Het management in de vleesvarkenshouderij verschilt nogal met het management in de zeugenhouderij, zeker voor wat de complexiteit betreft, maar is daarom niet minder belangrijk. Gaat het in de zeugenhouderij meestal gaat om het individuele dier en de plaatsing daarvan in het grote geheel (zeugenplaatsen in diverse productie- stadia), in de vleesvarkenshouderij gaat het veel meer om koppels of hokken. Registratie van gegevens vindt dan ook meestal plaats per koppel of hok.
2. Weten
Bedrijfsvoering vleesvarkens
Het management in de vleesvarkenshouderij verschilt nogal met het management in de zeugenhouderij, zeker voor wat de complexiteit betreft, maar is daarom niet minder belangrijk. Gaat het in de zeugenhouderij meestal gaat om het individuele dier en de plaatsing daarvan in het grote geheel (zeugenplaatsen in diverse productiestadia), in de vleesvarkenshouderij gaat het veel meer om koppels of hokken. Registratie van gegevens vindt dan ook meestal plaats per koppel of hok.
Besluitvorming
Besluitvorming
Evenals bij de zeugen kun je bij vleesvarkens verschillende fasen onderscheiden in het besluitvormingsproces.
Uit het jaaroverzicht van een vleesvarkensbedrijf blijkt dat het uitvalpercentage veel te hoog is. Welke gegevens zou je willen verzamelen op het bedrijf om de mogelijke oorzaak op te sporen?
Welke fasen kun je onderscheiden in het besluitvormingsproces?
Ook in de vleesvarkenshouderij moet een probleem gestructureerd worden opgelost. Met andere woorden: alle fasen van het besluitvormingsproces moeten worden doorlopen.
Management is beslissingen nemen. Wanneer je gaat kijken op een vleesvarkensbedrijf, kun je de beslissingen die daar genomen worden indelen in:
dagelijks management,
wekelijks management,
langetermijnmanagement.
Dagelijks management
Bij dagelijks management moet je voornamelijk denken aan dagelijkse controle en de directe correctie van fouten, bijvoorbeeld aan controle van de voeropname, de gezondheid en het klimaat. Deze handelingen worden vaak als routine uitgevoerd. Als je echter de analyse niet zorgvuldig doet, maak je erg snel fouten. Het is dan ook noodzakelijk om bij ieder probleem de genoemde fasen van besluitvorming te doorlopen (verzamelen van gegevens, verwerken van gegevens, analyse, beslissen, controle).
Wekelijks management
Bij wekelijks management gaat het al wat minder om de vakgebieden en wat meer om planningszaken. Het gaat dan om zaken als:
Voorraad voer: controle op de voervoorraad in de silo’s. De varkenshouder moet minimaal twee dagen van tevoren bestellen. Denk ook aan de zakgoedbestelling.
Controle op groei: in verband met het wekelijks bijstellen van voerschema’s en in verband met eventuele overschakeling op andere voersoorten.
Entschema’s: controle en de uitvoering van entschema’s.
Planning van dieren: in verband met het afleveren en de aankoop van dieren moet wekelijks een planning worden gemaakt voor een optimale bezettingsgraad.
Aankoop van biggen: meestal worden de biggen op een bepaalde vaste dag in de week ontvangen. De aantallen zijn afhankelijk van de grootte van fokker en mester en het al dan niet werken volgens een all-in/all-out systeem.
Verkopen varkens: vleesvarkens worden meestal tussen de 104 en 110 kg levend gewicht afgeleverd aan de slachterij. Deze dieren moeten 1 x per week of 1 x per 14 dagen uitgezocht en afgeleverd worden.
Langetermijnmanagement
Bij langetermijnmanagement heb je het over structurele zaken die voor een belangrijk gedeelte de bedrijfsomzet kunnen bepalen. Een vleesvarkenshouder is nog meer dan een zeugenhouder voor wat het financieel resultaat betreft, afhankelijk van toelevering en afzet. De kwaliteit van het voer, de daarbij geldende prijs en bijkomende service van de voerfabrikant bepalen voor bijna 50% de kosten op zijn bedrijf. Daarnaast zijn de aanvoer van biggen (kwaliteit, prijs en leveringsafspraken) en de afzet van de vleesvarkens (prijs en classificatie) resultaatbepalende factoren.
Kengetallen vleesvarkens
Kengetallen vleesvarkens
Om juiste conclusies te trekken uit cijfers, moet je weten hoe deze cijfers berekend zijn. Evenals in de vermeerdering zijn over de berekening van kengetallen voor vleesvarkens uniformeringsafspraken gemaakt. Daardoor kunnen de technische kengetallen berekend met verschillende managementprogramma’s met elkaar vergeleken worden.
Welke technische kengetallen worden berekend in de vleesvarkenshouderij?
Wat zijn naar jouw mening de belangrijkste kengetallen? Bespreek dit eventueel met je klasgenoten.
Zoek de rekenregels op die gelden voor de belangrijkste kengetallen
Technische resultaten
De technische kengetallen van een bedrijf worden berekend om een oordeel te kunnen geven over de productie op het bedrijf. Naast de weergegeven informatie kun je er ook nog andere kengetallen uithalen.
In figuur 2.10 zie je de technische kengetallen van een vleesvarkensbedrijf. Beantwoord de vragen aan de hand van deze getallen.
Wat is de bezettingsgraad wanneer het bedrijf 640 vleesvarkensplaatsen telt?
Wat is de gemiddelde EW-waarde van het voer op dit vleesvarkensbedrijf?
Hoeveel kg voer hebben de vleesvarkens totaal op?
Hoeveel kg is hiervan biggenvoer en hoeveel kg is vleesvarkensvoer?
Wat is de omzetsnelheid op dit vleesvarkensbedrijf?
Hoeveel varkens worden jaarlijks afgeleverd aan de slachterij?
Hoeveel biggen worden jaarlijks opgelegd?
Hoeveel biggen vallen jaarlijks uit?
Wat was de gemiddelde voerprijs?
Waarom is de gecorrigeerde groei lager dan de werkelijke groei?
Technische perioderesultaten, 31-12-00
Periode van:tot en met:
-- TOT--01-01-2000
31-12-2000
Aanwezige vleesvarkens
579
Groei/dier/dag
703
kg voeropname/dier/dag
2,01
EW voeropname/dier/dag
2,09
Voerconversie
2,86
EW-conversie
2,97
Voerkosten/kg groei
ƒ 1,21
Gecorrigeerde (23 kg - 108 kg)
698
- groei/dier/dag
- EW-conversie
2,94
Van de afgeleverde varkens:
84
- geslacht gewicht kg
- levend aflevergewicht
109
- opleggewicht biggen
25
Vleespercentage 92 (%)
55,6
Type AA+A percentage (%)
90,8
Percentage uitval
2,6
Per opgelegde big:
- kg biggenvoer
43
- kg overgangsvoer
0
Je ziet dat je vanuit de berekende getallen weer tal van andere informatie kunt halen.
Planning
Planning
Het is belangrijk dat de vermeerderingsbedrijven en de mesterijbedrijven qua grootte op elkaar zijn afgestemd. Beide kunnen uiteraard ook verenigd zijn in een bedrijf. Een vleesvarkensbedrijf heeft 1440 plaatsen. De groei bedraagt 740 gram per dier per dag. Het groeitraject loopt van 24 tot 108 kg.
In de vermeerdering kan men 23 biggen per zeug per jaar afleveren. Tweewekelijks worden er biggen aangevoerd op het mestbedrijf.
Hoe groot moet het vermeerderingsgedeelte (of de vermeerderaar) zijn om dit bedrijf vol te kunnen leggen?
Hoeveel biggen worden er per keer aangevoerd op het vleesvarkensbedrijf?
Hoe groot zou je de afdelingen maken op dit vleesvarkensbedrijf?
Wat gebeurt er wanneer de groei op het bedrijf toeneemt en de andere cijfers niet veranderen?
Wat gebeurt er wanneer de biggenproductie toeneemt en de andere cijfers niet veranderen?
Het valt nog niet mee om een juiste afstemming te krijgen tussen mesterij en vermeerdering.
Aankoop voer
De prijs en de kwaliteit van het voer bepalen in hoge mate het rendement van het vleesvarkensbedrijf.
Op een bedrijf zijn gemiddeld 1800 vleesvarkens aanwezig. Met voer van firma A wordt een voederconversie behaald van 2,8 en een groei per dag van 750 gram over een mesttraject van 25 tot 110 kg. Dit voer kost gemiddeld ƒ 0, 42.
Firma B zegt een beter voer te leveren dat echter 2 cent per kg duurder is. De voederconversie daalt naar men zegt met 0,2.
Wat is de omzetsnelheid op het bedrijf?
Hoeveel voer van firma A wordt er jaarlijks gevoerd op het bedrijf?
Wat zijn de jaarlijks voerkosten op het bedrijf?
Wat zijn de voerkosten per varken?
Hoeveel moet de voederconversie minimaal dalen, gesteld dat de groei per dag gelijk blijft, wil men met voer van firma B goedkoper uit zijn?
Waarom is het niet juist om te veronderstellen dat bij een dalende voederconversie de groei per dag gelijk blijft?
Gesteld dat de belofte van voerfirma B ten aanzien van de voederconversie haalbaar lijkt te zijn, welke andere afwegingen zou je maken alvorens over te schakelen?
Vele kleintjes maken een grote. Dat geldt zeker in de vleesvarkenshouderij voor kleine verschillen in voerprijs en kwaliteit.
Vraag en aanbod
Vraag en aanbod
De technische resultaten die behaald worden op een bedrijf, in een regio of landelijk, bepalen in hoge mate vraag en aanbod van biggen en vleesvarkens.
Een bedrijf behaalt een groei per dag van 750 gram bij een mesttraject van 25 tot 110 kg. Wekelijks worden 100 vleesvarkens afgeleverd aan de slachterij.
Wat is de omzetsnelheid?
Hoeveel vleesvarkens zijn gemiddeld aanwezig?
Hoeveel procent meer varkens kunnen worden afgezet als de groei met 50 gram per dag stijgt?
Welke gevolgen kan een stijging in groei per dag hebben op de prijs van vleesvarkens en van biggen, bij gelijkblijvend mesttraject?
Het evenwicht in vraag en aanbod van biggen en varkensvlees wordt naast prijzen bepaald door behaalde technische resultaten.
3. Toepassen
4. Zelftoets
Lever de zelftoets in op Fronter in de inlevermap bij XXXXXXXXXXX
Sla het bestand op met de naam "XXXXXXXXXXXX 204 Zelftoets Erfelijkheid + <eigen naam>".
Het arrangement 10.3 Kengetallen vleesvarkenshouderij is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
