Als hartfunctielaborant werk je op een cardiologische afdeling in het ziekenhuis.
Je doet in opdracht van een cardioloog of huisarts zelfstandig onderzoek naar het functioneren van het menselijk hart.
Daarnaast assisteer je de cardioloog bij onderzoeken en ingrepen aan het hart.
In je functie als hartfunctielaborant werk je met diverse apparatuur.
Het bekendste apparaat is de elektrocardiograaf, die de elektrische activiteit van de hartspier registreert.
Het elektrocardiogram (ECG), is hiervan de grafische weergave.
Diverse hartaandoeningen komen pas aan het licht door het hart tijdens lichamelijke inspanning te onderzoeken (ergometrie).
Daarom neem je inspanningstesten af, bijvoorbeeld op de fiets of op de loopband.
In de video zie je het werk van een hartfunctielaborant. De informatie die je hoort kun je gebruiken in de rest van deze module.
In deze module volg je het werk van ‘de’ hartfunctielaborant.
Succes!
Wat ga ik leren?
Je kunt:
onderdelen herkennen en benoemen in een dierlijk hart.
de werking van het hart van een mens uitleggen.
harttonen verklaren.
de hartslag meten met behulp van de polsslag.
een grafiek van een ECG verklaren.
de bloeddruk opmeten.
uitleggen wat er aan de hand is bij slagaderverkalking.
uitleggen wat er aan de hand is bij hartritmestoornis.
uitleggen wat een pacemaker voor het hart kan doen.
uitleggen wat er gebeurt bij een dotter behandeling en een bypassoperatie.
Deelconcepten
Grote bloedsomloop, kleine bloedsomloop, hartslagfrequentie, slagvolume, sinusknoop, bloeddruk, bovendruk, onderdruk, zuurstof- en koolstofdioxidetransport, cholesterol, hart, hartkleppen, slagader, ader, haarvat en lymfesysteem.
Wat ga ik doen?
Aan de slag
Stap
Inhoud
Stap 1
Cardiologie is het medisch specialisme dat zich bezighoudt met het opsporen, diagnosticeren en behandelen van ziekten van het hart
Stap 2
Het hart is een sterke spier die je onbewust samentrekt en ontspant.
Hoe werkt het hart?
Stap 3
Een andere manier om informatie over de werking van het hart te krijgen is een ECG (elektrocardiogram).
Stap 4
Je meet je eigen bloeddruk en die van een klasgenoot.
Stap 5
Om meer te weten te komen over het functioneren van het hart, doet de hartfunctielaborant in samenwerking met de cardioloog, ook andere vormen van onderzoek. Welke dat zijn leer je in deze stap.
Stap 6
Wat is een hartritmestoornis en welke soorten stoornissen zijn er?
Stap 7
Je leert wat de symptomen en risicofactoren zijn voor een beginnend hartinfarct.
Afronding
Onderdeel
Kennisbank
Alle Kennisbankitems uit deze module.
Eindopdracht A
Je maakt een mindmap over het beroep van een hartfunctielaborant.
Eindopdracht B
Je ontdekt of het werk van hartfunctielaborant misschien iets voor jou is!
D-toets
Je test je kennis van deze module met een d-toets.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 8 SLU nodig.
Aan de slag
Stap 1: Het hart van dichtbij
Het hart van dichtbij
Cardiologie is het medisch specialisme dat zich bezighoudt met het opsporen, diagnosticeren en behandelen van ziekten van het hart. De cardioloog maakt hiervoor van een aantal onderzoeken gebruik, zoals de polsslag, de bloeddruk, het ECG of 'hartfilmpje', de echografie van het hart en de hartkatheterisatie.
Bij veel van deze onderzoeken speelt de hartfunctielaborant een belangrijke rol.
Als hartfunctielaborant is het natuurlijk van belang dat je de bouw van het hart goed kent.
Bestudeer in de Kennisbank:
Practicum Bouw van het hart
In twee- of drietallen.
Je gaat het hart van een varken, schaap of kip ontleden.
Volg de aanwijzingen op het werkblad.
Maak tekeningen van de bouw en benoem de onderdelen.
Bekijk eventueel de volgende video als ondersteuning bij je practicum.
Stap 2: De werking van het hart
De werking van het hart
Het hart is een sterke spier die je onbewust samentrekt en ontspant.
Hoe werkt het hart?
Het hart is verdeeld in een linker- en een rechterkant.
Het bestaat uit kamers, boezems en kleppen.
Het bloed wordt door het hart door je hele lichaam gepompt.
Bloedsomloop
Maak een stroomdiagram waarin je de werking van het hart uitlegt.
Geef daarin aan: grote bloedsomloop, kleine bloedsomloop, linker- en rechterboezem, linker- en rechterkamer, longader, longslagader, aorta, holle aders, sinusknoop, vlezige hartkleppen (twee- en drieslippige kleppen), halvemaanvormige kleppen (aortakleppen).
Maak gebruik van de Kennisbank en de video:
Harttonen
In tweetallen.
Met behulp van een stethoscoop kun je twee harttonen horen.
Een doffe, vrij lage toon, die ontstaat bij het begin van de samentrekking van de kamers.
De toon ontstaat door trillingen van het sluiten van de kleppen tussen boezems en kamers.
Een korte, hogere toon bij het begin van het ontspannen van de kamers.
Deze toon wordt vooral veroorzaakt door het sluiten van de kleppen tussen de kamers en de slagaders.
Luister naar de harttonen van een medeleerling met behulp van de stethoscoop.
Practicum Polsslag meten
In tweetallen.
De hartslag is goed te meten door het tellen van de polsslag.
Open je linkerhand met je handpalm naar je toe.
Voel met je vingertoppen op de plaats die is aangegeven in de afbeelding.
Schuif een beetje heen en weer met je vingertoppen totdat je de hartslag voelt.
Tel gedurende een minuut het aantal hartslagen.
Wacht een minuut en tel nog een keer.
Berken het gemiddelde aantal hartslagen per minuut.
Let op: deze meting is niet geheel betrouwbaar!
Maak je dus niet direct zorgen als jouw polsslag niet overeenkomt met die van klasgenoten. Wil je meer weten over jouw hartslag, ga dan eerst naar je huisarts!
Extra: Onderzoek
Je kunt de hartslag ook meten aan de halsslagader.
Maak in een document een onderzoeksopzet om antwoord te geven op de volgende vragen:
Hoe reageert de hartslagfrequentie op inspanning?
Is er een maximum aan deze reactie?
Hoe snel na inspanning heeft de hartslagfrequentie weer de rustwaarde?
Heeft training invloed op deze reacties?
Om metingen te kunnen vergelijken is het zaak de proeven te standaardiseren.
Dus bijvoorbeeld 500 meter hardlopen of 2 minuten touwtje
springen, steeds 5 seconden na afloop beginne met tellen, enzovoort.
Voer het onderzoek uit en verwerkt de resultaten in een verslag.
Lees voor meer informatie en de beoordelingseisen de Gereedschapskist hieronder.
Schrijf je een verslag van een onderzoek voor biologie of NaSk, dan wordt dit een natuurwetenschappelijk verslag genoemd. Het is hierbij vooral belangrijk dat het doel van je onderzoek en de manier waarop je het uitvoert zo duidelijk mogelijk wordt weergegeven. Het schrijven van zo’n verslag gebeurt in verschillende stappen.
Stethoscoop
Soms hoor je met de stethoscoop bij iemand een hartruis.
Dit ontstaat als een klep niet goed sluit.
Het hart gaat harder werken ter compensatie van de niet goed sluitende hartklep.
Op welke wijze compenseert het hart dit? Bespreek het met een klasgenoot.
Stap 3: Het hart in beeld
Het hart in beeld
Een andere manier om informatie over de werking van het hart te krijgen is een ECG (elektrocardiogram).
In de volgende video zie je hoe een ECG wordt afgenomen.
ECG
Download de grafiek van een ECG en bekijk deze.
Vul in wat op de tijdstippen P, Q, S en T met de verschillende delen van het hart gebeurt.
Bespreek de tabel met een klasgenoot.
Stap 4: Hoge of lage bloeddruk?
Hoge of lage bloeddruk?
Bestudeer uit de Kennisbank het volgende onderwerp:
Bekijk nu de twee video's. De informatie in de video's kun je gebruiken om de rest van deze stap te maken.
Practicum bloeddruk meten
In tweetallen.
Bepaal de bloeddruk bij elkaar. Noteer de bovendruk en onderdruk.
Tussen welke waarden zou de bloeddruk moeten liggen?
Van welke factoren is de bloeddruk afhankelijk? Praat hier samen over.
Slagaderverkalking
Bij hoge bloeddruk kan de binnenbekleding van de wand van bloedvaten beschadigd raken.
Deze binnenbekleding bestaat uit een dunne laag cellen.
Na beschadiging kan kalk en vet afgezet worden.
Bestudeer in de Kennisbank:
Meer onderzoek
Om meer te weten te komen over het functioneren van het hart, doet de hartfunctielaborant in samenwerking met de cardioloog, ook andere vormen van onderzoek.
Onderzoekstechnieken
In tweetallen.
Kies samen één van de onderzoekstechnieken.
Kies uit:
Echo-onderzoek
Inspanningstest
Hartkatheterisatie
Bekijk de bijpassende video en bespreek daarna de antwoorden op de vragen met een klasgenoot. Jullie docent kiest een aantal tweetallen uit om de antwoorden te delen met de klas.
Wat onderzoekt de hartfunctielaborant?
Voor wie is dit onderzoek bedoeld? Bij welke patiënten zou je het toepassen?
Wat gebeurt er tijdens een onderzoek? Waar is de techniek op gebaseerd?
Zijn er eventuele nadelen of gevaren aan het onderzoek verbonden?
Stap 6: Een verstoord hartritme
Een verstoord hartritme
Bestudeer de informatie op de website en bekijk het filmpje: www.hartstichting.nl
Ontdek op deze manier wat een verstoord hartritme is. Bespreek dit na het lezen en kijken met een klasgenoot.
Een manier om problemen met het hartritme op te lossen is het plaatsen van een pacemaker. Hoe dit werkt zie je in de volgende video.
Stap 7: Dotteren of een bypass
Dotteren of een bypass operatie
Bestudeer de Kennisbank. Kijk daarna naar de video waarin uitgelegd wordt wat een hartinfarct is. De informatie uit de video kun je gebruiken bij het beantwoorden van de volgende twee vragen:
Wat zijn de risicofactoren voor het krijgen van een hartinfarct?
Wat zijn de symptomen van een beginnend hartinfarct?
Je bespreekt de vragen met een klasgenoot na het lezen en kijken.
Een cardioloog probeert een hartinfarct te voorkomen bij een patiënt die al klachten aan het hart heeft.
Na een grondig onderzoek kan besloten worden tot de uitvoering van een dotterbehandeling met het plaatsen van een stent of een bypassoperatie.
Bekijk de video's en gebruik de informatie bij de volgende oefening.
Eindopdracht
Als je kiest voor eindopdracht A maak je een mindmap met behulp van www.wordle.net waarin duidelijk naar voren komt dat het over het werk van een hartfunctielaborant gaat. De betekenis van de woorden die je gebruikt kun je uitleggen aan een klasgenoot. Je mag natuurlijk gebruik maken van de informatie in deze module. Tip: Kijk nog een keer naar de video in de inleiding!
Tip: Maak gebruik van de tips inde Gereedschapskist hieronder.
Beoordeling
Laat de woordwolk beoordelen door een klasgenoot.
Hij/zij beoordeelt de woordwolk aan de hand van de volgende vragen:
Geeft de woordwolk een goed beeld van het werk van een hartfunctielaborant?
Kun je uitleg geven bij de gebruikte woorden?
Heeft de vormgeving van de woordwolk een duidelijke relatie met het onderwerp?
Lever je motivatie in bij je docent. Hij/Zij let bij de beoordeling op het volgende:
In de motivatie zijn de verschillende aspecten van het beroep omschreven.
In de motivatie wordt duidelijk waarom je deze opleiding wel/niet bij je vindt passen.
Je motivatie is in correct Nederlands geschreven.
D-toets
Toets
De opdracht sluit je af met het maken van een d-toets
De toets bestaat uit verschillende soorten vragen.
Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het goede antwoord te zien.
Klik op knoppen om de toets te starten.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Lees de leerdoelen van deze module nog eens door.
Kun je wat je moet kunnen?
Hoe ging het?
Tijd
Ben je ongeveer 8 SLU met deze module bezig geweest.
Heb je in die tijd alle stappen helemaal kunnen doorlopen?
Inhoud
In deze module kijk je, indirect, naar de toekomst: Past een baan in de gezondheidszorg bij jou? Zie jij jezelf later in een medisch beroep? Waarom zou zoiets juist wel of niet passen?
Eindopdracht
In deze les kun je kiezen uit twee eindopdrachten. Mocht je deze keuze zelf maken of deed jullie docent dit voor jullie? Was je blij met de (genomen) keuze? Waarom wel of waarom niet?
Het arrangement Module: Hartfunctielaborant - h45 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor havo leerjaar 4/5. Dit is thema ’Hart- en bloedvaten'. Het onderwerp van deze les is: hartfunctielaborant.
Je kunt:
onderdelen herkennen en benoemen in een dierlijk hart.
de werking van het hart van een mens uitleggen.
harttonen verklaren.
de hartslag meten met behulp van de polsslag.
een grafiek van een ECG verklaren.
de bloeddruk opmeten.
uitleggen wat er aan de hand is bij slagaderverkalking.
uitleggen wat er aan de hand is bij hartritmestoornis.
uitleggen wat een pacemaker voor het hart kan doen.
uitleggen wat er gebeurt bij een dotter behandeling en een bypassoperatie.
Leerniveau
HAVO 4;
HAVO 5;
Leerinhoud en doelen
Biologie;
Instandhouding;
Stofwisseling van het organisme;
Bloed, bloedsomloop en lymfe;
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor havo leerjaar 4/5. Dit is thema ’Hart- en bloedvaten'. Het onderwerp van deze les is: hartfunctielaborant.
Je kunt:
onderdelen herkennen en benoemen in een dierlijk hart.
de werking van het hart van een mens uitleggen.
harttonen verklaren.
de hartslag meten met behulp van de polsslag.
een grafiek van een ECG verklaren.
de bloeddruk opmeten.
uitleggen wat er aan de hand is bij slagaderverkalking.
uitleggen wat er aan de hand is bij hartritmestoornis.
uitleggen wat een pacemaker voor het hart kan doen.
uitleggen wat er gebeurt bij een dotter behandeling en een bypassoperatie.
Als hartfunctielaborant werk je op een cardiologische afdeling in het ziekenhuis.
Het hart van dichtbij
Practicum Bouw van het hart
De werking van het hart
Het hart in beeld
Hoge of lage bloeddruk?
Slagaderverkalking
Meer onderzoek
Een verstoord hartritme
Dotteren of een bypass operatie
Kan ik wat ik moet kunnen?
