Genotmiddelen

Genotmiddelen

Genotmiddelen hebben invloed op de hersenen. Ze veroorzaken een prettig gevoel. 
Sommige genotmiddelen kun je gewoon in de winkel kopen. Dit zijn wettige of legale middelen. 
Middelen die bij de wet verboden zijn, noem je illegaal.

                

Werking

Drugs worden door het bloed uit de darm of via het ademhalingsstelsel opgenomen. De snelste manier om een middel effect te laten hebben, is inspuiting via het bloed. Drugs krijgen pas effect als ze bij het zenuwstelsel komen.

Opwekkende middelen: thee, koffie en chocola

De opwekkende middelen in thee, koffie en chocola lijken veel op elkaar. 
Cafeïne, theobromine, theïne zorgen er voor dat je alerter wordt. 

Cafeïne kan je 's nachts uit je slaap houden. 
Cafeïne verhoogt de hartslag en verhoogt de lichaamstemperatuur. 
Mensen met een hartkwaal mogen soms van hun dokter geen koffie drinken, of alleen koffie zonder cafeïne.

Opwekkende middelen: nicotine

Nicotine is de opwekkende stof in de tabaksrook. Nicotine beschadigt de bloedvatwanden. 
De teer in de tabaksrook kan longkanker veroorzaken. Bovendien vormt de teer een laagje op het longweefsel, waardoor de longen minder goed functioneren. In tabaksrook zit ook koolstofmono-oxide. Dat zorgt ervoor dat er minder zuurstof in je bloed kan komen. 

Niet-rokers kunnen gezondheidsschade oplopen als ze ‘meeroken’. 
Daarom mag er nu niet meer gerookt worden in openbare gebouwen en in de horeca.

Video: Roken

Waarom is roken slecht voor je?

Opwekkende middelen: coca en cocaïne

Cocaïne (coke of snow) is het chemisch bewerkte product van de cocaplant. Cocaïne is een gevaarlijke drug omdat het ervoor zorgt dat het lichaam zijn eigen grenzen overschrijdt. Mensen kunnen dan heel hard werken of langdurig feesten onder invloed van coke. Maar als ze stoppen met gebruiken, storten ze totaal in. Sommige mensen krijgen dan een hartstilstand. Anderen kunnen alleen weer presteren na hernieuwd coke-gebruik.



 

 

In Zuid-Amerika kauwen de indianen al eeuwenlang op bladeren van de cocaplant. Door de coca verdwijnt de vermoeidheid en neemt het uithoudingsvermogen toe. Vroeger zat er sap van de cocaplant in cola, maar nu niet meer.

Opwekkende middelen: pepmiddelen

Pepmiddelen zijn opwekkende middelen. Deze groep stoffen, ook wel speed genoemd, werd aan het begin van de vorige eeuw als geneesmiddel ontwikkeld. Ze hebben een soortgelijke uitwerking als cocaïne. In de sport worden ze gebruikt als doping.

In 1967 bezweek de wielrenner Tom Simpson vlak voor de top van de Mont Ventoux aan een combinatie van hitte, uitputting en pepmiddelen. In de helikopter op weg naar het ziekenhuis overleed hij.

Opwekkende middelen: XTC

XTC werkt als een pepmiddel, het stimuleert de activiteit.
Het middel wordt vaak gebruikt in disco's en op danceparty's. 

XTC neemt remmingen weg en kan daardoor tot uitputting leiden. XTC zorgt er ook voor dat mensen opener worden, net als bij alcohol. Als je het regelmatig gebruikt is XTC levensgevaarlijk doordat het de lever kan vergiftigen.

Verdovende middelen: Alcohol

Het bekendste legale verdovende middel is alcohol ofwel ethanol.
Alcohol heeft invloed op je hersenen. Het brengt je even in een roes.

Alcohol wordt snel opgenomen in het bloed. Dat gebeurt het snelst bij een lege maag.
Na enkele glazen alcohol kun je niet meer scherp zien en verlies je de controle over je spieren.
Je gaat dan bijvoorbeeld met een dubbele tong spreken en slingerend lopen. Ook je reactievermogen wordt minder.

Daarom mag je met alcohol op niet aan het verkeer deelnemen. Maar liefst 30% van de verkeersongelukken ontstaan na alcoholgebruik. Met een blaasproef kan de politie vaststellen of een bestuurder heeft gedronken.

Gevolgen van alcoholmisbruik

Kater 
Als je teveel drinkt, heb je de volgende dag een kater. Je hebt hoofdpijn en voelt je misselijk. 
Dit wordt veroorzaakt door acetaldehyde. Deze stof ontstaat in de lever bij de omzetting van ethanol. 

Ook het verteringsstelsel heeft last van alcohol. Door flinke hoeveelheden alcohol worden gezonde bacteriën in de darmen gedood. Giftige bacteriën krijgen meer kans en de darm raakt ontregeld. Daardoor word je vaak misselijk en krijg je diarree na teveel alcohol. 

Mensen die erg veel alcohol drinken, sterven vaak aan een leveraandoening. De lever moet zo hard werken bij het omzetten van alcohol, dat de levercellen beschadigen.
Er ontstaan dan gele harde vetknobbels in de lever, levercirrose.

Syndroom van Korsakov 
Overmatig alcoholgebruik veroorzaakt het syndroom van Korsakov. Dit is een ziekte waarbij het geheugen verstoort raakt. Patiënten kunnen zich dan dingen die kort geleden zijn gebeurd niet meer herinneren. Alcohol is net als slechte voeding een risicofactor voor hart- en vaatziekten en speelt waarschijnlijk een rol bij het ontstaan van kanker.

De gekleurde delen geven hersenactiviteit weer.
Bij de niet-drinkende 15-jarige is meer hersenactiviteit waarneembaar.

Opium en morfine

Een opiumgebruiker raakt zo in de ban van opium, dat hij alleen nog maar wil zitten en dromen.

Papavervelden in Afghanistan. De papaver levert opium, morfine en heroïne. Al deze stoffen zijn verslavende hard drugs.



Morfine is een belangrijk verdovend middel in de medische wereld.
Het is een uitstekende pijnbestrijder. Morfine kan het lijden van ernstig zieke mensen verlichten. Wel gaat het medisch personeel voorzichtig om met morfine.
Patiënten raken er snel aan verslaafd.

Heroïne

Heroïne wordt van opium gemaakt maar is vele malen krachtiger. 
Heroïnegebruikers raken in een roes door het middel en doen na gebruik ervan weinig anders dan dromen. 

De kans is groot dat een gebruiker vroeg of laat sterft aan de gevolgen van zijn verslaving. 
Heroïnegebruikers eten vaak slecht. Ze lopen gemakkelijk infecties op door vuile naalden. 
Een overdosis of een slechte kwaliteit heroïne kunnen ook tot de dood leiden.

Verslaafde spuit heroïne in zijn ader.

Marihuana en LSD

Geestverruimende middelen zoals LSD en marihuana laten je vreemde dingen ervaren. 
Je komt tijdelijk buiten de werkelijkheid van alledag te staan. Dat kan gevaren opleveren, zeker bij te intensief gebruik. 

Marihuana wordt gemaakt van de hennepplant. Er worden verpulverde bloembladeren voor gebruikt. Een sterker werkend middel dan marihuana is hasj. 
Dit is afkomstig van de top van de hennepplant.

Alle genoemde middelen zijn illegaal, al worden sommige gedoogd en verkocht in koffieshops. 

Uit een enquête onder scholieren blijkt dat meer dan de helft van de jongeren 
(57 procent) liever geen coffeeshop binnen 200 meter van een school wil. 
In verschillende steden is het al verboden om een coffeeshop dicht bij een school te plaatsen. 

In dezelfde enquête gaf 18 procent toe een enkele keer of regelmatig stoned in de schoolbanken te zitten. De vragenlijst werd ingevuld door 1850 jongeren tussen 12 en 24 jaar. 

De jongeren zien ook wel wat in de aanwezigheid van verslavingsdeskundigen op school. 
Een kleine meerderheid van 47 procent is hiervoor. Van degenen die reageerden ziet 51 procent ook wel wat in een pasjessysteem om het gebruik van softdrugs te reguleren. 

Een ruime meerderheid (89 procent) is tevreden met het huidige verbod op de verkoop van softdrugs aan jongeren onder de 18. Driekwart vindt dat jongeren desondanks gemakkelijk aan softdrugs kunnen komen. 

Van 45 procent mag het aantal coffeeshops bij het huidige aantal blijven. 
Het softdrugsbeleid moet wel minder streng worden, vindt 36 procent. 

Bron: De Pers, 2009


 

Trippen met LSD

Een aantal middelen wekt dromen op waarin heel indrukwekkende ervaringen worden beleefd. 
Die middelen heten bewustzijnsverruimend en zo'n droom heet een trip. Trip betekent een reisje. Geestelijk ga je op reis tijdens een trip. 

Een van de middelen met dit effect is LSD. LSD is berucht om zijn badtrips (flippen). 
De gebruiker krijgt dan een angstaanjagende nachtmerrie. LSD wordt gemaakt in het laboratorium. LSD is gevaarlijk omdat het soms tot grove zelfoverschatting leidt. De gebruiker kan bijvoorbeeld denken dat hij kan vliegen en zonder angst van een hoge verdieping af springen.

Verslaving

Opwekkende, verdovende en geestverruimende middelen werken verslavend. Het zijn stoffen waaraan het lichaam gewend raakt. Als iemand een van deze stoffen elke dag gebruikt, kan het lichaam zelfs niet meer zonder die stof. Zo iemand is lichamelijk afhankelijk van de drug ofwel verslaafd. Gebruikt een verslaafde niet, dan protesteert het lichaam: er treden ontwenningsverschijnselen op.

Video: Verslavingsgevoelig?

Kun je verslavingsgevoelig zijn?

  • Het arrangement Genotmiddelen is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2020-06-05 14:33:12
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    De Kennisbanken bevatten de theorie bij de opdrachten.
    Leerinhoud en doelen
    Biologie;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Trefwoorden
    leerlijn, rearrangeerbare, rearrangeerbare leerlijn

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van