Groep 5 Jeroen Boschschool
Ridders en jonkvrouwen in de Middeleeuwse stad



1. Inleiding
Welkom kind!

Mijn naam is Ridder Evermoed. Ik heb gehoord dat jullie leren over de Middeleeuwen. Laat ik nu net in de Middeleeuwen hebben geleefd! Ik wil jullie graag vertellen hoe het was om in de Middeleeuwen te leven. Het is namelijk heel anders dan hoe jullie nu leven. Het was de tijd van de koningen, ridders en landheren.
De Middeleeuwen is een periode van lang, lang geleden. Het begon 500 jaar na Christus en eindigde 1500 jaar na Christus. Ik had geen auto. Mijn dorpsgenoten en ik deden alles te voet of met paard en wagen. Wij hadden geen schone wc’s of schoon drinkwater. Zelfs kinderen dronken bier, omdat het schoner was dan water. Ik wil jullie graag meenemen op een ontdekkingsreis zodat jullie erachter komen hoe het in mijn tijd ging in de stad. Hiervoor gaan jullie een proef doen, die bestaat uit twee onderdelen. Als je de twee proeven doorstaat, ben je een ware ridder of jonkvrouw!
Bekijk eerst dit filmpje om te leren hoe een Middeleeuwse stad eruit zag.
Klik nu op ‘Opdracht’ om erachter te komen wat jullie moeten doen.
2. Opdracht
Jullie gaan samen een poster maken om te laten zien wat je weet over de Middeleeuwen. Hiervoor ga je twee proeven doen.
Bij proef 1 ga je vragen beantwoorden. Op de poster schrijf je het nummer van de vraag en daaronder het antwoord. Je mag zelf weten hoe je dit opschrijft: alles door elkaar of in een rechte rij, je mag het zelf bedenken. Via internet kun je veel informatie vinden.
Bij proef 2 gaan jullie je eigen wapenteken ontwerpen.
Op de poster kunnen jullie, juf/meester en je klasgenoten straks allerlei informatie over de Middeleeuwen lezen en ze kunnen zien welk wapen bij jullie hoort!
Je werkt samen met je schoudermaatje aan de poster!
Klik nu op 'Werkwijze' om te zien hoe je het gaat aanpakken.

3. Werkwijze
Je krijgt van de juf een A3 papier, dit wordt jullie poster. Je moet zelf pennen, stiften en/of potloden verzamelen. Je mag namelijk in de kleuren schrijven die jij wil, zolang je maar netjes schrijft. Je hebt voor deze opdracht ongeveer 1,5 uur de tijd en je werkt samen met je schoudermaatje. Belangrijk: bij proef 2 ga je je eigen wapenteken ontwerpen. Teken het lege wapen alvast op je poster, zodat je straks zeker weet dat je genoeg ruimte hebt.
Aan de slag!
Proef 1: informatie verzamelen over de Middeleeuwen
Hieronder staat een lijst met vragen die ik graag terug wil zien op je poster, zodat je kunt laten zien dat je genoeg weet over de Middeleeuwen. Je kunt zelf zoeken via Google, maar ik heb ook al een aantal dingen opgezocht voor je. Als je klikt op het kopje ‘Bronnen’ zie je de websites die je kunt gebruiken om de vragen te beantwoorden.
LET OP! Denk erom dat je niet letterlijk overschrijft van internet, maar het in je eigen woorden opschrijft!

Schrijf het nummer van de vraag op met daaronder of daarnaast het antwoord.
- Waarom had een Middeleeuwse stad een stadsmuur?
- Een middeleeuwse stad was niet zo schoon. Waarom niet? Geef twee redenen.
- Waarvan zijn de huizen in de Middeleeuwen gemaakt? Waarom was dat gevaarlijk?
- Elke Middeleeuwse stad heeft een stadsomroeper. Wat vertelde deze stadsomroeper? En hoe deed hij dat?
- Wat is een ambachtsman? Geef drie voorbeelden van een ambacht.
- In de Middeleeuwen leefden de mensen van het land. Rond het jaar 1000 bedacht men de keerploeg. Wat is dit?
- Door de keerploeg werd het leven makkelijker. Maar de boeren bedachten nog iets slims: het drieslagstelsel. Wat is het drieslagstelsel?
- In de Middeleeuwen kwam één ziekte steeds weer terug: de pest. Ook wel ‘de zwarte dood’ genoemd. Wat hoort bij de zwarte dood? Kies de goede antwoorden: verkouden – hoofdpijn – builen – zweetvoeten – koorts – kiespijn – bloed overgeven.
Proef 2: je eigen wapenteken ontwerpen

Ik ben een ridder en daarom draag ik een harnas. Een harnas is sterk en veilig. Maar soms ook lastig, want hoe kun je nou zien welke ridder in welk harnas zit? Je wil natuurlijk niet de verkeerde aanvallen. Daarom droeg elke ridder zijn eigen teken. Dat heette: wapenteken. Het wapenteken stond overal op: op het schild, op zijn paard en op zijn kleren.
Teken deze vorm op je poster:

- Zoek plaatjes op van wapentekens. Wat vinden jullie mooi?
- Ontwerp samen je eigen wapenteken en teken deze op je poster.
- Zorg dat de volgende punten in ieder geval te zien zijn op jullie wapen:
- Verschillende kleuren
- Dieren of menselijke figuren
- Een teken

4. Bronnen
5. Beoordeling
Onderdeel |
Matig ( 1 punt) |
Voldoende (5 punten) |
Goed (10 punten) |
Score |
Inhoud van de poster
|
Niet alle antwoorden zijn
te vinden op jullie poster.
|
Alle antwoorden zijn te vinden
op jullie poster. |
Alle antwoorden zijn te vinden
op jullie poster, plus extra
informatie. |
|
Lay-out |
Jullie poster komt rommelig
over. Het wapenteken is simpel en/of slordig getekend en bevat niet de
drie punten.
|
Jullie poster ziet er netjes uit.
Jullie hebben tijd besteed aan het
ontwerpen van een mooi wapenteken met de drie punten.
|
De poster ziet er mooi en verzorgd uit.
Het wapenteken heeft veel
details en de drie punten. |
|
Spelling |
Er zijn veel spellingsfouten te
vinden op jullie poster.
|
Er is soms een spellingsfout te vinden
op jullie poster. |
Er zijn geen spellingsfouten
te vinden op jullie poster. |
|
Schrijfstijl |
Alle tekst is letterlijk
overgenomen van de websites. |
Alle tekst is grotendeels in jullie eigen woorden geschreven. |
Alle tekst is in jullie eigen woorden geschreven. |
|

4 t/m 10 punten: het wordt zwaar voor jullie in de Middeleeuwen. Jullie moeten nog hard werken voordat jullie er klaar voor zijn!
11 t/m 20 punten: jullie zijn bijna klaar om de Middeleeuwen te beleven, nog een paar kleine dingen!
21 t/m 30 punten: jullie zijn klaar voor de Middeleeuwen!
31 t/m 40 punten: het lijkt wel alsof jullie in de Middeleeuwen hebben geleefd, knap!
6. Terugblik
Goed gedaan!

Bedankt voor jullie interesse in de Middeleeuwen, de tijd waarin ik leef. Jullie zijn nu echte ridders of jonkvrouwen met alles wat jullie geleerd hebben. Jullie weten ondere andere nu:
- Waarom een middeleeuwse stad een stadsmuur heeft;
- Waarom een middeleeuwse stad zo vies was;
- Waarvan huizen in de middeleeuwen gemaakt zijn en waarom dat gevaarlijk was;
- Dat elke middeleeuwse stad een stadsomroeper heeft;
- Wat een keerploeg is;
- Wat het drieslagstelsel is;
- en tot slot wat de ziekte 'De Zwarte Dood' inhoudt.
En je hebt weer geoefend met samenwerken! Ik wil jullie nogmaals bedanken voor jullie goede inzet, tot ziens in de Middeleeuwen!

Ik groet jullie, ridder Evermoed
7. Docentpagina
Titel: Ridders en jonkvrouwen in de middeleeuwse stad
Onderwerp: hoe gaat het eraan toe in een middeleeuwse stad?
Bestemd voor: leerlingen van groep 5
Vakgebied: geschiedenis, tijdvak Middeleeuwen
Leerpunten: kernbegrippen ambachtsman, stadsmuur, stadsomroeper, keerploeg en drieslagstelsel definiëren. Leren wat een wapenteken is en waarvoor het werd gebruikt. Samenwerken. Creativiteit: je eigen wapenteken ontwerpen.
Opbrengst: een poster met informatie over de middeleeuwse stad en daarop een zelf ontworpen wapenteken.
Benodigdheden: ipads/computers, potloden, stiften, pennen, a3 papier
Deze webquest is gemaakt door: Marlijn Hoogenberk
Extra informatie:
Wat is een webquest?
Een webquest is een educatieve opdracht, die de leerlingen via internet uitvoeren. De leerlingen moeten dit samen of individueel kunnen maken.Een goede reden om gebruik te maken van een webquest is dat leerlingen op een gestructureerde en leuke manier leren om te gaan met het internet.
Voor wie is deze webquest bedoeld?
Deze webquest is bedoeld voor leerlingen in de middenbouw, groep 5. De leerlingen kunnen deze opdracht zelfstandig uitvoeren.
Deze webquest werkt als volgt:
De leerlingen moeten alle stappen doornemen. Een webquest bestaat uit het volgende:
1. Inleiding
2. Opdracht
3. Werkwijze
4. Bronnen
5. Beoordeling
6. Terugblik
7. Docentpagina
De leerlingen lezen eerst de inleiding. Daarin staat vermeldt wat ze moeten doen. Naarmate ze steeds verder gaan (naar de volgende stappen) komen ze dichterbij het eindresultaat.