Welkom bij deze online les over grammatica. In deze les gaan je kennismaken met de persoonsvorm en onderwerp in de zin. Nu hoor ik je al de vraag stellen: 'Waarom grammatica!?!' Om jullie vraag te beantwoorden heb ik onderstaand filmpje toegevoegd. Kijk dit filmpje even voordat je verder gaat met lezen.
Na het kijken van het filmpje, staan jullie uiteraard te springen om aan de slag te gaan met deze online les. Ik zal jullie eerst nog even wat informatie geven zodat duidelijk is wat je moet doen en hoe je het kunt doen.
Deze les is opgebouwd uit een aantal onderdelen die jullie stap-voor-stap uitvoeren.
1. Je begint met het ophalen van je voorkennis door de theorie te lezen over de onderwerpen die al behandeld zijn dit jaar. Uiteraard staan hier ook oefeningen voor je klaar om deze theorie nog eens extra te oefenen.
2. Wanneer je je voorkennis voldoende opgehaald hebt, ga je door naar de informatie van de nieuwe stof. Lees eerst de theorie over de persoonsvorm en maak de bijbehorende oefeningen. Wanneer je de persoonsvorm geoefend hebt, ga je door naar de theorie over het lijdend voorwerp. Ook hier staan weer oefeningen voor je klaar om te maken.
3. Wanneer je alle theorie begrijpt en alle oefeningen goed hebt afgerond, is het tijd om de toets te gaan maken. Deze toets maak je zelfstandig en telt mee voor een cijfer.
Het maken van deze online les neemt twee lesuren in beslag. Je werkt zelstandig, maar uiteraard mag je even overleggen met je buur wanneer je er niet uitkomt. Kom je er samen niet uit? Vraag dan de begeleidende docent of zij je kan helpen.
Na afloop weten kunnen jullie de behandelde onderdelen benoemen en toepassen wanneer jullie een zin moeten ontleden.
Ik wens je heel veel plezier met deze online grammaticales!
Dit weet je nog
Theorie: de persoonsvorm
De persoonsvorm (pv) is het belangrijkste werkwoord (een doewoord) en bestaat altijd uit één woord.
Hoe vind je ook alweer de pv?
1. Door de tijd van een zin te veranderen Hij doet zijn best. - Hij deed zijn best.
2. Door de zin vragend te maken. De pv komt dan vooraan in de zin. Hij doet zijn best - Doet hij zijn best?
3. Door het te veranderen van enkelvoud naar meervoud (of net andersom). Hij doet zijn best - Zij doen hun best.
Het woord dat verandert is de pv.
Vind je de pv nog lastig klik dan hier voor extra oefenmateriaal
Oefenen: de persoonsvorm
Theorie: het gezegde
Het werkwoordelijk gezegde bevat alle werkwoorden in de zin, waarvan één werkwoord de persoonsvorm is. Als er maar één werkwoord is. zijn de pv en het wg gelijk.
Voorbeeld: Morgen gaan Sanne en Quinty winkelen.
wg wg
1. Onderstreep de pv
2. Zet wg onder de pv en de andere werkwoorden als die er zijn
Voor extra oefenmateriaal kan je op deze pagina terecht.
Om alle zinsdelen te kunnen vinden en benoemen, zet je zinsdeelstrepen. Deze strepen verdelen de zin in delen. Een zinsdeel kan uit één woord bestaan, maar ook uit twee of meer woorden.
Als een stukje van de zin voor de persoonsvorm kan staan, is het een zinsdeel.
Zo ga je te werk:
1
Zet een streep onder de pv
Sanne en Quinty hebben een cadeau gekocht.
2
Zet de pv tussen zinsdeelstrepen. Alles wat vóór de pv staat, is altijd één zinsdeel. Daar hoef je dus geen strepen meet te zetten
|Sanne en Quinty| hebben |een cadeau gekocht.|
3
Verander de woordvolgorde van de zin. Alles wat nu voor de pv staat, is weer een zinsdeel
|Een cadeau | hebben | Sanne en Quinty | gekocht.|
4
Ga hiermee door tot je alle zinsdelen hebt gevonden.
Nieuwe stof: Het onderwerp en het lijdend voorwerp
Het onderwerp
Het onderwerp zegt iets over diegene of datgene die iets doet of iets is. Het onderwerp en de persoonsvorm horen altijd bij elkaar, ze staan allebei in het enkelvoud of in het meervoud.
Ik zit op de bank - Wij zitten op de bank
Zorg dat je eerst het werkwoordelijk gezegde (wg) weet, want dan kun je jezelf de vraag stellen: wie of wat + wg.
Het antwoord hierop is het onderwerp.
Voorbeeld:
Lisa maakt altijd haar huiswerk.
De pv vind je door de zin vragend te maken. Maakt Lisa altijd haar huiswerk? Maakt is dus de pv. Er zitten geen andere werkwoorden in de zin dus de pv is ook meteen het wg.
Wie/wat maakt? Lisa. Lisa is in deze zin dus het onderwerp.
In veel zinnen treedt naast het onderwerp een lijdend voorwerp op.
Je vindt het lijdend voorwerp door te vragen: wie of wat wordt door het onderwerp gedaan? Oftewel wie/wat+gezegde+onderwerp.
Het antwoord daarop is het lijdend voorwerp.
Voorbeeld:
Johan | heeft | het gras | gemaaid. |
o wg wg
Vraag: wie/wat + wg + o: Wat heeft Johan gemaaid?
Antwoord: het gras.
Het lijdend voorwerp van deze zin is dus: het gras.
Stappenplan
1.
Onderstreep de pv.
2.
Zet wg onderder de pv en de ander andere werkwoorden als die er zijn.
3.
Vraag: wie of wat + wg?
Zet o onder het onderwerp.
4.
Vraag: wie of wat + wg + o?
Zet lv onder het lijdend voorwerp.
Inmiddels hebben je de theorie helemaal tot je genomen en flink geoefend met de oefeningen. Om je voor te bereiden op de toets, kun je deze oefentoets maken.
Het arrangement Online les over grammatica is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Sabrina van Rooij
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2019-12-09 20:51:06
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Gezegde oefenen
Het onderwerp oefenen
Het lijdend voorwerp oefenen
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
