Rond 1900 begint Nederland met het verbeteren van het onderwijs in Nederlands-Indië. Dit heeft belangrijke gevolgen. Hoog opgeleide Indiërs worden zich meer bewust van de koloniale verhouding van hun land met Nederland.
Er ontstaat een nationalistische Indonesische beweging die streeft naar onafhankelijkheid.
Bespreek met een klasgenoot wat de redenen zouden kunnen zijn waarom de oorspronkelijke bewoners van Nederlands-Indië streven naar onafhankelijkheid. Denk hierbij terug aan de voorgaande opdrachten binnen dit thema.
Wat kan ik straks?
Aan het eind van deze opdracht kun je:
beschrijven wat de oorzaken zijn van het ontstaan van de nationalistische Indonesische beweging.
uitleggen welke relatie er is tussen de Ethische Politiek van Nederland en de nationalistische Indonesische beweging.
twee belangrijke hoofdrolspelers noemen als het gaat om Indonesisch nationalisme.
Wat kan ik al?
In deze opdracht gaat het over het Nationalisme in Indonesië.
Bestudeer in het volgende Kennisbankitem de pagina over Soekarno.
Bespreek met een klasgenoot wat de drijfveer van Soekarno was om onafhankelijk te worden van Nederland.
De opkomst van het Indonesisch nationalisme bestuderen.
Stap 2
Lezen over de PNI (Partai Nasional Indonesia).
Stap 3
Tekst lezen over Soekarno, de leider van de PNI.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Samenvattend
Hier vind je de begrippenlijst die hoort bij deze opdracht.
Eindproduct
Een ingezonden stuk schrijven als "voorman" van de nationalistische beweging in Indonesië.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Tijd
Voor deze opdracht heb je twee lesuren nodig.
Aan de slag
Stap 1: Indonesisch nationalisme
Opkomst van het Indonesisch nationalisme
Dat een land een ander land als kolonie bezat, was 100 jaar geleden heel normaal. Dat de opbrengsten van de kolonie ten goede kwamen aan het moederland was dat ook. Een kolonie heette ook wel een wingewest. De verhouding tussen Nederland en zijn kolonie Nederlands-Indië had in die jaren iets van de verhouding tussen een vader en een kind. Nederland, de vader wist wat goed was voor het kind, Nederlands-Indië. Nederland vindt dat Nederlands-Indië er nog lang niet aan toe is om zelfstandig te worden.
De door Nederland gevoerde Ethische Politiek richtte zich op de verbetering van de welvaart en het welzijn van de Indonesiërs. Beter onderwijs speelde hierbij ook een belangrijke rol. Het was niet de bedoeling van Nederland dat Nederlands-Indië op korte termijn zelfstandig zou worden. Maar juist door dat betere onderwijs werden veel Indonesiërs zich bewust van de koloniale verhouding met het moederland. Er ontstond nationalisme. Dat kun je omschrijven als het streven om zich los te maken van het moederland.
Ten tijde van de Ethische Politiek werd het onafhankelijkheidsstreven van Nederlands-Indië steeds krachtiger. Dat kwam ook omdat de Ethische Politiek slecht aansloot bij de wensen en verlangens van de inheemse bevolking. Het accent lag op het verbeteren van situatie onder leiding van de Nederlanders. De idealen van de nationalistische beweging gingen veel verder.
Stap 2: De PNI
Soekarno roept de onafhankelijke
staat Indonesië uit - aug 1945
Rond 1920 veranderde de opstelling van de nationalisten in Nederlands-Indië. Ze waren teleurgesteld dat beloofde hervormingen niet werden gerealiseerd. De Indonesiërs hadden nog steeds weinig te zeggen over het bestuur van de kolonie. Er ontstond een groep nationalisten die niet meer met de Nederlanders wilde samenwerken. Hun leider was Soekarno. Hij werkte samen met Mohammed Hatta, die ook uitgroeide tot een belangrijk nationalistisch leider. Hatta had in Nederland gestudeerd. Soekarno zei dat hij niet in het land van de kolonisator wilde studeren.
In 1927 richte Soekarno de politieke partij PNI op (Partai Nasional Indonesia). De partij had als doel het nastreven van de onafhankelijkheid van Nederlands-Indië. Soekarno schreef felle artikelen in tijdschriften en hield opzwepende toespraken. Zo probeerde hij massale acties te ontketenen. De PNI werd snel een politieke factor van betekenis.
De Nederlandse machthebbers waren bang dat de PNI een opstand tegen het koloniale bewind aan het voorbereiden was. Ze besloten Soekarno en enkele ander leiders van de PNI te arresteren. Er volgde een rechtszaak. Soekarno werd veroordeeld. Toen hij enkele jaren later weer vrij kwam, bleek dat hij nog steeds erg populair was onder de Indonesiërs.
Nederland trad steeds harder op tegen de nationalisten. De PNI werd verboden en Soekarno werd verbannen. Legendarisch is de uitspraak van gouverneur-generaal De Jonge in 1933: ‘Driehonderd jaren hebben wij hier al met klewang (=traditioneel zwaard) en knuppel geregeerd, en over driehonderd jaar zullen we het nog wel doen’.
Dit gebeurde niet. In 1942 veroverde Japan Nederlands-Indië.
Het nationalisme bloeide op en op 17 augustus 1945 riep Soekarno de onafhankelijke staat Indonesië uit.
Hij werd de eerste president van het land, Hatta werd zijn vice-president.
Stap 3: Soekarno
Soekarno 1901 - 1970
Soekarno de grote redenaar
De leider van de PNI, Soekarno was een goede spreker. Met zijn mooie taalgebruik wist hij het Indonesische volk te raken. Beroemd is zijn pleidooi in de rechtszaak tegen hem in 1930.
In zijn pleidooi gebruikte Soekarno uitspraken van belangrijke Nederlandse en Europese professoren, bestuursambtenaren, economen en politici. Uitspraken over de toestand van Nederlands-Indië. Dat was een slimme zet. Zo moest de rechtbank hem wel serieus nemen en konden ze hem niet zo gemakkelijk neerzetten als iemand die met emotionele woorden het volk bespeelde.
Soekarno voerde twee dagen het woord. Hij verweet Nederland dat het de economie van Nederlands-Indië wilde beheersen. Dat begon volgens hem met de komst van de VOC. Hij beschreef hoe Jan Pieterszoon Coen heeft huisgehouden op de Molukken. Hij hield een tirade over het cultuurstelsel dat volgens hem ‘als een zweep neer striemde op de hoofden en ruggen van ons volk’. Hij zei over die tijd: ‘het nationale hart kan dit niet gemakkelijk vergeten’.
Soekarno sprak ook over het ontstaan van de nationalistische beweging. Hij zei: "Elk wezen, elk volk komt in opstand, ontwaakt als het al te zeer zijn ellendige toestand voelt". Hij vergeleek de opstand van Nederlands-Indiërs met de opstand van de Nederlanders tegen de Spaanse overheersing: "Zoals toen het Nederlandse volk wakker werd, is dat nu het Indonesische volk."
In de woorden van Soekarno: "De Indonesische reus, die in diepe, ja dodelijke, rust was verzonken, heeft zich opgericht en spant zijn krachten." Het nationalistische bewustzijn werd niet bedacht door de PNI, maar kwamvoort uit onderdrukking.
Hij zei: "Niet komt de zon dus op, omdat de haan kraait, maar de haan kraait, omdat de zon opkomt."
Hij besloot zijn pleidooi met een kleurrijk slotwoord:
"Onze stem die wij hier in de gerechtszaal laten klinken blijft niet slechts binnen deze muren. Zij dringt over vlakten en bergen en zeeën van Kota Radja tot aan Fak Fak, van Oeloesiaoe bij Menado tot Timor. Het Indonesische volk dat onze stem hoort, trilt als hoort het zijn eigen stem. Uw oordeel over ons streven, Edelachtbare Rechters, is een oordeel over het streven van Iboe (Moeder) Indonesia zelf."
Soekarno werd uiteindelijk veroordeeld tot vier jaar gevangenisstraf.
Afronding
Samenvattend
Hier vind je de begrippenlijst die hoort bij deze opdracht.
Nationalisme
Nationalisme is een politieke overtuiging waarbij mensen heel trots zijn op hun eigen land en cultuur.
Ethische politiek
Nederlands koloniaal beleid vanaf 1901. Het kabinet Kuyper begon ermee. Het doel was om de welvaart en het welzijn van de koloniale bevolking te verbeteren. Nederland loste zo zijn "ereschuld" in.
Eindproduct
In het artikel laat je zien dat je de leerdoelen hebt behaald.
Je verplaatst je in een voorman van de nationalistische beweging in Indonesië (Soekarno of Mohammed Hatta). Je schrijft een ingezonden stuk (max. 1 A4-tje) voor een Nederlandse krant.
In het artikel maak je duidelijk hoe je aankijkt tegen de koloniale verhouding tussen Nederland en Nederlands-Indië. Je beargumenteert waarom je vindt dat Indonesië onafhankelijk moet worden.
Maak er een vlammend betoog van!
Beoordeling
Het artikel laat je beoordelen door de docent.
Bij de beoordeling let jullie docent op:
De inhoud: Is het duidelijk wat de boodschap is van je artikel?
De vorm: Heeft het artikel een goede structuur en is het leesbaar en boeiend geschreven?
Taalfouten: Bevat het artikel niet te veel taalfouten?
Een artikel is een goede manier om informatie te presenteren of een gebeurtenis te beschrijven.
Terugkijken
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de intro nog eens door. Past de intro goed bij de opdracht.
Gaf de intro een goed beeld van wat je in deze opdracht ging doen?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je wat je moet kunnen?
Hoe ging het?
Tijd
Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig zou zijn.
Had je die tijd ook nodig voor deze opdracht of kwam je tijd te kort?
Inhoud
Wist je al veel over Nationalisme in Indonesië?
Schrijf op wat nieuw voor je was.
Eindopdracht
Wat vond je van de eindopdracht? Ging het goed? Vond je het moeilijk om een betoog te schrijven? Welk effect heeft het lezen van een betoog op jou? Laat je je makkelijk beïnvloeden door de mening van een ander of houd je eerder vast aan je eigen ideeën?
Het arrangement Nationalisme Indonesië vmbo-kgt34 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor VMBO KGT leerjaar 3 en 4. Deze les valt onder het thema Koloniale relatie. Het onderwerp van de les is Nationalisme Indonesië. Rond 1900 begint Nederland met het verbeteren van het onderwijs in Nederlands-Indië. Dit heeft belangrijke gevolgen. Hoog opgeleide Indiërs worden zich meer bewust van de koloniale verhouding van hun land met Nederland. Er ontstaat een nationalistische Indonesische beweging die streeft naar onafhankelijkheid. Het materiaal beschrijft wat de oorzaken waren van het ontstaan van de nationalistische Indonesische beweging, welke relatie er was tussen de Ethische Politiek van Nederland en de nationalistische Indonesische beweging en dat Mahatma Ghandi en Soekarno belangrijke hoofdrolspelers waren die met de beweging te maken hadden. Begrippen die horen bij deze les zijn Nationalisme en ethische politiek.
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor VMBO KGT leerjaar 3 en 4. Deze les valt onder het thema Koloniale relatie. Het onderwerp van de les is Nationalisme Indonesië. Rond 1900 begint Nederland met het verbeteren van het onderwijs in Nederlands-Indië. Dit heeft belangrijke gevolgen. Hoog opgeleide Indiërs worden zich meer bewust van de koloniale verhouding van hun land met Nederland. Er ontstaat een nationalistische Indonesische beweging die streeft naar onafhankelijkheid. Het materiaal beschrijft wat de oorzaken waren van het ontstaan van de nationalistische Indonesische beweging, welke relatie er was tussen de Ethische Politiek van Nederland en de nationalistische Indonesische beweging en dat Mahatma Ghandi en Soekarno belangrijke hoofdrolspelers waren die met de beweging te maken hadden. Begrippen die horen bij deze les zijn Nationalisme en ethische politiek.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Rond 1900 begint Nederland met het verbeteren van het onderwijs in Nederlands-Indië. Dit heeft belangrijke gevolgen. Hoog opgeleide Indiërs worden zich meer bewust van de koloniale verhouding van hun land met Nederland.
Aan het eind van deze opdracht kun je:
In deze opdracht gaat het over het Nationalisme in Indonesië.
Hier vind je de begrippenlijst die hoort bij deze opdracht.
