Inleiding
Methodisch begeleiden
Methodisch begeleiden is belangrijk in de maatschappelijke zorg. Je zet bewust methoden in waarvan je weet dat ze in deze situatie zullen werken. Dit maakt het verschil tussen jou als professional en iemand die 'zomaar iets doet om te helpen'. Om methodisch te kunnen begeleiden, heb je kennis van methodieken en methoden nodig.
Wat ga je doen tijdens deze periode?
Tijdens het vak Begeleiden ga je aan de slag met verschillende methoden en methodieken die ervoor zorgen dat je gericht problemen onderzoekt, problemen formuleert en doelen stelt om problemen op te lossen. Deze methoden helpen je om de cliënt zo goed mogelijk te ondersteunen. Het is belangrijk om op de hoogte te zijn van de belangrijkste methodes, zodat je ze herkent en zo nodig kunt toepassen.
Planning periode
VAK |
Begeleiden PERIODE 5 |
OPLEIDING |
Maatschappelijke Zorg |
|
Sociaal Werk |
PERIODE |
5 Leerjaar 2 |
UREN |
9x1.5 uur |
THEMA |
3,6,7,9 en 10 |
NAAM PIT |
|
BOEK |
Maatschappelijke zorg 1 |
DOCENTENMATERIAAL |
Antwoordmodellen in NP-GeW08-MZ4/SW4 |
Deze periode is er 1 les ‘leeg’ ingepland. Dit is om eventuel lesuitval (margedagen, sportdagen etc.)
op te vangen.
Lesweek
|
Datum
|
Wat gaan we doen? Waar gaat het over?
|
Bronnen
Angerenstein.
Maatschappelijke zorg 1
|
1 |
|
Uitleg vak en beoordeling. Uitleg theorie thema 3. Groepsopdrachten. Zelfstandig werken |
Thema 3 |
2 |
|
Uitleg theorie thema 6. Groepsopdracht 'video hometraing'. Zelfstandig werken |
Thema 6 |
3 |
|
Uitleg theorie thema 7. Groepsopdrachten in tweetallen. Zelfstandig werken |
Thema 7 |
4 |
|
Verder werken aan opdrachten thema 3 t/m 7. Deze week deadline inleveren opdrachten thema 3 t/m 7 |
Thema 3,6 en 7 |
5 |
|
Nabespreken opdrachten thema 3 t/m 7. Uitleg theorie thema 9. Groepsgesprek 'etische kwesties'. Zelfstandig werken |
Thema 9 |
6 |
|
Zelfstandig werken opdrachten thema 9. Uitleg theorie thema 10. Groepsopdracht 'geheugenproblemen'. Groepsopdracht in tweetallen. Zelfstandig werken |
Thema 10 |
7 |
|
Verder werken aan opdrachten thema 10. Deze week deadline inleveren opdrachten thema 9 en 10. |
Thema 9 en 10 |
8 |
|
Nabespreken opdrachten thema 9 en 10. Oefenen theorie thema 3,6,7,9 en 10 voor periodetoets |
Thema 3,6,7,9 en 10 |
9 |
|
Reserve |
|
10 |
|
BUFFERWEEK |
|
Beoordeling
Het vak begeleiden wordt op de volgende manier beoordeeld:
- Voldoende aanwezigheid. Bij twee of meer keer afwezig ben je niet meer beoordeelbaar voor dit vak. Je zult dan de mogelijkheden met jouw docent moeten bespreken. In sommige gevallen zul je een vervangde opdracht moeten maken.
- Voldoende inzet. Van onze studenten verwachten we een actieve leerhouding in de klas. Dit geldt zowel bij het zelfstandig werken als bij de groepsopdrachten
- Voldoende resultaat bij de eindopdracht.
Voor de eindopdracht is maximaal 65 punten te behalen. Voor onze opleiding hebben we gekozen voor een beoordeling die bestaat uit Onvoldoende(O), Voldoende(V) of Goed(G). Het aantal punten dat behaald is voor de eindopdracht wordt daarom omgezet in een O, V of een G. De secuur is als volgt:
- Lager dan 5,5 of 55% is Onvoldoende
- Hoger dan of gelijk aan 5,5 of 55% en lager dan 8,0 of 80% is Voldoende
- Hoger dan of gelijk aan 8,0 of 80% is een Goed
Eindopdracht
Eindopdracht:
De eindopdracht bestaat uit verschillende opdrachten uit het boek Maatschappelijk Zorg 1.
Je kunt de opdrachten vinden in je online licentie.
De docent spreekt met je af hoe en wanneer je de opdrachten moet inleveren.
Thema 3:
Maak opdracht 3: Gezondheidspratronen volgens Gordon (5 punten)
Maak opdracht 5: Doelformulering met Rumba (5 punten)
Maak opdracht 8: Probleem formuleren (3 punten)
Maak opdracht 9: Doelen formuleren met RUMBA (5 punten)
Thema 6:
Maak opdracht 4: Het doel van methoden en methodieken ( 6 punten)
Maak opdracht 5: Woordweb ( 2 punten)
Thema 7:
Maak opdracht 3: Samenvatten van de methoden (4 punten)
Maak opdracht 9: Methoden op de dagbesteding (5 punten)
Thema 9:
Maak opdracht 5: PDL (5 punten)
Maak opdracht 7 ADL en PDL (4 punten)
Thema 12:
Maak opdracht 4: Stadia van dementie (5 punten)
Maak opdarcht 5 : De juiste begeleiding (5 punten)
Maak opdracht 14: Kritische beroepssituatie (11 punten)
Lesweken periode 1
Lesweek 1
Wat gaan we doen deze les? 
- Uitleg vak, beoordeling, eindopdracht
- Hoorcollege thema 3
- Zelfstandig werken opdrachten thema 3
- Huiswerk voor volgende week
We behandelen thema 3: Methoden in de Zorg
- 3.1 gezondheidspatronen volgens Gordon
- 3.2 Probleemformulering met PES
- 3.3 Doelformulering met RUMBA
- 3.4 Zorgrapportage
- 3.5 Verdieping: de cirkel van Deming
|
Uitleg lesopbouw Begeleiden
Tijdens de lessen van het vak Begeleiden ga je veel zelfstandig aan de slag. Elk thema wordt kort toegelicht door de docent in de vorm van een hoorcollege. Na dit hoorcollege volgt een groepsopdracht en/of opdrachten in twee- of drietallen. Daarna werk je zelfstandig aan de opdrachten die horen bij de eindopdracht.
Uitleg beoordeling/eindopdracht
Naast voldoende presentie en inzet maak je voor dit vak een eindopdracht. Deze eindopdracht omvat vragen en opdrachten die jij maakt tijdens de lessen Begeleiden. Lukt het niet om alle opdrachten in de les af te maken dan zul je dit thuis moeten doen. In de planning zie je wanneer jij welke opdrachten moet inleveren. In totaal lever je twee keer opdrachten in. Het totaal van deze twee verslagen is je eindbeoordeling.
Hoorcollege thema 3
De docent legt kort de theorie van thema 3 uit.

Filmpje cirkel van Deming: 2.58
https://www.youtube.com/watch?v=R6QoL5IGwRM
Filmpje cirkel van Deming: 1.24
https://www.youtube.com/watch?v=yj-4J46A5vw
Zelfstandig werken
Maken van de opdrachten die horen bij thema 3. Kijk bij 'beoordeling' voor de opdrachten
Huiswerk voor volgende week
- Bestuderen thema 3
- Alvast doorlezen thema 6
Lesweek 2
Wat gaan we doen deze les?
- Korte herhaling thema 3
- Hoorcollege thema 6
- Opdracht in tweetallen: video hometraing
- Zelfstandig werken
- Huiswerk volgende week
We behandelen thema 6: Methodieken en methoden
- 6.1 Visie-methodiek & methode
- 6.2 Twee methodieken
- 6.3 Vier methoden
- 6.4 Verdieping: methode en relatie
|
Korte herhaling thema 3
- 3.1 Gezondheidspatronen volgens Gordon
- 3.2 Probleemformulering met PES
- 3.3 Doelformulering met RUMBA
- 3.4 Zorgrapportage
- 3.5 Verdieping: de cirkel van Deming
Hoorcollege thema 6

Methodieken:
- Vraaggericht werken
- Oplossingsgericht werken
Vier methoden
- Coachend begeleiden
- Gordon-methode
- To Grow-model
- de presentiebenadering
Verdieping: Methode en relatie
Opdracht in tweetallen: video hometraing
Bij deze opdracht formuleer je feedback aan de hand van een video. Bekijk het filmpje op de volgende link:
http://www.worldstarhiphop.com/videos/video.php?v=wshhSVHQRR9L57740F7a
Je ziet een nogal indrukwekkende situatie van een moeder met een kind in de metro. De moeder geneert zich mogelijk en reageert niet adequaat op haar zoontje, die haar grenzen ver overschrijdt. Stel je voor dat je deze moeder met video hometraining zou ondersteunen.
- Wat zou er achtereenvolgens aan de orde komen?
- Geef de tijd (in de video) aan waar je deze voor het eerst stil zou zetten, samen met een vraag die je erover aan de moeder zou stellen.
- Je wilt het zelfvertrouwen van de moeder ondersteunen. Je wilt sensitief en responsief gedrag stimuleren. Welk gedrag van haar zou je kunnen aanwijzen als positief? Wat gaat al goed en zou je, bijvoorbeeld bij het lopen van de video, kunnen benoemen?
- Waar ligt naar jouw idee een ontwikkelpunt voor deze moeder?
Nabespreken met de klas
Zelfstandig werken
Verder werken aan opdrachten thema 6 (eventueel nog afmaken opdrachten thema 6)
Huiswerk voor volgende week:
- Bestuderen thema 6
- Alvast doorlezen thema 7
Lesweek 3
Wat gaan we doen deze les?

- Korte herhaling thema 6
- Hoorcollege thema 7
- Opdrachten in tweetallen, nabespreken met de groep
- Zelfstandig werken opdrachten thema 7
- Huiswerk voor volgende week
We behandelen thema 7: Specifieke Methoden
- 7.1 Son-Rise
- 7.2 TEACCH
- 7.3 Geef me de 5
- 7.4 Methode Vlaskamp
|
Korte herhaling thema 6
- 6.1 Visie-methodiek & methode
- 6.2 Twee methodieken
- 6.3 Vier methoden
- 6.4 Verdieping: methode en relatie
Hoorcollege thema 6

Opdracht 1: Methoden en Doelgroepen: doe deze opdracht in tweetallen
In het schema staan de vier methoden en de doelgroepen waar ze toepasbaar voor zijn. Beargumenteer onderling waarom dit zo is.
Vul het als volgt in:
XX = speciaal voor deze groep ontwikkeld en zeer geschikt voor de doelgroep
X = goed toepasbaar voor de doelgroep
– = niet of nauwelijks geschikt voor de doelgroep
|
Son-rise
|
Teacch
|
Geef me de 5
|
Vlaskamp
|
Mensen met autisme
|
|
|
|
|
Mensen met een licht verstandelijke beperking
|
|
|
|
|
Mensen met een zeer ernstige meervoudige beperking
|
|
|
|
|
Mensen met een psychiatrische stoornis
|
|
|
|
|
Ouderen met dementie
|
|
|
|
|
Daarna bespreken we het na met de klas
Opdracht 2: Doe deze opdracht in tweetallen.
Om de juiste methode te vinden bij een cliënt, moet je weten wat de methoden inhouden. Lees de casus en pas toe wat je weet over de verschillende methoden. Welke methode zou in dit geval het beste zijn?
CASUS
Rik komt elke dag op de dagbesteding voor mensen met een beperking, met veel verhalen over thuis en over wat hij onderweg heeft gezien. Het duurt zeker een uur voordat hij wil gaan zitten en koffie drinkt. Hij loopt onrustig heen en weer, wil niet aan zijn werk beginnen. Hij werkt op de structuurgroep met mensen met een stoornis in het autisme spectrum. Zijn collega’s hebben veel last van zijn onrust. Zijn begeleiders zouden hem graag helpen zijn onrust te verminderen. Ze hebben al geprobeerd om lijstjes en pictoborden met hem te maken, maar tot nu toe helpen ze niet.
|
Daarna nabespreken met de klas
Opdracht 3: Doe deze opdracht in tweetallen
Om de juiste methode te vinden bij een cliënt, moet je weten wat de methoden inhouden. Lees de casus en pas toe wat je weet over de verschillende methoden. Welke methode zou in dit geval het beste zijn?
CASUS
Rik komt elke dag op de dagbesteding voor mensen met een beperking, met veel verhalen over thuis en over wat hij onderweg heeft gezien. Het duurt zeker een uur voordat hij wil gaan zitten en koffie drinkt. Hij loopt onrustig heen en weer, wil niet aan zijn werk beginnen. Hij werkt op de structuurgroep met mensen met een stoornis in het autisme spectrum. Zijn collega’s hebben veel last van zijn onrust. Zijn begeleiders zouden hem graag helpen zijn onrust te verminderen. Ze hebben al geprobeerd om lijstjes en pictoborden met hem te maken, maar tot nu toe helpen ze niet.
|
Daarna nabespreken met de klas
Zelfstandig werken
Werken aan de opdrachten van thema 7 (eventueel nog thema 3 en 6).
Huiswerk voor volgende week:
- Bestuderen thema 7
- Alvast doorlezen thema 9
Lesweek 4
Wat gaan we doen deze les?
- Korte herhaling thema 3,6 en 7
- Zelfstandig werken aan de opdrachten
- Deadline inleveren opdracht
|
Deze les hebben jullie de tijd om de opdrachten van thema 3,6 en 7 helemaal af te maken. De uiterste inleverdatum en op welke manier jij je opdrachten moet inleveren hoor je van je docent.

Lesweek 5
Wat gaan we doen deze les?
- Nabespreken opdrachten thema 3,6 en 7
- Hoorcollege thema 9
- Groepsgesprek: ethische kwesties
- Zelfstandig werken opdrachten thema 9
- Huiswerk voor volgende week
We behandelen thema 9: Gespecialiseerde Zorg
- 9.1 Begeleiden bij verzorgen
- 9.2 Algemene dagelijkse levensverrichtingen
- 9.3 Passieve dagelijkse levensverrichtingen
- 9.4 Palliatieve zorg
- 9.5 Verdieping: Medisch palliatief beleid
|
Nabespreken opdrachten thema 3,6 en 7
Het eerste gedeelte van de eindopdracht is nagekeken en vandaag bespreken jullie met de docent de juiste antwoorden.
Hoorcollege thema 9

Filmpje kijken met klas:
https://www.youtube.com/watch?v=kxlHhcZ87Rk
ADL assistent 6.24
Nabespreken in de groep
Nog een filmpje
https://www.youtube.com/watch?v=19QxNHHN6YE
Palliatieve zorg
Nabespreken in de groep
Groepsopdracht: groepsgesprek 'etische kwesties'
Verzin met de klas een aantal stellingen over de onderwerpen: versterven, palliatieve sedatie, euthanasie.
Wie is voor en wie is tegen? Discuseer met elkaar over de stellingen.
Zelfstandig werken
Werken aan de opdrachten van thema 9.
Huiswerk voor volgende week
- Bestuderen thema 9
- Alvast doorlezen thema 10
Lesweek 6
Wat gaan we doen deze les?
- Herhaling thema 9
- Groepsopdracht: geheugenproblemen
- Hoorcollege thema 10
- Opdracht in drietallen
We behandelen thema 10: Gespecialiseerde begeleiding
- 10.1 Realiteitsoriëntatietraining
- 10.2 Validation
- 10.3 Reminiscentie
- 10.4 Warme zorg
- 10.5 Methode Urlings
- 10.6 Verdieping: Gentle teaching
|
Korte herhaling thema 9
- 9.1 Begeleiden bij verzorgen
- 9.2 Algemene dagelijkse levensverrichtingen (ADL)
- 9.3 Passieve dagelijkse levensverrichtingen (PDL)
- 9.4 Palliatieve zorg
- 9.5 Verdieping: medisch palliatief beleid
Groepsopdracht: geheugenproblemen
Als je ouder wordt, is het heel normaal dat je geheugen wat achteruit gaat.
- Ken je mensen in je familie met geheugenproblemen of dementie? Probeer je te verplaatsen in de belevingswereld van je familielid. Schrijf op welke gevolgen de geheugenproblemen hadden, welke vanzelfsprekende dingen waren veranderd in hun leven, en hoe de familieleden omgingen met zijn/haar geheugenproblemen. “
- Bespreek samen jullie antwoorden en wat jullie zelf van deze omgang vinden.
Hoorcollege thema 10

Filmpje over reminiscentie 4.01
https://www.youtube.com/watch?v=MvlZ_G7dALM
Opdracht 2:
Doe deze opdracht met twee medestudenten. Voor deze opdracht heb je een device met internet nodig. Bij realiteitsoriëntatietraining pas je de leefruimte van de cliënt aan. Illustreer in een Prezi of 3D-programma hoe de leefruimte van een cliënt met geheugenprobleem eruitziet volgens het ROT-principe.
Zelfstandig werken
Je maakt de opdrachten die horen bij thema 10
Huiswerk voor volgende week
Lesweek 7
Wat gaan we doen deze les?
- Korte herhaling thema 9 en 10
- Zelfstandig werken aan de opdrachten
- Deadline inleveren opdracht
|
Deze les hebben jullie de tijd om de opdrachten van thema 9 en 10 helemaal af te maken. De uiterste inleverdatum en op welke manier jij je opdrachten moet inleveren hoor je van je docent.

Lesweek 8
Wat gaan we doen deze les?
- nabespreken opdrachten thema 9 en 10
- Oefenen theorie thema 3,6,7,9 en 10 voor periodetoets
|
Lesweek 9
Reserve. Eventueel herkansingen