4. MUZIEK - radioprogramma

4. MUZIEK - radioprogramma

TIJDPAD

Blokuur 1 en 2: radio, genres en info over genre opzoeken

Tijdsindeling:

BLOKUUR 1 (of 2 losse lessen)

Gebruik als je het leuk vind het volgende programma om de vragen te stellen: Mentimeter

https://www.mentimeter.com/

  • Wat is radio? Benoem
    • zenders
    • dj's
    • programma's
  • laat leerlingen fragmenten zoeken (verdeel dan zenders, dj's en programma's)
  • beluister een aantal fragmenten en benoem kenmerken
    • jingle, of zelfs meerdere
    • praten met meer mensen, een beetje door elkaar
    • geluidseffecten, kassa, bel, applaus, enz
    • Tijdens het praten hoor je vaak al muziek op de achtergrond.

Als je nog tijd hebt, intro: Wat is muziek

 

BLOKUUR 2 (of twee losse lessen)

  • Wat zijn genres?
    • beluister de vele versies van YESTERDAY
  • Verdeel de klas in twee of drietallen
  • Verdeel de genres over de klas

 

De leerlingen gaan op zoek naar informatie:

  • Wanneer/hoe is de stroming ontstaan. Als er een aanleiding is of als de stroming ontstaan is uit samensmelting van al bestaande muziekstijlen dan laat je dat weten
  • Wat zijn de muzikale kenmerken. Denk aan: ritme, instrumenten, zang, manier van spelen etc.
  • Waar gaat de muziek over, inhoudelijk?
  • Welk publiek luistert er naar deze muziek?
  • Noem bands/artiesten die horen bij deze stijl

Deze info zetten ze overzichtelijk in een document, ze bespreken het met elkaar, zodat het voor alle leden van de groep duidelijk is.

Blokuur 3 en 4: onderzoekje, uitwerken en opnemen

Blokuur 3 (of twee losse uren)

  • Bekijk de info, welk onderdeel vind je boeiend en zou je meer over willen weten
  • Stel jezelf een vraag, doe een onderzoekje:
  • Zoek een insteek voor je radioprogramma bijvoorbeeld:
    • Vergelijk twee substromingen met elkaar
    • Hoe was de overgang van een voorgaand genre naar dit genre
    • Hoe zit het met de nederlandse tak van dit genre
    • Door wie is het genre beinvloed en hoe is dat te horen
    • Als je een oud genre hebt, zijn er dan nu nog invloeden/kenmerken in de hedendaagse muziek
    • enz, enz,

Zoek passende muziekfragmenten, minimaal 4, zorg dat ze iets toevoegen/illustreren bij je tekst.
Ook deze info zet je in het documentje van vorige week. INLEVEREN: WORDT BEOORDEELD

Blokuur 4: Maak een radioprogramma.

  • Hoe geef je de info weer.
    • gesprek van 2 dj's
    • gesprek met kenner of artiest
    • gesprek met luisteraar, in de vorm van een spelletje/kwis
    • combinatie
    • op welke momenten komen de muziekfragmenten
    • doe je een intro/outro
    • maak je een of meerdere jingles
    • wat voor geluid komt er onder de gesproken tekst
    • welke geluidseffecten voeg je toe
  • Neem het op
  • Check de beoordelingscriteria

 

Blokuur 5: de uitzending!

Klassikaal beluisteren van alle opnames.

  • iedereen vult een lijstje in:
    • voldoet het aan de criteria
    • is het op een originele manier gedaan
    • is het op een kenmerkende radiomanier gedaan
  • Geef een TOP, was was goed/leuk/interessant/grappig
  • Geef een TIP, wat zou beter kunnen, hoe dan?

Doelen:

DOELEN:

Er bestaan ontzettend veel muziekgenres. In deze lessenserie wordt je je daarvan bewust. Je gaat ook een boel fragmenten beluisteren uit verschillende genres.

Je werkt samen met een klasgenoot en jullie verdiepen je als tweetal in een muziekgenre
  • Je maakt een auditieve presentatie over 1 muziekstijl.
  • Je achterhaalt wat de oorsprong en de inhoud is van dit genre
  • Je kunt muzikale kenmerken benoemen, ritme, instrumenten, manier van spelen
  • Je verzamelt relevante muziekfragmenten
  • Je maakt gebruik van meerdere bronnen (meerdere sites op internet, je eigen culturele omgeving; interview via telefoon, mail, bezoek)
  • Je bent in staat om met z'n tweeen een werkverdeling te maken, waar je het allebei mee eens bent.
  • Je luistert kritisch naar de onderzoeken van klasgenoten, je kunt deze presentaties beschouwen (objectief) en waarderen (aan de hand van vooraf gestelde criteria)
 

Introductie

1. wat is radio

Wie luistert er nog wel eens naar de radio?

  • waar?
  • wanneer/ met wie?

De meeste leerlingen luisteren alleen in de auto, met de ouders naar de radio.

 

Noem eens een aantal radio DJ's.

Noem een aantal radioprogramma's.

Noem een aantal radiozenders

De meeste leerlingen kunnen best namen noemen, omdat die lui vaker in het nieuws zijn, maar kennen ze daarmee ook hun uitzendingen?

 

IEDERE LEERLING ZOEKT EEN FRAGMENT VAN EEN RADIOPROGRAMMA.

Verdeel zenders (538, npo 1 enz)

Verdeel Dj's (Mattie en Wietze, Gerard Ekdom enz)

LUISTER EEN AANTAL VAN DIE FRAGMENTEN

ZET SAMEN MET DE LEERLINGEN OP EEN RIJTJE WAT NOU KENMERKEND IS VOOR EEN RADIOUITZENDING
  • jingle, of zelfs meerdere
  • praten met meer mensen, een beetje door elkaar
  • geluidseffecten, kassa, bel, applaus, enz
  • ​Tijdens het praten hoor je vaak al muziek op de achtergrond.

2. wat is muziek, avantgarde muziek uit de vorige eeuw

WAT IS MUZIEK NU EIGENLIJK?
Volgens de dikke van dalen: 
mu·ziek (de; v)
1geluid, voortgebracht door de menselijke stem of door instrumenten omwille van (de schoonheid van) dat geluid zelf: (figuurlijk) daar zit muziek in dat biedt goede mogelijkheden
2personen die muziek maken
3geschreven of gedrukte muziek

 

WAT IS MUZIEK NU EIGENLIJK?
Volgens Harco Rutgers: 
Definities van muziek:
Muziek is een kunstvorm die gebruik maakt van klanken, bij elkaar gezet in een bepaalde tijdsduur. Om muziek te maken wordt gebruik gemaakt van de elementen toonhoogte, ritme, geluidssterkte (muzikale dynamiek), klankkleur en textuur, maar ook stilte.
Voor zover bekend hebben alle culturen in alle tijden muziek gekend, maar omdat deze kunst op verschillende plaatsen en in verschillende tijden steeds weer anders beoefend (en ervaren) werd en wordt, is men het niet eens over de definitie van muziek: wanneer is iets muziek en wanneer niet? Het uiteindelijke antwoord op deze kernvraag verschilt bij muziektheoretici en filosofen.

Wat wel vaststaat is dat het bij muziek altijd om het hoorbare (of het ontbreken daarvan) gaat, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het zichtbare in de beeldende kunsten. Muziek is een tijdskunst, met hoorbare (geluiden, klanken, tonen) of onhoorbare (stiltes, pauzes) elementen in opeenvolging of tegelijkertijd.

Een bekende definitie van muziek is "georganiseerd geluid". Maar deze definitie is eigenlijk te breed; er zijn vele soorten van georganiseerd geluid die normaal gesproken niet als muziek beschouwd worden, zoals menselijke spraak of het rinkelen van een telefoon. Andere definities, zoals "georganiseerde tonen", zijn te nauw, omdat er vele vormen van muziek zijn die geen toonladder gebruiken.

De komst van avant-gardistische vormen van muziek in de twintigste eeuw zijn grensverleggend geweest in contrast met de traditionele opvattingen over muziek en hebben geleid tot bredere definities.

 

Luigi Russolo
Luigi Russolo was een Italiaans futuristisch schilder, componist en muziekinstrumentenbouwer van elektronische muziekinstrumenten. Aanvankelijk concentreerde Russolo zich op zijn schilderkunst. Hij sloot zich aan bij de futuristische beweging van Marinetti. In 1913 wendde hij zich ook tot de muziek en werd daarmee de eerste futuristische componist. Zijn muziek is gebaseerd op industrieel geluid. In 1913 publiceerde hij ook zijn futuristische manifest L'arte dei rumori (The Art Of Noise) en hetzelfde jaar bouwde hij met zijn assistent Ugo Piatti zijn eerste instrumenten, die hij Intonarumori (lawaaimachines) noemde. Zie de afbeelding .
lawaaimachine van Luigi Russolo
lawaaimachine van Luigi Russolo
De uitvinding van de Intonarumori was een direct resultaat van Russolo's muziektheorieën waarin hij onder andere zijn ideeën over het gebruik van geluiden in muziek presenteert. Het manifest van Luigi Russolo wordt beschouwd als één van de meest belangrijke en invloedrijke teksten over muziek in de 20ste eeuw. Russolo heeft de definitie van muziek baanbrekend opgerekt onder invloed van de nieuwe technische mogelijkheden van zijn tijd. Voor het manifest van Russolo was de gangbare opvatting namelijk dat men zonder melodie of ritme niet kon spreken van muziek. De originele Intonarumori van Guido Russolo zijn in de Tweede Wereldoorlog helaas vernietigd door de Nazi's, maar zijn sindsdien aan de hand van bouwtekeningen nagebouwd. 

Een nagebouwde lawaaimachine in actie

John Cage
Een ander vooraanstaand figuur in de ontwikkeling van avant-garde muziek in de twintigste eeuw was John Cage. Zijn werk 4'33" is een centrale hindernis voor iedere definitie van muziek. In deze compositie zit een pianist vier minuten en drieëndertig seconden lang op het podium, zonder geluid te produceren. 
Cage bedoeling was dat het werk niet voortgebracht zou worden door de kunstenaar, maar door deomgeving rond de kunstenaar. Er zijn altijd en overal geluiden om ons heen en geen enkeleconcertzaal is perfect geluidloos. John Cage geloofde dat ieder geluid beschouwd kon worden alsmuziek en dit idee vind je terug in vele van zijn werken.

Reinbert de Leeuws uitvoering van 4'33'', voorafgegaan door een uitleg

of de uitvoering van een compleet orkest.

Dit zijn natuurlijk 2 extreme voorbeelden van muziek.
We kunnen het ook hebben over verschillende genres.

3. YESTERDAY in verschillende muziekgenres

The beatles hebben het meest gecoverde nummer ooit geschreven. We hebben het dan over het lied: YESTERDAY.
Dat gaan we eerst eens beluisteren.

YESTERDAY - BEATLES Het origineel

Dit is dus de originele uitvoering. Nu gaan we een aantal varianten beluisteren. Gekozen is voor covers in een ander genre.
Kunnen we achterhalen, hoe het kan dat achter dezelfde tekst, dezelfde akkoorden, toch een ander muziekgenre schuilt. Wat maakt country country en reggae reggae enz.

De country-uitvoering van Yesterday

De jazz-uitvoering van Yesterday

De rock-uitvoering van Yesterday

De blues-uitvoering van Yesterday

De reggae-uitvoering van Yesterday

De hiphop-uitvoering van Yesterday

De soul-uitvoering van Yesterday

De dance-uitvoering van Yesterday

De remix-uitvoering van Yesterday

4. PRETENDER in drie uitvoeringen

FOOFIGHTERS - pretender, het origineel

Infected Mushrooms - pretender

undefined - pretender

AAN DE SLAG! (de opdracht)

Maak in een tweetal een radioprogramma over een bepaald muziekgenre

Voor het gemak delen we de muziek onder in 19 genres:

  1. Industial & Gothic
  2. Metal
  3. Rock & Roll
  4. Classic Rock
  5. Punk rock/ new Wave
  6. Alternative Rock
  7. Pop
  8. Country
  9. Rythm & Blues
  10. Blues
  11. Jazz
  12. Jamaican/Reggae
  13. Rap/Hiphop
  14. Breakbeat
  15. Drum 'n Bass
  16. Techno
  17. House
  18. Trance
  19. Downtempo/ambient

Jullie gaan over een van bovenstaande muziekstijlen, in 5 a 6 minuten, een bijdrage leveren aan een fictieve radio-uitzending. Het is de bedoeling dat de luisteraars een indruk krijgen van de muziekstijl. Behalve dat je muziek ten gehore brengt, geef je ook achtergrondinformatie.

Gebruik het programma Garageband, het audiospoor van i-movie, audacity (ander programma mag ook) of doe het ‘live’.

Voordat je gaat beginnen aan de opdracht, onderneem je de volgende stappen:
  • lees eerst de EISEN/BEOORDELINGSCRITERIA
  • je krijgt een bron cadeau: http://musicmap.info/  Hier ga je goed naar kijken, lezen en fragmenten beluisteren
  • Bedenk welke bron je zelf gaat benaderen, iemand die je kunt interviewen, in persoon of via de telefoon of mail
  • Bekijk de 'TIPS'
  • Je beluistert een 'radioprogramma' uit een voorgaand jaar en beoordeelt dit werk aan de hand van het beoordelingsformulier
 

TIPS:

 

TIP 1:
Illustreer wat je zegt met muziekfragmenten. Geef zoveel mogelijk voorbeelden.

 

TIP 2:
Je hebt 2 stemmen, die kun je inzetten. Zo wordt het waarschijnlijk interessanter om naar te luisteren.

 

TIP 3:
Denk na over hoe je de informatie gaat geven; in de vorm van een kwis, een telefoonspelletje, in een interview met een artiest of een 'kenner'. Door met z'n tweeen een boom op te zetten over een onderwerp

 

TIP 4:
Maak je eigen jingle

 

TIP 5:
Compenseer 'gebrek aan beeld' met een 'overdaad aan geluid'

 

Je krijgt een site, met heel veel informatie aangeboden:
http://musicmap.info/
Daarnaast moet je ook andere info verzamelen. Bijvoorbeeld door je eigen culturele netwerk aan te spreken, daarvoor zul je dus een gesprek met iemand moeten hebben, persoonlijk, via de telefoon of via de mail.

 

CONTROLE (voldoe je aan de eisen?)

EISEN:

Waar moet het programma aan voldoen, welke items moet je behandelen:

  • Wanneer/hoe is de stroming ontstaan. Als er een aanleiding is of als de stroming ontstaan is uit samensmelting van al bestaande muziekstijlen dan laat je dat weten
  • Wat zijn de muzikale kenmerken. Denk aan: ritme, instrumenten, zang, manier van spelen etc.
  • Waar gaat de muziek over, inhoudelijk?
  • Welk publiek luistert er naar deze muziek?
  • Noem bands/artiesten die horen bij deze stijl
  • Illustreer je verhaal met geluidfragmenten, minimaal 4 fragmenten, meer is beter. Geen hele nummers, ongeveer 15 seconden is genoeg
  • Kies een insteek voor je radioprogramma, een soort onderzoekje waar je het resultaat van laat horen
  • Waar (plaats, zaal) Wanneer (datum, tijd) zou je begin volgend jaar (jan-mei) een optreden van deze muziekstijl kunnen bijwonen. Wie (welke artiest) treedt dan op en wat kost het. Zoek iets uit wat niet ver van Hilversum is, in ieder geval in Nederland. Laat ook hier een stukje van horen. (dat is dan het vierde fragment)
  • Heb je naast internet nog een meer persoonlijke bron gebruikt, dmv mail, telefoon of gesprek

 

BEOORDELINGSCRITERIA:

Voldoet je programma aan onderstaande criteria:

  • Een document waar de info op een gestructureerde manier in staat
  • Zit er een logische opbouw in, gaat het inhoudelijk ergens over, is het een resultaat van een onderzoekje
  • Is er voldoende informatie gegeven (zie hierboven bij de eisen)
  • Geef je voorbeelden met geluid bij wat je zegt
  • zijn er minimaal 3 gevarieerde, relevante muziekfragmenten te horen
  • Heb je de info op een interessante manier gegeven, zodat het leuk is om naar te luisteren
  • heb je iets gedaan om er een RADIO-uitzending van te maken, 
    • geluidseffecten,
    • achtergrondmuziek
    • jingle
    • intro/outro
  • heb je de info uit verschillende bronnen verkregen, niet alleen internet
  • Heb je een aanbeveling gedaan voor een concert bezoek + vijfde fragment
  • Zit het technische goed in elkaar
  • Heb je er zorg en aandacht aan besteed
  • Creativiteit/originatiteit

beoordelingsformulier

VOORBEELD:

country:

House: