Vooraf
De les "Fossielen" zal grotendeels via deze site gegeven kunnen worden. Op deze site staan alle opdrachten onder hun eigen kopje, met daarbij een korte uitleg en de te downloaden werkbladen.
Wij stellen het op prijs wanneer u na afloop het evaluatieformulier invult dat u per mail toegestuurd zal worden.
De doelgroep voor deze leskist is groep vijf tot en met acht.
Het doel van deze leskist is de leerlingen uit te leggen wat fossielen zijn en zal er aandacht besteed worden aan de ontstaansgeschiedenis van fossielen.
Mocht u vragen hebben neem dan gerust contact op met team Educatie van het Natuurcentrum Gorinchem, 0183-630 911.
Inleiding
Deze les behandelt het thema Fossielen.
Fossielen zijn overblijfselen van levende wezens. Fossielen kunnen resten zijn van botten maar ook afdrukken of afgietsels in of van steen. Fossielen zijn er van dieren en van planten, maar er zijn ook fossielen van pootafdrukken, kruipsporen en uitwerpselen.
Bij deze les zitten de volgende opdrachten:
- wat zijn fossielen
- in welke tijd zijn veel fossielen ontstaan
- waarvan zijn er fossielen
en verder kunt u:
- een projecthoek / thematafel inrihcten
- een eigen dinosauriër maken
- een gipsafdruk maken (zelf gips aanschaffen bij b.v. de bouwmarkt)
Filmpje over Fossielen
Dit filmpje is een aanvulling op de inleiding van deze leskist.
Lengte filmpje ca. 15 minuten.
Een tijdlijn van ontwikkeling
Veel fossielen zijn van lange tijd geleden, maar van hoe lang geleden?
Wat is er in al die tijd gebeurd?
Om dat te ontdekken gaan we een tijdlijn maken van de ontwikkelingen die er zijn geweest.
Het is de bedoeling dat jullie de gebeurtenissen op de juiste plek in de tijdlijn zetten.
Nodig voor deze opdracht:
- Een tijdlijn (downloaden).
- Een knipvel (downloaden).
- Een schaar.
- Lijm
Fossielenquiz
Nu volgt er een quiz.
Het zijn meerkeuze vragen en per vraag moet het antwoord gecontroleerd worden.
Alleen bij het juiste antwoord kun je verder naar de volgende quizvraag!
Oefening: Fossielenquiz
Start
Maak een Fossiel
De meeste fossielen zijn eigenlijk adrukken, bijvoorbeeld van een plant of een dier.
Met gips kun je het idee van een fossiel heel goed namaken en dit gaan wij dan ook doen.
Voor deze opdracht doe je het volgende (lees eerst alle stappen goed door):
stap 1:
Maak in een (oud) emmertje het gips klaar zoals aangegeven op de gebruiksaanwijzing (zie verpakking). Het mengsel mag een wat papperige brei worden, zodat je het kan uitgieten zonder dat er luchtbellen in komen (over het algemeen heb je 1 deel water en 2 delen gips nodig).
stap 2:
Giet voor elke leerling een bodem gips in een afgeknipt melkpak vol, tot circa 1,5 cm hoog.
stap 3:
Het gips moet nu een paar minuten drogen (zie verpakking).
Intussen kunnen de leerlingen zoeken naar spullen om te gebruiken voor de afdruk.
stap 4:
Als het gips een tiijdje heeft gestaan, druk je het voorwerp een in het gips (druk niet door tot de bodem). Doe dit in 1 keer goed want je kunt het niet opnieuw doen.....
Haal na 2 minuten het voorwerp er weer uit en laat het gips een nacht verder drogen, zodat het goed is uitgehard.
Je kunt de uitgeharde afdruk later nog kunnen schilderen.
Gooi de gipsresten bij het restafval, niet in de gootsteen, anders raakt de afvoer verstopt!
Dit heb je nodig:
- gips (meegeleverd)
- water
- een (oude) emmer
- lepel of maatbekertje
- Lege schone zuivelpakken (zie afbeelding)
- voorwerpen voor de afdruk
- evt. verf en kwast als je de afdruk wil beschilderen.

Knutsel opdrachten
In de natuur zijn heel veel verschillende dieren. Bedenk een dier dat nog niet bestaat en maak er een tekening van.
Wat eet het dier dan?
Hoe pakt het dier het voedsel, hefet het een bek, een snavel, een slurf?
Waar leeft het, onder de grond, in de lucht, onder water?
Geef je dier ook een naam.
Van papier kun je op veel manieren een dier maken. Het is ook mogelijk de knipbladen (eerst downloaden en printen) te gebruiken om een van de volgende dieren te maken.
Een mammoet

Een triceratops

Een tyrannosaurus rex

Een pteranodon

Knipblad Mamoet
knipblad Triceratops
knipblad Tyrannosaurus Rex
knipblad Pteranodon
Tentoonstelling / thematafel
In deze leskist zitten een aantal fossielen waar mee je een thematafel kunt inrichten. Heb je thuis fossielen, dan wil je die misschien wel meenemen naar school. Je kunt de fossielen met een loep bekijken, leg die ook op je tentoonstelling.
In de leskist zit naast de fossielen nog een klein spelletje, waar bij bepaalde gebeurtenissen op een rijtje moeten worden gezet.
Bij dit spel moet je met de ring (uit het middenvakje) de gaatjes uit de schijf verbinden. Met de ring stap je van het ene gaatje naar het andere het andere. Begin bij het eerste gaatje en probeer dan de ring door alle gaatjes te laten gaan. Probeer op deze manier de kaartjes op de goede volgorde te leggen.