Je zit in het eerste jaar van de opleiding tot doktersassistent. Als doktersassistente mag je tegenwoordig veel verschillende handelingen uitvoeren. Welke handelingen tot je takenpakket horen hangt af van waar je werkzaam bent.
Tijdens de opleiding zal je de meest voorkomende handelingen van een doktersassistente leren. In het eerste jaar gaan we beginnen met de basis. Je leert hygiënisch te werken en je leert hoe je instrumenten na gebruik op de juiste manier moet schoonmaken, zodat jouw patiënten geen risico lopen om geïnfecteerd te raken. Ook leer je steriele tafels klaar te leggen voor een ingreep. Je leert te assisteren bij het catheteriseren en je leert zelf wonden te verzorgen. Aan het eind van dit eerste studiejaar kun jij ook een injectie zetten, een hartfilmpje maken, een bloeddruk opmeten en nog veel meer.
Voor het aanleren van vaardigheden maak je gebruik van het protocollenboek. Voor elke handeling is een protocol geschreven. In dit protocol staat stapje voor stapje beschreven hoe je jezelf een handeling kunt aanleren. Gebruik dit protocol ook om kritisch naar jezelf te kijken. Heb ik alle stappen uitgevoerd of ben ik misschien iets vergeten? Je leert verder om niet alleen kritisch te zijn over je eigen functioneren, maar ook kritisch te kijken naar het werk van je klasgenoten. Je gaat elkaar feedback geven en elkaar beoordelen.
In periode 4 ga je vermoedelijk een snuffelstage lopen in een huisartsenpraktijk. Veel studenten mogen tijdens hun eerste stage handelingen/vaardigheden uitvoeren, die ze op school geleerd hebben. Een extra motivatie om tijdens de lessen goed te oefenen en kritisch te zijn en te blijven op je eigen functioneren om jezelf alleen maar meer te laten groeien in jouw nieuwe rol als aankomend doktersassistente.
Kerntaken, wp en competenties
De opleiding doktersassistent is opgebouwd uit drie kerntaken. Om het MBO diploma doktersassistent te behalen, dien je onder andere deze drie kerntaken te beheersen. Je beheerst een kerntaak als je de examens die betrekking hebben op die kerntaak met minimaal een voldoende afsluit.
Deze studiewijzer is onderdeel van de kennis- en vaardighedenlijn die hoort bij:
Kerntaak 2: Bijdrage aan medische zorg
en de hierbij behorende werkprocessen (wp)
2.1: maakt de behandelruimte, materialen en middelen gereed voor de behandeling
2.2: assisteert de behandelaar bij de medische handeling
2.3: voert handelingen uit in het kader van de individuele gezondheidszorg
2.4: begeleidt en informeert de zorgvrager
Er wordt gewerkt aan de competenties:
D: aandacht en begrip tonen
E: beslissen en activiteiten initiëren
I: presenteren
K: vakdeskundigheid toepassen
L: materialen en middelen inzetten
R: op de behoeften en verwachtingen van de ‘klant’ richten
S: kwaliteit leveren
T: Instructies en procedures opvolgen
Leerdoelen
leerdoelen inkorten
Hygiëne en steriliseren
Beschrijven hoe de handen worden gewassen
Beschrijven hoe instrumenten en materialen huishoudelijk worden schoongemaakt en wat het doel ervan is
Beschrijven hoe instrumenten en materialen worden gedesinfecteerd en wat het doel ervan is
Beschrijven hoe een groot oppervlak wordt gedesinfecteerd
Beschrijven wat onder een desinfectans wordt verstaan en noem voorbeelden
Beschrijven hoe instrumenten en materialen worden gesteriliseerd en wat het doel ervan is
Beschrijven hoe instrumenten worden ingepakt in autoclaafpapier/folie voor sterilisatie
Beschrijven wat onder een hete lucht sterilisator wordt verstaan
Beschrijven wat onder een autoclaaf wordt verstaan
Beschrijven waarin steriele instrumenten en materialen kunnen worden bewaard
Beschrijven wat onder indicatortape wordt verstaan
Beschrijven wat onder disposables wordt verstaan en wat de voor- en nadelen ervan zijn
Beschrijven waarmee steriele materialen en instrumenten kunnen worden aangegeven
Beschrijven hoe steriele handschoenen worden aangetrokken
Beschrijven hoe een steriel veld wordt klaar gelegd
Beschrijven wat onder asepsis, antisepsis, besmetting, ziektekiemen, micro-organismen, macro-organisme wordt verstaan
Beschrijven wat onder hygiëne wordt verstaan
Nieren, urinewegen en mannelijke geslachtsorganen
Beschrijven hoe een urineonderzoek wordt uitgevoerd
Beschrijven welke soort katheters er bestaan
Beschrijven hoe een eenmalige katheterisatie wordt uitgevoerd
Beschrijven hoe een verblijfskatheter wordt ingebracht, verwisseld en/of verwijderd
Beschrijven waarom een blaasspoeling wordt verricht
Beschrijven waarom een vasectomie wordt verricht
Chirurgie
Beschrijven hoe een ingegroeide nagel wordt behandeld
Beschrijven hoe een abces wordt geïndiceerd
Beschrijven hoe een wigexcisie plaatsvindt
Beschrijven hoe een nagelextractie wordt uitgevoerd
Beschrijven wat een atheroomcyste is en hoe deze wordt verwijderd
Beschrijven wanneer een wondrandexcisie wordt uitgevoerd
Beschrijven hoe een moedervlek wordt verwijderd
Beschrijven wanneer hechten is geïndiceerd
Dermatologie
Beschrijven hoe wratten worden behandeld/verwijderd
Beschrijven hoe een teek wordt verwijderd
Beschrijven hoe allergietesten worden uitgevoerd
Cardiologie
Beschrijven hoe een pols wordt geteld
Beschrijven hoe een bloeddruk wordt gemeten
Beschrijven hoe een ECG wordt afgenomen
Beschrijven welke materialen je nodig bent voor het afnemen van een ECG
Beschrijven hoe een holteranalyse plaatsvindt
Beschrijven hoe een enkel-armindex wordt uitgevoerd
Beschrijven hoe een fietsergometrie plaatsvindt
Wondverzorging/ verband technieken
Beschrijven hoe een brandwond wordt verzorgd
Beschrijven hoe een rode wond wordt verzorgd
Beschrijven hoe een gele wond wordt verzorgd
Beschrijven hoe een zwarte wond wordt verzorgd
Beschrijven hoe corpus aliënum uit een wond wordt verwijderd
Beschrijven hoe een droog verband wordt aangelegd
Beschrijven hoe een nat verband wordt aangelegd
Beschrijven hoe een zalfverband wordt aangelegd
Beschrijven hoe een steriel geïmpregneerd gaasverband wordt aangelegd
Beschrijven hoe gehecht wordt
Beschrijven hoe agraves gezet worden
Beschrijven hoe histo-acryllijm gebruikt wordt
Beschrijven hoe hechtingen verwijderd worden
Beschrijven hoe hechtingen worden ingebracht
Beschrijven waar een dekverband uit bestaat en wanneer deze bij een patiënt wordt aangelegd
Beschrijven waar een drukverband uit bestaat en wanneer deze bij een patiënt wordt aangelegd
Beschrijf welke instrumenten en materialen je nodig hebt voor het uitvoeren van bovenstaande handelingen
Beschrijven hoe een mitella en een brede/smalle das wordt aangelegd
Injecteren
Beschrijven hoe een intramusculaire injectie wordt gegeven
Beschrijven hoe een subcutane injectie wordt gegeven
Beschrijven hoe een intracutane injectie wordt gegeven
Beschrijven welke materialen je klaar legt wanneer je iemand injecteert
Beschrijf hoe je bovenstaande handelingen op de juiste manier kunt inplannen in de organisatie
Beschrijf en selecteer de juiste instrumenten en materialen voor bovenstaande handelingen
Je bent verder in staat om:
Bovenstaande handelingen in opdracht uitvoeren of indien wenselijk te assisteren
Bij bovenstaande handelingen uitleg te geven aan de patiënt
De patiënt begeleiden bij bovenstaande handelingen
Onderzoeksresultaten op de juiste wijze te noteren en door te geven
Bij bovenstaande handelingen veilig en hygiënisch te werken
Afspraken met de patiënt/cliënt maken voor uitslag en verdere behandeling
Laboratoriummateriaal verzendklaar te maken
In te spelen op acute situaties
De juiste beroepshouding tonen tijdens het uitvoeren van bovenstaande handelingen
Gebruikte instrumenten en materialen op de aangeleerde wijze schoon te maken (huishoudelijk schoonmaken, desinfecteren, steriliseren) en op te ruimen
Gedurende de eerste twee studiejaren van de opleiding wordt er gewerkt met zogenaamde aftekenkaarten, waarmee je kunt aantonen vaardigheden te beheersen. Deze aftekenkaart moet aan het eind van het studiejaar volledig zijn afgetekend. Dit telt mee voor de overgang.
In periode 4 van leerfase 1 vindt de miniproeve plaats. Tijdens de mini-proeve worden Medisch Technisch Handelen, laboratoriumonderwijs en praktijkscholing getoetst. Deze toets moet met een voldoende worden afgerond om over te kunnen gaan naar het tweede studiejaar.
Kennislijn
De kennislijn wordt getoetst door middel van een theoretische kennistoets over de stof die je tot dan hebt behandeld over Medisch Technisch Handelen. Deze toets (de kleine tt) vindt plaats in periode 3 (onder voorbehoud). De docent zal je op tijd informeren over de exacte datum.
Het uiteindelijke examen/ de eindproeve
Voordat je aan de eindproeve gaat deelnemen dien je over voldoende kennis, vaardigheden en beroepshoudingen te beschikken. Hier ga je de komende drie jaar aan werken.
Kerntaak 2 (hieronder vallen Medisch Technisch Handelen en laboratoriumonderwijs) wordt aan het einde van de opleiding getoetst door middel van een proeve van bekwaamheid.
Zie verder ook het Studiewijzer /Onderwijs-en Examenreglement (STOER) op NELO (Noorderpoort Electronische Leeromgeving).
Planning periodes
Onderwijsorganisatie
In de planning kun je zien welke onderwerpen er aan de bod komen tijdens de kennis- en de vaardighedenlijn. In de kennislijn bespreekt de docent de theorie van het desbetreffende onderwerp en tijdens de vaardighedenlijn zal de docent samen met de instructeur laten zien hoe je de theorie kunt toepassen in de praktijk. Tijdens de vaardighedenlijn leer je nieuwe handelingen/vaardigheden aan die je je vervolgens eigen kunt maken tijdens de skilllessen die onder begeleiding staan van een instructeur.
In de kolom huiswerk lees je wat er van je wordt verwacht als voorbereiding op de kennis- en de vaardighedenlijn. De hoofdstukken die genoemd worden zijn te vinden in het boek: “verpleegtechnisch handelen voor doktersassistenten”.
De volgende regels gelden voor alle praktijk- en skillslessen:
De lessen beginnen op tijd
Sieraden af, geen sjaaltje om
Korte nagels
Lange haren in een staart/ knipjes
Beroepshouding tonen
Periode planner, protocollenboek, aftekenkaart en labjas dienen elke les meegenomen te worden
Mobiele telefoon uit en in de tas
Niet op de tafels zitten
Tijdens de les niet eten en drinken en geen kauwgum
Lokalen en materialen aan het einde van de les opruimen
Witte labjas vergeten -> jas lenen kost € 0,50.
Periode 5
Week
Onderwerpen
Huiswerk
1
Hygiëne en steriliseren
Kennislijn(KL):
Uitleg boeken/ periode planner/ aftekenkaart/ weekschema/ protocollen/ toetsing.
Hygiëne: theorie uitleg: algemene hygiëne en sterilisatie
Vaardighedenlijn (VL):
Rondleiding MTH lokaal en uitleg materialen/werkwijze/apparatuur/witte jas
Handen wassen (controle hygiëne met behulp van blauwe controlelicht)
Huishoudelijk schoonmaken van instrumenten en materialen
KL: Nieren, urinewegen en mannelijk geslachtsorgaan (inclusief vasectomie)
VL:Klaarleggen benodigdheden:
Inbrengen verblijfskatheter man/vrouw
Verwijderen verblijfskatheter
Éénmalig catheteriseren man/vrouw
Bestuderen boek MTH: H. 5.6. urine opvangen voor onderzoek
Ga op internet op zoek gaan naar informatie over catheteriseren
5-6
KL:Chirurgie
VL:Chirurgische ingrepen:
wigexcisie
incideren abces
nagelextractie
verwijderen van een atheroomcyste
wondrandexcisie
verwijderen van een moedervlek
inbrengen van hechtingen
Uitleg opdracht 1: het samenstellen van een instrumentenboekje in tweetallen.
VL:Demonstratie steriele tafel, Uitleg Instrumentarium. Vervolgens zelfstandig aan de slag met het klaarmaken van steriele tafels, eerst alleen het steriele gedeelte.
Bestuderen boek MTH:
H 3.1
H3.2 tot KNO
H6.2 Werkwijze wondbehandeling vanaf wondexicisie en wondtoilet
H 6.3 Bijzondere wonden en tetanus
+ H 6.4 Kleine chirurgie
Opdracht 1 maken
7-8
Kennislijn:
Anesthesie en hechten
Vaardighedenlijn:Steriele tafels opdekken en verdovingstechnieken + materialen klaarleggen,
oefenen tafels opdekken bij diverse chirurgische handelingen inclusief onsteriele gedeelte
Bestuderen boek MTH:
H3.1,
H3.2 tot KNO
H 6 Werkwijze wondbehandeling vanaf wondexicisie en wondtoilet
H6.3 Bijzondere wonden en tetanus
H 6.4 Kleine chirurgie
Opdracht 1 maken
9
KL + VL: uitloop
Boek: alles herhalen
Opdracht 1 maken/inleveren
Periode 6
Week
Onderwerpen
Huiswerk
3 lesuren
3 lesuren
Wondverzorging en verband technieken
Kennislijn:
Inleiding in algemene wondverzorging
Vaardighedenlijn
Inleiding in verbandtechnieken, wondverzorging en aanleren van verschillende soorten verbanden
Bestuderen boek MTH:
H 6.1 Wondverzorging
H6.2 Werkwijze windbehandeling
H6.3 Bijzondere wonden en tetanus
+ H6.5 Verbandtechnieken
2 lesuren
2 lesuren
Vervolg wondverzorging: brandwonden
Kennislijn:
Behandelen theorie omtrent brandwonden.
Tonen video over brandwonden
Vaardighedenlijn:
Verzorgen brandwond door middel van zilversulfadiazine
Bestuderen boek MTH:
H 6.1 Wondverzorging
H6.2 Werkwijze windbehandeling
H6.3 Bijzondere wonden en tetanus
+ H6.5 Verbandtechnieken
1 lesuur
1 lesuur
Vervolg wondverzorging/ huid/ dermatologie
Kennislijn:
Behandelen theorie over de volgende onderwerpen/handelingen:
Het verwijderen van hechtingen
Het behandelen van wratten
Het verwijderen van een teek
Allergietesten
Vaardighedenlijn:
Het verwijderen van een teek oefenen en het verwijderen van hechtingen. Daarnaast een steriele tafel kunnen klaarleggen voor het uitlepelen/uitsnijden van wratten
VL:Demonstratie steriele tafel, Uitleg Instrumentarium. Vervolgens zelfstandig aan de slag met het klaarmaken van steriele tafels, eerst alleen het steriele gedeelte.
Bestuderen boek MTH:
H 3.1
H3.2 tot KNO
H6.2 Werkwijze wondbehandeling vanaf wondexicisie en wondtoilet
H 6.3 Traumatische wonden en tetanus+ H 6.4 Kleine chirurgie
Doorbladeren: Handboek verrichtingen in de huisartsenprakrijk
Behandelen theorie over de volgende onderwerpen/handelingen:
Het behandelen van wratten
Het verwijderen van een teek
Allergietesten
Vaardighedenlijn:
Het verwijderen van een teek oefenen en het verwijderen van hechtingen. Daarnaast een steriele tafel kunnen klaarleggen voor het uitlepelen/uitsnijden van wratten
Het arrangement P5 - 8 Versneld Medisch Technisch Handelen is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
MTH Aftekenkaart cohort 2020 - 2022 VS beide jaren op een kaart.pdf
