Mens en natuur
Ons eten komt haast kant-en-klaar uit de supermarkt. We vinden het heel gewoon dat we schone lucht inademen en dat er schoon water uit de kraan komt. Als we het koud hebben zetten we de verwarming een graadje hoger. En om te ontspannen gaan we lekker naar zee of naar het bos. We kunnen al die dingen niet doen zonder de natuur.
Voedingsmiddelen uit de natuur
Veel voedingsmiddelen zijn afkomstig uit de landbouw. Een landbouwer (boer) zorgt ervoor dat zijn planten en/of dieren voedsel krijgen en hij beschermt ze tegen vijanden zoals parasieten of ziekteverwekkers. Hij verwerkt het afval dat ze produceren. Eigenlijk maakt een boer een kunstmatig ecosysteem.
Drinkwater
Het water uit plassen en rivieren kun je niet zomaar drinken. Het bevat allerlei bacteriën, eencellige planten en dieren en schadelijke stoffen, waar je ziek van kunt worden. Voordat je het water kan drinken, moet het daarom eerst worden gezuiverd. In veel gebieden wordt het water gezuiverd door duinzand. Bekijk de animatie.
Zuurstof
Lucht bestaat voor 20 procent uit zuurstof, daarnaast zit er 0,5% koolstofdioxide in de lucht en de rest is voornamelijk stikstof. Zuurstof wordt gemaakt door planten.
Naar schatting de helft van alle zuurstof is afkomstig van eencellige plantjes en bacteriën in zeewater.
De andere helft van de zuurstofproductie komt van bossen, akkers, graslanden en moerassen. Snelgroeiende planten zorgen voor de meeste zuurstof. Voedselproductie is dus ook zuurstofproductie!
Grondstoffen
Grondstoffen zijn stoffen waar weer andere stoffen van gemaakt worden of die worden gebruikt als energiebron. Veel grondstoffen komen rechtstreeks uit de natuur.
Aardolie is een belangrijke grondstof voor allerlei producten (o.a. verf, plastic, benzine, kleding). Aardolie is ontstaan uit dode organismen die miljoenen jaren in de bodem hebben gelegen.
Bekijk in het filmpje van SchoolTV hoe aardolie is ontstaan.
Video: Ontstaan van aardolie
Biogrondstoffen
Biogrondstoffen worden gemaakt van planten of dieren.
Voorbeelden zijn hout, katoen en graan. Steeds meer auto's rijden tegenwoordig op biodiesel. Biodiesel wordt o.a. gemaakt van zonnebloemen en palmolie.
Stadsbus op biodiesel
De wereldwijde productie van palmolie neemt toe omdat aardolie als grondstof steeds duurder wordt.
Fossiele brandstoffen en energie
Als je een lampje aandoet, gebruik je stroom. Die stroom wordt opgewekt in een energiecentrale. Dat gebeurt nu meestal nog door het verbranden van fossiele brandstoffen, zoals steenkool, aardolie en aardgas.
Energieverbruik
We gebruiken de meeste brandstof om onszelf warm te houden. Om energie (en geld) te besparen is het dus verstandig om je huis goed te isoleren en bijvoorbeeld in de winter een trui aan te doen, zodat de verwarming een graadje lager kan.
Ons gemiddelde energieverbruik ziet er als volgt uit:
Recreatie
Veel mensen gaan in hun vrije tijd lekker wandelen in een natuurgebied. In een natuurgebied staat de natuur voorop en mag er niet gebouwd of geboerd worden. Organisaties als Natuurmonumenten, de Waddenvereniging en Greenpeace zetten zich in voor de bescherming van (bedreigde) planten of dieren en kopen daarvoor bijvoorbeeld natuurgebieden aan.
