Totalitaire systemen hv123

Totalitaire systemen hv123

Totalitaire systemen

Vooraf

Onderzoek: Totalitaire systemen vergeleken
De zesde opdracht is een vergelijkend onderzoek naar twee totalitaire maatschappijen in het Interbellum:
de communistische Sovjetsamenleving en Duitsland tijdens de nationaal-socialistische regering van Hitler.

Nazi-Duitsland en de Sovjet-Unie stonden vijandig tegenover elkaar.
Toch leken de beide landen ook erg op elkaar. Beide politieke systemen waren totalitair,
dus heel het leven werd beïnvloed door de politieke leiders.

Je onderzoekt hoe het was om in deze totalitaire maatschappijen te leven.
Hierbij gebruik je allerlei bronnen. Daarmee maak je een vergelijking tussen beide landen:
je zoekt overeenkomsten en verschillen. Tenslotte test je je kennis met een digitale toets.

Leerdoelen
Aan het eind van deze les kun je:

  •  enkele belangrijke overeenkomsten en
    verschillen beschrijven tussen het leven in de Sovjet-Unie en de Nazi-dictatuur;
  • in bronnen voorbeelden herkennen van totalitaire kenmerken.
  • uitleggen waarom het leven van alle mensen in beide dictaturen ingrijpend werd beïnvloed en welke gevolgen dit had.

Eindproduct
Als eindproduct van deze les maak je een verslag van dit onderzoek.
Ook maak je een digitale toets over Totalitaire samenlevingen.

Werkwijze
Groepsgrootte
Je werkt alleen.

Benodigdheden
een computer met internet.

Tijd
Je hebt ongeveer drie lessen nodig voor deze opdracht.

Stap 1

Communisme en nationaal-socialisme: overeenkomsten
Ga naar de Kennisbank geschiedenis:

Verschillen en overeenkomsten

Bestudeer op het eerste scherm de overeenkomsten tussen beide samenlevingen.

Maak daarna de volgende opdracht:

Toets:Communisme en nationaal-socialisme: overeenkomsten

Stap 2

Communisme en nationaal-socialisme: verschillen
Ga naar de Kennisbank geschiedenis:

Communisme en sociaal-communisten

Personen

Klik op de pijlen en bestudeer nu de verschillen tussen beide ideologieën.
Bestudeer ook het onderdeel Personen.

Maak daarna deze opdracht:

Stap 3

Zowel in nazi-Duitsland als in de Sovjet-Unie werden kampen opgericht om tegenstanders van de regering op te sluiten. In beide landen stierven vele gevangenen aan de gevolgen van hun behandeling. Toch waren er ook verschillen.

Onderzoek met behulp van Wikipedia en met onderstaande links de verschillen en overeenkomsten tussen de Duitse concentratiekampen en de Goelag-kampen in de Sovjet-Unie. Maak hiervan een overzicht in de vorm van een tabel. Maak de tabel in een (Google-)document.

Vergelijk jouw overzicht met dat van je medeleerling.
Controleer en bespreek de verschillen en verbeter waar nodig je eigen schema.

Stap 4

Propaganda en de ideale mens
Beide landen stonden bekend om een voortdurende stortvloed van propaganda voor de regering, die over jong en oud dagelijks werd uitgestort via de media.

  • Zoek van beide landen twee voorbeelden van propaganda, waarop duidelijk wordt hoe de ideale Sovjetburger en de ideale nazi-Duitser eruitzien en wat ze doen.
    Het gaat dus om posters waarop gewone mensen centraal staan!

  • Gebruik hiervoor bijvoorbeeld de mogelijkheid om afbeeldingen te zoeken in Google. Zoekterm: propaganda nazi-Duitsland / Propaganda Sovjet-Unie.

  • Maak een tekstbestand met de naam Ideaalbeeld en plak de afbeeldingen hier in.

  • Geef bij elke poster een korte toelichting:
    Wat is er te zien?
    Welke symbolen worden gebruikt?
    Welk ideaalbeeld wordt er gegeven?
    Waarom past dit bij de ideologie van de regering?

  • Lever je poster in ter beoordeling.

Stap 5

Stalin en Hitler lieten zich allebei als halve goden vereren door hun volk.
In 2005 verscheen een dik boek waarin de leiders van Nazi-Duitsland en de Sovjet-Unie met elkaar vergeleken worden, geschreven door Richard Overy.
De titel van het boek was: Dictators. Hitlers Duitsland, Stalins Rusland.

Opdrachten:

  1. Lees op de site van Histoforum een recensie van dit boek en
    selecteer drie punten van verschil tussen beide dictators, die jij zelf opvallend en belangrijk vindt.

  2. Zoek op YouTube een voorbeeld van persoonsverheerlijking in onze tijd en
    vergelijk dit met de manier waarop Hitler en Stalin werden bejubeld.

  3. Discussieer in je klas over de vraag:
    Zou een nieuwe Hitler of Stalin een kans kunnen maken in onze tijd?
    Welke middelen zou hij gebruiken om de mensen in zijn macht te krijgen?
    Hoe zouden we ons hiertegen kunnen verweren?

Stap 6

Maak nu de onderstaande oefening.

 

Extra: LvoorL

Leerlingen voor leerlingen
Op de website www.lvoorl.nl vind je verschillende video's die door leerlingen voor leerlingen zijn gemaakt.

Hieronder staat een video die goed past bij dit thema.
Bekijk de video. Kun je de video goed volgen?
Bespreek de inhoud van de video met een klasgenoot.

Video: Een dictator

Let op:
Als je de video wilt stoppen, druk dan eerst op de stopknop en klik dan de popup weg.

Begrippenlijst

Totalitaire systemen
Totalitaire staat
Een staat waarin de politieke leiding (vaak een dictator) alle onderdelen van het bestuur en het leven bepaalt.
Persoonsverheerlijking
Het ophemelen en idealiseren van iemand.
Communisme
Communisme is een politieke en economische leer die privé-eigendom en een op winst gebaseerde economie wil vervangen door gemeenschappelijk eigendom.
Nationaalsocialisme
Het nationaalsocialisme, ook wel ingekort tot nazisme, is een aan het fascisme verwante ideologie die na de Eerste Wereldoorlog in Duitsland ontstond. Deze ideologie is gebaseerd op de rassenleer. Het Arische ras is volgens nazi’s superieur aan alle andere rassen.
Stalin
Stalin is de leider van Rusland tijdens en na WO II. Hij zorgt voor een band van communistische satellietlanden tussen West-Europa en Rusland.
Lenin
Vladimir Lenin (1870–1924) was de stichter van de communistische Sovjet-Unie.
Hitler
Adolf Hitler (1889–1945) was een in Oostenrijk geboren Duits politicus en de leider van de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP). Hitler veranderde Duitsland van een beginnende democratie in een totalitaire staat met hemzelf als de absolute dictator.
Karl Marx
Karl Marx (1818–1883) was een Duitse schrijver, filosoof en socioloog die gezien wordt als een grondlegger van het marxisme (samen met Friedrich Engels), communisme en socialisme. Zijn belangrijkste werk is het boek Das Kapital.

  • Het arrangement Totalitaire systemen hv123 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    geschiedenis VHBO
    Laatst gewijzigd
    2025-07-21 10:49:28
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Leerniveau
    HAVO 3;
    Leerinhoud en doelen
    Nationaal-socialisme; Racistisch en totalitair karakter van het nationaalsocialisme; De tijd van de wereldoorlogen (1900 - 1950); Geschiedenis;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    3 uur 0 minuten

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content Geschiedenis. (2020).

    Totalitaire systemen - hv123

    https://maken.wikiwijs.nl/73239/Totalitaire_systemen___hv123

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Communisme en nationaal-socialisme: overeenkomsten

    Communisme en nationaal-socialisme: verschillen

    Totalitaire Systemen

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van