Deze wiki is gemaakt voor tieners van 12 - 16 jaar: voor deze doelgroep is een uitwerking gemaakt van eetgedrag in deze periode. Daarnaast wordt aandacht besteed aan overgewicht en de gevaren daarvan. Eveneens worden de eetstoornissen behandeld. Als bron is het boek Mens en Voeding van E. Hartman gebruikt evenals enkele internetsites.
Uitleg:
De periode van 12 - 16 jaar (de tienerjaren) worden gekenmerkt door lichamelijke snelle groei en geestelijk door zoeken naar een eigen ik. De behoefte aan voeding wordt in deze periode bepaald door de snelle groei, het werk voor school en door sport en andere bezigheden buitenschools. Ook stress kan de voedingsbehoefte beinvloeden (te denken valt aan spanningen op school, problemen thuis, wisselende vriendschappen of andere maatschappelijke problemen). Dit alles kan aanleiding geven tot slecht en onreglmatig eten soms zelfs tot veel alcohol- en drugsgebruik of vandalistisch gedrag.
De jongeren zijn gaan vaak 's ochtends vroeg de deur uit en als de lunches niet meegebracht zijn, wordt een bezoek gebracht aan de plaatselijke supermarkt. De invloed van thuis verminderd en de keuze voor het voedsel wordt bepaald door de vriendengroep waar men mee omgaat.
De tienerfase kenmerkt zich door een sterk stijgende behoefte aan eiwit, energie, mineralen en vitamines om de snelle groei te kunnen bijhouden. Meisjes beginnen rond hun 11e met de groeispurt en jongens tussen hun 13 en 15,5 jaar. Tijdens deze groeispurt krijgen de meisjes meer vetweefsel en de jongens ontwikkelen meer spierweefsel.
Naarmate tieners ouder worden bepalen ze steeds meer wat ze zelf eten. Zorgwekkende aspecten van het eetgedrag van tieners zijn onder andere: - onvoldoende eten en overslaan van maaltijden
- verkeerde voedselkeuze, onjuiste samenstelling van de voeding
- te vet eten, te weinig groente en fruit
- overmatig alcoholgebruik
In het voortgezet onderwijs wordt sinds 1993 verplicht aandacht besteed aan voedingseducatie in de lessen Biologie of Mens en Natuur.
Gevolgen van verkeerde voedingspatronen:
De toegenomen welvaart in Nederland heeft geleidt tot inname van meer vetten, suikers, zout en dierlijke eiwitten. Dit leidt bij een toenemend aantal mensen tot een verstoring van de energiebalans en gewicht. Dit voedingspatroon, dat voornamelijk in westerse landen is te vinden, leidt in combinatie met weinig beweging tot overgewicht, hart- en vaatziekten, diabetes, tandcariës, hoge bloeddruk en sommige vormen van kanker.
Overgewicht:
Betekent een te hoog lichaamsgewicht in vergelijking tot de lichaamslengte, door overmatig vetopslag. Ongeveer 10% van de Nederlanders lijdt aan ernstig overgewicht. Je BMI (Body Mass Index) is dan hoger als 25. Overgewicht ontstaat door biologische factoren zoals leeftijd, geslacht en erfelijke aanleg en omgevingsfactoren zoals lichaamsbeweging en dat wat je eet. Vaak betekent het dat je langere tijd meer energie hebt opgenomen dan dat je verbruikt hebt. Oorzaken hiervan kunnen zijn: onvoldoende lichaamsbeweging, toegenomen snoep- en snackgebruik, afreageren van emoties zoals eenzaamheid, ontevredenheid of verveling, onvoldoende werken van het verzadigingsmechanisme, het zien van eten doet eten en eten zoals je dat thuis geleerd hebt.
Problemen bij overgewicht:
Overgewicht kan veel problemen veroorzaken, zoals gepest worden omdat je niet voldoet aan de 'slank-norm' en het waarschijnlijk allemaal je eigen schuld is. Maar ook zijn er lichamelijke problemen zoals het ontstaan van diabetes, kortademigheid, hoge bloeddruk en overbelasting van je gewrichten.
BEREKEN JE BMI:
- Trek een lijn van je lengte naar je lengte en markeer je QI
- Trek een tweede lijn van je QI naar je leeftijd
- Je lichaamsvetpercentage kun je aflezen op de tussenliggende lijn.
Maatregelen bij overgewicht
Om overgewicht tegen te gaan wordt energiebeperkte voeding aanbevolen evenals het doen van meer actiteiten. Een aantal maatregelen om overgewicht tegen te gaan zijn:
* Matig met vet
* Beperk suiker
* Gebruik voldoende groente en fruit
* Vermageringskuren zoals Sonja Bakker en de Weight Watchers
* Vermageringspreparaten zoals poeders, pillen, dranken, koeken en repen die meestal in plaats van een maaltijd gebruikt worden
* VERMAGEREN IS DOORZETTEN.
Eetstoornissen
We spreken van eetstoornissen wanneer het eetgedrag verstoord is door psychische oorzaken. We zien vaak:
- dat het meestal bij vrouwen / meisjes voorkomt
- dat alles in hun leven draait om voeding en eten
- dat ze bang zijn om dik te worden en daardoor steeds bezig zijn met hun gewicht.
Er zijn 3 soorten eetstoornissen:
* Anorexia nervosa: iemand heeft een afwijkend eetgedrag, voelt zich dik ondanks zijn te lage lichaamsgewicht, de ziekte wordt ontkend (iemand voelt zich volgens eigen zeggen gezond en fit) en het dagelijkse leven wordt volledig beheerst door eten. De oorzaak van anorexia is zowel psychisch (verlies aan controle) als sociaal en biologisch en en is lastig te behandelen (lang traject)
* Boulimia nervosa: regelmatig optredende dwangmatige eetbuien als gevolg van een vermageringsdieet. Om te voorkomen dat men groeit door de eetbuien wordt braken opgewekt, laxantia genomen of overmatig gesport. Boulimia is redelijk goed te behandelen
De verschiillen tussen anorexia en boulimia zijn: het gewicht (laag bij anorexia, normaal bij boulimia), optreden van eetbuien (niet altijd bij anorexia, wel bij boulimia), het gebruik van laxeermiddelen (vaker bij boulimia dan bij anorexia), ontkenning van het bestaan van anorexia en het erkennen van het bestaan bij boulimia.
Vreetbuienstoornis (binge eating disorder): hier is sprake eetbuien zonder braken, overdreven bewegen of niet eten.
Oefening: Wat heb je geleerd van deze wiki ?
0%
Probeer onderstaande meerkeuzevragen te beantwoorden: veel succes !
Het arrangement Eet- en drinkgewoonten van 12 - 16 jaar is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Linda Koning-Maring
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2017-06-05 21:16:54
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Wat heb je geleerd van deze wiki ?
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
