In deze opdracht gaat het over het hofstelsel.
Dat is de manier waarop een landgoed in de Middeleeuwen werd beheerd.
Belangrijke begrippen die bij het hofstelsel horen zijn: vroonland, hoeveland en horige.
Kijk maar eens naar de volgende video.
Hierin wordt uitgelegd wat het hofstelsel is.
Let goed op de betekenis van de verschillende begrippen.
Ze komen later deze opdracht terug.
Wat kan ik straks?
Aan het eind van deze opdracht kun je:
uitleggen dat de periode na de val van het West-Romeinse Rijk in 476 n. Chr. de Middeleeuwen wordt genoemd.
uitleggen waarom de steden uit de tijd van de Romeinen verdwenen en waarom de handel in verval raakte.
het hofstelsel beschrijven.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Na het bestuderen van Kennisbank 'Hofstelsel' kun je vragen beantwoorden over de vroege middeleeuwen en het hofstelsel.
Stap 2
Je kunt met behulp van een bron hoe het hofstelsel werkt.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippen
Hier vind je de kennisbank en de begrippen die horen bij deze opdracht.
Eindopdracht
Een tekening of collage over het hofstelsel.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 lesuur nodig.
Aan de slag
Stap 1: Het hofstelsel
Bestudeer uit de Kennisbank geschiedenis het onderdeel over het hofstelsel.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
In 476 viel het West-Romeinse Rijk.
Vanaf die tijd is er in West-Europa steeds minder geld in omloop.
Het gebrek aan geld werd opgevangen door het hofstelsel.
Oefening: Hofstelsel
0%
Over boerderijen bij een klooster in Frankrijk zijn de volgende gegevens verzameld:
De mannelijke horigen van deze boerderijen zijn verplicht om twee of drie dagen per week op het land van de abdij te werken. De horigen moeten zesmaal per jaar karrendienst verrichten om wijn naar het klooster te rijden. En de horigen moeten ieder jaar leveren:
± 600 kg gemout graan voor het maken van bier
± 350 kg meel
3 kuikens en 20 eieren.
De bron is een goed voorbeeld van het hofstelsel in de vroege middeleeuwen
De vragen in deze oefening gaan over de tekst hierboven.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Einde West-Romeinse Rijk
Het West-Romeinse rijk eindigde in 476 n.Chr. Germaanse en Keltische stammen kregen de macht en richtten eigen koninkrijken op in het gebied.
Middeleeuwen
Tijdperiode van 500 tot 1500 n.Chr.
De middeleeuwen worden ook wel 'de donkere eeuwen' genoemd.
Horigen en boeren
Op een landgoed leefden en werkten horigen en boeren. Zij moesten verplicht diensten leveren aan hun heer.
Ze moesten een deel van hun oogst aan hem af te staan. In ruil daarvoor kregen ze van de heer bescherming. Horigen moesten toestemming vragen om van het land af te mogen. Boeren waren vrij. Horigen hadden zelf geen lapje grond. Boeren pachtten (huurden) een stukje grond van hun heer.
Hofstelsel
In de middeleeuwen waren er grote landgoederen die werden beheerd volgens het hofstelsel. De vorst of koning gaf een stuk land als 'leen' aan een leenheer.
In ruil moest de leenheer de koning beschermen.
Een leenheer liet op zijn land horigen en boeren werken.
Zij beschermden de leenheer en betaalden een deel van hun oogst als belasting.
Vroonland
Op het vroonland stond het kasteel of landgoed.
Vanaf het vroonland bestuurde de leenman het domein of landgoed. Het vroonland bestond uit bouwland, weideland en onontgonnen gebieden.
Hoeveland
Het hoeveland bestond uit landbouwgrond.
Op het hoeveland woonden en werkten de horigen en boeren.
Eindopdracht: Tekening/Collage
Als eindproduct van deze opdracht maak je een tekening of collage.
Met behulp van de tekening/collage leg je uit hoe het hofstelsel werkt.
De tekening/collage moet duidelijk maken:
in welke periode het hofstelsel de manier was waarop het land werd beheerd.
wat het verschil is tussen vroonland en hoeveland.
wat het verschil is tussen een boer en een horige.
Je maakt de tekening/collage met zorg en zorgt ervoor dat je hem op tijd klaar hebt. Maak hierover afspraken met je docent.
Beoordeling
Laat de tekening/collage beoordelen door je docent.
Je krijgt een goede beoordeling voor je tekening/collage als:
duidelijk is in welke periode het hofstelsel bestond.
duidelijk is wat het verschil is tussen vroonland en hoeveland.
duidelijk is wat het verschil is tussen een boer en een horige.
de tekening/collage met zorg is gemaakt.
de tekening/collage op tijd klaar is. Maak afspraken met je docent.
Klaar? Lever je tekening/collage in bij je docent.
Met een tekening kun je informatie presenteren. Je kunt je tekening eventueel combineren met stukjes tekst. Door je tekening kun je bijvoorbeeld ook laten zien welk standpunt je inneemt en hoe je over iets denkt.
Terugkijken
Intro
Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
Kon je al veel informatie uit de video halen?
Was dit handig voor de verdere opdracht?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je wat je moet kunnen?
Hoe ging het?
Tijd
Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig zou zijn. Klopt dat?
Inhoud
Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
Schrijf op wat nieuw voor je was.
Eindopdracht
Wat vond je van de eindopdracht?
Heb je gekozen voor de tekening of de collega? Vond je het lastig om de betekenis van de verschillende begrippen duidelijk te maken in je werk?
Het arrangement Hofstelsel - vmbo12 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor VMBO leerjaar 1 en 2. Dit is tijdvak 3 met het onderwerp Hofstelsel. In deze opdracht gaat het over het hofstelsel. Dat is de manier waarop een landgoed in de Middeleeuwen werd beheerd. Het materiaal bespreekt de naam Middeleeuwen, waarom de steden uit de tijd van de Romeinen verdwenen en waarom de handel in verval raakte. Daarnaast wordt het hofstelsel besproken. Belangrijke begrippen die bij het hofstelsel horen zijn: Einde West-Romeinse Rijk, Middeleeuwen, horigen en boeren, vroonland en hoeveland.
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor VMBO leerjaar 1 en 2. Dit is tijdvak 3 met het onderwerp Hofstelsel. In deze opdracht gaat het over het hofstelsel. Dat is de manier waarop een landgoed in de Middeleeuwen werd beheerd. Het materiaal bespreekt de naam Middeleeuwen, waarom de steden uit de tijd van de Romeinen verdwenen en waarom de handel in verval raakte. Daarnaast wordt het hofstelsel besproken. Belangrijke begrippen die bij het hofstelsel horen zijn: Einde West-Romeinse Rijk, Middeleeuwen, horigen en boeren, vroonland en hoeveland.
Aan het eind van deze opdracht kun je:
Tijd
Bestudeer uit de Kennisbank geschiedenis het onderdeel over het hofstelsel.
Als eindproduct van deze opdracht maak je een tekening of collage.
Intro
