Practicum 1: Bepaling van het percentage Na2CO3 in kristalsoda
Inleiding
Kristalsoda heeft de formule Na2CO3*10 H2O)
Het carbonaat-ion (CO32-) reageert in waterige oplossingen als een zwakke base. Het neemt protonen op en vormt dan koolzuur. Dit koolzuur valt dan uiteen in H2O en CO2.
Het gehalte aan Na2CO3 in kristalsoda (Na2CO3.xH2O) kan daarom door titratie met gestelde zoutzuur bepaald worden. Om eventuele heterogeniteit van het monster te ondervangen, wordt een vrij grote hoeveelheid afgewogen.
Reactievergelijking
CO32- + 2 H3O+ --> CO2 + 3 H2O
Reagentia
Kristalsoda (Na2CO3*10 H2O)
Zoutzuur 0,1 M
Indicator: methylrood/broomkresolgroen
Werkwijze
o Weeg m.b.v. een weegschuitje ca. 1,8 gram kristalsoda nauwkeurig af en los de soda op in maximaal 50 ml water.
o Breng de oplossing over in een maatkolf van 100 ml, vul aan en homogeniseer de oplossing.
o Pipetteer 25,00 ml in een erlenmeyer van 300 ml en verdun met water tot ca. 100 ml.
o Voeg 2 tot 3 druppels methyl-rood/broomkresolgroen toe als indicator en titreer met zoutzuur tot rood/grijs.
o Kook de oplossing in de erlenmeyer gedurende enkele minuten
o Koel af en titreer tot grijs.
o Bereken het gehalte aan Na2CO3 in kristalsoda.
o Voer het experiment in duplo uit.
Maak 1 titratie helemaal af. Je mag niet tijdens het koken met een nieuwe titratie beginnen. Waarom eigenlijk niet?
Berekeningen
Uitwerking van het experiment
Voor de uitwerking van het experiment moet je een meetrapport schrijven. Deze moet je digitaal inleveren op N@tschool.
In dit meetrapport moeten de onderstaande opdrachten verwerkt zijn.
o Bereken het massapercentage Na2CO3 in kristalsoda.
o Bepaal van de eerste duplo het ‘maximale verschil’.
o Geef aan waarom je eventueel een derde en/of vierde bepaling gedaan hebt.
Afval
De gebruikte oplossingen mogen verdund door de gootsteen.
Practicum 2: Gehaltebepaling van calciumcarbonaat in landbouwkalk
Inleiding
Aan een ingewogen hoeveelheid onzuiver calciumcarbonaat wordt een bekende hoeveelheid zuur in overmaat toegevoegd. Door een terugtitratie met gestelde loog kan de overmaat aan zuur worden bepaald. De rest van het zuur heeft met CaCO3 gereageerd. Deze hoeveelheid zuivere CaCO3 kan berekend worden en vervolgens vergeleken worden met de ingewogen hoeveelheid onzuivere calciumcarbonaat.
Deel I: Titerstelling NaOH
Oxaalzuur is een zwak zuur. Door calcium ionen toe te voegen, slaat er calcium oxalaat neer, waardoor het evenwicht naar rechts wordt gedwongen en oxaalzuur zich als sterk zuur zal gedragen.
Oxaalzuur geeft met calcium-ionen een neerslag van calcium¬oxalaat. Daarbij worden H3O+-ionen gevormd die met OH--ionen getitreerd worden. Als indicator wordt methylrood gebruikt.
Deze methode is nauwkeuriger dan die waarbij geen calcium-ionen worden toegevoegd omdat het eindpunt van de titratie scherper is.
Reagentia
- Oxaalzuur-dihydraat (p.a)
- Natronloog (0,1M)
- Methylrood
- Calciumchloride-oplossing (10%m/m)
Reactievergelijkingen
(COOH)2 + Ca2+ + 2 H2O → Ca(COO)2 (s) + 2 H3O+
2 H3O+ + 2 OH- → 4 H2O
Uitvoering
- Weeg ca. 150 mg oxaalzuur-dihydraat (p.a.) nauwkeurig af.
- Breng over in een in een erlenmeyer van 300 ml.
- Voeg 5 druppels indicator toe en verdun tot ongeveer 100 ml.
- Neem een buret met een teflon kraan.
- Titreer met natronloog tot een kleuromslag naar oranjegeel (deze is moeilijk te zien).
- Voeg nu 10 ml calciumchloride-oplossing (10% m/m) toe. De oplossing wordt nu weer rood.
Er ontstaat een wit neerslag.
- Zwenk de oplossing intensief en titreer tegelijkertijd verder tot scherpe kleuromslag naar vrijwel wit of heel licht geel.
Voer de proef in triplo uit, tot je een onafhankelijke triplo hebt.
Berekeningen
Bereken van elke afzonderlijke titratie de titer. Je hebt een onafhankelijke triplo gekregen als het grootste ver¬schil in de titers niet meer bedraagt dan 0,0005 M .

Deel II: Gehaltebepaling calciumcarbonaat in landbouwkalk
Reagentia
- Landbouwkalk
- Zoutzuur 0,1M (moet nog precies worden bepaald)
- Natronloog (gesteld in deel I)
- Methylrood
Reactievergelijkingen
CaCO3 + 2H3O+ → Ca2+ + CO2 + 3H2O
1 mol calciumcarbonaat reageert met 2 mol zoutzuur
Uitvoering
o Weeg ca. 150 mg landbouwkalk nauwkeurig af op een weegschuitje.
o Breng deze over (zonder spuitfles) in een erlenmeyer van 300 ml.
o Weeg vervolgens het weegschuitje terug.
o Pipetteer 50,00 ml gestelde zoutzuur 0,1 M in de erlenmeyer.
o Kook, na de reactie, de oplossing even om de laatste resten CO2 te verwijderen.
o Koel af en verdun met demi-water tot ca. 100 ml. Je moet verdunnen voor het afkoelen (co2 in water)
o Voeg 3 druppels methylrood toe.
o Titreer met de gestelde natronloog-oplossing tot oranje of donkergeel.
o Voer de proef in duplo uit.
Berekeningen
Uitwerking van het experiment
Voor de uitwerking van het experiment moet je een meetrapport schrijven. Dit meetrapport moet je digitaal inleveren op N@tschool.
In dit meetrapport moeten de onderstaande opdrachten verwerkt zijn.
o Bereken de concentratie van de NaOH-opl.
o Gebruik deze concentratie om het gehalte calciumcarbonaat in landbouwkalk te bepalen.
Afval
De gebruikte oplossingen mogen verdund door de gootsteen.
Practicum 3: Bepaling van het azijnzuurgehalte
Inleiding
Azijnzuur is een zwak zuur dat getitreerd kan worden met een NaOH-oplossing met behulp van de indicator fenolftaleïne.
Reagentia
NaOH (0,1 M) zelf stellen!
CaCl2 oplossing 10% (m/m)
Oxaalzuurdihydraat (COOH)2 · 2H2O
Indicatoren
Methylrood (voor titerstellen)
Fenolftaleïne (voor gehaltetitratie)
Reactievergelijking
CH3COOH + OH- → CH3COO- + H2O
1 mol azijnzuur reageert met 1 mol natriumhydroxide
Deel I: Titerstelling NaOH
Werkwijze
o Weeg ca. 150 mg oxaalzuur-dihydraat (p.a.) nauwkeurig af.
o Breng over in een in een erlenmeyer van 300 ml.
o Voeg 5 druppels indicator (methylrood) toe en verdun tot ongeveer 100 ml.
o Neem een buret met een teflon kraan.
o Titreer met natronloog tot een kleuromslag naar oranjegeel (deze is moeilijk te zien).
o Voeg nu 10 ml calciumchloride-oplossing (10% m/m) toe. De oplossing wordt nu weer rood en er ontstaat een wit neerslag.
o Zwenk de oplossing intensief en titreer tegelijkertijd verder tot scherpe kleuromslag naar vrijwel wit of heel licht geel.
Voer de proef in triplo uit, tot je een onafhankelijke triplo hebt

Deel II: Gehaltebepaling van azijnzuurgehalte in natuurazijn
Werkwijze
o Neem een buret met een teflon kraan.
o Pipetteer in duplo 20,00 ml natuurazijn in maatkolven van 100,0 ml en vul aan. (20,00 ml in kolf A en 20,00 ml in kolf B.)
o Pipetteer daaruit twee keer 10,00 ml (A1, A2 en B1,B2)uit beide maatkolven in erlenmeyers van 300 ml, en voeg 3-5 druppels fenolftaleïne-oplossing (dus 4 titraties)
o Voeg ongeveer 100 ml demiwater toe.
o Titreer met de gestelde NaOH-oplossing van ongeveer 0,1 mol/l tot een licht roze kleur die gedurende ongeveer 30 seconden behouden blijft.
Deel III: Gehaltebepaling van azijnzuurgehalte in schoonmaakazijn
Werkwijze
o Pipetteer in duplo 20,00 ml schoonmaakazijn in maatkolven van 100,0 ml
en vul aan. (20,00 ml in kolf A en 20,00 ml in kolf B.)
o Pipetteer daaruit twee keer 10,00 ml uit beide maatkolven in erlenmeyers
van 300 ml, en voeg 3-5 druppels fenolftaleïne-oplossing (dus 4 titraties)
o Voeg ongeveer 100 ml demiwater toe.
o Titreer met de gestelde NaOH-oplossing van ongeveer 0,1 mol/l tot een
licht roze kleur die gedurende ongeveer 30 seconden behouden blijft.
Berekeningen
Uitwerking van het experiment
Voor de uitwerking van het experiment moet je een meetrapport schrijven. Dit
meetrapport moet je digitaal inleveren op N@tschool.
In dit meetrapport moeten de onderstaande opdrachten verwerkt zijn:
o Bereken de concentratie van de NaOH-opl.
o Gebruik deze concentratie om het azijnzuurgehalte in huishoudazijn te
bepalen.
o Gebruik deze concentratie om het azijnzuurgehalte in schoonmaakazijn te
bepalen.
Afval
De oplossingen mogen verdund door de gootsteen.
Practicum 4a: Bereiding van 2-chloor-2-methylpropaan (tertiair butylchloride)
Inleiding
Een halogeenalkaan kunnen we op het laboratorium op verschillende manieren maken. Zo kunnen we b.v. alcohol met zoutzuur laten reageren.
Reactievergelijkingen
Reagentia
o 2-methylpropaan-2-ol (tertiair butanol)
o geconcentreerd zoutzuur
o 5% natriumbicarbonaat- oplossing
o Molsieve 5Å
Werkwijze
o Neem een erlenmeyer met slijpstuk (en stop) van 100 ml en breng hierin een roervlo.
o Weeg in de erlenmeyer op een bovenweger 10 gram 2-methylpropaan-2-ol af.
o Voeg in de zuurkast 35 ml geconcentreerd zoutzuur toe.
- Let op je veiligheid!
o Roer 30 min. m.b.v. een magneet roerder. Doe dit ook in de zuurkast!
- Laat de stop losjes op de erlenmeyer zitten (papiertje tussen stop en wand).
-Vanaf nu hoef je niet meer in de zuurkast te werken-
o Breng het reactiemengsel in een scheitrechter. Zonder roervlo!
o Schud het reactiemengsel (met de stop op de scheitrechter) en wacht tot de lagen gescheiden zijn.
o Tap de waterlaag af.
- Welke laag is dat?
o Was de organische laag met 20 ml 5% natriumbicarbonaat-oplossing door de scheitrechter flink te schudden.
o Wacht tot de lagen gescheiden zijn en tap de waterlaag af.
o Was de organische laag nu met porties van telkens 20 ml water totdat de pH neutraal is
- Controleren met pH-papier.
o Tap deze waterlagen ook telkens af.
o Neem een erlenmeyer (zonder slijpstuk) van 100 ml en breng hierin een roervlo.
o Breng het ruwe product in de erlenmeyer en voeg 4 gram molsieve 5Å toe.
o Roer gedurende 30 minuten op een magneet-roerder.
o Neem een monsterfles en maak hier een kloppend etiket voor.
o Bepaal de massa van de monsterfles.
o Filtreer het droogmiddel af over een vouwfilter(klein filter), in een één hals rondbodemkolf
o Destilleer het t-butylchloride en vang het destillaat op.
o Bepaal de massa van het destillaat.
o Bepaal de brekingsindex van het gevormde 2-chloor-2-methylpropaan (t-butylchloride).
Berekeningen
Berekening Theoretische opbrengst

Brekingsindexen
Stof |
Brekingsindex |
Water |
1,3330 |
2-methylpropaan-2-ol (tertiair butanol) |
1,3870 |
2-chloor-2-methylpropaan (t-butylchloride) |
1,3850 |
Uitwerking van het experiment
Voor de uitwerking van het experiment moet je een meetrapport schrijven.
Dit meetrapport moet je digitaal inleveren op N@tschool.
In dit meetrapport moeten de onderstaande opdrachten verwerkt zijn.
o Bereken de theoretische opbrengst van de synthese.
o Bereken het rendement van de synthese
o Vergelijk de gemeten brekingsindex met de literatuurwaarde.
- Is je monster zuiver?
Afval
Het afval behoort in categorie 4.
Practicum 4b: Onverzadigde verbindingen
Inleiding
Broomwater is een testmiddel om dubbele bindingen in een verbinding aan te tonen. Broomwater is een oplossing van ca 1% broom opgelost in demiwater.
Om van en aantal stoffen te kunnen bepalen of ze dubbele bindingen hebben, doen we een aantal experimenten. Noteer je waarneming op het invulblad.
Reagentia
o Broomwater (1%)
o Hexaan
o Hexeen
o Dieetmargarine
o Aceton
o Ethylacetaat
Werkwijze
(Sluit voor het schudden de reageerbuizen af met een stop)
o Neem 5 reageerbuizen en nummer deze van 1 t/m 5.
Reageerbuis 1
o Doe 5 ml hexaan in de reageerbuis.
o Voeg 5 ml broomwater toe.
o Schud de reageerbuis en noteer je waarnemingen in het invulblad.
Reageerbuis 2
o Doe 5 ml hexeen in de reageerbuis.
o Voeg 5 ml broomwater toe.
o Schud de reageerbuis en noteer je waarnemingen in het invulblad.
Reageerbuis 3
o Doe met behulp van een spatel wat dieetmargarine in een reageerbuis.
o Voeg 5 ml broomwater toe.
Pagina 15 van 28
o Schud de reageerbuis krachtig en noteer je waarnemingen in het invulblad.
Reageerbuis 4
o Doe 5 ml aceton in een reageerbuis.
o Voeg 5 ml broomwater toe.
o Schud de reageerbuis en noteer je waarnemingen in het invulblad.
Reageerbuis 5
o Doe 5 ml ethylacetaat in een reageerbuis.
o Voeg 5 ml broomwater toe.
o Schud de reageerbuis en noteer je waarnemingen in het invulblad.
Uitwerking van het experiment
Voor de uitwerking van het experiment moet je een meetrapport schrijven.
Dit meetrapport moet je digitaal inleveren op N@tschool.
In dit meetrapport moet voor iedere reageerbuis aangeven:
o De waarnemingen
o Een verklaring van de waarnemingen
o Een conclusie
Afval
Het afval behoort in categorie 4.
Practicum 5: Oxaalzuurgehalte bepaling m.b.v. KMnO4
Inleiding
De concentratie van de 0,02 M kaliumpermanganaatoplossing wordt nauwkeurig bepaald (op vier significante cijfers) met behulp van oxaalzuurdihydraat. Een bekende hoeveelheid oxaalzuurdihydraat wordt getitreerd in zuur milieu met
kaliumpermanganaat. Kaliumpermanganaat wordt gereduceerd tot mangaan(II) en oxaalzuur wordt geoxideerd tot koolstofdioxide. De reactie verloopt sneller omdat Mn2+-ionen als katalysator werkzaam zijn en omdat de oplossing wordt verwarmt. Kaliumpermanganaat is lichtgevoelig. Je moet titreren met een buret van bruin glas.
Deel I Titerstellen
Reagentia
- Oxaalzuur-dihydraat (p.a.)
- Kaliumpermanganaat oplossing (0,02M)
- Zwavelzuur (2M)
Reactievergelijkingen
2MnO4- (aq) + 6H3O+ (aq) + 5(COOH)2 (s) → 2Mn2+ (aq) + 10 CO2(g) + 14H2O(l)
Uitvoering
o Weeg in (in triplo) ca 125,0 mg oxaalzuurdihydraat nauwkeurig af.
o Breng over in een erlenmeyer van 300 ml.
o Voeg 30 ml 2 M zwavelzuur toe en verdun tot ca. 150 ml.
o Los de oxaalzuur op.
o Voeg onder roeren ca. 15 ml van de te stellen kaliumpermanganaat-opl. toe met je buret.
De oplossing wordt diep paars, maar zal langzaam gaan ontkleuren.
Dit kan 1 á 2 minuten duren.
o Verwarm tot ongeveer 60 °C.
Laat de oplossing niet afkoelen.
o Titreer hierna onder roeren verder met de kaliumpermanganaatoplossing, totdat de licht paarse kleur ca. 30
seconden blijft.
Voer de proef in triplo uit, tot je een onafhankelijk triplo hebt.
Voer ook een blanco bepaling uit in duplo.
- Een blanco is een oplossing met alle reagentia behalve je titerstof. (oxaalzuurdihydraat)
Berekeningen
Bereken van elke afzonderlijke titratie de titer. Je hebt een onafhankelijk triplo als je grootste verschil in titers niet meer bedraagt dan 0,0003M

Deel II
Reagentia
- Oxaalzuurdihydraat monsteroplossing
- 2 M zwavelzuuroplossing
- Zelf gestelde 0,02 M kaliumpermanganaatoplossing
Reactievergelijkingen
2MnO4- (aq) + 6H3O+ (aq) + 5(COOH)2 (s) → 2Mn2+ (aq) + 10CO2 (g) + 14H2O (l)
Uitvoering
o Pipetteer (in duplo) 25,00 ml oxaalzuurdihydraat monsteroplossing in een erlenmeyer van 300 ml.
o Voeg 30 ml 2 M zwavelzuur toe en verdun tot ca. 150 ml
o Los de oxaalzuur op.
o Voeg onder roeren ca. 15 ml van de te stellen kaliumpermanganaatoplossing toe met je buret.
o Verwarm tot ongeveer 60 °C.
o Titreer hierna onder roeren verder met de kaliumpermanganaatoplossing, totdat de licht paarse kleur ca. 30
seconden blijft.
Voer de proef in duplo uit, tot je een onafhankelijke duplo hebt.
Neem je blanco uit deel I ook in je monsterberekening mee.
Berekeningen
Uitwerking van het experiment
Voor de uitwerking van het experiment moet je een meetrapport schrijven.
Dit meetrapport moet je digitaal inleveren op N@tschool.
In dit meetrapport moeten de onderstaande opdrachten verwerkt zijn:
o Bereken de concentratie van de KMnO4 -opl.
o Gebruik deze concentratie om het oxaalzuurgehalte in de oplossing te
bepalen.
Afval
Afval hoort in categorie 1
Experiment 6: Analysis of hydrogen peroxide
Standarisation Principle
Mohr’s salt (ammoniumiron(II)sulfate) is a complex compound by the formula: (NH4)2SO4.FeSO4.6H2O.
During this experiment iron(II)-ions will react in acid environment with permanganate ions to form iron(III)-ions and manganese(II)-ions. To ensure the solution remains colourless, fosforic acid will be added to the solution. No indicator will be used during this titration, because an excess permanganate will colour the solution pink.
Chemical equation:
MnO4- + 5 Fe2+ + 8 H3O+ ------> Mn2+ + 5 Fe3+ + 12 H2O
Standarisation Materials
- Mohr’s salt pa
- 2 M sulphuric acid solution
-
Deionised water
-
concentrated fosforic acid
-
sodiumhydrogencarbonate pa
-
0,02 M potassiumpermanganate solution
Standarisation Procedure
-
Transfer it to a 300 ml conical flask and dissolve the Mohr’s salt.
-
Add with a measuring cylinder 35 ml 2 M sulphuric acid and dillute till approximate 150 ml with deionised water.
-
Add with a measuring cylinder 5 ml concentrated phosphoric acid.
-
Add , with an interval of 1 minute, 2 portions of approximately 0.2 grams of sodiumhydrogencarbonate and swirl.
-
Titrate, after the carbon dioxide no longer occures, with the standard 0.02 M MnO4--solution to the first permanent faint pink colour.
-
Repeat this titration at least two times until you get a correct titre.
-
Titrate a blanc (in triple).
-
Calculate the titre of the KMnO4
Standarisation Calculation
Analysis Principle
Hydrogenperoxide (H2O2) is usually found in the form of an aqueous solution. In this titration the strength of the solution is 3%. The following reaction occurs when a potassium permanganate solution is added to the peroxide-solution. This peroxide solution is acidified with sulphuric acid. The first drops of potassium permanganate will be decolorized slowly but then the reaction proceeds rapidly. Mn2+ is a catalyzer for this reaction.
Analysis Materials
- Weighing box
- Measuring flask (100 ml)
- Pipet (25,00 ml)
- Conical flask (300 ml)
- Brown burette (50 ml)
Analysis Reagents
- Hydrogen peroxide (3%)
- Potassium permanganate (0,02 M)
- Sulphuric Acid (2M)
Analysis Chemical equation
2MnO4- (aq) + 5H2O2 (l) + 6H3O+ (aq) → 2Mn2+ (aq) 5O2 (g) 14H2O (l)
Analysis Procedure
o Weigh out (in duplicate) accurately approximately 3,0 g of the peroxide in a weighing box.
o Transfer it to a 100 ml measuring flask and fill it up to the mark line.
Homogenize well.
o Pipet 25,00 ml of the solution in a 300 ml conical flask, dilute with 100 ml water and add 15 ml 2 M sulfuric acid
solution.
o Add +/- 15 mL of the standard 0,02 M MnO4-solution and stirr till the solution becomes blanc.
o Now titrate slowly with the titration solution to the first permanent faint pink colour.
o Repeat this titration with another 25,00 ml from the same measuring flask.
o Repeat with the other sample.
o Titrate a blank with 0,02 M KMnO4
Analysis Calculation
Eleboration of the experiment
Voor de uitwerking van het experiment moet je een meetrapport schrijven.
Dit meetrapport moet je digitaal inleveren op N@tschool.
In dit meetrapport moeten de onderstaande opdrachten verwerkt zijn:
o Gebruik de concentratie van het KMnO4 uit de vorige proef om het
peroxidegehalte in de oplossing te bepalen.
Waste
Experiment 7: Natriumthiosulfaat
Inleiding
De concentratie van 0,1 M natriumthiosulfaat wordt nauwkeurig bepaald met
behulp van kaliumjodaat. Een bekende hoeveelheid kaliumjodaat reageert in zuur
milieu met kaliumjodide, waarbij er jood ontstaat. Deze hoeveelheid jood wordt
getitreerd met natriumthiosulfaat waarbij zetmeel als indicator wordt gebruikt.
Reagentia
o Kaliumjodaat pa
o Zoutzuuroplossing (1 M)
o Kaliumjodide pa
o Natriumthiosulfaat (0,1 M)
o Zetmeeloplossing (10 g/l)
o NaHCO3
o Kaliumjodaat-monster
Reactievergelijkingen
Vorming van I2 uit I- door reactie met IO3:
IO3- (aq) + 5 I- (aq) + 6H3O+ (aq) → 3 I2(aq) + 9 H2O(l)
Titratie-reactie:
2 S2O32- (aq) + I2 (aq) → S4O62-(aq) + 2 I- (aq)
Deel I: Titerstellen
Uitvoering
o Weeg (in triplo) circa 300 mg kaliumjodaat nauwkeurig af, los op en breng
over in een maatkolf van 100 ml en vul aan.
o Pipetteer uit iedere maatkolf 25,00 ml in een erlenmeyer van 300 ml.
o Voeg 10 ml 1 M zoutzuuroplossing toe en verdun tot ongeveer 125 ml.
o Voeg een spatelpunt NaHCO3 toe.
o Voeg circa 1 g kaliumjodide toe.
Voeg de kaliumjodide pas toe als je daadwerkelijk gaat titreren.
De jodium kan anders gaan verdampen.
o Titreer zo vlot mogelijk met 0,1 M natriumthiosulfaat, totdat de oplossing geel gekleurd is.
o Voeg 5 ml zetmeeloplossing toe en titreer langzaam verder totdat de kleur omslaat van blauw naar kleurloos.
Berekeningen
Deel II: Gehalte bepaling kaliumjodaat in een monster
Met de gestelde oplossing natriumthiosulfaat kan nauwkeurig het gehalte
kaliumjodaat in een monster worden bepaald. Daarbij verlopen dezelfde reacties als
gegeven in deel I.
Uitvoering
o Pipetteer uit iedere monster-kolf 25,00 ml in een erlenmeyer van 300 ml.
o Voeg 10 ml 1 M zoutzuuroplossing toe en verdun tot ongeveer 125 ml.
o Voeg een spatelpunt NaHCO3 toe.
o Voeg circa 1 g kaliumjodide toe.
o Titreer zo vlot mogelijk met 0,1 M natriumthiosulfaat, totdat de oplossing geel gekleurd is.
o Voeg 5 ml zetmeeloplossing toe en titreer langzaam verder totdat de kleur omslaat van blauw naar kleurloos.
Berekeningen
Uitwerking van het experiment
Voor de uitwerking van het experiment moet je een meetrapport schrijven.
Dit meetrapport moet je digitaal inleveren op N@tschool.
In dit meetrapport moeten de onderstaande opdrachten verwerkt zijn:
o Bereken de concentratie van de thiosulfaat-oplossing.
o Gebruik deze concentratie om de concentratie kaliumjodaat in het monster te bepalen.
Afval
De gebruikte oplossingen mogen verdund door de gootsteen.
Experiment 8: Aluminium in Aluin
Aluminium is te bepalen met E.D.T.A.. Men werkt in zuur milieu, omdat je dan de beste omslag krijgt en het gevaar van de vorming van Al(OH)3 minimaal is. Je moet titreren in de warmte, omdat de omslag te slepend is.
Reagentia
- Glycine-buffer (pH = 3)
- PAN-indicator
- Cu-EDTA-oplossing
- EDTA oplossing 0,05 mol/l
Reactievergelijkingen
Deel I: Titerstelling
Uitvoering
- Weeg ca 500 mg aluin nauwkeurig af, breng over in een erlenmeyer en verdun tot ca 100 ml.
- Voeg toe:
- 7 druppels PAN-indicator
- 20 druppels koper-edta
- 10 ml bufferoplossing pH = 3
- Verhit tot koken en titreer bij kooktemperatuur met de 0,05 M EDTA tot de kleur niet meer omslaat van geel naar rood.
- De eindkleur is citroengeel. De gele eindkleur moet tijdens het koken 1 minuut blijven bestaan
De titerstelling is natuurlijk in triplo.
Berekening
tEDTA
|
=
|
Concentratie EDTA (mol/l)
|
mAluin
|
=
|
Inweeg (mg)
|
VEDTA
|
=
|
Verbruik (ml)
|
258,6
|
=
|
KAl(SO4)2
|
|
|
|
Deel II: Gehalte bepaling aluminium in aluin
Uitvoering
- Weeg ca 500 mg aluin houdend monster nauwkeurig af, breng over in een erlenmeyer en verdun tot ca 100 ml.
- Voeg toe:
- 7 druppels PAN-indicator
- 20 druppels koper-edta
- 10 ml bufferoplossing pH = 3
- Verhit tot koken en titreer bij kooktemperatuur met de 0,05 M EDTA tot de kleur niet meer omslaat van geel naar rood.
- De eindkleur is citroengeel. De gele eindkleur moet tijdens het koken 1 minuut blijven bestaan.
De gehaltebepaling is natuurlijk in duplo.
Berekening
%(m/m)Al
|
=
|
Massapercentage Aluminium Concentratie EDTA (mol/l)
|
VEDTA
|
=
|
Volume EDTA (ml)
|
tEDTA
|
=
|
Concentratie EDTA (mol/l)
|
27,0
|
=
|
Molmassa Aluminium (g/mol)
|
mAluin
|
=
|
Inweeg (mg)
|
|
|
|
Uitwerking van het experiment
Voor de uitwerking van het experiment moet je een meetrapport schrijven. Dit meetrapport moet je digitaal inleveren op N@tschool.
In dit meetrapport moeten de onderstaande opdrachten verwerkt zijn.
- Bereken de concentratie van de EDTA-opl.
- Gebruik deze concentratie om het Al-gehalte in aluin te bepalen.
- Bereken zelf de referentie waarde: Wat zou het massapercentage aluminium in aluin moeten zijn?
Afval
Het afval mag in afvalvat 1