Thema: Hormonen en homeostase - h45

Thema: Hormonen en homeostase - h45

Thema: Hormonen en homeostase

Intro

Je weet natuurlijk dat je lichaamstemperatuur 37°C is.
Maar als je nauwkeurig kijkt, blijkt die temperatuur in de loop van de dag behoorlijk te variëren:
rond 38°C om tien uur ’s avonds en circa 36° C om vier uur ’s nachts.
Vlak voor je wakker wordt, stijgt je lichaamstemperatuur, zodat je alert bent aan het begin van de dag.



Dan is dat het meest nodig, zeker voor onze voorouders.
Ook de bloeddruk en de productie van sommige hormonen, vertonen deze schommelingen in de loop van de dag. Elke dag weer.
Dankzij de regelmechanismen in je lichaam, ben je altijd zo goed mogelijk aangepast aan wat het moment van de dag van je vraagt.

In dit thema kijk je naar de verschillende regelmechanismen die je lichaam heeft, om ervoor te zorgen dat je interne milieu steeds zo optimaal mogelijk is. Het vermogen van het lichaam om het interne milieu constant te houden, ondanks veranderingen in de omgeving, noem je homeostase.

Succes!

Wat kan ik straks?

Aan het eind van dit thema:

  • beschrijf je het belang van (de samenwerking tussen) longen, lever, nieren, huid, zenuw- en hormoonstelsel voor de homeostase bij de mens.
  • beschrijf je de samenhang van de regeling van lichaamsprocessen onder andere met behulp van het principe van een regelkring.
  • beschrijf je het verband tussen hormonale regulatie en het handhaven van homeostase met behulp van de principes van een regelkring. J
  • beschrijf je de werking van hormoonklieren en hun specifieke hormonen en leidt af hoe de doelorganen daarop reageren.

Deelconcepten
hormoonklieren, hypothalamus, hypofyse, schildklier, nieren, bijnieren, eilandjes van Langerhans, exocrien, endocrien, doelwitorganen, hormoonreceptor, hormoonconcentratie, insuline, glucagon, adrenaline, schildklierhormoon, zenuw-zintuigstelsel, hormoonstelsel, receptoren, inwendig en uitwendig milieu, regelkring, positieve en negatieve terugkoppeling, dynamisch evenwicht, pH, temperatuur, CO2- en O2-concentratie, glucoseconcentratie, osmotische waarde.

Wat kan ik al?

Wat weet je al over hormonen en homeostase?
Lees de volgende Kennisbanken uit de onderbouw als opfrisser voor dit thema.

Spieren

Het zenuwstelsel

Hormonen

Hersenen

Prikkels en impulsen

 

Maak nu de volgende oefening om je kennis te testen.

Wat ga ik doen?

Het thema Hormonen en homeostase bestaat uit de volgende onderdelen.
In de tabel staat per activiteit hoeveel SLU je ongeveer nodig hebt.

Activiteit

Aantal SLU

Inleiding

 

Wat kan ik straks?

0,5

Wat kan ik al?

2

Wat ga ik doen?

0,5

Modules

 

Module: Aan de start

8

Module: Hormonen

8

Afsluiting

 

Samenvattend

1

Examenvragen

1

Terugkijken

0,5

Totaal:

21 à 22

Modules

Bij dit thema's horen de volgende modules.
Maak hieronder je keuze.

Module 1

Aan de start
Module 2

Hormonen

Afsluiting

Samenvattend

Kennisbanken
Hieronder de Kennisbanken bij dit thema.

Geslachtshormonen

Hormonale regeling van de voortplanting

Voedingsstoffen

Lever

Werking van de niereenheid

Bloedsamenstelling

Zintuigen algemeen

Indeling van het zenuwstelsel

Spieren in beweging

Regeling algemeen

A-specifieke afweer

Regelkringen

Hormoonklieren

Homeostase op celniveau

Hormonale regeling van man en vrouw

Examenopgaven

Je hebt in de modules veel theorie bestudeerd en veel vragen beantwoord en opdrachten gemaakt.
Als het goed is, ben je nu klaar voor het beantwoorden van een aantal examenvragen over dit onderwerp. Lees eerst de tips.

Tips

 

HAVO 2017-TV1

HAVO 2017-TV1 Vraag 9
HAVO 2017-TV1 Vraag 13
HAVO 2017-TV1 Vraag 14

HAVO 2018-TV1

HAVO 2018-TV1 Vraag 27

HAVO 2019-TV1

HAVO 2019-TV1 Vraag 1
HAVO 2019-TV1 Vraag 2

HAVO 2021-TV1

HAVO 2021-TV1 Vraag 4
HAVO 2021-TV1 Vraag 38

HAVO 2021-TV2

HAVO 2021-TV2 Vraag 15
HAVO 2021-TV2 Vraag 17

 

Meer oefenen?
Ga naar ExamenKracht en oefen ook met de nieuwste examens.
Van de examenvragen kan de voortgang worden bijgehouden op ExamenKracht.
Vraag verdere instructies aan je docent.

Extra opdracht

Hoe haal je het in je hoofd?
Mindmap
Bedenk eerst zoveel mogelijk waarden die door het lichaam constant worden gehouden.
Zet daaromheen alle organen die daarbij betrokken zijn.
Geef met pijlen, woorden en plus- en mintekens aan op welke manier deze organen invloed uitoefenen.

Maak daarna de volgende oefening.

Terugkijken

Intro

  • Lees de intro van dit thema nog eens door.
    Vind je het een goede intro om het thema mee te beginnen?
    In de inleiding wordt het begrip homeostase uitgelegd. Leg het begrip nu zelf uit, in eigen bewoording. Maak gebruik van de kennis die je in dit thema hebt opgedaan.

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Kun je wat je moet kunnen?

  • Je werk toe naar je eindexamen.
    Bekijk nog eens de manier waarop je aan dit thema hebt gewerkt.

    • Welke strategieën heb je toegepast die vooral resultaat geven op het niveau van reproductie?
    • Welke helpen je bij het toepassen in bekende situaties?
    • Welke strategieën heb je toegepast om je kennis ook in nieuwe situaties te gebruiken?
    • Wat was het rendement van wat je hebt gedaan?

    • Overleg zo nodig met je docent over het aanleren van nieuwe strategieën.
      Of kijk hier voor nuttige tips: www.iqnu.nl

Hoe ging het?

  • Tijd
    Bij de activiteiten stond een totale studiebelasting van 21 à 22 SLU.
    Ben je meer of minder tijd met het thema bezig geweest?
    Met welke module ben je het langst bezig geweest? Wat was hier de reden van?
  • Herhaling
    Heb je voor je aan de modules begon de oefening bij 'Wat kan al?' gemaakt?
    Wist je het meeste nog? Als dit niet zo was, wat heb je gedaan om je voorkennis bij te spijkeren?
  • Inhoud
    Het thema bestaat uit twee modules.
    Welke vond je het minst interessant? Schrijf op waarom je deze opdracht niet zo interessant vond.
  • Examenvragen
    Je hebt de examenvragen gemaakt.
    Ging het goed? Had je de theorie uit de modules nodig om de vragen te kunnen maken?

  • Het arrangement Thema: Hormonen en homeostase - h45 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2022-03-15 12:18:17
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Dit thema Homeostase is ontwikkeld door medewerkers van StudioVO.
    Bij het ontwikkelen van het materiaal is gebruik gemaakt van of wordt verwezen naar materiaal van de volgende websites:

    www.schooltv.nl www.youtube.com www.bioplek.org www.wikipedia.org


    Fair Use
    In de Stercollecties van StudioVO wordt gebruik gemaakt van beeld- en filmmateriaal dat beschikbaar is op internet. Bij het gebruik zijn we uitgegaan van fair use. Meer informatie: Fair use

    Mocht u vragen/opmerkingen hebben, neem dan contact op via de helpdesk VO-content .

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Dit thema valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor biologie voor havo leerjaar 4/5. Dit thema heet hormonen en homeostase. Aan het eind van dit thema: beschrijf je het belang van (de samenwerking tussen) longen, lever, nieren, huid, zenuw- en hormoonstelsel voor de homeostase bij de mens. beschrijf je de samenhang van de regeling van lichaamsprocessen onder andere met behulp van het principe van een regelkring. beschrijf je het verband tussen hormonale regulatie en het handhaven van homeostase met behulp van de principes van een regelkring. beschrijf je de werking van hormoonklieren en hun specifieke hormonen en leidt af hoe de doelorganen daarop reageren.
    Leerniveau
    HAVO 4; HAVO 5;
    Leerinhoud en doelen
    Beweging; Interactie; Biologie; Instandhouding; Bouw en werking van spieren en botten; Celstofwisseling; Hormonale regulatie, verband met homeostase; Regeling; Homeostase op celniveau;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    16 uur en 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, biologie, havo4/5, homeostase, hormonen, hormoonklieren, lichaamsprocessen, stercollectie
  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van