Zaden

Zaden

Veel planten maken zaden. Deze zaden noem je daarom zaadplanten
De zaden dienen voor de voortplanting. 
Je maakt onderscheid tussen: naaktzadige planten en bedektzadige planten. 

 

 

Naaktzadige planten

Naaktzadige planten zoals den of larix maken zaden zonder vrucht eromheen.
Deze zaden liggen open en bloot ofwel naakt.
De zaden van de den liggen op kegelschubben.
Als de kegelschubben hard zijn, wijken ze uit elkaar. Als de kegel beweegt kunnen de zaden naar beneden vallen.
De zaden dwarrelen dan als helikoptertjes naar beneden.

Zaden: hier kunnen nieuwe dennen uit groeien.

Kegel: de dennenappel waarin de zaden ontstaan.

Kegelschubben: hier ontstaan de zaden.

Bedektzadige planten

Bij bedektzadige planten zijn de zaden altijd omgeven (bedekt) door een vrucht.
Soms stelt de vrucht niet veel voor, zoals bij de paardenbloem. Soms zijn de zaden juist omgeven door enorme vruchten, zoals bij de watermeloen.

Er zijn ongeveer 250.000 bedektzadige plantensoorten.
Die zijn te verdelen in eenzaadlobbige en tweezaadlobbige planten.

Eenzaadlobbige planten

Bij eenzaadlobbige plantensoorten zie je de vrucht bijna niet. Het enige wat je ziet is een velletje, de vruchtwand
Daarom worden de vruchten van eenzaadlobbige planten meestal zaden genoemd.

Het zaad van eenzaadlobbige planten zoals tarwe bestaat voor het grootste deel uit voedsel. Dat gedeelte heet zaadlob
De rest van het zaad bestaat uit de kiem. Als de kiem gaat groeien, gebruikt het de energie uit het voedsel.

Bij een pas gekiemde tarwekorrel zie je één zaadlob.
Daaruit halen het stengeltje en het worteltje de energie om te kiemen ofwel te groeien totdat het stengeltje groen wordt.

 

 

 

Tweezaadlobbige planten

Bij tweezaadlobbige planten is de vrucht meestal duidelijk te zien. Een voorbeeld hiervan zie je bij bonen zoals bruine bonen en tuinbonen. De zaden (bonen) zitten in een vrucht, de peul.


Als een bruine boon kiemt, zie je dat hij uit twee helften bestaat, de zaadlobben
De kiem groeit door energie uit deze zaadlobben te halen totdat hij groen is.

Onder de zaadhuid bevinden zich de zaadlobben met voedsel voor de kiem.
Door het poortje kan de boon water opnemen om te kiemen. Met de navel heeft de boon vast gezeten in de peul. Er is ook een tweelingbultje of hartje te zien op de boon.


Als één zaadlob is verwijderd, kun je het kiemplantje goed zien.


1 Een bruine boon is een zaad.
2 De bruine boon neemt door het poortje water op. De bruine boon zwelt op en breekt open.
3 Het worteltje komt naar buiten.
4 Het worteltje groeit en vormt zijwortels. Het stengeltje komt naar buiten. De kiem is een kiemplant geworden.
5 De kiemplant groeit. Hierbij wordt het reservevoedsel uit de zaadlobben verbruikt.
6 De kiemplant krijgt meer bladeren. Het reservevoedsel raakt op. De zaadlobben verschrompelen en zullen even later afvallen.
7 De kiemplant is een volwassen boonplant geworden.
8 Aan de boonplant komen bloemen. In de bloemen ontwikkelen zich zaden.
9 Hier ontstaan de zaden.

  • Het arrangement Zaden is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2018-03-07 09:08:31
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    De Kennisbanken bevatten de theorie bij de opdrachten.
    Leerinhoud en doelen
    Biologie;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Trefwoorden
    leerlijn, rearrangeerbare, rearrangeerbare leerlijn
  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.