Strofebouw en versvormen

Strofebouw en versvormen - 1

Strofen

Gedichten bestaan uit een of meer strofen. Deze worden gescheiden door een witregel.
Strofen onderscheiden we op grond van het aantal versregels, bijvoorbeeld:

  • drie regels: terzine of terzet
  • vier regels: kwatrijn
  • zes regels: sextet.

Voorbeeld: In kwatrijnen en terzinen

(4r) In kwatrijnen
’t Is heus niet zo heel erg gemakkelijk,
sonnet in balans, metrum en rijm te zetten.
Alleen de vorm is al niet toegankelijk
door haar strakke regels en de strenge wetten.

(4r) Verder kom je in de knoop met kwatrijnen
het gebruik van de juiste en nette woorden
die als aanvaardbaar volta kunnen schijnen
welk in de terzinen zich vormt tot akkoorden.

(3r) In terzinen
3r) Dan vragen wij Muzen te musiceren
willen in reidans de zangen van heen leren
Hoor schoonheid in hun verleidelijke zang.

(3r) Het genot om daar te zijn duurt nooit te lang
samen toeven onder tonen van het kwatrijn
tot we aan het eind van de terzinnen zijn.

Strofebouw en Versvormen - 2

Versvormen

Als je let op het hele gedicht onderscheiden we verschillende versvormen.
Enkele versvormen zijn:

  • Sonnet
    Gedicht van veertien regels met twee strofen van vier (kwatrijn) en twee van drie regels (terzine).
    Vaak volgt na de achtste regel een verandering. Deze wending noemen we ook wel chute.
    ​Het rijmschema is vaak: abba - abba - cdc - dcd. (zie voorbeeld op volgende pagina)
  • Ode of lofdicht
    Een gedicht waarin iets of iemand wordt geprezen.
    Voorbeeld: Ode aan een schaal met suikerklontjes
    klik hier
  • Vrije of dynamische vers
    Gedicht dat aan geen regels is gebonden.
    Rijm, strofebouw en metrum zijn vrij.
    Voorbeeld: RUITER
    klik hier

Strofebouw en Versvormen - 3

Voorbeeld Italiaans Sonnet:
Ziehier een zuiver Italiaans sonnet
In jambische pentameter geschreven
Dat was zo, dat is altijd zo gebleven
Het rijm abba hoort bij ’t pakket

Acht regels (2x4), daarna ’t sestet
Dus 2 terzinen - en onthoud dan even
Een essentieel inhoudelijk gegeven:
Er wordt na regel 8 een val gezet

Deel II is commentaar en overdenking
Als slotconclusie na het exposé
Dat witje heeft dus reden van bestaan

Die val (of volta) is geen val, maar zwenking
Het schema is hier tweemaal cde
cdcdcd wordt ook gedaan
(Drs. P)

  • Het arrangement Strofebouw en versvormen is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2020-09-16 11:23:44
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    De Kennisbanken bevatten de theorie bij de opdrachten.
    Leerinhoud en doelen
    Nederlands;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.