Het arrangement 09.5 Gewone burgers in WO II h45 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

Auteur

VO-content

Laatst gewijzigd

2025-07-21 15:53:32

Licentie

Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

• het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
• het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
• voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

De opdracht 'Gewone burgers in de Tweede Wereldoorlog' is ontwikkeld door auteurs en medewerkers van StudioVO in opdracht van Stichting VO-content.

Fair Use
In de Stercollecties van VO-content wordt gebruik gemaakt van beeld- en filmmateriaal dat beschikbaar is op internet. Bij het gebruik zijn we uitgegaan van fair use.
Meer informatie: Fair use

Vragen
Mocht u vragen/opmerkingen hebben, neem dan contact op via de
helpdesk van VO-content.

Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

Toelichting

Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo, leerjaar 4 en 5. Dit is tijdvak 9 met het onderwerp: Na de gevechten in mei 1940 bezette een klein deel van het Duitse leger Nederland. Het civiele bestuur onder leiding van Seyss Inquart moest het Nederlandse volk winnen voor het nationaalsocialisme (onder andere d.m.v. propaganda), maar de meeste Nederlanders waren hier niet enthousiast over. Anti-Joodse maatregelen en beperkingen namen toe. Het georganiseerde openbare leven kwam onder controle van nationaalsocialisten, terwijl politieke partijen werden verboden. Het verzet tegen de Duitsers nam verschillende vormen aan, variërend van gewelddadig tot passief verzet. Miljoenen Nederlandse mannen werden gedwongen tewerkgesteld in Duitse werkkampen onder slechte omstandigheden. De Joodse bevolking werd zwaar onderdrukt en gedeporteerd naar vernietigingskampen. Het zuidelijk deel van Nederland werd in 1944 bevrijd, maar de rest van het land ervoer zware ontberingen, zoals hongersnood. Het gewelddadige verzet nam toe, maar werd met harde represailles beantwoord. Uiteindelijk werd Nederland op 5 mei 1945 volledig bevrijd. Tijdens de bezetting probeerden mensen zo 'normaal' mogelijk door de dag te komen maar dat lukte steeds minder goed naar mate de oorlog voortduurde. Voor Joden was het dagelijks leven nog vervaarlijker en onderduiken was noodzakelijk om te voorkomen te worden afgevoerd naar een werk-, concentratie- of vernietigingskamp. Maar er waren ook mensen die juist aan de kant van Duitsland vochten. Het materiaal bespreekt twee voorbeelden van het dagelijks leven van een Duitse soldaat en van een Nederlandse jongen. Begrippen die verder in deze les aan bod komen zijn: Fascisme, communisme, antisemitisme, racisme, Nationaal-Socialistische Beweging (NSB), Kristallnacht, hongerwinter, Radio Oranje, Holocaust, D-Day, Jodenster, Het Achterhuis, Hilter en Mussert.

Leerniveau

HAVO 4; HAVO 5;

Leerinhoud en doelen

De tijd van de wereldoorlogen (1900 - 1950); Geschiedenis;

Eindgebruiker

leerling/student

Moeilijkheidsgraad

gemiddeld

Studiebelasting

5 uur 0 minuten

Trefwoorden

arrangeerbaar, collaboratie, dwangarbeid, geschiedenis, gewone burgers in wo ll, hongerwinter, hv45, jodenvervolging, stercollectie, verzet