Vooraf
Leerdoelen
Soms hoor je oudere bewoners van een buurt klagen dat ze zich er niet meer prettig voelen.
Vooral in grote steden als Amsterdam, Rotterdam en Den Haag kun je die geluiden horen. De samenstelling van de bevolking is daar in veel buurten in de loop van de jaren enorm veranderd.
Hoe dat zo gekomen is, daarover gaat deze opdracht.
Aan het eind van deze opdracht kun je:
- beschrijven dat de bevolkingssamenstelling van wijken in de loop der jaren kan veranderen.
- minstens twee oorzaken van deze veranderingen geven.
- een concreet voorbeeld geven van zo'n verandering.
Eindproduct-Beoordeling
Eindproduct
Je schrijft een verhaal (max.1 A4-tje) waarin de 'hoofdpersoon' een huis is dat al meer dan 50 jaar in een oude volkswijk van een grote stad staat.
Het huis vertelt: Wie hebben er in die jaren allemaal gewoond? Wat voor mensen waren dat? Waarom kwamen ze er wonen? Waarom verhuisden ze weer?
In je verhaal gebruik je de informatie uit de bronnen over de veranderingen in zo'n wijk. Laat je fantasie de vrije loop, maar gebruik ook de geleerde begrippen, zodat je de leerdoelen behaalt. Bij elkaar geven jullie verhalen een mooi beeld van de veranderingen in zulke wijken in de loop der jaren.
Beoordeling
Het eindproduct laten jullie beoordelen door jullie docent.
Jullie krijgen een goede beoordeling als:
- Het verhaal een duidelijk beeld geeft van de veranderingen in bevolkingssamenstelling in een oude volkswijk.
- Het verhaal leesbaar en boeiend geschreven is.
- Het verhaal in goed Nederlands is geschreven.
Werkwijze
Activiteiten
| Stap |
Groepsgrootte |
Activiteit |
| Stap 1 |
Alleen + samen |
Video's bekijken en vragen beantwoorden over suburbanisatie. |
| Stap 2 |
Alleen |
Video 'Witte vlucht' bekijken. |
| Stap 3 |
Alleen |
Berichtjes lezen over leven in aandachtswijken. |
| Stap 4 |
Alleen |
Verhaal schrijven met een huis uit een oude volkswijk als 'hoofdpersoon'. |
Benodigdheden
Geen bijzonderheden.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 uur nodig.
Aan de slag
Stap 1
Verhuizen
Een buurt is constant in verandering. Mensen vertrekken en er komen nieuwe mensen voor terug.
In bepaalde wijken is de samenstelling van de bevolking de laatste 60 jaar enorm veranderd.
Het gaat dan vooral om wijken in grote steden waar vroeger veel arbeiders woonden in goedkope huizen. Met de stijging van de welvaart in de vorige eeuw en de opkomst van de auto konden meer en meer mensen zich een huis buiten de stad veroorloven. Ze trokken naar het omringende platteland, waar flink wat huizen werden gebouwd. Deze trek vanuit de stad naar het omringende platteland heet suburbanisatie.
Bekijk nu de onderstaande filmfragmenten:
Migratie binnen de Nederlandse grenzen. (bekijken tot 11 min 31)
Nieuwkomers naast autochtonen. (bekijken tot 13 min 09)
Bespreek samen met een klasgenoot wat je hebt gezien in de filmpjes.
Gebruik daarbij de volgende vragen:
- Bedenk enkele redenen waarom mensen, die het konden betalen, wegtrokken uit de oude binnensteden.
- Waarom bleven ook de ouderen achter in de oude wijken?
- Kun je verklaren waarom deze wijken in een neergaande spiraal terechtkwamen?
Het resultaat van de suburbanisatie lijkt te zijn dat bepaalde bevolkingsgroepen bij elkaar komen te wonen. De rijken bij de rijken, in wijken met dure huizen. De minder rijke mensen in wijken met minder dure huizen. Ook zie je wijken die 'verkleuren'. De oorspronkelijke bewoners, 'witte' Nederlanders maken plaats voor gekleurde nieuwe Nederlanders van bijvoorbeeld Turkse of Marokkaanse oorsprong. Het gaat vaak om buurten met goedkopere huizen. En omdat veel nieuwe Nederlanders vaak een laag inkomen hebben is het logisch dat zij in die wijken een huis zoeken. Daarnaast krijgen zij gemiddeld meer kinderen dan de witte Nederlanders, waardoor de buurt steeds verder verkleurt.
Stap 2
Witte Vlucht
Bekijk het onderstaande videofragment.
Het videofragment is afkomstig uit een aflevering van Rondom 10.
De vrouw in het videofragment voelt zich duidelijk een vreemde in haar
eigen buurt. Dergelijke verhalen kun je in meer volkswijken in grote steden horen.
Hoe komt het dat er in deze wijken nog maar zo weinig oorspronkelijke Nederlanders (autochtonen) wonen?
Lees de volgende informatie:
Witte vlucht
De meeste oude stadswijken zijn ooit ontstaan dicht bij fabrieken. Het waren vaak kleine eenvoudige huizen. Toen de welvaart steeg, kregen veel arbeiders behoefte aan een groter huis. Ze verhuisden naar nieuwbouwwijken aan de rand van de stad. De mensen die geen huis in een nieuwbouwwijk konden betalen of heel erg gehecht waren aan hun buurt bleven achter.
In dezelfde periode kwamen er veel gastarbeiders naar Nederland omdat hier een tekort was aan arbeidskrachten. Een gastarbeider is iemand die tijdelijk naar een ander land gaat om er te werken. Maar voor veel gastarbeiders werd Nederland een tweede thuis. Ze bleven en lieten vrouw en kinderen overkomen. Ze trokken vervolgens naar de naoorlogse wijken waar goedkope woningen beschikbaar waren.
Door deze ‘verkleuring’ van de oude wijken zijn de achtergebleven oorspronkelijke bewoners alsnog naar de voorsteden verhuisd. Dit verschijnsel noem je “witte vlucht”. |
Kun je nu antwoord geven op de vraag waarom er in volkswijken in grote steden nog maar weinig autochtonen wonen?
Stap 3
Aandachtswijken
De samenstelling van de bevolking in een wijk verandert voortdurend. Maar als de problemen in bepaalde wijken zich opstapelen, dan moet er wat gebeuren. Dan moet de overheid ingrijpen. In 2007 heeft de regering 40 wijken aangewezen die extra aandacht nodig hebben. Ze worden aandachtswijken of ook wel Vogelaarwijken genoemd, naar de toenmalige minister van Wonen, Wijken en Integratie, Ella Vogelaar.
Bij de problemen in die wijken moet je denken aan overlast, onveiligheid en verloedering. Met gerichte maatregelen wordt geprobeerd om de leefsituatie in deze wijken te verbeteren. Bijvoorbeeld door beter onderhoud aan de huizen en het bouwen van duurdere nieuwe huizen. Op die manier komen er weer andere mensen in de buurt wonen, krijg je een andere "mix", waardoor de buurt verbetert.
Lees de volgende twee berichtjes over het wonen in zo'n aandachtswijk.
Student naar Vogelaarwijk
Woningcorporaties moeten studenten gaan huisvesten in leegstaande wooncomplexen in zogeheten Vogelaarwijken. Dat stelt D66-Kamerlid Kees Verhoeven. Op dit moment staan er in achterstandswijken honderden flats leeg van wel vier of vijf verdiepingen hoog. Het is de bedoeling dat die wooncomplexen allemaal worden gerenoveerd, maar door geldgebrek bij woningcorporaties zijn deze projecten op grote schaal uitgesteld.
"Deze woningen zijn voor gezinnen veel te klein, maar goed genoeg om drie studenten in te kunnen huisvesten. Zo kun je op zeer korte termijn duizenden studenten aan een woonruimte helpen”, zegt Verhoeven. Bovendien ziet hij voordelen voor de wijk: "Studenten hebben relatief meer te besteden en er komt wat meer evenwicht in de wijk als je kijkt naar het gemiddelde opleidingsniveau en culturele achtergronden." |
Politicus verhuist van Barneveld naar achterstandswijk
Afgelopen zomer verruilde Roel Kuiper, Eerste Kamerlid voor de ChristenUnie, samen met zijn vrouw Tjitske en hun 14-jarige dochter een prachtige twee-onder-een-kapwoning in Barneveld, voor een eenvoudig rijtjeshuis in Amsterdam-Noord. Het was een bewuste keuze om het christelijk bolwerk Barneveld te verlaten vertelt Tjitske Kuiper. '
In Barneveld woonden we in een ruim comfortabel huis. Toch hadden we er geen vrede mee. Als christen willen we een licht in de wereld zijn. Dan moet je niet in het veilige Barneveld blijven zitten. We willen wat betekenen voor deze wijk.'
De familie Kuiper laat zich niet afschrikken door een gestolen fiets. Ook het feit dat de kentekenplaten van de auto werden geschroefd is geen reden om terug te keren naar het Veluwse platteland. Tjitske Kuiper is al flink aan de slag om in de wijk de handen uit de mouwen te steken. 'Via een stichting heb ik een mevrouw uit de wijk naar het ziekenhuis gereden omdat ze geen vervoer had. Je merkt dat mensen verbaasd zijn dat je dat belangeloos doet. Op deze manier kun je iets van Gods liefde laten zien.' |
Stap 4
Eindproduct
Het eindproduct van deze opdracht maak je alleen.
Je schrijft een verhaal van max.1 A4-tje, waarin de 'hoofdpersoon' een huis is dat al meer dan 50 jaar in een oude volkswijk van een grote stad staat.
Het huis vertelt:
- Wie hebben er in die jaren allemaal gewoond?
- Wat voor mensen waren dat?
- Waarom kwamen ze er wonen?
- Waarom verhuisden ze weer?
In je verhaal gebruik je de informatie uit de bronnen over de veranderingen in zo'n wijk.
Laat je fantasie de vrije loop, maar gebruik ook de geleerde begrippen, zodat je de leerdoelen behaalt.
Bij elkaar geven jullie verhalen een mooi beeld van de veranderingen in zulke wijken in de loop der jaren.
Kijk nog even naar de beoordelingscriteria bij Eindproduct - Beoordeling.
Klaar en tevreden?
Sla je document op in Google Drive in de map BURGERSCHAP> als huizen konden praten
Laat het verhaal beoordelen door je docent.
