronnen.
de functie van een oscilloscoop omschrijven.
de begrippen golflengte, uitwijking (amplitude), frequentie en trillingstijd omschrijven.
de werking van een microfoon en luidspreker omschrijven.
de manier waarop snaarinstrumenten, blaasinstrumenten en slaginstrumenten geluid voortbrengen omschrijven.

Geluidshinder

aangeven welke maat wordt gebruikt voor het meten van geluid.
aangeven welk geluidsniveau nog als een veilig geluid wordt gezien.
(met behulp van voorbeelden) duidelijk maken wat het verschil is tussen duurzame en niet-duurzame maatregelen tegen geluidsoverlast.
aangeven met hoeveel decibel de geluidssterkte toeneemt als er sprake is van een verdubbeling van de geluidssterkte.

Wat ga ik doen?

Het thema 'Licht en geluid' bestaat uit de volgende onderdelen:

Onderdeel	Tijd in lesuren
Inleiding	0,5
Opdracht: Licht	2
Opdracht: Lichtkleuren	2
Opdracht: Lenzen en spiegels	2
Opdracht: Geluid	2
Opdracht: Geluidshinder	2
Afsluiting	2
Totaal	14 à 15

Opdrachten

Licht

Wat ga ik leren?

Leerdoelen

Aan het eind van deze opdracht kan ik:

(met behulp van een voorbeeld) duidelijk maken wat het verschil is tussen een natuurlijke lichtbron en een kunstmatige lichtbron.
omschrijven waardoor er schaduw ontstaat.
uitleggen waarom er dag en nacht is en waarom het bij ons 's zomers langer licht is dan 's winters.
(met behulp van voorbeelden) duidelijk maken dat sommige straling onzichtbaar is.
de oorzaak van de breking van licht noemen en aangeven hoe licht breekt als het van de ene stof naar een andere stof gaat.

Wat ga ik doen?

Activiteiten

Aan de slag
		Activiteit
Kennisbank		Bestudeer de Kennisbank 'Licht'.
Opgave 1 t/m 6		Maak de opgaven die gaan over lichtbronnen, over onzichtbare straling, over de snelheid van licht en over kijklijnen.
Afronding
Onderdeel		Activiteit
Samenvattend		Maak de samenvattingsopdracht.
Terugkijken		Terugkijken op de opdracht.

Tijd
Voor deze opdracht staat 2 lesuren.

Aan de slag

Kennisbank

Licht

Wat is een lichtbron en welke verschillende soorten lichtbronnen zijn er?
Wanneer is iets een directe lichtbron of een indirecte lichtbron?
Wat is de snelheid van het licht en kan je licht ook breken?

Bestudeer de Kennisbank en hopelijk gaat er dan bij jou ook een lampje branden.

Licht

Opgave 1: Lichtbron

Opgave 2: Onzichtbare straling

Opgave 3: Langste dag?

Bekijk de volgende video.
Na het bekijken van de video moet je de volgende vragen kunnen beantwoorden:

Op welke datum valt de langste dag?
Op welke datum valt de kortste dag?
Waarom duren de dagen in de zomer langer dan in de winter?

Opgave 4: Snelheid van het licht

De snelheid van het licht is 300.000 km/s.

Opgave 5: Kijklijnen

Voor het maken van deze opgave heb je het werkblad licht nodig.

Een kijklijn is de lijn waarlangs je kijkt. Kijklijnen lopen altijd rechtdoor.
De twee kijklijnen vormen samen een hoek. Die hoek noem je de kijkhoek.

Bekijk de afbeelding. Je kijkt door een gat in de muur.

Opgave 6: Wat zie je?

Voor het maken van deze opgave heb je het werkblad licht nodig.

Bekijk de plattegrond. Je ziet de figuur ook op het werkblad.

Afsluiting

Samenvattend

Wat heb ik geleerd?

Terugkijken

Kennisbank

Maak een lijst van de vetgedrukte begrippen uit de Kennisbank.
Schrijf achter ieder begrip een omschrijving.

Opgaven

Voor de opdracht staat ongeveer 2 uur.
Heb je binnen die tijd alle opgaven kunnen doen?

Wat vind je, passen de opgaven goed bij de leerdoelen?
Zijn alle leerdoelen aan de orde gekomen?

Welke opgave vond je het moeilijkst? Zeg ook waarom.

Samenvatten

Heb je de samenvattingsopdracht gedaan?
Vond je het fijn om de theorie nog even op een rijtje te zetten?