Kun je toelichten wanneer taakkaarten worden gebruikt en waarom.
Kun je het belang van pauzes toelichten.
Kun je uitleggen op welke momenten pauzes niet geschikt zijn.
Kun je taakaspecten noemen die mogelijk zelfgenoegzaamheid / onoplettendheid veroorzaken.
Kun je toelichten waarom visuele inspectie meer inhoud dan goed kijken.
Kun je toelichten waarom voelen, horen, ruiken, en beslissen op basis van actuele kennis hierbij een rol spelen.
Kun je het verschil tussen een eenvoudig en complex systeem toelichten.
Kun je toelichten waarom complexe systemen training vergen.
Kun je toelichten waarom het gebruik van taakkaarteen en het raadplegen van handleidingen met name bij complexe systemen van belang is.
Inleiding.
Er zijn veel en verschillende taken uit te voeren binnen het vliegtuigonderhoud.
Dit komt omdat in een vliegtuig heel veel zit, b.v. van complexe avionica, hydraulische en klimaatregelsystemen tot motoren, maar ook toiletten, koffiezetapparatuur, ovens, lifevests, etc.
Je kunt eigenlijk stellen dat ons vliegtuig een wereld op zich is, waarin we dus alles aan boord moeten hebben om ons op een veilige maar vooral comfortabele manier te kunnen verplaatsen.
Het zal dus duidelijk zijn dat een vliegtuigonderhoudstechnicus niet alles kan.
De meeste hebben een specialisatie gekozen zoals; Avionica, mechanisch of supporting shopwerk.
Daarnaast kan men zich ook nog verder specialiseren op een bepaald type vliegtuig of soort motor of vliegtuigsysteem b.v. door middel van een type-rating cursus.
Je kunt zeer vaak onverwachte problemen krijgen als je niet weet waar je aan begint.
Het is belangrijk om te weten dat de documenten waarin je taak die je moet uitvoeren staat omschreven ( vaak verschillende benamingen hebben zoals; taakkaart, jobcard, JDC-job discription card, opdracht etc) zeer bedrijfs gebonden zijn omdat een Part145 luchtvaart bedrijf dit zelf vorm mag en kan geven.
Echter daanaast is er ook weer veel documentatie internationaal gestandariseerd zoals maintenance manuals, illustrated part catalog, structural repair manual, ATA chapters, etc.
Informatie over de specifieke taak staat dan ook beschreven op de taakkaart (of b.v. een ATL = aircraft technical log) evenals de controles, inspectiepunten, tekeningen, e.d, maar ook de verwijzingen naar de onderhoudshandboeken, partnummers en wiring diagrams etc.
Daarom is het belangrijk als je bij een luchtvaartonderneming werkt je op de hoogte bent van het zgn organisatie handboek ( Maintenance Organisation Exposition = MOE ) genaamd, hierin staat de informatie die we moeten kennen om te weten hoe de organisatie werkt, en met welke documenten we moeten werken en hoe hierin de verantwoording wordt vastgelegd over de uitgevoerde werkzaamheden.
Fysiek werk.
Waarom plannen ?
Als we aan een taak willen beginnen is het belangrijk om jezelf een aantal zaken af te vragen of we aan juiste voorwaarde voldoen om de betreffende taak ook naar behoren kunnen uitvoeren.
We noemen dit ook wel plannen ( planning);
Wat voor soort inspectie of taak is het.
Welke doorlooptijd is er gepland en kan dit ook.
Kunnen we het veilig en foutloos doen binnen de gestelde tijd of planning.
Zijn er voldoende en de juiste onderdelen voor de taak.
Kunnen we alle van toepassing zijnde SB's ( service bulletins) en of AD's (airworthiness directive) uitvoeren.
Hebben we de juiste equipment en tooling.
Is er voldoende gecertificeerd personeel aan boord.
Heb ik de juiste vaardigheden, kennis en vakkundigheid om deze taak uit te voeren.
Het moge duidelijk zijn dat je je als vliegtuigonderhoudstechnicus altijd op de van toepassing zijnde procedures moet houden.
Hoewel de directie van een bedrijf altijd eindverantwoordelijk is voor alle uitgevoerde werkzaamheden, ligt de verantwoordelijkheid bij de technicus zelf die de taak uitvoerd.
Hoewel groepsdruk of druk vanuit de directie dit misschien weleens moeilijk maken, moet je twijfels over je mogelijkheden en je beperkingen om bepaalde taken uit te voeren bespreken met de leiding en je collega's.
Voorbeeld van een planning.
Het raadplegen van een ATL in de cockpit van een vliegtuig.
Raadplegen op de computer van onderhoudsdocumentatie.
Laten we eens een kijkje nemen op de flight op schiphol bij de onderhoudsdienst van Martinair hoe dit in zijn werk gaat.
Vliegtuigonderhoudstechnicus is een vak wat fysiek behoorlijk wat van je eist.
Veel werk wat we uitvoeren vereist veel van je fijne motorische vaardigheden waarbij precisie van groot belang is, maar soms ook grove handelingen die veel kracht van ons verlangen.
Zoals we allemaal weten worden we steeds ouder en dat heeft niet altijd een positieve uitwerking op ons gestel.
We worden dan allemaal wat stijver, spieren worden zwakker en we zijn vatbaarder voor het oplopen van letsel.
Steeds op allerlei stellingen klimen.
Daarom is het van belang dat we;
In een goede lichamelijke conditie proberen te blijven ( dit geldt niet alleen voor je werk maar ook daarbuiten).
Zorg dat je tijdens je werk de goede en juiste gereedschappen gebruikt om overmatige belasting te vermijden, (gebruik dusook de special tooling die wordt voorgeschreven door de OEM, hiermee bescherm niet alleen jezelf, maar ook het component tegen beschadiging).
Het overslaan van pauzes kan juist een tegenovergesteld effect hebben, het gevolg is dat het vaak meer tijd en geld kost en je meer risico loopt om fouten te gaan maken ( dit hebben we al behandeld in hoofdstuk 4 "de dagelijkse conditie en gezondheid").
We weten dat vermoeidheid een negatieve invloed uitoefend op onze uit te voeren werkzaamheden.
Vliegtuigen, motoren en systemen worden tegenwoordig zo ontworpen dat ze een zo hoog mogelijk onderhoudsgemak bezitten, zodat dit minder belastend is voor de onderhoudstechnicus en efficiënter in het onderhoud ervan in het algemeen.
Vaak moeten we taken uitvoeren onder fysiek belastende omstandigheden
Terugkerende taken.
Wat voor taak we ook moeten uitvoeren onderschat deze nooit.
Dit is zeker bij terugkerende taken het geval, omdat dit soms erg vervelende en of simpele taken zijn die weinig stimulans geven.
Wat zijn eigenlijk terugkerende taken?
Terugkerende taken in ons vliegtuigonderhoud hebben bijna altijd betrekking op taken die meermalen per dag, week of een dienst voorkomen.
Voorbeelden hiervan zijn b.v. het controleren van lifevests of safety cards, maar ook het controleren van de inventory van een vliegtuig op de flight voor vertrek, het verwisselen van banden.
Het probleem bij steeds terugkerende taken is dat door de vaak dezelfde handelingen zgn. "ervaring"wordt opgebouwd waardoor de technische voorschiften terzijde worden gelegd.
Bij een aanpassing of wijziging van de onderhoudsprocedure wordt deze gemist omdat men het manual niet meer raadpleegd , en dit dus met alle nare gevolgen vandien.
Een steeds terugkerende taak is b.v. het steeds in en uitbouwen van stoelensets.
Visuele inspectie.
Visuele inspectie kan worden omschreven als een proces waarbij het oog wordt gebruikt, met of zonder hulpmiddelen, om de conditie van systemen of onderdelen van een vliegtuig te onderzoeken en te beoordelen.
Een visuele inspectie vergt een grote mate van concentratie van de technicus, en dan ook nog gedurende een langere tijd.
Langere tijd achtereen inspecteren kan dus vervelend, maar ook vermoeiend zijn.
Dit kan resulteren in een verminderde concentratie of een gebrek aan stimulans.
Het probleem hierdoor kan zijn dat je een defect over het hoofd ziet of niet herkend als een defect, en dit wordt alleen nog maar extra versterkt als je het ook niet verwacht te vinden tijdens die inspectie, het verwachtingspatroon speelt hierin dus ook grote rol in.
Pauzes spelen ook een belangrijke rol tijdens de uitvoering van visuele inspecties, maar werk wel volgens een bepaald systeem bij de uitvoering van een inspectie en neem een pauze als je b.v. een vast omlijnd gedeelte gereed hebt een pauze i.p.v. een pauze halverwegen de ochtend of middag.
Schrijf ook altijd goed op tot waar de inspectie is uitgevoerd als je een pauze neemt, maar ook bij e.v.t. andere werkonderbrekingen zoals einde shift of andere onderbrekingen.
Uiteraard kunnen we tijdens een inspectie ook gebruik maken van ons gehoor, reuk en gevoel ( denk b.v. maar proefdraaien. lekkages, oneffenheden, etc).
Tijdens het uitvoeren van een visuele inspectie is het belangrijk dat de technicus ook echt kan beoordelen wat hij ziet.
Dit vergt dus veel ervaring en inzicht.
Het is belangrijk dat een beginnend technicus een inspectie uitvoert onder supervisie van een ervaren technicus.
Raadpleeg bij een inspectie altijd de technische voorschriften met betrekking tot limieten.
Gebruik manual's, service bulletin's (SB's) airworthiness directives(AD"s) en andere documentatie.
Als we een inspectie gaan uitvoeren is er wel een hulpmiddel en dat is het 6 stappenplan zoals we hieronder laten zien.
Complexe systemen.
Oude vliegtuigen zijn veel overzichtelijker dan de moderne vliegtuigen met al hun diverse systemen.
Als we tegenwoordig voor een vliegtuig staan zien we eigenlijk alleen een vliegtuig als totaal, maar zeker niet de systemen die er allemaal in zitten.
We zien dus misschien maar zo'n 15 % van het vliegtuig, de rest ziet binnen in de constructie, en dat is wat we bedoelen met complexe systemen.
Anders gezegd;
Elk complex systeem kan worden gezien als een systeem met veel invoer. het systeem verricht dan complexe wijzigingen aan deze invoer, of de invoer zet complexe reacties in gang. De uitvoer van het systeem kan enkelvoudig zijn, of verspreid.
Hoe kunnen we naar de dagelijkse praktijk vertalen wat complexe systemen zijn.
Moderne vliegtuigen zijn voorzien van scala aan complexe systemen zoals;
Fly by Wire.
Fully Authorized Digital Engine Controls ( FADEC).
Diverse Flight Computers (b.v. voor de klimaatbeheersing in de cabin.
Flight Management Computers.
We kunnen dus eigenlijk wel zeggen dat indien een technicus het system( systemen) niet beheerst het voor hem / haar onmogelijk is om een juiste reactie van het systeem te verkrijgen en deze te analyseren op een juiste werking.
In de praktijk betekent dit dat het door de complexheid van een systeem als men dit niet goed begrijpt of tijdens de werkzaamheden is afgeleid ook ontzettend fout kan gaan.
Daarmee mag ook gezegd worden dat de verantwoordelijkheid die bij het beroep van luchtvaarttechnicus hoort erg hoog is, tenslotte tekend hij persoonlijk voor alle uitgevoerde werkzaamheden, en draagt daar dus ook de persoonlijke verantwoording voor.
In onderstaand voorbeeld laten we zien dat soms kleine fouten desastreuse gevolgen kunnen hebben.
In het voorbeeld gaat het om een verkeerd gezette afstellings pen (een zgn riggingpin) die nodig zijn om een complex besturingssysteem in een nulstand te zetten alvorens we het systeem gaan installeren en afstellen.
Kijkopdracht les-6."Blow Out".
Als afsluiting van les-6 hebben we weer een kijkopdracht gemaakt.
In dit filmpje wordt het duidelijk dat een vliegtuigonderhoudstechnicus altijd volgens de juiste procedures en documentatie moet werken en niet alleen maar op gevoel en ervaring.
Om deze informatieve film van "Blow-Out" te gaan kijken klik op onderstaand filmpje.
Als je na deze les gelijk verder wilt gaan met les-7 van human factors klik dan op onderstaande link.
Het arrangement Les-6 Human factors "Taken". is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Corneel van Terheijden
Laatst gewijzigd
2021-07-01 09:48:51
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0
Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of
bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
"Taken".
Leerniveau
MBO, Niveau 2: Basisberoepsopleiding;
MBO, Niveau 3: Vakopleiding;
Volwasseneneducatie, Niveau 4;
MBO, Niveau 4: Middenkaderopleiding;
Volwasseneneducatie, Niveau 3;
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
