In deze masterclass onderzoeken we de positie van de Aarde in ons zonnestelsel en de bewegingen die onze planeet daarbinnen maakt.
Vervolgens maken we een stopmotion-video waarmee we het ontstaan van de seizoenen verklaren.
Wil je meer weten over een planeet? Bekijk dan de filmpjes van SchoolTV onder de knop: Info over planeten
Zonnestelsel
Stap 1: Grootte binnen ons zonnestelsel
Je krijgt een bol van piepschuim, waarvan je later in deze les een globe gaat maken.
Opdracht 1: Meet de doorsnede van deze bal van piepschuim.
Hoeveel cm bedraagt deze? Kies uit: 4 cm; 6 cm; 8 cm; 10 cm.
Om de zon draaien acht planeten.
De aarde is maar een ‘kleine’ planeet; de zon is 110 keer groter.
Opdracht 2a: Wat voor soort hemellichaam is onze zon?
b: Hoeveel cm in doorsnede zal een model van de zon zijn in verhouding tot de aarde van piepschuim?
c: Hoeveel keer past ‘deze zon’ in het klaslokaal?
Opdracht 3: De doorsnede van de maan is iets meer dan ¼ van de aarde.
Hoe groot is dan een bolletje dat de maan voorstelt?
Opdracht 4: Bekijk de afbeelding hieronder.
a: Wat is de grootste planeet van ons zonnestelsel?
De doorsnede van deze planeet is 11 keer die van de aarde.
b: Hoe groot zal deze planeet van piepschuim zijn?
Zon en planeten naar grootte
Stap 2: Afstanden binnen ons zonnestelsel
De afstanden in ons zonnestelsel zijn erg groot.
Het zonlicht doet er bijvoorbeeld 8 minuten en 20 seconden over om de Aarde te bereiken.
Opdracht 5: De lichtsnelheid bedraagt bijna 300.000 km per seconde.
Hoe groot is de afstand tussen de zon en de Aarde?
We gaan de afstanden omrekenen naar het model met de aardbol van piepschuim.
Opdracht 6: Bereken de afstand tussen de zon en de Aarde in ons model.
Deze afstand is bijna 12.000 keer de doorsnede van de aarde.
Stap 3: De afstanden rond Nieuw-Vennep
Bekijk de kaart van Nieuw-Vennep en omgeving; van deze kaart krijg je een versie op papier.
De plek van het HVC staat met het logo aangegeven.
Opdracht 7: Zoek op de kaart jouw huis en jouw school en zet daar een kruisje.
In ons model plaatsen we de zon in het centrum van Nieuw-Vennep, bij de Witte Kerk.
Opdracht 8a: Welke cirkel geeft de baan van de Aarde aan?
b: Schrijf op je blad de namen van de planeten op de juiste plaats.
Stap 4: De afstanden rond de Haarlemmermeer
Alle planeten draaien, met verschillende snelheden, in dezelfde richting om de zon in min of meer cirkelvormige banen.
Bekijk maar eens de animatie van 'Ruimtevaart in de klas'. (FLASH vereist)
Opdracht 9a: Welke cirkel geeft de baan van de Aarde aan?
b: Hoeveel dagen duurt een complete omloop van onze planeet rond de zon?
c: Schrijf op je blad de namen van de planeten op de juiste plaats.
Mars staat 1½ keer verder van de zon dan de Aarde.
Een ruimteschip doet er zo'n negen tot twaalf maanden over om bij Mars te komen; enkele reis!
De meest verre planeet van het zonnestelsel staat 30 keer verder weg van de zon dan de Aarde.
Opdracht 10a: Welke planeet staat het verst van de zon?
b: Maak eens een schatting van de afstand op de kaart hieronder van de Witte Kerk naar de baan van deze planeet?
c: Hoe lang zou je, lopend in ons model, er over doen om die planeetbaan te bereiken?
d: Hoe lang ben je als ruimtevaarder minstens onderweg zijn?
Info over planeten
Wil je meer weten over een planeet? Klik dan op één van de links van SchoolTV hieronder:
Omdat de Aarde helemaal rond is, ontvangt niet elke plek op onze planeet evenveel zonne-energie.
Bekijk de afbeeldingen hieronder en let op de zonnestand op Aarde.
(Heb je FLASH, klik dan op het plaatje hieronder en beweeg de zaklantaarn)
Opdracht 11: Maak de zinnen kloppend:
In de buurt van de evenaar schijnt de zon schuin/rechtop Aarde.
Gebieden in de buurt van de evenaar ontvangen hierdoor minder/meer zonne-energie
Daardoor is het er warmer/kouderdan op andere plekken op Aarde.
Stap 6: Draaien om de aardas
Opdracht 12: Gebruik het bolletje van piepschuim.
a: Zoek de ‘las’ in het midden van de bol op en teken daar met viltstift de evenaar.
b: Geef met een stip de noord- en zuidpool weer.
Prik een satéprikker in de noordpool in doorboor de globe via het middelpunt.
Probeer er bij de zuidpool weer uit te komen. Lukt dat niet helemaal, dan is dat geen probleem.
c: Pak de satéprikker aan beide uiteinden vast en draai eraan. Wat gebeurt er dan?
Dwars door de Aarde 'loopt' er ook zo'n 'satéprikker'; die noemen we de aardas. De aardas gaat door de zuid- en de noordpool.
Opdracht 13: Hoe lang doet de Aarde erover om één keer om de eigen as te draaien?
Stap 7: De scheve aardas
Stel je een grote glasplaat voor. In het midden ligt een brandend waxinelichtje dat de zon voorstelt en erom heen draait een bolletje.
Dit bolletje (= de Aarde) maakt twee bewegingen:
1: draaiing om de zon in één jaar
2: draaiing om de eigen aardas in één dag
Het bijzondere is, dat de aardas niet loodrecht op de glasplaat staat, maar een beetje scheef.
Opdracht 14: Neem nu een hompje boetseerklei en prik hier de satéprikker in.
Zorg ervoor dat de 'aardas' een beetje scheef staat.
Stap 8: De seizoenen
Bekijk de afbeelding hieronder; heb je FLASH, dan kun je een animatie bekijken door op de afbeelding te klikken.
De Aarde draait rond de zon in een halfjaar van de positie links naar de positie rechts.
Opdracht 15: Welk seizoen heeft Nederland in de linker positie en welk seizoen in de rechter?
Film
Stap 9: Maken van de film
Gebruik voor deze opdracht de app 'Stop Motion'
Zoek een plek op waar je de ruimte hebt, bijvoorbeeld de lege vloer van het lokaal.
Zet in het midden een brandend waxinelichtje dat de zon voorstelt.
Zet de ‘aarde’ op enige afstand en verplaats, terwijl je steeds (bijvoorbeeld schuin van boven af)
een opname maakt, de ‘aarde’ in een ruime cirkel om de ‘zon’.
Let erop dat de aardas (= de satéprikker) steeds in dezelfde richting en onder dezelfde hoek blijft staan.
Heb je de opnames af, monteer dan op de juiste plek in je film de woorden zomer en winter.
Zorg voor een mooie titel en intro. Dit kan je doen door op de button te klikken in de app.
Vrij naar: ‘Aarde en seizoenen’, www.ruimtevaartindeklas.nl
Stap 10: Bewerken van de film
Voor het bewerken van de film kan je gebruik maken van deze button:
Bewerk de film zodat je de volgende elementen er in verwerkt hebt:
- Thema naar keuze
- Movie Name
- Cast
Daarnaast kan je ook nog uitleg geven tijdens het filmpje. Gebruik hiervoor deze button:
Stap 11: Air-droppen van de film
Om deze film op de website te zetten moet je hem Airdroppen naar een van de docenten. Ga hiervoor eerst terug naar het hoofdmenu met deze button:
Klik dan op 'Save to Camera Roll'. Vanuit de app Foto's kun je de film vervolgens Airdroppen naar 'Mr. Boll' of 'R.A. de Bock'
Stap 12: Gemaakte filmpjes
De gemaakte filmpjes van woensdag 10 januari 2018:
Het arrangement Masterclass 'De planeet Aarde in stopmotion' is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteurs
Romano de Bock
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2018-01-10 16:18:22
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
button te klikken in de app.
