In Nederland is het weer vaak grillig, de ene dag zonnig, de andere dag regenachtig. Dat is in grote delen van de Verenigde Staten niet anders.
Maar zoals overal zijn er patronen in weersituaties, terugkerende weersomstandigheden of verschijnselen.
In deze opdracht zetten we deze weersverschijnselen in de Verenigde Staten op een rij.
In de volgende video zie je een verschijnsel dat in Amerika regelmatig voorkomt, maar wat in Nederland niet vaak voorkomt: de tornado.
De meeste mensen blijven het liefst zo ver mogelijk bij zo’n storm uit de buurt, maar sommige mensen reizen tornado’s achterna.
Hoe noem je deze mensen?
Wat kan ik straks?
Aan het eind van deze opdracht kun je:
herkennen dat breedte- en hoogteligging van gebieden te maken hebben met grote weersverschillen in de Verenigde Staten;
minimaal vier voorbeelden noemen van weersverschijnselen die in de Verenigde Staten voorkomen;
omschrijven wat een orkaan is, hoe deze ontstaat, waar orkanen voorkomen en wat de gevolgen kunnen zijn;
omschrijven wat een tornado is, hoe deze ontstaat, waar regelmatig tornado's voorkomen en wat de gevolgen kunnen zijn;
de zeven brede geografische gebieden van VS herkennen.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je gaat met behulp van een atlas uitzoeken wat de oorzaak is van grote weersverschillen in de VS. Je bekijkt temperatuurgegevens en zeestromen van de west- en oostkust. Je maakt twee oefeningen.
Stap 2
Je bestudeert de negen weersverschijnselen en combineert bij ieder verschijnsel de juiste (weer)kaart.
Stap 3
Je bestudeert de Kennisbank en bekijkt video's over orkanen en tornado's. De oefening gaat over deze video's.
Stap 4
Je bekijkt de geografische indeling van de VS. Je bekijkt de soort en hoeveelheid neerslag die valt in elk gebied.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippen
De begrippen gaan over het weer in de Verenigde Staten.
Eindopdracht
Je brengt een bekende orkaan in beeld in een eindproduct naar keuze.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 2 lesuren nodig.
Aan de slag
Stap 1: Het weer in de VS
Het weer in de VS: warm of koud, nat of droog
De Verenigde Staten beslaan een heel groot oppervlak, te verdelen in drie delen:
het vasteland dat zich over ruim vijftien breedtegraden uitstrekt,
Alaska (waar de poolcirkel doorheen loopt) en
Hawaï (een eilandengroep in de Stille Oceaan vlakbij de Kreeftskeerkring).
Door de verschillen in breedteligging en hoogte zijn er binnen de Verenigde Staten dagelijks grote weersverschillen. Het kan bijvoorbeeld tegelijkertijd streng vriezen in Alaska en tropisch warm zijn in Texas en Florida, twee staten aan de Golf van Mexico.
Zoek (in de Grote Bosatlas) een kaart van Noord-Amerika op.
Zoek op de kaart Alaska en Hawaï op.
Zoek ook Texas en Florida op.
Zijn er grote hoogteverschillen binnen de VS? Hoe hoog zijn de hoogste bergtoppen?
Kies een stad in het oosten van de VS uit en zoek uit hoe de temperatuur tussen de maanden verandert en hoeveel regen er valt?
Doe hetzelfde met een stad in het westen en een stad zuiden.
Maak de volgende sleepoefening.
Warme en koude zeestromen hebben invloed op het weer in de VS.
Maak de oefening.
Stap 2: Negen weersverschijnselen
Standaardweersomstandigheden in de VS door het jaar heen
Hoe grillig het weer in de Verenigde Staten ook is, er zijn weersomstandigheden die jaarlijks terugkomen en zelfs een eigen naam hebben gekregen. Hieronder vind je beschrijvingen van negen van dergelijke weersituaties met de tijd van het jaar waarin ze optreden.
In enkele gevallen gaat het om weersverschijnselen die in Nederland zelden of nooit voorkomen.
Negen weersverschijnselen
Hoe grillig het weer in de Verenigde Staten ook is, er zijn weersomstandigheden die jaarlijks terugkomen en zelfs een eigen naam hebben gekregen. Hieronder vind je beschrijvingen van negen van dergelijke weersituaties met de tijd van het jaar waarin ze optreden. In enkele gevallen gaat het om weersverschijnselen die in Nederland zelden of nooit voorkomen.
1. Blizzard (winter)
Een lagedrukgebied trekt van west naar oost over Canada of het noorden van de Verenigde Staten. Recht onder het lagedrukgebied en aan de achterzijde ervan valt sneeuw en staat er een harde of zelfs een stormwind. Die wind doet de al gevallen sneeuw opstuiven en vormt samen met de vallende sneeuw een dichte sneeuwjacht. Er ontstaan sneeuwduinen en het zicht loopt terug tot enkele meters. Dan spreekt de Amerikaanse nationale weerdienst van een blizzard. Men heeft het ook over een blizzard als het niet sneeuwt en harde wind alleen al gevallen sneeuw de lucht in blaast. Ook dan vormen zich duinen en loopt het zicht terug. Maar een paar meter boven de grond heb je goed zicht.
2. Lake effect snow (winter)
Koude lucht blaast over de Grote Meren waarvan het water een stuk warmer is dan de lucht. Die lucht neemt boven deze wateroppervlakken waterdamp op.
Deze waterdamp condenseert tot wolken, waaruit vervolgens sneeuwbuien vallen. Die buien drijven met de wind mee het land op.
3. Nor'easter (winter)
Boven de Golf van Mexico of de Atlantische Oceaan bij de Amerikaanse oostkust ontstaat een lagedrukgebied. Dat trekt over of langs de oostkust van de Verenigde Staten naar de Canadese grens en brengt boven land een zware storm – de nor’easter – met zware regen- en sneeuwval. De noordooster storm veroorzaakt onder meer hoge golven die schade aanrichten aan gebouwen vlak bij de waterlijn; bovendien spoelen stukken strand weg door de storm.
4. Koudegolf (winter)
Boven Canada of de Verenigde Staten ligt dagen- of wekenlang een hogedrukgebied. Aan de noord-, oost- en zuidzijde hiervan stroomt koude lucht naar het zuiden en westen, waarin het zelfs overdag streng kan vriezen. Onder het hogedrukgebied blijft het droog, staat er weinig wind en is het eveneens koud met soms ook overdag strenge vorst.
5. Tornado season (voorjaar en zomer)
Een lagedrukgebied trekt over Canada of het noorden van de Verenigde Staten naar het oosten. Aan de zuidelijke en oostelijke zijde ervan stroomt warme, vochtige lucht van boven de Golf van Mexico naar het noorden en oosten. Aan de westzijde van het lagedrukgebied stroomt koele, droge lucht uit Canada en van over de Rocky Mountains naar het zuiden en westen. De grens tussen deze twee luchtsoorten trekt met het lagedrukgebied mee naar het oosten. Als die grens de Rocky Mountains is gepasseerd en de grote vlakten bereikt in het midden van het vasteland van de Verenigde Staten, ontstaan er langs die grens zware onweersbuien met hagel, zware windstoten en soms ook tornado’s.
Vooral tornado’s zijn levensgevaarlijk en richten door hun enorme windsnelheid (tot meer dan 300 kilometer per uur) veel schade aan.
6. Hittegolf (zomer)
Boven de Verenigde Staten ligt dagen- of wekenlang een hogedrukgebied. Aan de oostzijde ervan stroomt warme lucht naar het noorden die de temperaturen overdag tot ruim boven de 30 graden, soms tot rond 40 graden doet oplopen. Soms is die lucht ook vochtig, waardoor het extra warm aanvoelt. Onder het hogedrukgebied loopt de temperatuur eveneens ruimschoots tot boven de 30 graden op en blijft het droog. Daardoor gaat een hittegolf vaak gepaard met langdurige droogte, waardoor er steeds meer gevaar dreigt van bos- en andere natuurbranden.
7. Hurricane season (zomer en najaar)
Af en toe komt een tropische storm (met een windsnelheid tot 117 kilometer per uur) of orkaan (met een windsnelheid van ten minste 117 kilometer per uur) via de kust van de Golf van Mexico of de oostkust de Verenigde Staten binnen. Aan de kust veroorzaken ze veel regen (soms enkele tientallen centimeters binnen een etmaal) en een stormvloed. Hierdoor kunnen laaggelegen gebieden aan de kust en eilanden voor de kust onder water lopen. Vooral orkanen richten grote schade aan. Eenmaal boven land neemt de wind snel af, maar blijven deze weersystemen gepaard gaan met zware regenval.
8. Indian Summer (najaar)
Na een periode met koud weer waarbij het in het noordoosten van het vasteland van de Verenigde Staten ’s nachts flink vriest, ontstaat er een hogedrukgebied dat enige dagen voor droog, zonnig en warm weer zorgt. Hierbij loopt de temperatuur overdag op tot iets boven de 20 graden. Dat is aan de hoge kant voor de tijd van het jaar (tussen eind september en begin november). Deze weersituatie treedt op in de periode waarin bladeren aan loofbomen al prachtige herfstkleuren vertonen.
9. Santa Ana (najaar)
Boven het Great Basin, een uitgestrekte hoogvlakte met woestijnen in het westen van de Verenigde Staten, ligt een hogedrukgebied. Aan de zuidzijde ervan stroomt koele, droge lucht naar het westen. Boven zuidelijk Californië daalt deze lucht via bergpassen en valleien van de hoogvlakte naar beneden en krijgt daarbij een flinke snelheid (vaak meer dan 65 kilometer per uur). De lucht wordt steeds meer samengeperst en daardoor nog warmer, soms tot ruim 30 graden en droger. Zo komt er boven zuidelijk Californië een warme, droge en harde aflandige wind te staan, die Santa Ana wordt genoemd. Als deze wind dagen achtereen waait, drogen natuurgebieden in Californië uit. Daardoor ontstaan er gemakkelijk bosbranden.
In de volgende oefening krijg je negen weerkaarten te zien.
Elke weerkaart hoort bij een van de beschreven weersverschijnselen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
In de volgende video's kun je zien waarom we in Europa geen orkanen hebben, hoe je de kracht en snelheid van een verwoestende cycloon kunt berekenen en volgen.
Na het bekijken van de video's beantwoord je de vragen in de oefening.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Er zijn drie soorten neerslag:
• stijgingsneerslag
• stuwingsneerslag
• frontale neerslag
Bekijk (nogmaals) de volgende video.
Landschap van de VS
Het landschap van de Verenigde Staten varieert sterk. Het kan in zeven brede geografische gebieden worden verdeeld.
1. Kustvlakte langs de Atlantische kust
De Atlantische Kustvlakte is een van de vlakste omgevingen in Noord-Amerika. Het grootste gedeelte helt flauw zeewaarts; onderzees zet zich dit voort. De vlakte wordt slechts sporadisch onderbroken door lage rivierterrassen in de brede rivierdalen. Voor de kust liggen langgerekte strandwaleilanden. De Atlantische Kustvlakte wordt vanaf New England in de richting van Florida steeds breder. 2. De Appalachen
De Appalachian Mountains, of de Appalachen, vormen een bergrug die zich uitstrekt van Newfoundland tot Alabama in het zuiden van de Verenigde Staten. Deze bergketen is zo'n 2400 km lang en er zijn slechts een paar bergen die boven de 2000 meter uitkomen.
3. De Mississippivlakte
De Mississippi loopt ten westen van de Appalachen en is omgeven door een grote brede vlakte: De Mississippivlakte. De oorsprong van de Mississippi ligt in het noorden, vlak bij de Canadese grens. Ze komt uit in het zuiden van de Verenigde Staten, in de Golf van Mexico. De vlakte van de benedenloop van de rivier kenmerkt zich door de vele afgesneden kleine waterloopjes (als rivierstroompjes en beekjes) en moerassen. De waterloop van de Mississippi wordt met tal van stuwen en dammen gecontroleerd.
4. De Great Plains
De Great Plains (Engels voor 'grote vlakten') vormen een groot vlak gebied, waarvan grote delen prairie, steppe en grasland zijn. De Great Plains bevinden zich vanaf de Amerikaanse staat Texas tot over de Canadese grens, tussen de Mississippi-rivier in het oosten en de Rocky Mountains in het westen.
5. De Rocky Mountains
De Rocky Mountains vormen een groot hooggebergte in het westen van Noord-Amerika. De Rockies beslaan een gebied met een lengte van meer dan 4800 km vanaf New Mexico door de Verenigde Staten naar Canada en Alaska. Het gebergte ligt tussen de Great Plains aan de oostkant en heeft een serie bassins en laagtes aan de westkant.
6. Het Grote Bekken
De grootste woestijn van de Verenigde Staten is het Grote Bekken (Great Basin). Het beslaat een enorm gebied in het westen van de VS, tussen de Rocky Mountains en de Sierra Nevada. Er valt gemiddeld 175-300 millimeter regen, maar er zijn grote stukken waar het eigenlijk helemaal nooit regent. Zo heb je Death Valley, waar de hoogste (erkende) temperatuur ter wereld is gemeten: 56,7 graden Celsius. Er valt minder dan 50 millimeter regen per jaar.
7. De Cascade Range
De Cascade Range, het Cascadegebergte of simpelweg de Cascades vormen een gebergte evenwijdig aan de westkust van de Verenigde Staten. Het gebergte bestaat uit brede, besneeuwde toppen en is ontstaan door vulkanen. Veel van deze vulkanen zijn ook tegenwoordig nog steeds actief. Het gebied loopt van noord naar zuid vanaf Brits-Columbia door de Amerikaanse staten Washington en Oregon tot aan het Shasta Cascade-gebied in het noorden van Californië.
Orkaan
Een zeer krachtige wervelwind die bestaat uit een cirkelvormig lagedrukgebied. Een orkaan ontstaat boven zeewater van minimaal 27 °C.
Tornado
Een zeer krachtige wervelwind die ontstaat boven land door het botsen van warme vochtige en koude droge lucht.
Overstroming
Het onder water lopen van een gebied dat onder normale omstandigheden droog ligt.
Droogte
Periode met een gebrek aan neerslag in combinatie met een hoge temperatuur.
Cycloon of tyfoon
Een andere benaming voor een orkaan. De benaming heeft te maken met de plek waar ze ontstaan.
Tsunami
Een vloedgolf die kan ontstaan na een zeebeving.
Hazard management
Het beleid om schade bij natuurrampen te voorkomen.
Risicoperceptie
Beleving van het risico bij een ramp.
Eindopdracht: Orkaan
In de eindopdracht staat een 'bekende' orkaan centraal.
Het eindproduct laat zien waar de orkaan is ontstaan en welke schade de orkaan heeft aangericht.
Op de site Wikipedia vind je onder het kopje 'Voorbeelden van orkanen' namen van orkanen die veel schade hebben aangericht.
Kies twee of drie orkanen uit en klik op de linkjes om meer specifieke informatie over deze orkanen te lezen.
Kies vervolgens een van deze drie orkanen voor het maken van je eindproduct.
In je eindproduct geef je aan:
Waar en wanneer deze orkaan is ontstaan.
Hoe de orkaan is ontstaan.
De naam van de orkaan.
Welke schade de orkaan heeft aangericht.
In welk gebied de orkaan heeft geraasd.
Gebruik de gereedschapskist om je eindproduct vorm te geven!
Beoordeling
Je laat het eindproduct beoordelen door je docent.
Je docent zal het eindproduct beoordelen op:
inhoud: wordt duidelijk wat een orkaan is en hoeveel schade een orkaan kan aanrichten?
vorm: is het eindproduct origineel en met zorg gemaakt?
taalfouten: bevat je eindproduct weinig of geen taalfouten?
Welkom bij de gereedschapskist. Hier vind je uitleg over alle werkvormen waarmee je je eindproducten maakt. Bij iedere werkvorm staat beschreven hoe je deze uitvoert, kun je inspiratiefilmpjes bekijken en vind je de beoordelingscriteria waaraan jouw product moet voldoen. Ook zie je welke digitale middelen je kunt gebruiken en aan welke vaardigheden je werkt tijdens het maken van je eindproduct. Veel succes!
Terugkijken
Intro
Neem de intro nog eens door. Vond je het een indrukwekkende video over tornado's? Kon je de vraag daarover beantwoorden? Ken je ook de Engelse benaming?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je drie verschillen tussen een tornado en een orkaan noemen?
Hoe ging het?
Inhoud
Heb je in Stap 2 de weerkaarten kunnen combineren met het juiste weersverschijnsel?
Eindopdracht
Welke orkaan heb je uitgekozen en beschreven? Waarom heb je die uitgekozen?
Ben je tevreden over het eindproduct dat je over die orkaan hebt gemaakt?
Het arrangement Opdracht: VS: Weer - vmbo-kgt34 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze opdracht hoort bij het thema 'Weer en klimaat: VS', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Aardrijkskunde voor vmbo-kgt leerjaar 3 en 4. Tijdens deze opdracht ga je leren welke invloed de breedte- en hoogteligging van verschillende gebieden heeft op de weersverschillen binnen de Verenigde Staten. Waarmee vier soorten weersverschijnselen binnen de Verenigde Staten verklaard kunnen worden. Verder ga je verdiepen in wat de verschillen zijn tussen orkanen en tornado's, en hoe deze ontstaan, waar ze vandaan komen en de welke gevolgen ze kunnen hebben. Als laatste leer je meer over de geografie van de VS en verdiep je je in zeven brede gebieden.
Veel plezier met het maken van de opdracht!
Deze opdracht hoort bij het thema 'Weer en klimaat: VS', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Aardrijkskunde voor vmbo-kgt leerjaar 3 en 4. Tijdens deze opdracht ga je leren welke invloed de breedte- en hoogteligging van verschillende gebieden heeft op de weersverschillen binnen de Verenigde Staten. Waarmee vier soorten weersverschijnselen binnen de Verenigde Staten verklaard kunnen worden. Verder ga je verdiepen in wat de verschillen zijn tussen orkanen en tornado's, en hoe deze ontstaan, waar ze vandaan komen en de welke gevolgen ze kunnen hebben. Als laatste leer je meer over de geografie van de VS en verdiep je je in zeven brede gebieden.
Veel plezier met het maken van de opdracht!
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Weersverschijnselen
Tornado en orkaan
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
In Nederland is het weer vaak grillig, de ene dag zonnig, de andere dag regenachtig. Dat is in grote delen van de Verenigde Staten niet anders.
Aan het eind van deze opdracht kun je:
Tijd
Intro
