Inleiding
In dit thema leer je meer over (online) zelfhulp. Zelfhulp heeft voordelen en nadelen en is niet voor elke clientgeschikt. Je leert in dit thema wat (online) zelfhulp is en voor welke clienten je dit kunt adviseren. Onderwerpen die in dit thema aan bod komen: Zelfhulp als clientgestuurd project, vier vormen van online zelfhulp en de doelgroepen voor (online) zelfhulpgroepen.
Inhoud thema:
- 20.1 Zelfhulp als empowermenttool
- 20.2 Historie van zelfhulp
- 20.3 Zelfhulporganisaties en hun doelgroepen
- 20.4 Online zelfhulp
- 20.5 Vormen van online zelfhulp
- 20.6 Verdieping: ervaringsdeskundigen online
Planning periode
|
VAK
|
Online zelfhulp |
|
OPLEIDING
|
Sociaal Werk
|
|
PERIODE
|
8
|
|
UREN
|
9 x 1.5 uur
|
|
THEMA
|
20
|
|
NAAM PIT
|
PIT 8: Interventies
|
|
BOEK
|
Sociaal Werk 1
|
|
DOCENTENMATERIAAL
|
Op site Van Angerenstein (antwoordmodellen)
|
Deze periode is er 1 les ‘leeg’ ingepland. Dit is om eventuele lesuitval (margedagen, sportdagen etc.)
op te vangen. Lesweek 10 is een bufferweek.
|
Lesweek
|
Wat gaan we doen? Waar gaat het over?
|
Bronnen
Angerenstein.
|
|
1
|
- Uitleg vak, beoordeling, eindopdracht
- Theorie thema 20.1 Zelfhulp als empowermenttool
- Theorie thema 20.2 Historie van zelfhulp
- Groepsopdracht
- Opdracht in groepjes
|
20.1 en 20.2
|
|
2
|
- Herhaling vorige les
- Theorie 20.3 Zelfhulporganisaties en hun doelgroepen
- Opdracht
|
20.3
|
|
3
|
- Herhaling theorie vorige les
- Theorie 20.4 Online zelfhulp
- Filmpje over online zelfhulp
- Opdracht: Zelfhulptest maken
|
20.4
|
|
4
|
- Herhaling theorie vorige les
- Theorie 20.5. Vormen van online zelfhulp
- Kritische beroepssituatie maken
|
20.5 en 20.6
|
|
5
|
- Opdrachten maken
- Nabespreken met de klas
|
20.1 t/m 20.6
|
|
6
|
- Herhalen theorie 20.1 t/m 20.6
- Opdracht "bij wie moet ik zijn?"
- Uitleg eindopdracht
- Werken aan eindopdracht
|
20.1 t/m 20.6
|
|
7
|
|
|
|
8
|
- Werken aan eindopdracht
- Inleveren eindopdracht
|
Deadline eindopdracht
|
|
9
|
Reserve
|
|
|
10
|
BUFFERWEEK
|
|
Beoordeling
Voor dit vak word je beoordeeld op voldoende aanwezigheid, inzet en voldoende resultaat op de eindopdracht.
Inleveren eindopdracht
Je levert deze eindopdracht in, uiterlijk in lesweek 8. Van jouw docent hoor je op welke datum dit is en ook op welke manier je de opdracht in moet leveren.
Eisen verslag:
- Voorblad met het vak, jouw naam, jouw klas, datum van inleveren
- Inhoudsopgave (en paginanummering)
- Alle verplichte onderdelen
- Een logische volgorde en indeling met kopjes
- Prettig leesbaar (let op spelling en grammatica!)
Eindopdracht
" 12 uur in de huid van een cliënt"
Doe deze opdracht individueel. In een eerdere opdracht ben je op zoek gegaan naar zelfhulpsites en apps. Deze sites en apps zijn geschreven en ontwikkeld voor bepaalde doelgroepen. Met deze opdracht leef je je in, in één van deze doelgroepen.
- Kies één van de eerder gevonden websites van een zelfhulporganisatie.
- Beschrijf in vijf zinnen de doelgroep(en) die ze op de site proberen te bereiken.
- Kies één doelgroep uit (bij meerdere doelgroepen) en probeer je in te leven in de situatie van een mogelijke cliënt.
- Je beschrijft alles wat er gebeurt met jou als cliënt en schrijft je gedachten en ervaringen op. • Je begint je ervaringen met te vertellen wie je bent, wat je mankeert en waar je (noodgedwongen) woont. • Vervolgens beschrijf je van uur tot uur wat je twaalf uur lang meemaakt. Beschrijf: - wat je meemaakt - wat er wel of niet met je gedaan wordt - welke emoties je erbij hebt - wat je zou willen en wat je erbij denkt - en hoe dat voelt voor jou.
- Schrijf de reflectie volgens voorgeschreven format
Reflectievragen
Doe deze opdracht individueel. Maak de volgende zinnen af:
- Tijdens het maken van de eindopdracht ‘twaalf uur in de huid van een cliënt’ heb ik wel/niet het uiterste uit mijzelf gehaald omdat...
- Door het maken van de opdrachten heb ik geleerd dat...
- Ik vind dat ik goed heb meegedaan in de discussies en brainstormopdrachten, omdat...
- Als ik de opdrachten opnieuw zou maken, zou ik letten op...
Inleveren eindopdracht
Je levert deze eindopdracht in, uiterlijk in lesweek 8. Van jouw docent hoor je op welke datum dit is en ook op welke manier je de opdracht in kunt leveren.
Eisen verslag:
- Voorblad met het vak, jouw naam, jouw klas, datum van inleveren
- Inhoudsopgave (en paginanummering)
- Alle verplichte onderdelen
- Een logische volgorde en indeling met kopjes
- Prettig leesbaar (let op spelling en grammatica!)
Lesweken
Lesweek 1
Wat gaan we doen deze les?
- Uitleg vak, eindopdracht en beoordeling
- Groepsopdracht: "Stelling"
- Theorie thema 20.1 t/m 20.3
- Opdracht in groepjes
- Huiswerkopdracht
De docent legt het vak uit, de eindopdracht en de beoordeling
Opdracht: "Stelling bespreken". Doe deze opdracht met de groep.
- Denk goed na over de stelling: "zelfhulpgroepen kunnen alleen hulp bieden aan cliënten als ze geleid zijn door een ervaringsdeskundige."
- Schrijf voor jezelf twee voordelen op van de inzet van ervaringsdeskundigen op bij zelfhulpgroepen.
- Schrijf voor jezelf twee nadelen op van de inzet van ervaringsdeskundigen bij zelfhulpgroepen.
- De docent inventariseert in de groep alle voor- en tegenargumenten en schrijft deze op het bord.
- Gezamenlijk discussiëren jullie over de vraag of zelfhulpgroepen (zowel online als offline) alleen kunnen slagen als ze geleid zijn door ervaringsdeskundigen.
- Kom tot een gezamenlijke visie op de inzet van ervaringsdeskundigen bij zelfhulpgroepen.
De docent neemt kort de theorie van thema 20.1 en 20.2 met jullie door
Opdracht: "Zelfhulp in beeld". Doe deze opdracht met vier medestudenten.
In deze opdracht ga je jouw visie op het begrip zelfhulp in beeld(en) proberen uit te drukken.
- De docent laat allereerst een voorbeeld (visual/beeld) zien van wat die zelf onder zelfhulp verstaat of waaraan hij denkt.
- Bespreek met elkaar wat jullie bij het beeld denken. Roept het dezelfde associatie op of denken jullie aan iets anders?
- Ga nu samen met je groepje van vier medestudenten brainstormen over beelden die jullie vinden passen bij zelfhulp.
- Ga op het internet op zoek naar die beelden.
- Presenteer jullie beeld/beelden, na de afgesproken tijd, aan de groep. Laat bij de presentatie zien waaraan jullie denken bij het begrip zelfhulp en welk beeld het heeft opgeroepen.
Voor de volgende les bestudeer je de theorie van thema 20.1 en 20.2
Lesweek 2
Wat gaan we deze les doen?
- Herhalen vorige les
- Theorie thema 20.3 Zelfhulporganisaties en hun doelgroepen
- Opdracht maken
- Huiswerkopdracht
De docent herhaalt de theorie van de vorige les en neemt kort de theorie van thema 20.3 met jullie door.
Opdracht: "Doelgroepen herkennen". Doe deze opdracht individueel.
Na het lezen van thema 20 hoofdstuk 3 maak je deze opdracht. Deel de doelgroepen in bij de juiste zelfhulphoofdgroep.
|
Doelgroep die zelfhulp wens:
|
Kan terecht in hoofdgroep: |
| Mensen met boulimia |
|
| Marokkaanse vrouwen |
|
| Mensen met niet aangeboren hersenletsel (NHA) |
|
| Gepeste kinderen |
|
| Slachtoffers van discriminatie |
|
| Slachtoffers van loverboys |
|
| Inburgeraars |
|
Voor de volgende les herhaal je de theorie van hoofdstuk 20.1 en 20.2 en bestudeer je de theorie die vandaag aan bod is geweest: 20.3.
Lesweek 3
Wat gaan we deze les doen?
- Korte herhaling vorige les
- Theorie thema 20.4 Online zelfhulp
- Documentaire over online zelfhulp 20 minuten
- Zelfhulptest maken
- Nabespreken zelftest
- Huiswerkopdracht
De docent herhaalt de theorie van de vorige les en neemt kort de theorie van thema 20.4 met jullie door.
Zelfhulp werkt! 20.18
https://www.youtube.com/watch?v=FB22mWxY2oM
Opdracht: "Zelfhulpwijzer". Doe deze opdracht individueel.
Als een cliënt nog niet precies weet welke vorm van zelfhulp voor hem geschikt is, kan een zelfhulpwijzer uitkomst bieden. Je maakt binnen deze opdracht kennis met een zelfhulpwijzer.
- Start een computer, laptop of tablet op met internetverbinding.
- Open een zoekmachine en typ het woord ‘zelfhulpwijzer’ in.
- Open een van de zoekresultaten en bekijk voor welke doelgroep de site geschikt is.
- Maak de test.
- Beantwoord na het maken van de test de volgende vragen: • Welke zelfhulpwijzer heb je ingevuld en voor welke doelgroep? • Werden er in de zelfhulpwijzer vragen gesteld die aansloten bij de doelgroep? • Was de test makkelijk te doorlopen? • Kwam er een advies uit waarmee een cliënt iets zou kunnen? Zo ja, waarom wel? Zo nee, waarom niet?
We bespreken deze opdracht na met de klas.
Voor de volgende les herhaal je thema 20.1 t/m 20.3 en bestudeer je het thema dat vandaag aan de orde is geweest: 20.4
Lesweek 4
Wat gaan we deze les doen?
- Herhaling theorie vorige lessen
- Theorie thema 20.5: Vormen van online zelfhulp
- Maken van kritische beroepssituatie
- Huiswerkopdrachten (let op!)
De docent herhaalt samen met jullie de theorie van thema 20.1 t/m 20.4 en neemt kort de theorie van thema 20.5 door.
Maken van kritische beroepssituatie:
http://welzijn.angerenstein.nl/bronnen/file/e48f9ebe-60f4-4c19-89fb-49d8437c9963
Deze opdracht wordt nabesproken met de klas.
Voor de volgende les herhaal je de theorie van thema 20.1 t/m 20.4 en bestudeer je de theorie die vandaag aan bod is geweest in de les: 20.5.
Daarnaast bestudeer je zelfstandig de theorie van 20.6: Verdieping "ervaringsdeskundigen online". Deze theorie wordt NIET in de les apart behandeld.
Lesweek 5
Wat gaan we deze les doen?
- Opdracht met hele groep
- Opdracht in groepjes
- Individuele opdracht
Opdracht: Ervaringsdeskundigen als autoriteit. Doe deze opdracht met de groep.
Zoals jullie in de theorie hebben kunnen lezen, zullen in de begeleiding van zelfhulpgroepen steeds meer opgeleiden ervaringsdeskundigen een rol spelen. Ze komen in betaalde functies terecht en begeleiden vanuit hun ervaringsdeskundigheid andere cliënten. De ervaringsdeskundige wordt gezien als autoriteit. Als we kijken naar de uitgangspunten van zelfhulp, dan speelt gelijkwaardigheid daarin een belangrijke rol. Door de inzet van opgeleide en betaalde (ervaringsdeskundige) beroepskrachten komt er een einde aan die gelijkwaardigheid.
Brainstorm en discussieer met elkaar over het aangegeven verschil. Vinden jullie de ervaringsdeskundigen een ‘autoriteit’? Vinden jullie dat het mogelijk is om opgeleid en betaald toch gelijkwaardig lid te zijn van een groep? Bedenk met elkaar voor- en tegenargumenten.
Opdracht: "Voor- en nadelen online zelfhulp". Doe deze opdracht met drie medestudenten.
Voor deze opdracht heb je een pen, papier, stift en een flap nodig. Samen met je medestudenten denk je na en ga je op zoek naar de voordelen en nadelen van online zelfhulp voor cliënten(groepen).
- Ga met je groepje bij elkaar zitten.
- Denk jullie in dat jullie cliënten zijn of tot een bepaalde cliëntengroep behoren.
- Bediscussieer welke voordelen je ziet voor de cliënten(groep) bij online zelfhulp. Schrijf er minimaal drie op papier.
- Bediscussieer welke nadelen je ziet voor de cliënten(groep) bij online zelfhulp. Schrijf er minimaal drie op papier.
- Schrijf jullie antwoorden op een flap.
De docent bespreekt de uitkomsten met jullie na aan de hand van de volgende vragen: • Vanuit welke cliëntengroepen is gedacht? • Zitten er verschillen in de uitkomsten en zo ja wat zijn de verschillen? • Hangen de verschillen vast aan de gekozen doelgroep? • Zijn er voor- en nadelen die niet afhankelijk zijn van een gekozen doelgroep
Opdracht: "Online zelfhulpvormen". Doe deze opdracht individueel.
Voor deze opdracht heb je een pen en een device met internet nodig. Voor deze opdracht ga je zelf op zoek naar online zelfhulptools, deze ga je indelen op zelfhulpvorm. Zorg dat je van alle vormen minimaal twee voorbeelden vindt en opschrijft.
| Vorm |
Websites
|
|
Psycho-educatieve websites
|
|
|
Online zelfhulpcursussen
|
|
|
Online lotgenotengroepen
|
|
|
Mobiele online zelfhulpverlening
|
|
Deze opdracht wordt in de klas nabesproken.
Lesweek 6
Wat gaan we doen deze les?
- Herhalen theorie 20.1 t/m 20.6
- Opdracht: "bij wie moet ik zijn?"
- Uitleg eindopdracht
- Werken aan eindopdracht
De docent herhaalt met jullie de theorie van thema 20.1 t/m 20.6
Opdracht: "Bij wie moet ik zijn?" Doe deze opdracht met vier medestudenten.
Deze opdracht wordt nabesproken in de groep. Als je cliënten begeleidt, zul je ze in je werk mogelijk gaan adviseren om gebruik te maken van online zelfhulp. In deze opdracht ga je kijken welke vorm voor welke cliënten(groep) geschikt is.
- Ga in een groepje van vier medestudenten bij elkaar zitten.
- In onderstaand schema vind je casuïstiek. Stel jezelf de vraag: welke vorm van online zelfhulp is voor de cliënt in de casus het meest geschikt? Maak hierbij een keuze uit de psycho-educatieve websites, online zelfhulpcursussen, online lotgenotengroepen en de mobiele online zelfhulpverlening.
- Vul de algemene achterliggende doelgroep in die hoort bij de beschreven casus.
- Bedenk met elkaar argumenten waarom deze vorm het meest geschikt is.
- Vul het schema in en bespreek het in de groep na.
|
Voorbeeld casus
|
|
Rob is 43 jaar en alcoholverslaafd geweest. Hij is van mening dat hij altijd verslaafd zal blijven, maar dat hij nu niet gebruikt. Hij wil dat graag zo houden, maar hij zou hierover met anderen in contact willen komen, die hetzelfde doormaken zodat hij ervaringen kan delen.
|
|
Doelgroep
|
Zelfhulpvorm
|
Vorm meest geschikt omdat?
|
|
Afgekickte verslaafden (verslaafden)
|
Online lotgenotengroep
|
Rob wil graag contact met anderen die hetzelfde hebben meegemaakt.
|
|
Casus 1: Justis
|
|
Justis is 22 jaar oud van Antilliaanse afkomst en is naast studeren druk met zijn eerste baantje bij de lokale pizzeria. Tijdens zijn werk wordt hij regelmatig door collega’s of klanten gediscrimineerd, hij zou hierover graag met anderen in contact komen.
|
|
Doelgroep
|
Zelfhulpvorm
|
Vorm meest geschikt omdat?
|
|
|
|
|
|
Casus 2: Archie
|
|
Archie is 32 jaar en loopt al een aantal weken met het idee om zijn leven te beëindigen. Hij heeft het nog nooit geprobeerd, maar hij wil hier graag hulp in.
|
|
Doelgroep
|
Zelfhulpvorm
|
Vorm meest geschikt omdat?
|
|
|
|
|
|
Casus 3: Bilal en Touraya
|
|
Bilal en Touraya zijn Nederlandse vrouwen van in de twintig en hebben beide Turkse ouders. Hun ouders zijn van de oude stempel en willen de Turkse tradities graag in ere houden. Bilal en Touraya zouden graag ondersteuning willen bij het leren omgaan met twee culturen.
|
|
Doelgroep
|
Zelfhulpvorm
|
Vorm meest geschikt omdat?
|
|
|
|
|
|
Casus 4: Arie
|
|
Arie is sinds zijn puberteit depressief. Hij heeft al stapels dagboeken ingevuld, diverse hulpverleners gehad, psychologen, maatschappelijk werkers en zelfs een psychiater bezocht in het verleden. Er is nooit een diagnose gesteld bij Arie buiten de depressies. Arie bezoekt nu ongeveer één keer per maand een psycholoog en is daarnaast op zoek naar een geschikte zelfhulpvorm om zelf ook actief aan zijn herstel te kunnen werken. En vooral om terugval te voorkomen. Arie is best technisch en een online hulpvorm spreekt hem dan ook aan.
|
|
Doelgroep
|
Zelfhulpvorm
|
Vorm meest geschikt omdat?
|
|
|
|
|
|
Casus 5: Hanny
|
|
Hanny vermoedt dat er bij de buren sprake is van kindermishandeling. Ze ziet dat de kinderen er onverzorgd bij lopen. Ze heeft de vader en moeder meerdere keren hun kinderen zien slaan of horen uitschelden. Ze besluit hulp voor het gezin te zoeken.
|
|
Doelgroep
|
Zelfhulpvorm
|
Vorm meest geschikt omdat?
|
|
|
|
|
Uitleg eindopdracht. Zie tabblad "eindopdracht".
Zorg ervoor dat je tijdig begint met de opdracht. Uiterlijk in lesweek 8 lever je deze opdracht in. Van jouw docent hoor je precies op welke dag dat is in lesweek 8.
Lesweek 7
Deze les ga je verder met het werken aan de eindopdracht.
Lesweek 8
Deze les maak je de eindopdracht helemaal af en lever je hem in. Aan het einde van deze les is deze opdracht ingeleverd!
Lesweek 9
Deze les is leeg ingepland ivm lesuitval.
Lesweek 10
BUFFERWEEK!!
PowerPoint Angerenstein thema 20 Sociaal Werk 1
